"Туган телем иркә гөлем"
методическая разработка на тему

21 нче февраль – Халыкара туган тел көне

(“Әллүки” яңгырый.)

1 укукучы:Тел дигән дәрья бар,      

Дәрья төбендә мәрҗән бар.

Белгәннәр чумып алыр,

Белмәгән карап калыр.

                            Нәкый Исәнбәт

2 укучы:И нет у нас иного достоянья!

Умейте же беречь

Хоть в меру сил, в дни злобы и страданья,

Наш дар бесмертный – речь.

                            И.А.Бунин

3 укучы:Татар теле – туган тел,

Безнең газиз булган тел

Әти-әни, әби-бабай

Безне сөя торган тел.

                            Шәйхи  Маннур

1 ведущий:

Хәерле көн димен барчагызга,

Кояшлы көн телим гөлләргә,

Сөйкемлелек телим яшь кызларга

Ә батырлык  сезгә – егетләргә.

( “Әссәламәгаләйкем” җыры)

2 ведущий: Добрый день, дорогие друзья! Сегодня мы собрались не случайно. По решению ЮНЕСКО именно 21 февраля - Международный день родного языка . Сегодня большой праздник. И в этом зале собрались представители разных национальностей, чтобы воспеть свой родной язык – великий, необъятный, «живой, как жизнь».

1 ведущий: 21 февраль – Халыкара туган тел көне. Дөньяда 7000 гә якын тел бар. Шуларның 83е киң таралган. Ә 383 тел бөтенләй юкка чыгарга мөмкин. Мәсәлән Силец Дини телендә 1 кеше, Африка урманнарында яшәүче ючи кабиләсе телендә 5 кеше генә сөйләшә.

2 ведущий:  Один из постулатов древности гласит: «Врата мудрости никогда не бывают закрытыми». Изучая родной язык, (а у нас в республике, это государственные языки –русский, татарский, а  для других национальностей – это чувашский, марийский, мордовский и другие языки), вам, возможно, удастся  чуть пошире распахнуть эту таинственную дверь мудрости.  

(уен:  Тел турында мәкальләр)  җиңүче билгеләнә.

Укучылар:

Дөньяда иң-иң матур ил

Ул – минем туган илем.

Дөньяда иң-иң матур тел

Ул – минем туган  телем.

1 ведущий        Татар теле – ЮНЕСКО тарафыннан бөтендөнья халыкара аралашу теле дип саналган 14 телнең берсе. (Балалар туган тел турында шигырьләр сөйлиләр)

                                      1) Туган тел-иң татлы тел,

Туган тел-иң тәмле тел.

   Тәмле диеп, телең йотма-

           Туган телне онытма!        

2) Туган телемдә сөйләшеп

  Яшим мин туган илдә.

 “Туган ил”дигән сүзне дә

 Әйтәм мин туган тел

3) Иң изге хисләремне мин

Туган телдә аңлатам.

Шуңа күрә туган телне

Хөрмәтлим мин, яратам.

4) Халкым теле-хаклык теле,

Аннан башка минем илем юк;

Илен сөймәс кенә телен сөймәс,

Иле юкның гына теле юк.

5) Күзләремне ачты минем,

Иркәләде үз телем.

Үз телем яктыртты юлны,

Үз телем бирде белем.

6) Игелекле булып үсим

Газиз туган телемә.

Туган тел бер генә була,

Әнкәй кебек-бер генә.

7) Әткәң-әнкәң телен белсәң,

Адашмассың кайда да.

Туган телемдә эндәшәм

Кояшка да, айга да.

8) Туган телемдә аңлашам

Үткән, бүгенем белән.

Әлифбамны, дога итеп

Укыймын күңелемнән.

9) Халкым бер тумыш көнендә дә

Тукаен онытмады.

 Без-“Туган тел”дән туганнар

 Без- Тукай оныклары.

2 ведущий: Великий татарский поэт Габдулла Тукай понимал, как необходимо для татарского народа приобщение к русской мировой культуре, сближение его с другими народами  и их языками.

(“И Туган тел, и матур тел” җыры)

1 ведущий Татар халкы элек-электән җырга, моңга гына түгел, биюләргә дә бик оста халык була.  

Бие әле,бие әле,

Биегәнне күрсеннәр.

Баскан җирдә ут чыгара.

Безнең яшьләр дисеннәр

. (Татар халык  биюе)

2 ведущий  Родные языки множества наций, проживающих у нас в Татарстане «Нанизаны словно на нитку одну». Их цель одна – передать мудрость, накопленную веками – своим потомкам. Наш родной язык как хлебосольный хозяин радушно распахивает двери перед языками других национальностей, обогащаясь в свою очередь словами и выражениями. Ничто на свете не связано с человеком так прочно как язык. Нет на свете лучше средства общения. Чем лучше ты владеешь родным языком, а также другими языками, тем больше у тебя права  называться человеком.

1 укучы:Энҗе  Мөэминова
Туган телем

Дөньяда иң-иң матур ил,
Ул – минем туган илем.
Дөньяда иң-иң матур тел,
Ул – минем туган телем.

"Балам!" - диеп туган телдә
Эндәшә миңа әткәм.                                                                  
"Әнием!" - дип, әнкәемә
Мин  туган телдә әйтәм.

Туган телемдә сөйләшеп,
Яшим мин туган илдә.
“Туган ил”  сүзне дә
Әйтәм мин туган телдә.

Иң изге хисләремне мин
Туган илдә.аңлатам.
Шуңа күрә туган телне
Хөрмәтлим мин, яратам.

2 укучы:СТИХ на русском языке

Родной язык. Он впитан  с молоком.

Звучит как музыка, нам сердце услаждая

В международный день родного языка

На языке родном тебе мы пожелаем:

Люби язык, храни на день и на века!

Не забывай мелодию родного языка.

3 укучы:        

            Үз ана телем- минем өчен матур, иң тәмле тел,

            Үз телем – үз әйберем булган өчен ярата күңел.

Шул ана теле белән мин максатымны аңлатам,

Шул ана теле белән “бала” диләр ата-анам.

1 ведущий  Туган җирем – Идел буе,

                     Һәркемнең бар туган иле

                     Туган җирем кебек назлы,

                     Җырдай моңлы татар теле.

(“Мин  яратам, сине,Татарстан” җыры)

1 ведущий Һәр халыкның туган теле – аның мәдәнияте, тарихи көзгесе. Шуңа да телебез сафлыгы, матурлыгы, аһәңлелеге өчен барыбызга да армый-талмый көрәшергә, эшләргә кирәк.

 2 ведущий Говоря каждый на своем родном языке, гражданин мира привносит в него что – то свое, собственное, но всегда нужное и полезное.

1 ведущий Потрогать, увидеть язык нельзя. Но однако, он все-таки есть! Исчезнет он- и мы попросту перестанем понимать друг друга. Язык- это слово, а слова, положенные на музыку становятся песней.

2 ведущий У каждого  из народов нашего края есть свои замечательные танцы, они связаны с его культурой и бытом, Танцы- воплощение души народа, его национальных традиций.  

(Рус халык биюе)

1 ведущий:  Һәрберебез төрле, төрле милләттән булуга карамастан,барыбыз да ямьле, гүзәл Татарстан җирендә яшибез. Татарстаныбыз көннән көн үсә, яңара.Барлык милләтләр дә үзара тату яшиләр.Барыбыз да исәнлек саулык, бәхеттә, шатлыкта, татулыкта яшәргә насыйп булсын.

( “Туган тел”  җыры бергәләп башкарыла)