годовая контрольная работа 10 класс невл
методическая разработка (10 класс)

                       Зᴂрдᴂвᴂрᴂны мᴂйы 12 - ᴂм бон.

10-æм  «В » къласы  ахуырдзау___________________________________

афᴂдзы кᴂроны контролон куыст ирон ᴂвзагᴂй

                                                         Вариант №1

1.Прочитайте текст. Озаглавьте его, отразив в названии тему текста

( запишите название  перед текстом).

2. Спишите текст 1, вставляя, где это необходимо, пропущенные буквы.

_______________________________________________________________

(название)

 Нæ республикæйы экологион  уавæр, иннæ регионтимӕ  абаргæйæ, бынтон  æвзæр нæу. Кæд…æр Ирыстоны хъæд…æ, кæмттæ æмæ хæхтæ уыдысты тынг сы…дæг, æнæсгæрст.  Цæрæгойты æмæ мæр…ты нымæц уыдис тынг стыр, фӕлӕ фæстаг рæстæг сæ нымæц скуынæг ис. Бирæ цæрæгойты хуы…тæ арæх нал æмбæлынц. Цæугæдæт…ы æмвæзад дзæвгар фæ…аддæр ис,  кæцыдæртæ дзы хуыскъ кæнын райдыдтой. Уый уымæн у, æмæ бирæтæ куыдфæндыйы цæстæй кæсынц æр…мæ. Хъуамæ алчидæр хъуыды кæна фидæныл. Æрдз бахъахъ…æнын у æппæт адæмы хæс.

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Поставьте  ударение в следующих словах.

Хӕрзӕгъдаудзинад, байзӕддаг, ахадындзинад, хъӕлӕба, дидинфӕлыст

4. Выпишите  грамматически правильно оформленное  предложение

1). Мах райгуырæн бæстæ хонæм, цы зæххыл райгуырæм, уый.

2). Мах хонæм уый райгуырæн бæстæ, цы зæххыл райгуырæм.

3). Мах уый, цы зæххыл райгуырæм, бæстæ хонæм райгуырæн.

Ответ_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Сколько согласных букв слове «уарзын»:

Ответ_______________________________

6. Переведите предложения на осетинский язык:

Родину не выбирают.

Россия – многонациональное государство.

Сейчас в Российской Федерации 84 субъекта.

Ответ__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7. Выбери нужную приставку в словосочетании «…хизын асинтыл»(спуститься по

лестнице):

а) ба-;

æ) а-;

б) ны-;

в) ӕр-.

Ответ_______________________________

8. Сопоставьте  и запишите к фразеологизмам синонимы.

1) фӕллад уадзын                                                      3) нӕ рох кӕнын

2) зӕрдыл дарын                                                        4) бафӕллайын

3) къухы бафтын                                                        1) улӕфын

4) къӕхтыл на лӕууын                                              2) ссарын

5) йæ цæстытæ доны разылдта                                  6) смæсты ис

6) йæ зæрдæ йæхи къултыл ныххоста                      5) скуыдта

Ответ_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9. Неверная информация в предложении:

а) Скифты тыххӕй фыста рагон бердзенаг историк Геродот.

æ) Астӕуккаг ӕнусты Алани нымад уыдис тыхджын ӕмӕ хъӕздыг паддзахадыл.

б) Ирон ӕвзаг хауы кавказаг ӕвзӕгты къордмӕ.

в) Фыццаг ирон грамматикӕйы автор у уӕрӕсейаг ахуыргонд Андрей Шегрен.

Ответ________________________________________________________________________

Прочитайте текст 2 и выполните задания 10− 13.

   (1)  Æрдз адæймагæн æрмæст удæнцой нæ дæтты. (2)Фæстаг азты дзæвгар фæфылдæр ис æрдзон бæллæхты нымæц. (3)Уымæн ис бирæ аххосæгтæ. (4)Сæ иу у, адæймаг æрдзмæ æмæ йæ алфамбылай дунемæ бонæй-бонмæ ивддзинæдтæ кæй хæссы, уый.

     (5)Дуне æмæ æрдз афтæ арæзт сты, æмæ зæгъæм, иу ран чысыл дур куы фезмæлын кæнай, уæд æндæр ран тæссаг у егъау зæй рацæуынæй. (6)Адæймаджы æнæсæрфат архæйдтыты аххосæй Зæххы климат тынг аивта. (7)Уазал континентты температурæ фæхъармдæр ис, æмæ уыцы æнæзынгæ градусы æрдæг хæссы йемæ стыр æрдзон бæллæхтæ.

     (8)Зæххæнкъуыстытæ, зынгирвæзтытæ, зæйтæ, донивылдтæ, уаддымгæтæ – абон уыдоны ныхмæ æрлæууыд адæймаг. (9)Нырма сыл уæлахиз кæны, фæлæ, чи зоны, цы уыдзæнис райсомы бон…

10. Составьте и запишите план текста.

Ответ._______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11. В предложениях «Æрдз адæймагæн æрмæст удæнцой нæ дæтты. Фæстаг азты дзæвгар фæфылдæр ис æрдзон бæллæхты нымæц» выделенные слова:

а) номдартӕ;

æ) миногонтӕ;

б) мивдисджытӕ;

Ответ.______________________________________

12. Подберите и запишите синоним к  слову «чысыл».

Ответ.________________________________________________________________________

13. Из предложения 4 выпишите слова в направительном (арӕзтон) падеже

Ответ.________________________________________________________________________

Зᴂрдᴂвᴂрᴂны мᴂйы 12 - ᴂм бон.

10-æм  « В» къласы  ахуырдзау___________________________________

афᴂдзы кᴂроны контролон куыст ирон ᴂвзагᴂй

                                                         Вариант №2

1.Прочитайте текст. Озаглавьте его, отразив в названии тему текста

( запишите название  перед текстом).

2. Спишите текст 1, вставляя, где это необходимо, пропущенные буквы.

_______________________________________________________________

(название)

        Бинонтæ амон…джын вæййынц, кæрæ…ийы куы фембарынц , кæстæр хистæрмæ куы фæ…усы, уарзон…инад куы вæййы се ’хсæн, уæд. Хистæры кад бæрзонд æвæрд у нæ адæммæ,  уымæн æмæ нын афтæ баззад фыдæлтæй.

    Хистæр цы бинонтæм уа, уым вæййы æгъдау, зонд,  куырыхондзинад. Кадджын лæгыл рагæй дæр нымад цæуы æ…дауджын, æфсармджын адæймаг, кусын чи уарзы, йæ ныхасæн хицау чи у, лæг…инад кæмæ ис. Хистæры ныхасмæ хъæуы хъусын  аргъ ын кæнын. Кæстæр хъуамæ лæг…ад кæна хистæрæн…

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Поставьте  ударение в следующих словах.

Дауӕг, хӕдивӕг, иузӕрдиондзинад, хицаудзинад, ӕнкъарӕн

4. Выпишите  грамматически правильно оформленное  предложение.

1).Кæд Родион Щедрины музыкæмæ фæхъусын, уæд мæ зæрдæйы райгуырынц райдзаст æнкъарæнтæ.

2). Родион Щедрины музыкæмæ куы фæхъусын, уæд мæ зæрдæйы райгуырынц райдзаст æнкъарæнтæ.

3). Родион Щедрины музыкæмæ куы фæхъусын, уымæ гæсгæ мæ зæрдæйы райгуырынц райдзаст æнкъарæнтæ

Ответ_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Сколько согласных букв слове «уӕздан»:

Ответ_______________________________

6. Переведите предложения на осетинский язык:

Коста – осетинский народный поэт.

Он родился в селе Нар.

Книга Коста называется «Осетинская лира».

Ответ__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7. Выбери нужную приставку в словосочетании «…цӕуын хӕдзарӕй»(выйти из дома):

а) ра-;

æ) а-;

б) ны-;

в) с-.

Ответ_______________________________

8.Найдите и запишите синонимы к фразеологизмам.

1) Йæ къух уазал доны никуы атылдта                     3) йæ зæрдæмæ фæцыд

2) дымгæмæ ныддардта                                              4) искӕмӕ хъусын

3) йæ цæст æрæвæрдта                                               1) уыд зивæггæнаг

4) химӕ хъусын                                                           2) ницыуал ныууагъта

5) коммӕ кӕсын                                                          6) смæсты ис

6) йе ’рфгуытæ нылхынцъытæ кодта                        5) ӕнкъард кӕнын

Ответ_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9. Неверная информация в предложении:

а) Скифты тыххӕй фыста рагон бердзенаг историк Геродот.

æ) Азӕмӕт у Нарты кадджыты хъайтар.

б) Къоста у ирон литературон ӕвзаджы бындурӕвӕрӕг.

в) «Осетинские этюды» ныффыста Всеволод Миллер.

Ответ________________________________________________________________________

Прочитайте текст 2 и выполните задания 10 −13.

       (1)Ирыстоны ис бирæ æрдзон æмæ историон цыртдзæвæнтæ. (2)Сæ иу у Ермоловы дур. (3)Йæ дæргъ у 30 м, йæ уæрх – 17 м, йæ бæрзæнд – 16 м бæрц, йæ уæз та у 15000 т. (4)Дурæн йе ’рдæг фæцис зæххы бын.

      (5)Диссаг у, фæлæ ацы дур хæстæг хæхтæй нæ ратылдис – уыдон сты къæйдуртæ, Ермоловы дур та у граниты егъау къæртт. (6)Ахуыргæндтæ куыд сбæрæг кодтой, афтæмæй дур ардæм æрбафтыд цыдæр стыр æрдзон бæллæхы рæстæг. (7)Дурæн ном радтой зындгонд уырыссаг инæлар Ермоловы кадæн.

     (8)Дзурынц, зæгъгæ, ацы дурыл инæлар, Дайраны комы балцы уæвгæйæ, уарзта йæ фæллад уадзын. (9)Европæйы тæккæ стырдæр дур дисы æфтыдта Пушкины, Лермонтовы, декабристты.

10. Составьте и запишите план текста.

Ответ._______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11. В предложениях «Ахуыргæндтæ куыд сбæрæг кодтой, афтæмæй дур ардæм æрбафтыд цыдæр стыр æрдзон бæллæхы рæстæг. Дурæн ном радтой зындгонд уырыссаг инæлар Ермоловы кадæн.» выделенные слова:

а) номдартӕ;

æ) миногонтӕ;

б) мивдисджытӕ;

Ответ.______________________________________

12. Подберите и запишите синоним к  слову «егъау».

Ответ.___________________________________

13. Из предложения 7 выпишите слова в дательном (дӕттынон) падеже

Ответ.________________________________________________________________________