Ҡоҙашман ауылы байрамы
материал

                 С8хн8г8  алып  барыусылар  сы5а,ҡурай моңо яңғырай.

   Ай,тыуған  ер , тыу5ан  ер ,

   Олатай4ар  тор5ан  ер ,    

   Д9рт  ая6лы  януар5а

   Т2й8к  бул5ан  тыу5ан  ер.

                                  Ту5ай4ары   т9ш8кт8й ,

                                  Талы , муйылы  6урса6тай ,

                                  Балтыр5аны  бел8кт8й ,

                                  #арына3ы  6урай  ел8кт8й;

                                  С8ск8л8ре  ме7  т21л2 ,

                                  Й8йр8п  ят6ан  еребе4!

Алпан- толпан  атла5ан

Айыуы  к9п  еребе4;

Алырын  а7дып  й2р2г8н

Б9ре3е  к9п  еребе4;

^ы16а  6ойро6 , шеш  6ола6

^уяны  к9п  еребе4;

                                   Ы1пай  ба1ып  й2р2г8н

                                   Т2лк232  к9п  еребе4;

                                    Балы5ы  аттай  тула5ан ,

                                    #ыуы  ярына  3ыйма5ан

                                    Йыл5а3ы  к9п  еребе4!

Ай , тыу5ан  ер , тыу5ан  ер ,

Олатай4ар  тор5ан  ер;

Йыл6ылары  сы7ырлап ,

#ыйыр4ары  м272р8п ,

^уй – 3ары5ы  6у7ырып ,

К2т29 – к2т29  й2р2г8н  ер.

                                    Ятып  6ал5ан  бер  б8р8с

                                    Й24  6уй  булып  9рсер  ер ,

                                    Тороп  6ал5ан  я75ы4  тай

                                    @й2р  булып  й2р2р  ер ,

                                    Атам  кей89  бул5ан  ер ,

                                    *с8м  килен  бул5ан  ер ,

                                    Кендегемде  ки1к8н  ер ,

                                    Т8мле  3ыуын  эск8н  ер!

                                                    ^урай  мо7о  я75ырай.

#аумы3ы5ы4 , тиеп  с8л8мл8йем

Тыу5ан  ауыл  кешел8рен.

Йылы  394ем  кин8ндер3ен

Ололарын , кесел8рен.

                       Нис8  йылдар  к9решм8г8н

                       Бауыр4аштар , я6ын  ду1тар ,

                       Насип  бул5ас , бына  б2г2н

                       $ур  байрам5а  йыйыл5андар.

#аумы3ы5ы4 , ырыу4аштар ,

^ан – 68р48шт8р  38м  ер48шт8р,

^айнар  с8л8м , фекер48шт8р ,

Рухташтарым , тамыр4аштар!

                       С8л8м , ту5ан  н81елд8рен

                       $урлап  6айт6ан  ду1тар5а.

                       Тим8к , изге  х8б8р  етк8н

                       Алы1 – алы1  я6тар5а!

Бергә: Сәләм, барса дуҫтарға!        

Ата-баба төйәгенә

Хуш киләһегеҙ! – тибеҙ.

Байрамыбыҙ түренә

Рәхим итегеҙ!- тибеҙ.

Юллап ҡайтҡандарға рәхмәт

Туғанлыҡ тамырҙарын.

Беләбеҙ – бында ҡайтҡандар

Йән дауа табырҙарын.

Беҙ түгел исемһеҙ ерҙә,-

Тарихты байҡа ғына!

Рәхим ит, түрҙән, аҡһаҡал,

Шәжәрә байрамына.

Ырыу ағасы ҡоромаҫ

Йәш быуын барҙа ғына.

Рәхим ит, иң йәш ырыуҙаш,

Шәжәрә байрамына!

Һис тап ҡунмаҫ, тоғро булһаҡ,

Шәжәрә байрағына.

Ил – ер һаҡсыһы, рәхим ит,

Шәжәрә байрамына!

Йыуанып имен таңдарға,

Туҡ башаҡтар шауына,

Рухланып йәшә Уралда,

Былбылдай һайра ғына!

Хуш киләһегеҙ, ҡунаҡтар,

Шәжәрә байрамына,

Шәжәрә байрамына!

                                                   “Бүләк” йыры

Һаумы тыуған яғым,

Һиңә йөрәк наҙым,

Һүнмәҫ йондоҙ булып ҡабынған.

Туғайҙарың йәмен,

Һауаларың тәмен

Күңелкәйем өҙөлөп һағынған.

Тыу5ан  я6тан  китк8н  са6та

#а5ынмам  ке9ек  ине.

Й2р8кт8  3а5ыш  уттары

^абынма1  ке9ек  ине.

 К2т8  мине  тыу5ан  я5ым ,

 Саф  3ауалы  ирт83е.

 Ауыл  кисе , мо7ло  я5ым –

 Й8шлегем  х8тир83е.

                                             Йыр «Ауыл  кисе»

Бөгөнгө байрамға төрлө яҡтарҙан ҡунаҡтар килгән. Уларҙың һәр береһе үҙенең тамырҙарын Ҡоҙашман ауылынан тип иҫәпләй. Бөгөн беҙ ауылдың тарихы, уға нигеҙ һалыусылар, атай- олатайҙарыбыҙ хаҡында һөйләшербеҙ, нәҫел ептәрен барларбыҙ, уйланырбыҙ, фекер алышырбыҙ.Оло байрамға  фатиха биреү кәрәк булыр. Сәхнәгә ауылдың муллаһын  саҡырабыҙ.

                                                      “Фатиха” доғаһы.

Сәхнәгә  уҡыусылар сыға.

Алып барыусы:

Балалар, һеҙ Шәжәрә байрамына килдегеҙме?

Тыуған ерегеҙ ни?

Башҡортостан!

Милләтегеҙ кем?

Башҡорт!

Телегеҙ ниндәй ?

Башҡорт теле!

Ырыуығыҙ ниндәй?

Ҡатай!

Ҡошоғоҙ нимә ?

Ҡауҙы!

Ағасығыҙ нимә ?

Артыш!

Оранығыҙ ниндәй

Тайлаҡ!

Ә тамғаларығыҙҙы беләһегеҙме ? (күрһәтәләр, әйтәләр)

Ниндәй  һөнәрегеҙ бар һеҙҙең?

Һөнәребеҙ   күп.

                                    “Урал батыр” эпосынан өҙөктәр һөйләү.

Һәр ағастың тамыры булған кеүек, беҙҙең дә тамырҙарыбыҙ бар. Тамыр- ул беҙҙең кисәге көнөбөҙ, бер йыл элек, 100 йыл элек, 1000 йыл элек үткән көнөбөҙ. Ул беҙҙең тарихыбыҙ. Ҡоҙашман ауылы тарихы менән Ишле мәктәбенең Башҡортостан мәҙәниәте уҡытыусыһы Яубаҫарова Фәнүзә Ғәли ҡыҙы таныштыра.

                                      Йыр “Тыуған яғым – гөлдәр иле”

Изге байрамда , киләсәк өсөн ғүмерен биргән, яуҙа һәләк булғандарҙы ла иҫкә алырға бурыслыбыҙ. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашып, ауылдаштарыбыҙҙың  ҡайһылары әйләнеп ҡайтҡан, ҡайһылары һәләк булған ( исемлекте уҡыу). Әйҙәгеҙ, уларҙы бер минут тынлыҡ менән иҫкә алайыҡ.

                                   “Бер ҡайтмаһам, әсәй , бер ҡайтырмын” йыры.

Байрам менән ҡотлау өсөн һүҙ Ишле ауылы хакимиәте башлығына   бирелә.

Кейемдәре сағыу биҙәк,

Гөл – сәскәләй үҙҙәре.

Тыпырлатып оҫта баҫа

Һис тә оялып тормай.

                                                      “Дуҫлыҡ” бейеүе

Хәҙер нәҫел ебен барлау өсөн һүҙ Ҡоҙашман ауылы килене Минһажева Нәфисә Мөнир ҡыҙына бирелә.

                                     Минһажевтарҙың шәжәрәһе.

Ошо нәҫел вәкилдәре башҡарыуында музыкаль бүләк.

Байрамға килеүселәрҙе ҡотлап, мәктәп уҡыусылары  башҡарыуында           йыр.

Һүҙҙе бөгөнгө көндә  Ҡоҙашман ауылының шәжәрәһен дауам итеүсе  Нәбиуллин Салауат Ниғәмәт улына бирәбеҙ.

                                   Нәбиуллиндарҙың  шәжәрәһе.

Бейер ул, бейер ул,

Бейер өсөн килгән ул

Уйнап- бейеп күңелдәрен

Асыр өсөн килгән ул.

                                        Лирик бейеү.

Мөхөтдин нәҫеленең вәкилдәренә һүҙҙе бирәбеҙ.

                                    Мөхөтдиновтарҙың шәжәрәһе.

Йырлай- йырлай күтәреләм

Тормоштоң үрҙәренә .

Шатлығым да, хәсрәтем дә

Тик тыуған ерҙә генә.

                    Һеҙҙең өсөн Азамат Минһажев йырлай.

Сәхнәгә Таиповтар нәҫеленең вәкилдәрен саҡырабыҙ.

                                   Таиповтарҙың шәжәрәһе.

Бөгөн ошо сәхнәлә сығыш яһаған, үҙҙәренең шәжәрәләре менән таныштырғандар өсөн беҙҙән музыкаль бүләк.

                                     Лирик бейеү.

Эйе, ауылдың ғорурлығы булған, һоҡланғыс кешеләре ифрат күп. Беҙ улар менән ғорурланабыҙ һәм һәр ваҡыт иҫтә тотабыҙ. Арабыҙҙа шундай шәхестәр булғанда, нәҫел шәжәрәбеҙҙә матур эҙҙәр ҡалыуы көн кеүек асыҡ.

Тыуған ауыл, тыуған яҡ.Ниндәй изге, илаһи көскә эйә төшөнсәләр. Яҙмыш елдәре төрлөбөҙҙө төрлө яҡтарға илткәндә лә, һағынып, йыраҡ араларҙы яҡын итеп,  ашҡынып һиңә ҡайтабыҙ, тыуған яҡ, тыуған ерем.

Бөгөн Ҡоҙашман ауылында фәһемле сара үтте. Үҙҙәренең нәҫел шәжәрәләрен төҙөгән ғаиләләргә, барлыҡ ауылдаштарға, килгән ҡунаҡтарға ҙур рәхмәт әйтәбеҙ.Бер- беребеҙҙең, туғандарыбыҙҙың ҡәҙерен белеп йәшәһәк ине.

                              Йыр “Туғандарҙың ҡәҙерен бел”

Ваҡыт үтә. Ергә яңынан яңы быуындар килә. Тормош дауам итә. Тик быуындар сылбыры өҙөлмәһен! Уныһы беҙҙән тора.

“ Илен белмәгән - игелекһеҙ, халҡын белмәгән – холоҡһоҙ, нәҫелен белмәгән –нәсәпһеҙ” ти халыҡ. Беҙ ҙә игелекле лә, холоҡло ла, нәҫел – нәсәпле лә булып, ошо доньяларға шөкөр итеп йәшәһәк ине!

                               Йыр “Аллаға  шөкөр”