Кластан тыш сара "Тик тыныс булһын илдәр"
методическая разработка по теме

                           Тик тыныс бул3ын илд2р

                                           Класс с242те  (6 класс)

Ма7сат. Б0й0к Ватан 3у4ышы йылдары тура3ында м24л1м2т бире1, ветерандар тура3ында 30йл2ше1, у7ыусылар6а атай-олатай6ар4а 7арата 4орурлы7 той4о3о, ихтирам т2рби2л21.

Йы3азландырыу. Ветерандар тура3ында4ы альбомдар, у7ыусылар6ы8 иншалары, фотолар, 31р2тт2р.

Ойоштороу эше. Б0г0нг0 класс с242те Б0й0к Ватан 3у4ышы йылдарына 32м  Е8е16е8 65 йыллы4ына арнала.

         Был е8е1 6ур 7орбандар аша килде 32м бына к1пме йылдар инде илебе6 хал7ы тыныс тормошта й2ш2й. 4 йыл 3у4ыш дауамында хал7ыбы6 тыу6ыр4ан 6ур батырлы7тар 32м кисерг2н 6ур 4азаптар6ы 65 йыл буйына ла оноторло7 т1гел. ?а3армандар даны м28гелек.

         Х26ер был 3у4ышты8 башланып ките1е тура3ында ты8лап 1т2йек.

У7ыусы сы4ышы. 1941 йыл.22 июнь. Та8 атып кил2. Матур ауылдар, 7алалар тыныс йо7ола. «с2л2рене8 йылы 7уйындарында т2мле т0шт2р к1реп, сабый6ар и6р2п йо7лай6ар. Шул ва7ытта 7ан4а туйма9 фашист этт2ре бе66е8 сикте бо6оп, ауылдар6ы, 7алалар6ы 1лем утына тоталар. Б0й0к Ватан 3у4ышы башлана. Бер ни белм2й йо7ла4ан сабый6ар з28г2р к1кк2 7арап х2р2к2т3е6 7алдылар . З28г2р к1кте 7анлы 7ором 7аплай. Аяу3ы6 3у4ыш башлана.

У7ытыусы. Б0й0к Ватан 3у4ышына бе66е8 ауылдан 222 кеше китте.

                 Бе6 7айтырбы6 тип китк2н юлдан

                 Кит32л2р 62 улар 7айтманы.

                 Улар 0с0н бары елд2р ген2

                 Асып-ябып й0р0й 7ап7аны.

     Бер 7айтма3а7, бер 7айтырбы6, тип кит32л2р 62, к1пме ауылдаштарыбы6 тыу4ан тупра4ын к1ре1 б2хетен2 иреш2 алманы. Улар йыра7та м28гелек йо7о4а талдылар. Тыу4ан ер62ре 0с0н баштарын 3ал4ан был батыр6ар6ы онотор4а ха7ыбы6 ю7. Улар бе66е8 мен2н, бе66е8 арала, я7ты и9т2лект2ре к18елд2р62 м28ге 3а7ланыр. Ауыл урта3ында улар и9т2леген2 7уйыл4ан 32йк2л - быны8 асы7 ми9алы. ( обелискта4ы исемд2р6е 7арау)

   №е66е8 к0р2ш, батырлы7тар

   №а7ланыр бе66е8 к18елд2.

   Исемеге6 7алыр м28гелекк2

   Ауылдаштар 7уй4ан 32йк2лд2.

У7ытыусы. №у4ыштан барлы4ы 95 кеше 2йл2неп 7айтты. Л2кин йылдан-йыл ветерандарыбы6 сафы ла 3ир2г2й2 бара. Б0г0нг0 к0нд2 барлы4ы ике ветеран 7алды. Улар А7к0б2ков ;2зимй2н 32м С2ф2р4алин Ми8ле42ли бабай6ар. Улар бе66е8 ауылда матур тормош 7ороп й2ш2й62р. Х26ер улар тура3ында ипт2шт2реге6 сы4ышын ты8лап 1т2йек. (У7ыусылар сы4ышы. Альбомдар 7арау.)

У7ытыусы. Ауыр, бик ауыр йылдар ине. Л2кин хал7ыбы6 т166е. Дошманды ти6ер2к тыу4ан еребе662н 7ыуып сы4арыу ма7саты мен2н Тир2кле ауылы хал7ы ла й0р2кт2рен2н 060п улдарын, 7ы66арын бир6е. Ауыл я6мышы ил я6мышына 7ушылды.

Ул йылдар6ы нисек онота3ы8-

Ил я6мышы 7ылыс й060нд2.

Ир-егетт2р китте яу 7ырына

Оло бурыс й0км2п 16ен2.

Ир62р китте, 7ы66ар илап 7алды

Шаулап 7алды иген 0лг0р0п.

Ба9ыу 7ап7а3ына са7лы о6ата бар6ы

Й2ше, 7арты-бары3ы 060л0п.

Ир62р китте, 7ы66ар илап 7алды,

Илап 7алды к1пме 7атындар.

Туй6а кейг2н к1лд2кт2ре 7алды,

К1пме бала 7алды, й2тимд2р.

    Эйе, ауылда 7атын-7ы66ар, 7арттар 32м бала-са4алар 4ына 7алды. « тормошто алап барыр4а к2р2к ине- игенен д2 игерг2, балалар6ы ла ас-ялан4ас итм29к2, 3у4ыш7а т0рл0 йылы кейемд2р 62 26ерл2п еб2рерг2, 41мер буйы б0тм29 т09л0 тойол4ан налогын да илтеп т1л2рг2 к2р2к ине.

    Б0т2 был ауырлы7тар4а т16ер ине8 2ле, ауылдар4а 7ара 7а4ы66ар а4ыла. Алма ке1ек 7атын-7ы66ар балаларын 7оса7лап ир3е6, сабый6ар-атай3ы6 7алалар.Л2кин ауылда4ылар 3ынылып т0шм2й, ти6ер2к е8е1 кил3ен ине тиг2н тел2к мен2н та4ы ла тырышып эшл2й62р.

   - Х26ер ипт2шт2реге66е8 олатай6ары тура3ында я64ан иншаларын ты8лап 1т2йек.( Бер нис2 у7ыусынан иншалар у7ытыу)

У7ытыусы. Б0г0нг0 тема4а арнал4ан нинд2й ши4ыр6ар, йыр6ар бел23еге6, баш7арып кит2йек 2ле.

1.Е8е1 ба7са3ына кил2м

   Олатайым мен2н берг2,

  ?ы6ыл 72н2фер62р 3алам

  Таш 3алдат тор4ан ерг2.

2.Ми8ле42ле, Шакирй2нд2р

   №а7ла4андар илемде,

   !6 41мерен аямайса

  Ю7 итк2нд2р дошманды.

!                                    («Батыр6ар йыры»)

 3.Я6 7ояшы ке1ек бал7ып

   Батыр6ар 7айтты яу6ан,

   Я6 таш7ыны ке1ек ур4ып

   Йыр6ары кил2 алдан.

   Дошманды е8де егетт2р,

   Е8дел2р ил 7ы66ары,

   Дандары 7ояш ке1ект2р,

   Алтындан йондо66ары.

                                   («Е8е1сел2рг2 дан!» йыры)

4.№у4ыш уйын 4ына бул3ын,

  Уйнап 7ына с2пк2 атам,

  Мин д2 19к2с 3а77а ба9ам,

  Тыныс бул3ын тиеп Ватан!

5.Урман шаулай, г0рл2й болон,

  Япра7 яра тал-тир2к.

  Й2шел ба7са т0601 0с0н

  Бе6г2 тыныслы7 к2р2к.

  ?ыр6а болон й2йр2п ята,

  Ба7сала емеш-ел2к.

  Мул у8ыштар алыу 0с0н

  Бе6г2 тыныслы7 к2р2к.

                                      («Именлек 30р2не» йыры)

6.М28гелек ут.

   У4а баш эйеп 1т,

   Изге урын 3ине8 алды8да,

   Был ял7ында батыр6ар6ы8 рухы,

   Дан ял7ыны ошо ял7ында.

   М28гелек ут,

   №а7та балалар,

   Изге к1реп бында килг2нд2р,

   Яугир олатай6ар,

   №е66е8 0с0н

   Сик3е6 х0рм2т 3а7лай ей2нд2р.

7.М28ге й2ш2 3ин,

  Тыу4ан илген2м,

  Бал7ы 3ин, ?ояш!

  Я7тыр, к0нг0н2м!

  Шатлан3ын хал7ым,

  Й2ш2р3ен 7ыр6ар,

  Шаула3ын тормош,

  Я84ыра3ын йыр6ар!

  Мин 3ине, илем,

  Бирм2м 3ис кемг2.

  №ин3е6 тормош ю7,

  Й2ш21 ю7 бе6г2!

Йом4а7лау. К0нд2р 1тер, ай6ар, йылдар у6ыр. Б0й0к Ватан 3у4ышы йылдан -йыл  йыра7лаш3а ла, шул йылдар6ы8 ауырлы4ы бер 7асан да онотолмаяса7. Б0г0нг0 ая6 к1гебе6, тыныс тормошобо6 0с0н бе6 батыр6арыбы6 алдында баш эй2бе6, улар6ы8 я7ты и9т2леге м28ге к18елд2р62 3а7ланаса7.