полугодовая работа 5 класс
методическая разработка (5 класс)

7-ǽм  астæуккаг  скъолайы 5-æм «В» къласы  ахуырдзау

_______________________________________________

афæдзы æмбисы контролон куыст ирон æвзагæй.

Цыппурсы мæйы  18 -æм бон.

Вариант 1

Раздел 1 (задания по чтению)

1. Уырыссаг аивады стырдӕр хӕзнадон.
2.  Зындгонд поэт.
3. Хъӕлдзӕг  рӕстӕг.
4.  Фыццаг  грамматикӕ.
5. Рӕсугъд афӕдзы афон.

 А.Хетæгкаты Къоста у ирон адæмон поэт, ирон литературæйы бындурæвæрæг. Райгуырд 15 октябры 1859 азы Нары хъæуы. Йæ ныййарджытæ уыдысты Леуан æмæ Мария. Къоста уыди нывгæнæг дæр. Нывгæнæджы дæсныйадыл ахуыр кодта  Бетъырбухы Аивæдты академийы. Зындгонд сты йæ нывтæ «Донмæ», «Дурсæтджытæ», йæ диссаджы портреттæ.

Æ.Чермен ӕмӕ Олег сты ӕмкъласонтӕ.Черменӕн йӕ гуырӕн бон  вӕййы сӕрды, Олегӕн  та-  зымӕджы. Лӕппутӕ  сӕ гуырӕн бонмӕ  ӕрбахонынц  ӕмкъласонты, сӕ хӕлӕртты. Уазджыты ӕрбацыдмӕ фынг срӕвдз кӕнынц.  Сывӕллӕттӕ хъӕлдзӕгӕй арвитынц сӕ рӕстӕг.

   Б.Зымӕг  райдыдта. Боныхъӕд  тынг  фӕуазал, уазал  дымгӕ  радымдта. Адӕм  сӕ  хъарм  дарӕс  скодтой. Зымӕг-нывгӕнӕг ихӕй  рудзгуытыл  скодта  диссаджы нывтӕ. Хъызт  зымӕг бирӕ  уарзынц сабитӕ.Уыдон  бырынц  дзоныгътӕ ӕмӕ къахдзоныгътыл, хъазынц митӕй. Зымӕг у рӕсугъд  афӕдзы  афон.

    В.Зындгонд   къупецаг  Мӕскуыйӕн балӕвар кодта  аивадон галерей.  Уым  ӕмбырд  ӕрцыдысты уырыссаг  нывгӕнджыты  куыстытӕ. Къупецаг  уыдис меценат, хӕларӕй цардис бирӕ нывгӕнджытимӕ. Уым  ис 6 мин уацмысӕй фылдӕр. Уый  у уырыссаг аивады стырдӕр хӕзнадон.Уӕрӕсейы вазыгджындӕр  культурон  центртӕй  иу.Уыцы  музей  лӕууы дунейы стырдӕр  музейты  ӕмрӕнхъ.

Ǽдылы род.

Род хъǽдрǽбын хызтис сойджын кǽрдǽгыл. Бафсǽстис ǽмǽ йǽ зǽрдǽ хъазын ǽрцагуырдта. Цыма йǽм бирǽгъ фǽлǽбурдта, афтǽ удаистǽй уасын байдыдта. Мад йǽ родǽн фǽтарстис ǽмǽ йǽм фǽдисы азгъордта. «Асайдтон дǽ!»-йǽхицǽй ныббуц ис, афтǽмǽй загъта род. Дыккаг бон ǽцǽгǽйдǽр родмǽ ǽрбалǽбурдта бирǽгъ. Бǽргǽ ма фǽдисы уаст кодта род, фǽлǽ йǽм йǽ мад нал фǽзындис, сайгǽ та мǽ кǽны, зǽгъгǽ. Афтǽмǽй бирǽгъ роды ахаста хъǽдмǽ.

2. Род хызтис кǽрдǽгыл.      

                       1) раст у                 2) раст нӕу

3. Йǽ зǽрдǽ зарын ǽрцагуырдта.

  1) раст у                  2) раст нӕу

4. Мад йǽ родǽн нǽ фǽтарстис.

                      1) раст у                       2) раст нӕу

5. Род йǽ мады асайдта.

                     1) раст у                       2) раст нӕу

6. Дыккаг бон родмǽ ǽрбалǽбурдта бирǽгъ.

                      1) раст у                      2) раст нӕу

7. Йǽ мад ǽм фǽзындис.

              1) раст у                           2) раст нӕу

  8.Бирǽгъ роды ахаста хъǽдмǽ.

              1) раст у                             2) раст нӕу

Раздел 2 (задания по грамматике и лексике)

Тǽппуд тǽрхъус.

9. Рувас расырдта__________________________ (тǽрхъусǽн, тǽрхъусы,тǽрхъусмǽ).

10.Тǽрхъус йǽ___________________________ (хуыккомы, хуыккомимǽ, хуыккомǽй) фǽмидǽг ис.

11. Азгъордта тǽрхъус йǽхи_____________________________ (донǽй, доны, доныл) ǽппарынмǽ.

12.Доны__________________ (былмǽ, былǽн, былы) куы бахǽццǽ ис, уǽд дзы хǽфсытǽ фǽтарстысты ǽмǽ _____________________ (донǽй, доны, доныл) сǽхи бакалдтой.

             Мечтать о  славе

1.  Чиныгӕн сыфтӕ
2. Чиныджы сыфтӕ
3. Чиныгыл сыфтӕ

Дзуапп:         

1. Къостайы номимӕ

2)   Къостайы номыл

3)  Къостайы номӕн

Дзуапп:         

 Времена года:

              1) Афӕдзы нымӕцтӕ

  2) Афӕдзы мӕйтӕ

  3) Афӕдзы афонтӕ

Дзуапп:         

 Слова в форме родительного падежа

1) чызгæн, мадæн, фæткъуыйæн

2) чызджы, мады, фæткъуыйы

3) чызгæй, мадæй, фæткъуыйæ

Дзуапп:         

1) Къуырийы нымӕцтӕ

 2) Къуырийы бонтӕ

3) Къуырийы афонтӕ

Дзуапп:         

Составитель: Плиева Л.Т.

7-ǽм  астæуккаг  скъолайы 5-æм «В» къласы  ахуырдзау

_______________________________________________

афæдзы æмбисы контролон куыст ирон æвзагæй.

Цыппурсы мæйы  18 -æм бон.

Вариант 2

Раздел 1 (задания по чтению)

1. Уырыссаг аивады стырдӕр хӕзнадон.
2.  Зындгонд поэт.
3. Хъӕлдзӕг  рӕстӕг.
4.  Фыццаг  грамматикӕ.
5. Рӕсугъд афӕдзы афон.

А.Зындгонд   къупецаг  Мӕскуыйӕн балӕвар кодта  аивадон галерей.  Уым  ӕмбырд  ӕрцыдысты уырыссаг  нывгӕнджыты  куыстытӕ. Къупецаг  уыдис меценат, хӕларӕй цардис бирӕ нывгӕнджытимӕ. Уым  ис 6 мин уацмысӕй фылдӕр. Уый  у уырыссаг аивады стырдӕр хӕзнадон.Уӕрӕсейы вазыгджындӕр  культурон  центртӕй  иу.Уыцы  музей  лӕууы дунейы стырдӕр  музейты  ӕмрӕнхъ.

Æ.Хетæгкаты Къоста у ирон адæмон поэт, ирон литературæйы бындурæвæрæг. Райгуырд 15 октябры 1859 азы Нары хъæуы. Йæ ныййарджытæ уыдысты Леуан æмæ Мария. Къоста уыди нывгæнæг дæр. Нывгæнæджы дæсныйадыл ахуыр кодта  Бетъырбухы Аивæдты академийы. Зындгонд сты йæ нывтæ «Донмæ», «Дурсæтджытæ», йæ диссаджы портреттæ.

Б.Чермен ӕмӕ Олег сты ӕмкъласонтӕ.Черменӕн йӕ гуырӕн бон  вӕййы сӕрды, Олегӕн  та-  зымӕджы. Лӕппутӕ  сӕ гуырӕн бонмӕ  ӕрбахонынц  ӕмкъласонты, сӕ хӕлӕртты. Уазджыты ӕрбацыдмӕ фынг срӕвдз кӕнынц.  Сывӕллӕттӕ хъӕлдзӕгӕй арвитынц сӕ рӕстӕг.

  В.Зымӕг  райдыдта. Боныхъӕд  тынг  фӕуазал, уазал  дымгӕ  радымдта. Адӕм  сӕ  хъарм  дарӕс  скодтой. Зымӕг-нывгӕнӕг ихӕй  рудзгуытыл  скодта  диссаджы нывтӕ. Хъызт  зымӕг бирӕ  уарзынц сабитӕ.Уыдон  бырынц  дзоныгътӕ ӕмӕ къахдзоныгътыл, хъазынц митӕй. Зымӕг у рӕсугъд  афӕдзы  афон.

Тӕгӕр бӕлас.

Æрӕзгъӕлдысты зӕхмӕ тӕгӕр бӕласы сырх сыфтӕртӕ. Лӕппын рувас сӕ ӕруыгъта ӕмӕ сӕ равӕрдта, йӕ хӕдзармӕ цы къахвӕндаг згъордта, ууыл. «Уадз, ӕмӕ мӕ уазджытӕн ӕхсызгон уа», - загъта йӕхинымӕр рувас. Фӕлӕ йӕм ничи ӕрбацыдис тӕгӕры сыфтӕй ӕмбӕрзт фӕндагыл.

- Цӕмӕн? – бафарста рувас сӕгуыты. – Диссаджы рӕсугъд фӕндаг, афтӕмӕй йыл ничи цӕуы.

- Ах, - ныуулӕфыдис уый, - тӕгӕры сӕфтӕр зӕрдӕйы ӕнгӕс у.Ǽмӕ мӕ бон нӕу ныллӕууын фӕззӕджы зӕрдӕйыл.

2 Æрӕзгъӕлдысты пъолмӕ тӕгӕр бӕласы сырх сыфтӕртӕ.

                       1) раст у                 2) раст нӕу

3. Рувас сӕ ӕруыгъта.

  1) раст у                  2) раст нӕу

4. Рувас сæ равǽрдта къахвæндагыл.

                      1) раст у                       2) раст нӕу

5.  Цǽмæй уазджытӕн ӕхсызгон уа.

                     1) раст у                       2) раст нӕу

6. Ничи ӕрбацыдис тӕгӕры сыфтӕй ӕмбӕрзт фӕндагыл.

                      1) раст у                      2) раст нӕу

7. Диссаджы рӕсугъд бæлас, афтӕмӕй йыл ничи цӕуы.

              1) раст у                           2) раст нӕу

  8. Тӕгӕры сӕфтӕр зӕрдӕйы ӕнгӕс у.

              1) раст у                             2) раст нӕу

Раздел 2 (задания по грамматике и лексике)

Тǽппуд тǽрхъус.

9. Рувас расырдта__________________________ (тǽрхъусǽн, тǽрхъусы,тǽрхъусмǽ).

10.Тǽрхъус йǽ___________________________ (хуыккомы, хуыккомимǽ, хуыккомǽй) фǽмидǽг ис.

11. Азгъордта тǽрхъус йǽхи_____________________________ (донǽй, доны, доныл) ǽппарынмǽ.

12.Доны__________________ (былмǽ, былǽн, былы) куы бахǽццǽ ис, уǽд дзы хǽфсытǽ фǽтарстысты ǽмǽ _____________________ (донǽй, доны, доныл) сǽхи бакалдтой.

             Мечтать о  славе

1) Зымӕджы ӕрдз

2) Зымӕгон ӕрдз

             3) Зымӕгӕй ӕрдз

Дзуапп:         

2. Къостайы номимӕ

2)   Къостайы номыл

3)  Къостайы номӕн

Дзуапп:         

 Времена года:

              1) Афӕдзы нымӕцтӕ

  2) Афӕдзы мӕйтӕ

  3) Афӕдзы афонтӕ

Дзуапп:         

 Слова в форме отложительного падежа

1) чызгæн, мадæн, фæткъуыйæн

2) чызджы, мады, фæткъуыйы

3) чызгæй, мадæй, фæткъуыйæ

Дзуапп:         

1) Цӕхӕртӕ бады

 2) Цӕхӕртӕ калы

3) Цӕхӕртӕ згъалы

Дзуапп:         

Составитель: Плиева Л.Т.