Неделя татарского языка и литературы
методическая разработка на тему

               Анализ недели татарского языка и литературы

Проводя неделю татарского языка и литературы, учитель ставил перед собой следующие задачи:

1. Формирование творческой активности обучающихся.

2. Развитие любознательности, инициативности, трудолюбия, воли, настойчивости.

3. Углубление и развитие интереса к изучению татарского языка и литературы.

4. Выявление способных в гуманитарном отношении учащихся, а также воспитание у слабоуспевающих учеников веры в свои силы.

Неделя татарского языка и литературы проходила  с 2 по 7 декабря 2013 года. В мероприятиях были задействованы учащиеся 1-9 классов.

           Мероприятия проводились по следующему плану:

   Дата                              Название мероприятия                             Участники                                      

2.12.13    Просмотр и обсуждение кинофильма «Татар галәме» (2-9 кл)

3.12.13.  Конкурс «Самый грамотный ученик»                       (2-5, 6-9 кл)

4.12.13.   Конкурс рисунков «В гостях у сказки»            (1-4 кл.)                              

5.12.13 КВН (5-8 кл.)        

6.12.13.    Конкурс стихов на татарском языке «Живая классика» (1-9 кл.)

7.12.13.    Подведение итогов и награждение победителей.

                  Все запланированные мероприятия были проведены. Победителями конкурса «Самый грамотный ученик» стали Васина Алёна и Назарова Юлия. В конкурсе «Живая классика» Набиуллин Наиль занял 1 место, Гайнутдинова Алсу, Васина Диана – 2 место, Васина Диана – 3 место. С удовольствием ученики решали кроссворды, ребусы, головоломки. Самым активным классом назван 2 класс. Все мероприятия были интересны, несли познавательную информацию. Лучшие и активные участники были награждены грамотами и дипломами.

Учитель татарского языка и литературы:                                     Исмагилова Г.Т.

Татар теле һәм әдәбияты   атналыгы

                                                    2-7 нче декабрь

Дүшәмбе

Атналыкны ачу.  «Татар галәме» фильмын  карау.

Сишәмбе

Татар телендә иң матур һәм дөрес итеп язу бәйгесе

Чәршәмбе

Әкияткә карата матур итеп рәсем ясаучыга бәйге

Пәнҗешәмбе

Тапкырлар һәм зирәкләр бәйгесе (КВН)

Җомга

Татар телендә шигырь бәйгесе

(Конкурс стихов на татарском языке «Живая классика»)

Шимбә

Атналыкка йомгак ясау. Бүләкләү.

                  Тапкырлар һәм зирәкләр бәйгесе

А.Б. Бүген без дә ярышабыз,

         Тапкырлыкта сынашабыз.

         Зирәклектә узышабыз.

          Җиңдермәскә тырышабыз

          Жюри безне аралама,

          Очколарны дөрес сана,

          Җиңүчене үзең сайла.

1. «Дуслык»  командасы сәламләү.

Безнең команда «Дуслык»

Безнең девиз «Дуслык белән көчле без»

«Ялкын»лыларга дусларча кайнар сәлам!

     Телик бер-беребезгә без,

     Сәламәтлек һәм уңыш!

     Кайсыбыз җиңеп чыкса да,

     Бетмәсен безнең дуслык.

      (Кулдан эшләнгән сувенерлар тапшырыла)

     Хөрмәтле жюриебыз!

     Телибез сезнең бүген

     Безне тигез күрүне,

     Тырышканны белүне!

«Ялкын» командасы. Сәламләү.

    «Дуслык» командасына ялкынлы кайнар сәлам!

     «Ялкын»дай янып яшәгез,

      Көч сынашыйк без бүген.

      Үскәч тә искә алыйк без

      Бүгенге уйнау көнен.

      Бәхетле булсын һәммәгез,

      Жюрига да шул теләк.

      Очколарны бутамагыз.

      Санагыз безгә теләп.

2. Хәзер командаларга 1 нче биремне берәбез.

Мәкальләрнең ахырын дәвам итегез.

«Дуслык» командасы

     Күршең үзеңнән …….(яхшы булсын)

     Тел күрке - ……        (сүз)

     Эшләмәсәң эш көне,…..(ни ашарсың кыш көне)

     Инсафлының…….(теле саф)

     Юлдашың …….(үзеңнән яхшы булсын)

     Бер яхшы сүз,              (мең бәладән коткарыр)

«Ялкын» командасы.

     Киемеңә карап каршы алалар, (акылыңа карап озаталар)

     Сөйдергән дә тел, ….(биздергән дә тел)

     100 сум акчаң булганчы,   (йөз дустың булсын)

      Тел …..(Төмәнгә илтә)

      Җиде кат үлчә, …..(бер кат кис)

      Сүзе хакның - …(йөзе ак)

3. Өйдә әзерләп килгән табышмакларның җавапларын таптыру. (4)
4. Күз бәйләтеп тактада татар теле дәреслегенең рәсемен ясату. (һәр командадан 1 кеше)
5. Карточкаларга язылган бирем үтәлә. Бер сүз белән җавабын табарга.

Балавыз сыгу  ….

Чәчләр үрә тору …..

Баш вату …..

Авызы колаккка җитү ….

Кәкре каенга төрәтү ….

6. «Биючеләр» бәйгесе

Бие әле, бие әле

Биегәнең күрсеннәр.

«Бигрәк матур бии бит

Фролово кызлары»,-  дисеннәр

Бии Власова Юля

7. «Дуслык» командасына «А» хәрефенә башланган сүзләр кулланып җөмләләр язарга

«Ялкын» командасына «К» хәрефеннән генә багышланган сүзләр кулланып текст төзергә.

(Үземнең үрнәгем белән дә таныштырам).

8. «Дуслык» командасына кызларда булган уңай сыйфатларны санарга.

Тәртипле                                        

            Тырыш

            Булган

            Матур

            Яхшы уку

            Матур җырлау

            Оста бию

            Игътибарлы

            Сөйкемле

         «Ялкын» командасына малайларда булган тискәре сыйфатларны санарга

          Киребеткән, ялкау, уңмаган, эш яратмаучы, начар укучы, сүгенүче, тәмәке тартучы, өлкәннәрне тыңламаучы, үз-үзен генә яратучы

9. «Дуслык» командасына игенчелек эшенә караган фигыльләрне санату

Ура           Ташый

                  Төйи

Суга

Җилгәрә

«Ялкын» командасына терлекчелек эшенә караган фигыльләрне санату

Су сала, печән бирә, сыер сава һ.б.

10. Алтышар чын татар исемен язарга.
11. «Җырчылар» бәйгесе

Самсонова Мария «Туган тел»

12. «Дуслык» командасына.

М хәрефенә башланган сүзләр язарга:

шәһәр

елга-

район-

чәчәк-

хайван-

әдәби әсәр-

композитор-

шагыйрь-

«Ялкын» командасына

А хәрефенә башланган сүзләр язарга:

шәһәр-

елга-

язучы-

җимеш-

үсемлек-

хайван-

машина-

шагыйрь-

13. Ташбака, сандугач, карлыгач сүзләренә нинди сүзләр яшеренгән? Һәр командага бер сүз бирелә.
14. Зал белән эш.

«Шифалы сүз»ләрне тәрҗемә итү

Рәхим итегез        Гафу итегез                        Тыныч йокы

 Рөхсәт итегез         Хәерле кич                               Тәмле булсын

Хәерле иртә        Хушыгыз                                    Хәерле юл

Мөмкинме?         Сәламәт булыгыз              Зинһар

Сорау –җавап. Ә сез беләсезме?

Г.Тукай –

Салих Сәйдәшев-

Муса Җәлил-

Харис Якупов-

Салават Фәтхетдинов –

Абдулла Алиш –

Табышмаклар

Кешенең дусты,

Йортның сакчысы (эт)

Суда йөзә, күктә оча, җирдә йөри,

Ит белән сыйлый (каз, үрдәк)

Энәсе күп – йөзләп, меңләп,

Берни тегә алмый юньләп.(керпе)

Үзе соры, куркак. Урманда яши. Кишер ярата. Бу нәрсә? (куян)

Үзе кечкенә, хәйләкәр. Урманда яши. Балык ярата. (төлке)

Үзе ссоры, усал, зур. Урманда яши. Ит ярата. (бүре)

15. «Капитаннар» ярышы

«Русча вариантын тап»

Мәкальләр халык акылын туплап, кирәкле белемнәрне оста һәм кыска итеп әйтеп бирә.

Китап – белеем чишмәсе. Книга – источник знаний.

Сәламәт тәндә – сәламәт акыл. (В здором теле – здоровый дух)

Кем эшләми, шул ашамый. (Кто не работает, тот не ест)

Байлык бер айлык, саулык – гомерлек. (Богатство на месяц, здоровье – на всю жизнь)

Йөз сум акчаң булганчы, йөз дустың булсын. (Не имей сто рублей, а имей сто друзей.)

Җиде кат үлчә, бер кат кис. (Семь раз отмерь, один раз отрежь)

Алма агачыннан ерак төшми. (Яблоко от яблони далеко не падает.)

Саулык булса, бар да булыр. (Было бы здоровье – остальное будет)

16. Шигырь сөйләү бәйгесе
17. Мин бер сүз әйтәм. Сүзнең соңгы хәрефеннән башланган сүз әйтегез «Чылбыр»лы уены

Кыш, шалкан,нарат,туп, песи, итек, китап, пычак, куян,….

а.б.

Таза булыйк, матур булыйк, күркәм булыйк.

Сөйләшкәндә матур сүзләр генә сөйлик.

Рәнҗемәсен, боекмасын дисәң йөрәк

Изге сүзләр, җылы куллар – шатлык кирәк.

18. Сүз башында бер сүз куеп яңа сүз ясыйбыз.
19. «Дуслык» командасына

Аш-таш, ун-тун, ар-кар, аяк-таяк, ул-кул, алан-балан,

«Дуслык» командасына

Ай-тай, ат-хат, иләк-җиләк, аз –каз, ишек-тишек, ана-чана

Татар телендә шигырь бәйгесе

   (Конкурс стихов на татарском языке) «Живая классика»

  Күңелләргә шигырь кирәк

  Шигырь ул –тылсым!

  Шигырь сезнең җаныгызны

  Җылытып торсын.

  Шигырь сезгә гүзәллекнең

  Серләрен ачар,

  Шигырь яраткан балалар

  Булалмый начар.

  Сүрелмәсен һәм сүнмәсен,

  Шигырь утыгыз.

  Әйбәт буласыгыз килсә

  Шигырь укыгыз…