Внеклассное мероприятие
материал (5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 класс)

Автор:

    Хэдэн зуун жэлнүүдэй хугасаа соо табан хушуун малаа үдхэхынгөө хажуугаар буряадууд ан агнажа, арһа, мяха, эбэр, эмдэ орохо зүйлнүүдые олзолдог бэлэй.

    Март һараһаа октябрь болотор ан амитанай түллэхэ, үрэжэхэ үедэ агнажа болохогүй һэн. Мүн байгаалиин аюулда, түймэртэ, уһа шабарта шэнгэжэ, бэеэ абарха шадалгүй болоһон амитадта туһалха ёһотой байгаа.

    Автор:

    Холын урда сагһаа

    Хори буряадай абажа ябаһан

    Һайхан нэгэ заншал

    Һануулхамнай таанарта.

    Автор:

    Хүбүүнэйнгээ 10-12 наһатай болоходо, эсэгэнь агнууриин нюуса шадабари ойлгуулдаг, ой соо гал түлижэ, зүг оложо, уһа бэдэржэ һургадаг байһан юм.

    Ангуушадай хатар

    Морин хуурай аялга зэдэлнэ

    Автор:

    Альган дээрээ үргэһэн

    Аба эжы хоёрынь,

    Эльгэлжэ ябаһан

    Эгэшэ дүү хоёрынь,

    Наран шэнги нагсанарынь

    Ашата һайхан абганарынь сугларжа,

    Зэр зэмсэг, бэлэг сэлэг үгэхэнь,

    Үнэтэй үреэлнүүдээ хэлэхэнь.

    Эсэгэ:

    Эрэ түрэһэн урмандаш

    Эмээл шамдаа, баринаб.

    Эреэн хүлэг мориндоо

    Эрхим тэгшээр тохоорой.

    Хүбүүн:

    Эсэгын энэрхы үреэлые

    Эльгэ зүрхэндөө хадуубаб.

    Эжы:

    а) Арбан нэгэн хүшөөдэһэтэй

    Гал улаан залаатай,

    Үмдэһэн эзэндээ заяатай,

    Хори буряадай малгай.

    б) Энгэртэй, туруутай, захатай,

     Хонин хурьган дотортой,

    Хүйтэнһөө аршалха ёһотой

    Эрэ хүнэй дэгэл.

    Хүбүүн:

    Эжын зөөлэн гарһаа

    Эдэ бэлэгүүдые абахадаа,

    Эгээн ехээр баярлабаб даа.

    Нагасанар:

    а) Баабай эжын энхэрэл доро

    Боргожон үндыгөөш, бэежээш даа,

    Нагасанаршни, шамдаа

    Номо годли үгэнэбди

    б) Харбаһанаа хүсэжэ,

    Һарбайһанаа барижа,

    Алдашагүй мэргэн болоорой.

    Хүбүүн:

    Үндэр нагсанарай даабариие

    Ухаандаа хадуун абахаб даа.

    Абганар:

    а) Зай, абганаршни, баһа

    Ама хооһон байхагүйбди.

    Мүнгэн хутага, һэтэ

    Мүн лэ барюулхабди.

    б) Эсэгын нэрэ үргэхын тула,

    Эхын хараа баясуулхын тула

    Эрмэлзэн ябыш даа, хүбүүмнай.

    Хүбүүн:

    Һургаал заабариитнай

    Һанаан соогоо хадагалааб.

    Эжы:

    Эгэшэ дүү хоёршни

    Баһал хэлэхэ үгэтэй.

    Эгэшэ:

    Эхэ газараа

    Эмдэхэгүйн түла

    Эрмэгынь өөдэнь хятайлган

    Энээхэн гутал оёбоб даа.

    Дүү басаган:

    Ахай! Харагты даа!

    Одоол гоёор

    Арһан бээлэй оёоб!

    Дулаан байха ёһотой даа!

    Хүбүүн:

    Эгэшэ дүү хоёртоо һайниие хүргэнэб.

    Эсэгэ:

    Хүбүүмни!

    Эрэ хүнэй харгыда

    Эрэлхэг зүрхэтэйгooр орыш даа.

    Алдар нэрым нэрлүүлхэ

    Абын хүбүүн гүүлыш даа!

    Хүбүүн:

    Үнэтэй сэнтэй бэлэгүүдыетнай

    Үнэн зүрхэнһoo тогтообоб,

    Сэдьхэлһээ хэлэһэн үгэнүүдыетнай

    Сээжэ соогоо хадуубаб.

    Булта:

    Агнуурида ябахадаа ганзагатай,

    Ажалда ябахадаа алдартай ябаарай.

    Автор:

    Хүбүүн эрдэниеэ үдэшэел

    Ангуушанай ёохор дуулаял!

    Ангуушанай дуун

    Урда янгайн шэлүүһэн –

    Унаганай шэнээн шэлүүһэн.

    Урда хүлдөө бүдэртэй,

    Ямаршье һайхан шэлүүһэн.

    Дабталга:

    Хэнэй хүбүүн харбажа,

    Мэргэн соло дуулдаһай.

    Хэнэй хүүхэн хайшалжа,

    Уран соло дуулдаһай.

    Хойто янгайн шэлүүһэн –

    Хониной шэнээн шэлүүһэн.

    Хойто хүлдөө бүдэртэй,

    Ямаршье һайхан шэлүүһэн.