Класс шагы "Эки, багай чанчылдар болгаш кадыкшыл"
классный час (5 класс) по теме

Класс шагы.

Темазы:  Эки,багай чанчылдар болгаш кадыкшыл.

Сорулгалары: уругларга эки болгаш багай чанчылдарнын уржуктарынын дугайында билиндирери, кадык чаагай амыдыралды суртаалдаары, уругларнын чогаадыкчы чоруун сайзырадыры, бот-боттарынын аразында шын чугаалажып билиринге кижизидери.

Белеткел ажылы: оореникчилерге бот тускайлан чогаадыкчы ажылдар, плакаттар, видеофильм, фонограммалар.

Киржикчилери: класс башкызы, оореникчилер, эмчи, физкультура башкызы.

Класс шагынын чорудуу:

                                                                                 Здоровье не купишь, его разум дарит.

                                                                                           (  орус улустун улегер чугаазы)

Класс башкызы: Уруглар, кандыг кижини кадык кижи деп чугаалаар бис?

Оореникчилернин харыылары:

- даштыкы хевири чараш.

- куштуг, моге шыырак, аваангыр, кашпагай.

- кичээлдер болгаш ажылын успес аарывас. ……

Кл.башкызы:  Кадык кижи дээрге-ле психика болгаш физиктиг талаларындан эки сайзыраан, бодун эки кылдыр миннип турар кижи-дир. А бистин кадыкшылывыска чуу чуве салдар чедирип турарыл, чуден хамааржырыл? Бистин кадыкшылывыска чамдык салдарлар хора чедирип болур: семирииринге туралыы, давлениези кодурлуру, салгал дамчыыры дээш оон-даа оске.  А оон оске чулер бооп болурул?

Оореникчилер:  Кижинин кадыкшылы дыка хой чуулдерден хамааржыр:

- кижинин ажылдап болгаш дыштанып билиринден.

- эмчинин ачы-дуза чедирип турар байдалындан.

- долгандыр турар хурээлелден ( арыг агаар, суг, чер)

- кадык чаагай амыдырал тудуп турарывыстан.

Кл.башкызы:  Бир эвес кижи кадык чаагай амыдыралды тудар дээр болза, ол

- куш-культура болгаш спорт –биле оннуктежир.

- шын чемненир.

- хун чурумун шын сагыыр.

- бодун арыг-шевер алдынарынын дурумнерин сагыыр.

- хостуг уезин бодунун кадыкшылынга ажыктыг кылдыр эрттирер.

- багай чанчылдарындан адырлып, эки чанчылдарны ургулчу сагыыр.

   Куш-культура болгаш спорт –биле оннуктежирге кижиге кандыг ажыктыг болурул? ( физкультура башкызы чугаалаар)

Школанын эмчизи Очур-оол А.М.-га состу бээр.

   Кадыкшыл дээрге-ле чуртталга-дыр.А кижи бурузу узун болгаш кадык чаагай амыдыралды чурттап эрттерин кузээрболгай. Бугу-ле эки чанчылдар кижини эки чувеге чедирер.

1. Кижинин кежи арыг болур ужурлуг.
2. Аксынын иштин ургулчу аштап чууру кузенчиг.
3. Быжыг нерв системазы.

               Эмчи бодунун беседазын кылыр.

                                  Хун чуруму.

1. Бир эвес оттуп келген болзунза, херлип, коступ шимченгеш, ур чытпайн тура халып кел.
2. Кижинин куш-шыдалын кииреринге 7,8 болгаш 9 шак иштинде уйгу четчир. Кежээкинин 10 шактан орайтавайн удуп чыдып ал.
3. Эртенгинин 6.30 – 7.00. шактарда оттуп келир кылдыр чанчыгып ал. Арыг агаарга эртенги шимчээшкиннерден кыл.
4. Диштеринни чуг, душтанып ал, бажынны болгаш идик-хевинни аайла.
5. Кежээки уеде тоттур чемненип албайн, эртенги шакта эки чемненип ал.
6. Школаже болдунар болза, чадаг чоруп тур.
7. Чангыс хун иштинде дыка хой ажылдар планнава, сенээ аар апаар.
8. Кылыр ужурлуг чуулдеринни шын тургузуп алыр болзунза, хостуг болгаш дыштаныр уен хамааржыр.
9. Угаан –биле ажылдап турар уеде, шимчээшкиннерден кылып тур.
10. Чангыс ол-ла хевирге ур уеде олурба, шимченип тур.
11. Карактарынны камна. Багай чырыкта болгаш чыдып алгаш ном номчува, компьтер мурнунга ур олурба.
12. Кажан-даа озалдава, уезинде чедип кээп тур.

                                    Арыг-шеверни сагыырынга дурумнер.

1. Мага-бодунну ургулчу арыг тудуп, чунуп тур.
2. Диштеринни ургулчу чуп тур. Ол чугле чараш чуул эвес, а сээн кадыкшылын-дыр.
3. Мочалка, диш щетказы, дыргак, аржыыл – шупту кижи бурузунун ангы болур  ужурлуг.
4. Чурттап турар бажынны ургулчу арыглап, агаарладып тур.
5. арыг-силиг идик-хеп болгаш эптиг идиктер база кадыкшылдын болгаш чедиишкиннернин ундезиннери.

            Уруглар арыг-шевер дугайында бижип алган шулуктерин номчуурр.

Тренинг.  « Адынын эге ужуу-биле эки шынарлар»

1. Уруглар оочур аайы-биле боттарынын эки шынарларын чугаалаар.
2. Уруглар эштеринин аттарын бижээн саазыннарны алгаш, оларга хамаарыштыр эки шынарларын чугаалаар.

 Чижээ:

Айдысмаа – арыг-силиг, активчи.

Чаяна-чараш, чазык – чаагай, чугаакыр.

Солаана – сонуургак, спортсмен.

Улзай –угаанныг, уттурбас…

Класс шагын туннээр.

Класс шагын эрттиргенинин дугайында

справка.

         Класс шагынга шупту 15 оореникчи болгаш физкультура башкызы Салчак М.В база школанын эмчизи Иргит Ч.И. киришкен.

Класс шагынын сорулгазы: Уругларга кадык –чаагай амыдыралды суртаалдаары, оларнын хун чурумун, арыг-шевернин дурумнерин ургулчу сагып чоруурунга ооредири болгаш спорт-биле кезээде оннуктежип, анаа ынак болурунга кижизидер.

           Класс шагынга уруглар шупту идепкейлиг киржип, боттарынга ажыктыг чуулдерни билип алганнар. Уругларга  физкультура башкызы болгаш школанын эмчизинин кылган беседалары солун болгаш ажыктыг болган.

Класс башкызы уругларга солун оюннарны ойнадып,  уруглар боттарын болгаш эш-оорун унелеп билирин суртаалдаан оюннарны ойнатканы солун болган.

 Справканы бижээн:  Вожатый организатор башкы Хертек З.Х.