Мастер-класс, семинар учителей бурятского языка, 2022.
презентация к уроку

Слайд 1

"Табан хушуу мал" Петухова Любовь Цырендоржиевна, Семинар учителей родного языка, Гаханская СОШ, октябрь 2022 г.

Слайд 2

намар – намарай х γ н – х γ нэй хонин – хониной hара – hар ын т оhон – тоhоной

Слайд 3

Y хиб YY д, табан хургаа даран, баян талынгаа баялиг болохо гэрэйнгээ амитануудые бултыень тоолоё: Тала губиин, эл h эн далайн эмээлшэ – бохитор б Y хэтэртэй тэмээн h Y рэг. Абымнай манадаг адуун h Y рэг. Эжымнай адуулдаг Y хэр мал. Маара маара h аар мал болодог хонин h Y рэг. Хонин h Y рэгые хушууруулжа, дахуулан бэлшээшэ – ямаан h Y рэг.

Слайд 4

нхоин мааян эмээнт неэнγ оринм

Слайд 5

Мориной на h ан Унаган (жеребенок ) 1 6 … Гунан (трехлетка ) Азарга Морин Г үү н h оёолон Ш ү дэлэн Y реэ (жеребец) Хизаалан (кобылица) 3 5 4 Дааган (стригун ) 2

Слайд 6

Конское снаряжение

Слайд 7

сэнхир алаг белоснежный пегий боро серый зээрдэ рыжий сабидар игреневый сагаан белый каурый ухаа хара вороной хула саврасы й х Y рин бурый сивый х Y хэ хээр гнедой шарга соловый Мориной Y нгэ з Y h э тааруулагты:

Слайд 8

Y хэр малай на h ан Тугал (телёнок ) до1 6 … Хашараг (телка) Буха Сар Y неэн Д ү нэн Дүнжэн Гунан Гунжан 2 5 3 Буруун 1

Слайд 10

Хониной на h ан до1 Хурьган (ягненок ) Эрье (валух) Эхэ хонин Шүлгэ (баран) Зу h аг (овца) 3 Т ү лгэ 1 1 1 1 1 2 Хуса (баран – производитель)

Слайд 11

Наадагшад туд тудтаа шагайгаар «Т ү хэреэн хорео бариха». Тэрээн соогоо х ү н б ү хэн табан хушуун «адуу мал» оруулжа хааха. Жэшээлхэдэ, 5 хонин, 6 ямаан, 7 морин, 8 ү хэр, 4 тэмээн байха. Ти u гээд ээлжэлэн адли тоотой шагайнуудые өө дэнъ хаяха. Хонгордоо h он х ү нэй шагайнууд яажа унанаб, тиимэл адуу малаа бэшэ наадагшад өө рынг өө хорео соо h оо ү гэхэ. Хэндэ олон мал сугларнаб, тэрэнь ш үү хэ.

Слайд 12

« Y хэрэй баабхайнууд» Y хэрэй томо баабхайнуудые ехэ х ү н үү д эжы, баабай болгожо наадаха. Хониной шагайнуудые ү хиб үү д болгохо. Тэдэнээ таатай гоеор хубсалуулха. Х ү хэ б ү д дэгэлтэй баабай, сэнхир дэгэлтэй эжы, улаан дэгэлтэй лама h ууха. Шэрдэг шэрээ хуряаха. Айл б Y лэ болгожо, баабайгаа хоймортоо, эжыгээ з үү н тээгээ, айлшанаа баруун ханадаа жабдан дээрээ h уулгаха. Тэдэнэй х өө рэлд өө h ажаажа наадаха.

Слайд 13

Викторина «Хэн мэдэнэб?» 1.Намар түрэ h эн хурьган. (түлгэ, хэнзэ, шүлгэ, h агли) 2.Эгээл ехэ хүндэтэй гэжэ тоологдодог хониной шана h ан тархи. (далан, ууса, үбсүүн , т өө лэй); 3.Грек арадай домог соо «Золотое руно» ямар гүрэндэ байгааб? (Итали, Америкэ, Колхида, Япони)

Слайд 14

Ямаанай на h ан Эшэгэн (ягнёнок) до1 Тэхэ Козел-производитель h эрхэ (кастрированный козел Ямаан h иинэг Зу h аг 3 Борлон 1 1 2

Слайд 15

Ямаан тухай таабаринуудые таагты: Ямбатай х Y н ар h ыень Y мдэхэг Y й, Y бшэн х Y н мяхыень эдихэг Y й. Эжынгээ оё h он бээлэйе м Y ноо болотор харааг Y йб.(эшэгэнэй шэхэн) Ямбань ехэ, я h аниинь хэбэрэг. Эрхүүгэй мангад эрэ эмэгүй h ахалтай.

Слайд 16

Конкурс «Бэрхэ уншагша» Ямаан Y ргэн дорохи h ахалаараа Y рэхэм гэ h энш үү h эхэржэ, Хойто хоёр х ү л дээрээ Соройжо бодоод бабанадаг. Хорёо дээг үү р дамжадаг, Хошон зугаада ородог, Хонин h ү рэгэй толгойдо Ходол ябадаг ямаан даа. Л.Тапхаев.

Слайд 17

Тэмээнэй на h ан Ботогон (верблюжонок) до 1 Тайлаг Буура Атан (кастрированный верблюд) Энгин Дүнэн Дүнжэн Гунан (верблюд) Гунжан (верблюдица) Тором 1 2 3 3 4

Слайд 18

Тэмээн тухай онь h он ү гэн үү д: Тэмээтэй х ү н Тэнгэридэ ойрохон. Тэмээнэй h үү л Газарта х ү рэхэг ү й, Тэхын эбэр Тэнгэридэ х ү рэхэг ү й Тэмээн бодобо, тэргэ мухариба.