Бәәлһнә нерн – келлһнә хүв
план-конспект урока (6 класс)
План урока по теме "Имя существительное". Урок проведен в 6 классе.
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
byayalhnya_nern_6_a.doc | 52 КБ |
Предварительный просмотр:
Муниципальное бюджетное образовательное учреждение
«Элистинская многопрофильная гимназия
личностно ориентированного обучения и воспитания»
Тема урока: «Бәәлһнә нерн. Давтлһн»
(Имя существительное. Повторение)
Подготовила:
Манжикова Байрта Александровна,
учитель калмыцкого языка и литературы
Элиста 2018
Кичәлин төр: «Бәәлһнә нерн. Давтлһн»
Класс: 6 а
УМК: Харчевникова Р.П., Джинцанова Е.А., Ченкалиева А.С., 2012 җ.
Кичәл: Хальмг келн
Кичәлин зүсн: бәәлһнә нернә туск медрлән батллһн.
Кичәлин төр: «Бәәлһнә нерн – келлһнә хүв». Давтлһн.
Кичәлин күсл:
- эрдм-сурһулин – бәәлһнә нерн гисн келлһнә хүвиг давтх, теднә темдгүдинь сергәҗ авх;
- өргҗүллһнә - бәәлһнә нернә медрлиг олн даалһврмудар гүүдүлҗ давтх;
- сурһмҗин – келлһндән бәәлһнә нер олҗ авх, өргнәр олзлҗ йовх.
Кичәлин дөңцл: компьютер, проектор, дегтр, көдлмшин девтр, презентац, зургуд, карточкс.
Кичәлин йовуд:
- Оргмомент.
Күсл: күүкд көдлмшт шунмһаһар орлцлһн.
Мендллһн.
Багшин үг: Мендвт, күүкд! Эндр би тадниг үзхдән йир ик байрта бәәнәв. Мендллһнә гимнастик давуллһн: (цуг класс кенә)
Менд, өрүн!
Менд, нарн!
Менд, би!
***
Һәр, һар,
Һаза һалун
Һалд һәрәдҗәнә
***
Йирн йисн имән
Йилһҗ ядсн Нимә.
Девтртән эндрк то бичҗ автн: Туула сарин һучн.
Кичәлин төр мадн невчкн цааранднь бичхмн.
Күүндвр:
- Күүкд, ода һаза ямаран җилин цаг? (ода үвлин цаг)
- Үвлин сармуд нерәдтн (бар, туула, лу)
- Эндр теңгрин бәәдл ямаран? (һаза киитн, бүркг, салькта, үвлин өдр).
Самбрт бичәтә үгмүд: «Дегтр – ухани булг»
- Күүкд, 1-гч үг ямаран келлһнә хүв болҗахинь медсн күн – һаран өргтн!
2-гч үгин келлһнә хүв медҗәх улс – һаран өргтн!
3-гч үгин келлһнә хүв медхлә – һаран өргтн!
Йир сән! Ода үг болһна деернь келлһнә хүвинь бичтн (сурһульч самбрт һарад бичҗәнә).
- Эндр тадн хойр багар көдлхт (капитаниг шүүҗ авлһн).
Мадн юуна тускар күүндхвидн? Ю давтхвидн? Кен медҗ авв?
- Чик «Бәәлһнә нерн – келлһнә хүв. Давтлһн» (девтртән бичҗәнә).
Эндр мадн эн төрәр ашлвр кичәлән давулхм, бәәлһнә нернә туск медрлән батлхм.
2. Дассн медрлән сергәлһн.
Күсл: дассн медрлән давтх, сурһульч болһна эврә көдлмшт эндү чиклх, дөң болх.
Багшин үг: бәәлһнә нердиг мадн эклц классас авн меднәвидн.
Кластер тогтаҗ авий? (Кластер гисн хоорндан өөрхн темдгүд, нег юм зааҗах үгмүд).
На доске(в виде солнца): Кластер – кен?кемби?юн?юмби?- предмет –киисклһн – то - киисквр
Ухалад, бәәлһнә нериг татасар татх кергтә (цуг класст даалһвр өггдҗәнә).
Даалһвр (карточкс өггднә): 1-гч багд: салькн, чилгр, көдлнә, мөсн, байр, умшна, дегтр, харада, киитн, шулун. 2-гч багд: цасн, дуулна, нур,сәәхн, терз, хурдн,үвл, унтна, тәрлк,өндр.
- Күнд (түрү) учр һарһҗах орм олҗ авлһн.
Күсл: ухаһан хаңһах, эндү эс һарһхин учрт чик диг-дара тогтах.
Наадн «Кергтәһинь ол» (олн келлһнә хүвсин үгмүд негдүләтә, бәәлһнә нердиг олҗ авх кергтә. Даалһвр чикәр кесинь шүүх).
Үгмүд: 1-гчбаг: дун, дуулна, наачана, мекләс, зан, уульна, үкүг, сәәхн, әмтәхн, 2-гч баг: зара, серүн, үләнә, наадһа, авъяс, һәрәдх, келх, өдрмүд, буудя, маштг, шуурһн.
- Түрү йовдлас һарлһна проект тосхлһн
Күсл: ухаһан хаңһаҗ тодлҗ авлһн.
Тууль. Кезәнә цуг бәәлһнә нерд әдл бәәҗ. Грамматик хатн заквр һарһна: «Мини бәәлһнә нернә үгмүдт йилһвр темдгүд ухалсн күн мөрә авх».
Багш: - Эндр кен таднас хатна заквр күцәҗ чадх? Ухалад, баг дотран күүндәд, карточкс әңгүдәрнь хуватн.
Карточкс:
Баг киисклһн то киисквр
Туула туулас туулад
Самбр самбрмуд самбрар
Хулһн хулһд хулһнас
Күүкн күүкд күүкдлә
Цецгә цецгәс цецгәтә
(Сурһульчнр яһҗ тәвсән келцхәнә, капитан цәәлһҗәнә. / Күүкд бәәлһнә нердиг баг киисклһәр, тооһар, киискврәр тәвнә).
Багшин үг: йилһвр темдгүд олснд Грамматик хатн байлҗана, тадниг буульҗана (шаһа/одд белглнә).
Физминутк давуллһн
Багш (ода цугтан босад, невчкн амрхм):
«Деер теӊгр
Дора һазр
Цегән усн
Салькн,салькн!»
***
Салькн, салькн үләнә,
Мини чирә сергәнә,
Салькн, салькн дорагшан
Модн, модн деегшән!»
- Түрү йовдлас һарлһна проектар көдллһн
Күсл: чик йовдлын диг-даран.
Багш: ода Грамматик хатнд сурһулин туск үлгүрмүд кергтә. Эн маднас дөӊ сурҗана. Нөкд болый. Орчулхмн.
Үлгүрмүд:
1) сурһуль – ухани булг;
2) нур дунд – нуһсн сәәхн, нутг дунд номтань сәәхн;
3) дегтр умшсн – делкә үздг;
4) һарар - нег кү диилхлә, ухаһар - миӊһ диилдг;
5) сурһуль уга күн сохрас дор;
6) сурһульта күн кишгтә.
(Өггдсн диг-дараһар үлгүрмүдт харһсн бәәлһнә нердиг морф.темдгүдәрнь шалһтн).
Диг-дара (алгоритм)
- Сурвр кен? юн?
- Чинр-утх - предмет
- Баг киисклһн
- Тооһар, киискврәр хүврлһн
(капитанмуд шалһна, цуһар даалһвр девтртән кенә)
- Дассан тодлҗ авлһн
Күсл: эндүһән чиклһнә көдлмш
Өггдсн үгмүд ормарнь соляд, чик зәӊгс тогтатн.
Даалһвр:
- Хөөн, намрин, ирнә, серүн, үвл, киитн
- Бүркнә, цасн, һазриг, цаһан
- Бичкдүд, дошлдна, эрг деерәс, цанар.
- Йир, йиртмҗ, сәәхн, үвлин
- Таасгдна, үвл, нанд, йир.
Капитан болһн көдлмш шалһна (нерлгч, келгч, цәәлһлт кезә тәвгднә).
Багш: Кен бәәлһнә нернә темдгүд келҗ чадх? (сурһульчнр босад келнә, цәәлһнә).
Наадн «Чик-буру»
(Багш үг келнә, талдан юмнур хәләнә – сурһульчнр «чик-буру» гиҗ келҗ, чик юмиг зааҗ өгнә: терз, үүдн, самбр, үкүг, цецгә, ширә, сандл, өӊг-зүс сурна.
Багш: Ода өггдсн бәәлһнә нерд нег тооһас - олн тоод тәвх зөвтәт; девтртән бичтн.
Үгмүд:
Тосхач –тосхачнр
Балһсн – балһсд
Бичг – бичгүд
Шаазһа - шаазһас
Ээҗ – ээҗнр
Эрвәкә - эрвәкәс
Һазр – һазрмуд
Мөрн - мөрд
- Кичәлин ашлвр
Күсл: эврә болн күүкдин давулсн көдлмшин темдг шинҗллһн.
Багш: Ода кроссвордын тәәлвринь секәд, күцәсн көдлмшин ашнь үзхт.
Даалһвр:
- Кичәлин төр ямаран? (бәәлһнә нерн)
- Бәәлһнә нерн кедү киисквртә (йисн)
- Бәәлһнә нернд 3 юн бәәнә? (киисклһн)
- Хамгин түрүн киисквр (нерәдгч)
- Мана классин то (зурһан)
- Кичәл чилҗ йовна, кениг йөрәҗ болх? (бийән)
- Тегәд мана көдлмш ямаран болв? (йир сән)
- Мана кичәлин девиз ямаран билә?
«Дегтр – ухани булг» үлгүрин үгмүд таднд оньдин заавр болтха! – дала дегтр умшхла – медрлтә болхт!
Герин көдлмш: герин мал болн шовуд төрәр кроссворд тогтах.
Темдг тәвлһн.
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Опыт использования репертуарных решеток Дж. Келли для оценки компетентности педагога в рамках реализации реформы системы образования
Материал написан совметсно с старшим методистом Краснооктябрьского отделаСПС ОП МОУ ЦПК города Волгограда Любезновой Е.В. в попытке осмыслить понятие компетентности педагога и способов ее выявления. Н...
Урок развития речи Кичәл(келлһ өгҗүллһн) : «Үвлин сәәхн цаг» (5 класс)
Кичәлин төр: «Үвлин сәәхн цаг».Кичәлин күцл: Үвлин тускар темдгдүд шинҗләд, шин үгмүдлә таньлдҗ, шүлг чееҗәр дасч авх, күүндвр кехм. Кичәлин үзмр дөңцл: магнитофон, компьютерн п...
План урока по теме: "Хүв медүлгч тоолгч нерн" (дробное числительное)
Это один из заключительных уроков по теме:"Числительное". На этом уроке закрепляются знания по всем разрядам числительного, а также дается новый материал о дробных числительных. Тема интересна тем, чт...
Дидактический материал. Карточки по теме «Бәәлһнә нерн» 5 класс
Дидактические разработки по калмыцкому языку для 5 класса.Карточки по калмыцкому языку по теме «Бәәлһнә нерн» , 3 варианта заданий. Данный материал можно использовать на разных этапах урока: пов...
Дидактический материал. Тест по теме «Бәәлһнә нерн». 6 класс
Тест по калмыцкому языку(6 класс)Данный тест можно использовать для проверки знаний учащи...
урок калмыцкой литературы "Ээҗ - эңкр гисн нерн"
Данная разработка посвящена теме почитания и уважения мам,бабушек....