Разработки уроков
план-конспект урока (5, 6, 7 класс)
Разработки уроков по технологии моего инновационного проекта
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
 Разработка урока на тему "Весна" | 32.25 КБ |
 Презентация к уроку "Весна" | 960.93 КБ |
| Разработка урока "Саранка - Улаалзай" | 69 КБ |
| Разработка урока "Баян хитад - Богатый китаец" | 69.5 КБ |
| Презентация к уроку "Баян хитад - Богатый китаец" | 1.64 МБ |
| Презентация к уроку "Улаалзай - Саранка" | 2.89 МБ |
Предварительный просмотр:
Тема: Хабар
Зорилгонууд:
А) hургалгын- хабар тухай хоорэжэ шадаха болохо.
Б) хүгжөөлгын-хэлэнэй нөөсэ баяжуулха, анхарал ухаан бодолыень hайжаруулха, хурсадхаха, холбоо хэлэлгэ хүгжөөхэ
В) хүмүүжүүлгын- hурагшадай аман болон бэшэмэл хэлые баяжуулха, түрэл хэлэндээ дуратайгаар хүмүүжүүлхэ; хабартаа байгаалида болодог хубилалтануудаар ажаглалта хэжэ, байгаалидаа дуратайгаар хандахые хүмүүжүүлхэ.
Yхибүүдэй өөрын хүгжэлтын дүнгүүд:
- оршон тойронхи байгаалида дуратай байhанаа, өөрынгөө хандаса харуулха;
- өөрынгөө хэhэн ажал сэгнэжэ шадаха.
Метапредметнэ дүнгүүд:
Бэеэ гурим шуулаад ябаха шадабари:
- багшатаяа хамта хэшээлэйнгээ зорилго табиха;
- өөрынгөө, нүхэдэйнгөө ажал багшатаяа сугтаа шалгаха;
- багшын үгэhэн таблицаар рассказ зохеожо шадаха.
Оршон тойрониие шудалха шадабари:
- оршон тойрониие адаглаха ба һонирхохо;
- багшатаяа болон нүхэдтэеэ дүн гаргаха;
Харилсаха шадабари:
- өөрынгөө hанал бодол аман хэлэлгээр харуулха;
- нүхэдөө шагнаха ба тэдэнэй хэлэhэниие ойлгохо;
- нүхэдөөрөө, багшатаяа яагаад ажалаа эмхидхэхэеэ хэлсэхэ.
Хэрэгсэлнууд - дэбтэр, презентаци, зурагууд, карточканууд г.м.
Хэшээлэй шатанууд | ||
мотивационный | Сайн байна, hурагшад! Манай хэшээлдэ айлшад ерээд байна, айлшад тээшээ хаараад, мэндэшэлэгты, миhэрэгты. Фонетическая зарядка - хэлэ нугаралгын hорилго -Юу дууланабта? hалхилна Һо-һа-һа, һо- һо-һо…. Сонхомнай сэбэр, hаруул болоо гу? (болоо) -Сонхоор харагты, муноодэр газаамнай ямар удэр байнаб? дулаан, наратай …hайхан удэр -Жэлэй ямар саг бэ? Презентации дээрэ юу харанабта? (хабар) Зураг хараад хабар тухай хоорэжэ шадаха гут? (угы) Хабар тухай хоорэхын тулоо юу мэдэхэ еһотойбта? (угэнуудые, мэдуулэл зохёожо шадаха ёһотойбди.) Вы знаете, что в бурятском языке предложения имеют строгий порядок слов. Подлежащи хана байхаб? Сказуемое? Тиихэдээ, хэшээлэймнай темэ: ХАБАР Энэ хэшээлдээ юу хэжэ һурахабибди? (хабар тухай хоорэжэ) | Звук ветра |
II.Операционно-содержательный | Словарная работа гол - река горхон – речка, ручеёк урдана – течёт, протекает мүльhэн - лёд хайлана - тает ургы - подснежник һалбарна - расцветать, распускаться жэргэнэ – щебетать, чирикать Ургын зураг харуулха - Презентаци дээрэ юу харанабта? (ургы сэсэг) Энэ сэсэг тухай юу мэдэхэбта? (хабарай туруушын сэсэг) Хэшээлэй дуурэхэдэ, тон hайнаар худэлhэн hурагшадта ургы сэсэг бэлэглэхэб. Раздать словари Работа по карточкам на столах (картинка-слово) Зураг угэ тааруулагты Мнемотаблицаар хүдэлхэ (презентация) Таблица хараад, хабар тухай рассказ зохёогты. Тон һайнаар бэшэhэн командын мэдуулэлнуудые доскада бэшэхэбди. Удхатай рассказ зохеохо гэжэ оролдогты. Хабар 1. Хабар ерэбэ. 1-1 мэдуулэлээр уншуулха. һайнииень бэшэхэ, ургы угэхэ. 2. Наран шангаар шарана 3. Мульһэн хайлана. 4. Гол горход урдана 5. Шубууд дулаан оронhоо ниидэжэ ерэнэ. 6. Модоной набшаhад ногоорно. 7. Ногоон ургана. 8. Талада ургы сэсэг һалбарна. 9. Хабартаа гоё даа! Физкультминутка hалхин нюу руум улеэнэ, Модон найгана Hалхин ааляар, ааляар, ааляаар Модон дээшээ, дээшээ, дээшээ. БЭШЭХЭ самбарта 2- дохи даабари: Шулэг оршуулагты. Сээжэлдэхэ. Написать на доске: (на обратной стороне доски - рассказать по картинкам) Наратай, нарагүй, Саhатай, саhагүй, Бороотой, бороогүй, һалхитай, hалхигүй… Хабарай ямаршье үдэрынь гоёл даа!
Возврат к началу урока, картинке -Муноодэр ямар удэр байнаб? Наратай, hалхитай, бурхэг хабарай удэр гоел даа! Муноо хабар тухай хоорэжэ шадаха болоо губди? Болоо Булта хоорэе. | Айлшадhаа hураха |
III. Рефлексивно-оценочный | Баллнуудаа тоолохо. Магтаха. Тон бэрхээр худэлһэн һурагшадта ургы бэлэглэхэ. Гэрэй даабари: на карточках
Хэшээл гоёшоогоо һаа (если вам понравился урок), хабар тухай хоорэжэ шадаха болоо hаа, нара харуулнат. Угы һаа- бороогой уулэ харуулнат. | Черновики с собой забрать, сфотать отправить в группу |
Самоанализ урока: Хэшээлэй темэ: Хабар гэжэ темээр холбоо хэлэлгэ хугжоолгын хэшээл.
Тип урок: Шэнэ темэ узэлгын хэшээл.
Формы работы: групповая, фронтальная, индивидуальная.
Урок построен в рамках системно-деятельностного подхода, по технологии РО.
Хэрэгсэлнууд: дэбтэр, презентаци, зурагууд, карточканууд г.м.
Зорилгонууд:
А) hургалгын- хабар тухай хоорэжэ шадаха болохо.
Б) хүгжөөлгын-хэлэнэй нөөсэ баяжуулха, анхарал ухаан бодолыень hайжаруулха, хурсадхаха, холбоо хэлэлгэ хүгжөөхэ
В) хүмүүжүүлгын- hурагшадай аман хэлые баяжуулха, түрэл хэлэндээ дуратайгаар хүмүүжүүлхэ; хабартаа байгаалида болодог хубилалтануудаар ажаглалта хэжэ, байгаалидаа дуратайгаар хандахые хүмүүжүүлхэ.
3 г классай 15 ухибууд буряад хэлэ узэнэ.
Тэдэнэй 5 яhала һайнаар -___ , дунда зэргэ- ____ ,ойлгодог, дуугардаггуй -____ , оройдоошье ойлгодоггуй - _____.
Ухибуудэу урда хабар тухай хоорэхэ гэһэн зорилго табигдаһан байна. Ухибууд өөһэдөө зорилго табижа шадаа. Командануудаар худэлхэ Толиео хараад, командаараа рассказ зохеогоо.
Зорилгонууднаа дуурэн дуургообди, тусэблэhэн ажалаа бултыень урдёобди. Гэрэй даабари угтоо: гэртээ энэ сээжээр зохеоһон рассказа дэбтэр соогоо бэшээд ерэхэ, ургы сэсэг буулгаад, вайбер руу эльгээхэ. Иигэхэдээ, байгаалияа ажаглажа һурана. Ухибууд һайн, дуратайгаар худэлоо. Командаар худэлхэдоо хэшээлэй туршада мотивацинь алдагдаагуй.
Хэшээлэй зорилгонууд дуурэн дуургэгдоо юундэб гэхэдэ:
hургалгын- толиео хараад, рассказ зохеогдоо, муноодэр ямар удэр бэ гэжэ хэлээ, хабар тухай хоорэжэ шадаа.
Yхибүүдэй өөрын хүгжэлтын дүнгүүд:
- оршон тойронхи байгаалида дуратай байhанаа, өөрынгөө хандаса харуулха;
- өөрынгөө хэhэн ажал сэгнэжэ шадаха.
Метапредметнэ дүнгүүд:
Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари:
- командаараа худэлжэ шадаха.
- багшатаяа хамта хэшээлэйнгээ зорилго табиха;
- өөрынгөө, нүхэдэйнгөө ажал багшатаяа сугтаа шалгаха;
Оршон тойрониие шудалха шадабари:
- оршон тойрониие адаглаха ба һонирхохо;
- багшатаяа болон нүхэдтэеэ дүн гаргаха;
Харилсаха шадабари:
- өөрынгөө hанал бодол аман хэлэлгээр харуулха;
- нүхэдөө шагнаха ба тэдэнэй хэлэhэниие ойлгохо;
- нүхэдөөрөө, багшатаяа яагаад ажалаа эмхидхэхэеэ хэлсэхэ.
Гэрэй даабари: Точконуудай орондо таараха аялган үзэг һубарилай ёһоор табигты.
Хабар бол...ж.., саh..н хайлаба. Үдэр ута бол..ж.., һүни бог..ни болобо. Ургы сэс..г ургаб... Дулаан ор..нһоо шубууд ер..бэ.
Перевод стихотворения
Хабар ерэбэ!!!
Үдэр ута болоно.
Газаа дулаан боложо, саһан хайлана.
Аажамхан таламнай,
Ургыгаар һалбаржа,
Алтанхан хабарнай,
Айлшалан ерэнхэй.
Ногоорно, сэсэглэнэ, жэргэнэ, hалбарна.
Таагыш, ямар һара бэ? …
«Намар» гэhэн зурагаар хөөрэлдөөн (ахалагша бүлэглэл)
Зорилго: Зурагай удхаар асуудалнуудта харюусажа, үхибуудэй мэдэхэ угэнуудээр мэдуулэл зохёолгожо ḣургаха. Намартаа ямар хубилтанууд болоноб гэжэ ажаглал ябуулха. Богонихон рассказ зохеожо ḣургаха. Холбоотой хэлэлгэ хугжоолгэ дээрэ ажалалга. Буряад хэлэндэ ḣонирхол хүмүүжүүлхэ.
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Хабар Байгаали – природа гол - река горхон – речка, ручеёк мүль h эн - лед хайлана - тает ургы - подснежник һалбарна - расцветать, распускаться жэргэнэ – щебетать, чирикать
Ургы
Х
Гэрэй даабари Хабар тухай рассказ бэшэхэ . Ургы сэсэг буулгаад , вайбер соо буряад хэлэнэй группа руу эльгээхэ .
Предварительный просмотр:
Нээмэл хэшээл
Хэшээлэй сэдэб: «Незабудка» гэжэ ород үгүүлэл дээрэ үндэhэлжэ бэшэhэн «Улаалзай» үгүүлэл.
Зорилго: Улаалзай гэжэ текстын удха дээрэ хүдэлжэ шэнжэлхы, шүүмжэлхы ажалай дүй дүршэл олгуулха;
Предметнэ дүн: буряад хэлэн дээрээ хөөрэлдэжэ hургаха, асуудал табиха, шэнэ үгэнүүдтэй танилсуулха, харюу үгэжэ hургаха.
Метапредметнэ дүн: Текст дээрэ хүдэлүүлжэ шэнжэлхы, шүүмжэлхы ажалай дүршэл олгуулха, ухаан бодолыень хүгжөөхэ, творческо удхатай даабари дүүргэхэ шадабари олгуулха.
Личностно: Эхэ байгаалияа энхэрэн гамнаха, хамгаалха гэhэн hанаа сэдьхэл үхибүүдэй дотор шэнгээхэ. Энэмнай буряад арадаймнай угай нангин hургаалай үндэhэн гээшэ гэжэ ойлгуулха, байгаалиин hайханиие сэгнэжэ hургаха.
Хэшээлэй янза: шэнэ сэдэб үзэлгэ.
Хөөрэн хүдэлхэ онол арга: үгүүлэл дээрэ хүдэлмэри, хөөрэлдөөн.
Онол арганууд: ИКТ онол арга, продуктивна уншалга.
Һурагшадай ажаябуулгын түхэл: фронтальна, индивидуальна.
Хэрэгсэлнүүд: танигдаагүй үгэнүүд самбар дээрэ бэшээтэй, хуудаһан дээрэ үхибүүдтэ тараагдаха, дуун, 3 улаан, ногоон, хүхэ үнгэтэй хайрсагууд.
Хэшээлэй ябаса
Хэшээлэй ябаса | Онол аргын хубинууд | Багшын хүдэлмэри | Һурагшадай хүдэлмэри |
Оролто үе | Уншалгын урда тээхи хүдэлмэри Антиципация
| Мэндээ! Слайд дээрэ талмай, улаалзай сэсэг -Энэ слайд дээрэ юу харанабта? Юун гэжэ нэрэтэй сэсэг бэ? -Улаалзай сэсэг тухай юу хэлэхэ аргатайбта? Мүнөө бидэ «Улаалзай» гэжэ текст уншахабди. Танай hанамжаар, энэ текст юундэ «Улаалзай» гэжэ нэрэтэй хаб? Улаалзай яагаа гэжэ бэшээтэй хаб даа? -Улаалзай яагаа хаб гэжэ яагаад мэдэхэбибди? Танай урда толи байна, уншажа байхадамнай иимэ мэдэхэгүй үгэнүүд дайралдажа болохо, энэ толиёо хаража байхат. | Мэндээ! Улаалзай сэсэг -Улаалзай тухай бэшээтэй. Самбарта бэшэхэ - ургаа - сэсэглээ - hалбараа … |
Гол хуби 1.Yгүүлэл дээрэ хүдэлмэри | Уншалгын үедэ хүдэлмэри Багшын уншалга 2 хуби Автортай харилсаан | Уншана. Слайд дээрэ: сэсэгтэй талмай: Уужам нэгэ талада улаахан сэсэг ургаад, дайда дэлхэйе шэртэн хаража, (слайд дээрэ: улаалзай) алтан наранда игаажа, дулаахан агаараар амилжа, хүхихэдэжэ, жаргахадажа байба ха. Тиихэдээ халаахай гү, али шаралжа бэшэ, харин hайхан сэсэг боложо түрэhэндөө улаалзай ехэ омогорходог, эхэ байгаалидаа баяр хүргэдэг байгаа. Иигэжэ улаалзайн ажана тэнюун ургажа, hалбаржа, жаргахадажа байхадань, хажуугаарнь нэгэ хүбүүн гаража ябатараа……..
№ 1 Зогсолто - Саашаа юун болоо хаб? Тэрэ хүбүүн яагаа хаб? -Юундэ таhалаа гэжэ hананабта? - Юундэ таhалаагүй гэжэ hананабта? - Тиихэдээ авторта ямар асуудал табинамнайб? Автор юун гэжэ харюусаа хаб? Уншая. Иигэжэ улаалзайн ургажа, hалбаржа байхадань, хажуугаарнь нэгэ хүбүүн гаража ябатараа, тэрэниие таhалжархиба. Юундэ таhалааб? - гэнэ гүт? Миин лэ таhалаа, юрэл, ямаршье хэрэг үгы аад лэ. Тэрэ сэсэгээ альган дээрээ табяад, нэгэ хэды харад гээд, буршылгаад, бажуугаад, харгы дээрэ хаяжархиба. № 2 Зогсолто - Яагааб тэрэ сэсэг харгы дээрэ хаюулхадаа? - Сэсэг яагааб гэжэ мэдэхын тула авторта асуудал табия. Авторай харюу уншая. Сэсэгтэ ехэ үбшэнтэй байба. Ямаршье хэрэг үгы аад, тэрэ хүбүүн гэмгүй намайе таhаба, наранай туяаhаа, бороонhоо, агаарhаа, үдэшын hэрюунhээ, ажамидаралhаа таhалба гэжэ сэсэгхэн тон ехээр гомдоно, гашуудана, уйдана. «Ургамалнууд хүндэл адляар үбшэ мэдэрдэг» гэжэ тэрэ хүбүүн мэдээгүй ха» – гэжэ сэсэг бодоно. Хосоржо байhан сэсэгтэ hүүлшын бодол ороходоо: «Халаахай бэшээр түрэhэмни hайн лэ байба даа, байгаалидаа баяр хүргэнэб. Халаахай hаам, тэрэ хүбүүн … № 3 Зогсолто - Халаахай hаам, тэрэ хүбүүн яаха hэм? - Ямар асуудал авторта табихабибди? «Халаахай бэшээр түрэhэмни hайн лэ байба даа, байгаалидаа баяр хүргэнэб. Халаахай hаам, тэрэ хүбүүн гараа заатагүй шатаха hэн», - гэжэ бодоо. Сэсэг өөрөө үбшэ үзөөд байхадаа, «бэшэ хэншье, юуншье энэ дэлхэй дээрэ үбшэ үзэнгүй жаргажа байhай даа» гэжэ бодоhоор хаташаба. Yгүүлэл уншажа дүүргэбэбди. Амаралгын забһарлал хэе. «Улаалзай» дуун доро хатарая. | Шагнана -Таhалаа /- Үгы - Тэрэ хүбүүн сэсэг таhалаа гү, али үгы гү? - хатаад лэ дүүрээ - зобоо, уйдаа - Харгы дээрэ хаюулhан сэсэг саашаа яагаа хаб?
- Хатажа байhан сэсэг юун гэжэ бодоо хаб? Гараа шатаха hэн. Бэшэ хэншье, юуншье энэ дэлхэй дээрэ үбшэ үзэнгүй жаргажа байhай даа. Булта хатарнад |
2. Yгүүлэлэй гол удха дээрэ хүдэлмэри Булэг бүлэгөөр хүдэлмэри | 3 хуби Уншалгын һүүлээр хүдэлмэри Гол асуудал Авторай хараса: Часть 4: Тобшолол: | Yгүүлэлэй удхаар хөөрэлдэе. Бидэ хэшээлэй эхиндэ юун гэжэ хөөрэлдөө hэмбибди? -Yнэн дээрээ юун болооб? - Энэ текст соо юу гайхаабта? Ямар юумэ таанад хүлеэгээгүй байгаабта? - Нээрээшье, гайхалтай! Yхибүүд, бодожо үзөөд хэлэгты даа. Теэд юундэ автор тиигэжэ бэшээб? Юу хэлэхэеэ hанааб? - Юу уншагшадта ойлгуулхаяа hанаа гээшэб? Yгүүлэл уншахын урда тээхи таанадай hанамжануудые харая. 14 хүн таhалаа гэжэ хэлэhэн байна. - Юундэ тиигэжэ hанаабта? -Сэсэг үбшэ мэдэрдэг, хүн шэнги ухаатай бодолго бодохо шадалтай гэжэ автор ямар зорилготойгоор харуулнаб? Автор амидыруулга гэжэ уран арга хэрэглэжэ, бидэндэ сэсэгүүдые ба байгаалияа гамнагты, хайрлагты гэжэ заана. Энэл даа манай үбгэ эсэгэнэрэй угай нангин hургаал. Буряад арад хэтэ мүнхэдөө байгаалидаа ехэ наринаар гамтайгаар хандажа ябаhан. Эхэ газараа гэмтээхэгүйн тула эрмэгтэй гутал оежо үмдэдэг байhан ха юм. (эрмэгтэй гутал харуулха). Эдэ үбгэ эсэгэнэрнай энэ хүбүүнэй миин лэ юрэ наадангаа сэсэг таhалаад хаяжа ябахыень хараа hаа, юун гэжэ хэлэхэ hэн хаб? Энэ хатажа хэбтэhэн сэсэгые хараа hаа, энэ сэсэгтэ хандаха юун гэжэ хэлэхэ байгаа хаб даа? Энээн тухай бодожо үзэе! Слайд дээрэ хүбүүн сэсэг хоёр зураатай. Мүнөө бүлэгөөр хүдэлхэбди. - Улаалзайда гү, али хүбүүндэ үбгэ эсэгэнэрэй нэрэһээ хандалга бэлдэгты! Хүбүүндэ хэн хандалга бэлдээб? Хэн сэсэгтэ хандалга бэлдээб? | - ургаа - сэсэглээ - hалбараа 1. hалбаржа, хүн зониие баярлуулжа байдаг байгаа. 2.хүндэ гэшхүүлжэ, хосороо - Таhалуулhан сэсэг хүбүүе хайрлана 1) хүн ходо таhалдаг 2) бидэ өөhэдөө таhалжа үзөө hэмди! 3) хүнэй таhалхые хараа hэмди |
Хэшээлэй дүн. Гэрэй даабари | Гэртээ энэ хандалгаа хүбүүндэ гү, али сэсэгтэ бэшэг болгоод бэшэхэт. Бэшэг бэшэхынгээ урда энэ үгүүлэлээ үшөө дахин hайнаар уншахат, арадань – улаалзай тухай нэмэри мэдэсэ абахаар үгүүлэл байна. | Тарааха | |
Өөрыгөө шалгалга (рефлекси) | Хэшээл дүүрээ табигдаhан зорилгоео дүүргээ гүбди? Булта hайнаар хүдэлөөт, бэрхэнүүд үхибүүд байнат. Саашадаа буряад хэлэеэ hайн үзэжэ ябагты. Гарахадаа хайрсаг руу жетон хэхэт. 1. Хэшээл ехэ hонин байгаа, би hайнаар хүдэлөөб, ехэ юумэ өөртөө ойлгожо абааб! 2. Хэшээл бараг үнгэрөө, яhала хэрэгтэй юумэ ойлгожо абааб. 3. Хэшээл намда балай hонирхолтой байгаагүй, шэнэ юумэ өөртөө абаагүйб. |
Предварительный просмотр:
Нээмэл хэшээл
Сэдэб: Ород үгүүлэл дээрэ үндэhэлжэ бэшэhэн «Баян хитад» үгүүлэл.
Зорилго: Текстын удха шүүмжэлжэ, гол бодолынь элирүүлхэ.
Предметнэ: Текст шүүмжэлжэ, гол бодолынь элирүүлхэ шадабари хүгжөөхэ;
Метапредметнэ: Yхибүүдэй ухаан бодол хүгжөөхэ, өөрын һанамжаяа литературна
буряад хэлэн дээрэ тодоор хэлэжэ һургаха, творческо арга боломжонуудыень үргэдхэхэ.
Личностно: Yхибүүдэй зүрхэ сэдьхэл хүдэлгэжэ, ажал хүдэлмэриин хүнэй ажабайдалда
дүүргэдэг үүргыень гүнзэгырүүлэн, ажалда хандасыень һайжаруулха.
Хэшээлэй янза: шэнэ сэдэб үзэлгэ.
Онол арганууд: ИКТ онол арга, продуктивна уншалга
Хэрэгсэлнүүд: : танигдаагүй үгэнүүд экран дээрэ гаража байха,домбо
Хэшээлэй шатанууд | Онол аргын хубинууд | Багшын хүдэлмэри | Һурагшадай хүдэлмэри |
Оролто үе | Уншалгын урда тээхи хүдэлмэри Антиципаци
| Мэндээ! Мүнɵɵ хэшээлдээ нэгэ текст дээрэ хүдэлхэбди. Тэрэ текстмнай «Баян хитад» гэжэ нэрэтэй Самбар дээрэ «Баян хитад» - Энэ текст хадаа юун тухай гэжэ hананабта? - Юундэ «Баян хитад» гэжэ нэрэтэй хаб даа? - Юугээрээ баян ха бэ? - Энэ хитад яагаад баяжаа гэжэ hананабта? - Энэ зохеол соо ямар үйлэ хэрэгүүд болохо хаб? - Зай, хэр зүб байгаа хаб даа манай hанамжа? Яагаад энээниие мэдэхэбибди? - Уншахамнай гү? Хэмнай зүбшүү байгааб гэжэ мэдэхэмнай гү? Бэлэн гүт? | Мэндээ! Баян хитад Адуу малаар, ……….. hурагшадай харюу самбар дээрэ бэшэхэ - ажал хээд - ном үзɵɵд… Уншаад! - Бэлэн! |
Гол хуби 1.Yгүүлэл дээрэ хүдэлмэри | Уншалгын үедэ хүдэлмэри Багшын уншалга | Танигдаагүй үгэнүүд экран дээрэ гаража байха Хэзээб даа холын холо сагта хүдѳѳ нютагта нэгэ хитад ажаһуудаг байгаа. Бага наһатай байхадань, нэгэ мэдэлшэн тэрээниие хараад, «энэ хүбүүн 36 наһатайдаа гэнтэ ехээр баяжаха хүн байна» гэжэ хэлэһэн байгаа. Гэртэхиниинь тэрэниие дуулахадаа, ехээр баярлаад, энээн тухай хүн зондо ехээр хѳѳрэбэ ха. Манай нютагта иимэ баян хүн байдаг болохонь гэжэ бүхы нютагай зон баhал баярлаба. Баян болохоб гэжэ мэдэхэдээ, тэрэ хитад ямаршье юумэндэ һурабагүй, юумэ хэжэ шададаг болохоёо һанабагүй. Юундэ? Тэрээншьегүйгѳѳр баян болохо ха юм. Тиимэһээ тэрэ баян болохо болзороо хүлеэжэ, эжы абадаа тэжээлгэжэ байдаг байгаа. Тиигэhээр аба эжынь наһа барахада, нютагай зон тэрэниие эдеэлүүлдэг болоо. Юуншье һаа, баян болохоёо байһан хүн ха юм! Тиигэһээр сагшье үнгэрбэ, тэрэ хитад одоол гушан зургаатай болобо ха. - Зай тэрэ хитаднай одоол баян болобо ха гү? Таанад юун гэжэ hананабта? -Зай хэн баяжаа гэжэ hананаб, гараа үргэгты! - Юундэ баяжаа гэжэ hананабта? - Зай хэн баяжаагүй гэжэ hананаб? -Юундэ баяжаагүй гэжэ hананабта? - Зай, эндэ авторта ямар асуудал табихамнай бэ? Тиигэһээр сагшье үнгэрбэ, тэрэ хитад одоол гушан зургаатай болобо ха, харин хүлеэһэн баялигынь ерэбэгүй ха. Нютагайнь зон гэмэрэлдээд, гутаралдаад, байhаар тэрэ хитадаа эдеэлүүлхэеэ болибо ха. - Тиихэдэнь тэрэ хитад яагаа хаб даа? -Эндэ ямар асуудал авторта табихабибди? Тиихэдэнь ѳѳрыгѳѳ тэжээжэ һураагүй залхуу хитад эндэ тэндэ гуйраншалһаар, үлдэжэ дааража ябаhаар үхэшэбэ ха. Хүдөөлүүлhэнэйнь удаа, тэрэ хитадай hүнэһэн дээшээ дэгдэбэ. Тэнгэридэ гаран сасуугаа тэрэ хитад баялигаа бурхадhаа нэхэбэ. - Алин бэ баялигни? Найдуулаа бэшэ hэн гүт? Тэнгэриин захиргаанайхид сошобо, гүйлдэбэ, hалиралдаба. Хуби заяанай ном нээжэ хараба. Үнэхɵɵрɵɵшье, тэрэ хитадта 36-тайдань баялиг үгтэхэ ёhотой гэжэ тэрээн соонь хэлээтэй байба. «Юундэ баялигынь саг соогоо үгтɵɵгүй байгааб?» гэжэ ехээр гайхалдаба. Харюусалгата хүнииень оложо, юундэ баялигыень саг соонь буулгаагүйбта гэжэ hураба. - Харин харюусалгата хүниинь юун гэжэ хэлээ хаб даа? -Эндэ авторта ямар асуудал табихамнай гээшэб? Тэрэнь: «Үгы ааб даа, хайрлыт! Баялигынь энэл байна. Харин абаха хүниинь олдоогүйл. Алтыень үгэхэ болзорой ерэхэдэ, энэ хүниие бүхы дэлхэйгээр бэдэрээд, олоогүйбди. Нэн түрүүн ургамал ажалладаг зон соо бэдэрээбди, эхэ эсэгэнь тиимэ зон байhан хадань. Олоогүйбди! Таряашад, дархашад соошье, эрдэмтэдэйшье ба сэрэгшэдэйшье дунда бэдэрээд үзɵɵбди. Хаанашье олдоогүйл даа. Яахашье аргаяа оложо ядажа байтарнай, ɵɵрɵɵ хии бэеэрээ хүрэжэ ерэбэ ха юм». |
Yхибүүдэй харюунууд - Гушан гурбан наhатай болоходоо тэрэ хитад баяжаа гээшэ гү? Yхибүүдэй харюунууд- Нютагай зоной эдеэлүүлхэеэ болиходо, тэрэ хитад яажа саашаа амидараа хаб даа?
? Версии детей! - Тэрэ харюусалгата хуниинь тэрэ баялиг тухайнь юун гэжэ хэлээ гээшэб? |
2.Yгүүлэлэй гол удха дээрэ хүдэлмэри | Уншалгын һүүлээр хүдэлмэри Кластер Бортовой журнал | Асуудалнууд:
Кластер -Хараад үзэхэдэ хэн тон ехэ зэмэтэйб?
Тобшолол: - Тиихэдээ автор энэ зохёол юундэ зохёогоо гэжэ hананабта? - Автор уншагшадтаа юун гэжэ хэлэхэеэ һанаа гээшэб? - Гол шухала бодолынь ямар ганса үгɵɵр тодорхойлхоор байнаб? (Ажал, жаргал, наадан, баялиг, аба, эжы, нютаг, мэдэлшэн, залхуу, ухаан, тэнэг г.м.) - Ямар нэгэ үгэ эндэ тааранаб? - Энэ зохёол мүнɵɵ сагта хүндэ хэрэгтэй, туhатай гү? - Юундэ?
- Ямар оньhон үгэ эндэ тааруулхаар байнаб? Ябаhан хүн яhа зууха, Хэбтэhэн хүн хээли алдаха. Эрхые hуранхаар, бэрхые hураhан дээрэ. Ажал хэхэ - ама тоhодохо. Ажалша хүнэй аман дүүрэн, Ажалгүй хүн хубхай хооhон. Хүн болохо багаhаа, Хүлэг болохо унаганhаа. Залхуу хүнэй хүнэг хооhон. Hамуу хүнэй hаба хооhон. | Үгы! -Аба эжы, нютагай зон, ɵɵрɵɵ, астролог. -Өөрөө оролдоо hаа … -Тиигэжэ хэлэжэ болохогүй байгаа ха юм. - Нютагай зоной миин эдеэлүүлэнгүй «Аба эжышни гээгдээ хадань туража үхэхэ сагшни ерэбэ, үгы hаа ажал хэхэ болоолши даа» гээд дахуулаад ажал хүүлɵɵ hаань дээрэ байгаа Тон түрүүн бүхы зондо хɵɵрэхэгүй. Тэрэнь зүб гү? Урид, юумэнэй болоогүй байхада, баян болоогүй аад, хɵɵрэхэгүй байгаа. Бага наhанhаань hургуулида hургаха, ажал хэжэ hургаха. Тиигээ hаань … Няаба Хүүгэд ɵɵhэдɵɵ хэлэхэ Ажал Туhатай Ном уншанагүй, компьютер наадана, бүхы юумэн бэлэн, зайна. - Оньhон үгэ |
Хэшээлэй дүн. | Өөрыгөө шалгалга (рефлекси) Домбо | - Юундэ автор баян хитад гэжэ нэрлээб? - Нэрэнь тарана гү? -Юундэ тааранагүй гэжэ hананабта? Таанад юун гэжэ нэрлэхэһэнбта? -Юундэ тааруу гэжэ hананабта? - Энэ хэшээлдэ тон ехэ юумэ ойлгожо томо болоходоо ерээдүй байдалдаа хэрэгтэй юумэ абаhан хүн стикер дээрэ нэрээ бэшээд дүүрэн домбо доро няахат. Дунда зэргэ ойлгоhон хүн эндэ няахат. Юушье ойлгоогүй хүн – хооhон домбо доро няахат. | - Үгы. Тааранагүй.
Залхуу хитад - ленивый Шадалгүй хитад - бессильный Яндан хитад – беспомощный hула – слабый
|
Гэрэй даабари |
|
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Мэдэлшэн – астролог На h а бараха – умереть
Гэмэрхэ, гутарха – ворчать
Тэжээхэ – кормить Гуйраншалха - просить милостыню, нищенствовать, клянчить Хүд ɵɵ лүүл h энэйнь удаа – после похорон h үнэ h эн – душа Тэнгэриин захиргаан – небесная контора h алиралдаба – засуетились Хуби заяанай ном – книга судеб үнэх ɵɵ р ɵɵ - в самом деле Харюусалгата нюур – ответственный
Ургамал ажалладаг зон – садовники Таряашан – крестьянин Дархашан – кузнец Эрдэмтэн – учёный Сэрэгшэд – военный Хии бэе – без тела Гэм – вина, виновность
АЖАЛ
Яба h ан х үн я h а зууха, Хэбтэ h эн хүн хээли алдаха. Ажал хэхэ – ама то h одохо.
Эрхые h уранхаар, бэрхые h ура h ан дээрэ. Ажал хэхэ – ама то h одохо. Ажалша х үнэй - аман дүүрэн, Ажалгүй хүн - хубхай хоо h он.
Залхуу хүнэй хүнэг – хоо h он, Намуу хүнэй h аба хоо h он.
Текст уншаха, тэрэнээ х ɵɵ рэхэ. Тон ехэ гэмтэй гэжэ h ана h ан хүнд ɵɵ , гэмыень ойлгуулжа, алдууень харуулжа бэшэг бэшэхэ.
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
«УЛААЛЗАЙ» «САРАНКА»
«Улаалзай» Уужам нэгэ талада улаахан сэсэг ургаад, дайда дэлхэйе шэртэн хаража, алтан наранда игаажа, дулаахан агаараар амилжа, хүхихэдэжэ, жаргахадажа байба ха. Тиихэдээ халаахай гү, али шаралжа бэшэ, харин hайхан сэсэг боложо түрэhэндөө улаалзай ехэ омогорходог, эхэ байгаалидаа баяр хүргэдэг байгаа. Иигэжэ улаалзайн ажана тэнюун ургажа, hалбаржа байхадань, хажуугаарнь нэгэ хүбүүн гаража ябатараа,
Иигэжэ улаалзайн ажана тэнюун ургажа, hалбаржа байхадань, хажуугаарнь нэгэ хүбүүн гаража ябатараа, тэрэниие таhалжархиба. Юундэ таhалааб? - гэнэ гүт? Миин лэ таhалаа, юрэл, ямаршье хэрэг үгы аад лэ. Тэрэ сэсэгээ альган дээрээ табяад хаража байтараа, гэнтэ буршылгаад, бажуугаад, харгы дээрэ хаяжархиба. Сэсэгтэ ехэ үбшэнтэй байба. Ямаршье хэрэг үгы аад, тэрэ хүбүүн гэмгүй минии ами наhа таhалба, наранай туяаhаа, бороон h оо, агаар h аа, үдэшын hэрюунhээ, ажамидарал h аа таhалба гэжэ сэсэгхэн тон ехээр гомдоно, гашуудана, уйдана. «Ургамалнууд хүндэл адляар үбшэ мэдэрдэг» гэжэ тэрэ хүбүүн мэдээгүй ха даа». Хосоржо байhан сэсэгтэ hүүлшын бодол ороходоо: «Халаахай бэшээр түрэhэмни hайн лэ байба даа, байгаалидаа баяр хүргэнэб. Халаахай hаам, тэрэ хүбүүн гараа заатагүй шатаха hэн», - гэжэ бодоо. Сэсэг өөрөө үбшэ үзөөд байхадаа, «бэшэ хэншье, юуншье энэ дэлхэй дээрэ үбшэ үзэнгүй жаргажа байhай даа» - гэжэ бодоhоор хаташаба.
БУРЯАД УГСААТА ЗОН: « ТЭНГЭРИЕЭ ЭСЭГЭ ГЭЖЭ ҺҮГЭДЭХЭ, ГАЗАРАА ЭХЭ ГЭЖЭ САХИХА» – ГЭЖЭ ХЭЛЭДЭГ БАЙҺАН ЮМ.
Хандалга - обращение
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Методическая разработка урока по теме «Разработка проектов в системе программирования Visual Basic»
Данный урока проводился в группе первокурсников техникума.Тип урока: комбинированный, использовался контроль знаний, закрепление практических навыков. На уроке использовались разноуровневые задания.Це...
Методическая разработка урока по волейболу в 5 классе на основе инновационной технологии спортивно-ориентированного физического воспитания. Методическая разработка урока по волейболу в 5 классе на основе инновационной технологии спортивно-ориентированн
урок по физической культуре с ипользованием инновационной технологии спортивно-ориентированного физического воспитания...
Разработка урока в 9 классе по обществознанию. Тема: Право. Разработка урока в 9 классе по истории. Тема: "Всё для фронта! Всё для победы!"
Разработка урока в 9 классе по обществознанию. Тема "Право". Урок проводится на основе програмированной технологии.1 шаг: информативность-учащиеся получают определенные знания по данному вопросу.2 шаг...
методическая разработка урока биологии в 6 классе по теме "Движения живых организмов" и презентация к ней. Методическая разработка урока биологии в 6 классе по теме "Дыхание растений, бактерий и грибов" и презентация к ней.
Методическая разработка урока с поэтапным проведением с приложениямиПрезентация к уроку биологии в 6 классе по теме "Почему организмы совершают движения? ".Методическая разработка урока с поэтап...
Разработка урока по теме "Кто Вы, господин Чичиков? (урок-исследование). К разработке прилагается информационная карта
Разработка урока по теме "Кто Вы, господин Чичиков? (урок-исследование). К разработке прилагается информационная карта...
Методическая разработка урока "Амины. Анилин", Методическая разработка урока "Многоатомные спирты"
Урок, разработан для учащихся 10 класса, обучающихся по базовой программе. Учебник "Химия 10" О.С. Габриелян.Урок, разработан для учащихся 10 класса, обучающихся по базовой программе. Учебник "Химия 1...
Методическая разработка по теме "Разработка урока немецкого языка согласно ФГОС. Тип урока: комбинированный"
Переход на ФГОС позволил переориентировать усилия гигантского преподавательского состава страны с традиционного узкопредметного обучения (предметные результаты) одновременно и на развитие каждого обуч...