Фигыль төркемчәләре
учебно-методический материал на тему

Зарипова Гузалия Габдулнуровна

Әлеге материал "Фигыль" темасын, аның төркемчәләрен үткәндә  укытучыга да, укучыга да ярдәмлек булып хезмәт итә  ала. Таблицада төркемчә ясалу өчен кирәк булган кушымчалар һәм һәр форма буенча мисаллар китерелә. Аны күрсәтмә, таратма материал итеп кулланырга була.

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл figyl_torkemchlre.docx17.82 КБ

Предварительный просмотр:

Фигыль төркемчәләре

Фигыль формасы

Кушымчалары

Мисаллар

Хәзерге заман

хикәя фигыль

-а \-ә

-ый \-и

(нишли?)

Бар+а

Кил+ә

Уйл+ый

Эшл+и

Билгеле үткән заман

-ды \-де  

 -ты \-те

(нишләде?)

Бар+ды

Кил+де

Уйла+ды

Эшлә+де

Билгесез үткән заман

-ган \-гән  

-кан \ -кән

(нишләгән?)

Бар+ган

Кил+гән

Уйла+ган

Эшлә+гән

Тәмамланмаган үткән заман

-а \-ә иде

-ый \-и иде

(нишли иде?)

Бар+а иде

Кил+ә иде

Уйл+ый иде

Эшл+и иде

Күптән үткән заман

-ган \-гән иде  

-кан \ -кән иде

(нишләгән иде?)

Бар+ган иде

Кил+гән иде

Уйла+ган иде

Эшлә+гән иде

Кабатлаулы үткән заман

-а \-ә торган иде

-ый \-и торган иде

(нишли торган иде?)

Бар+а торган иде

Кил+ә торган иде

Уйл+ый торган иде

Эшл+и торган иде

Билгеле киләчәк заман

-ачак \-әчәк  

- ячак \-ячәк

(нишләячәк?)

Бар+ачак

Кил+әчәк

Уйла+ячак

Эшлә+ячәк

Билгесез киләчәк заман

–ар \-әр

-ыр \-ер

 -р

 (нишләр?)

Бар+ыр

Кил+ер

Кит+әр

Уйла+р

Эшлә+р

Киләчәк үткән заман

-ачак \-әчәк иде

- ячак \-ячәк иде

(нишләячәк иде?)

Бар+ачак иде

Кил+әчәк иде

Уйла+ячак иде

Эшлә+ячәк иде

Боерык фигыль

Син  –

Ул   -сын \-сен

(нишлә, нишләсен)

 

Син бар

Ул бар+сын

 

Теләк фигыль

Мин  -ыйм \-им

Без   -ыйк \-ик

Мин бар+ыйм

Мин бел+им

Без бар+ыйк

Без кил+ик

Шарт фигыль

-са \-сә

Бар+са

Кил+сә

Уйла+са

Эшлә+сә

Сыйфат фигыль

(үткән заман)

-ган \-гән  

-кан \-кән

 

Бар+ган (кеше) 

Эшлән+гән (эш)

Кайт+кан (абый)

Кит+кән (поезд)

Сыйфат фигыль (хәзерге заман)

-учы\-үче;

-а\-ә торган

-ый\-и торган  

Яз+учы (кеше) 

Әйт+үче (бала)

Кил+ә торган (кунак)

Кайт+а торган (апа)

Сыйфат фигыль (киләчәк заман)

-ачак \-әчәк  

- ячак \-ячәк;

–ар \-әр

-ыр \-ер

 -р;

 

-асы\-әсе

-ыйсы\-исе

Кил+әчәк (көн)

Языл+ачак (шигырь)

Бар+ыр (юл)

Әйт+ер (сүз)

Кил+ер (көн)

Бар+асы (җир)

Әйт+әсе (сүз)

Укы+йсы (китап)

Хәл фигыль (1 төр)

-ып \-еп

-п

Бар+ып

Кил+еп

Уйла+п

Эшлә+п

Хәл фигыль (2 төр)

-а \-ә

-ый \-и

Ала-ала

Төрә-төрә

Уйный-уйный

Хәл фигыль (3 төр)

-гач\-гәч

-кач\-кәч

Ал+гач

Төр+гәч

Тырыш+кач

Хәл фигыль (4 төр)

-ганчы\-гәнче

-канчы\-кәнче

Бар+ганчы

Төр+гәнче

Исем фигыль

--у \-ү

Бар+у

Кил+ү

Уйла+у

Эшлә+ү

Инфинитив

-ырга \-ергә  

-арга \-әргә  

-рга \-ргә

Укыт+ырга

Кил+ергә

Көл+әргә

Уйла+рга

Эшлә+ргә


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

3нче сыйныф ( татар төркемчәсе) Тема: «Фигыль» темасын кабатлау.

3нче  сыйныф (  татар  төркемчәсе)Тема:  «Фигыль»  темасын  кабатлау.Максат:1.   фигыль  турында  өйрәнгәннәрне  кабатлау...

Дәрес эшкәртмәсе "Фигыль төркемчәләре буенча белемнәрне кабатлау"

Фигылҗ төркемчәләре буенча алган белемнәрне кабатлау. ДЙА енә әзерләнү....

Фигыль төркемчәләрен гомумиләштереп кабатлау

Тема: Фигыль төркемчәләрен гомумиләштереп кабатлауМаксат:1) укучыларның теманы ничек үзләштерүләренә контроль ясау, белемнәрен системалаштыру;2) өйрәнелгән кагыйдәләрне практикада куллана белүләренә и...

Фигыль төркемчәләре: Исем фигыль.

Фигыль төркемчәләрен  кабатлау; исем   фигыльне искә төшерү; килеш һәм тартым белән төрләнешен истә калдыру...

Фигыль төркемчәләрен гомумиләштереп кабатлау

Тема: Фигыль төркемчәләрен гомумиләштереп кабатлауМаксат: 1) укучыларның теманы ничек үзләштерүләренә контроль ясау, белемнәрен системалаштыру;2) өйрәнелгән кагыйдәләрне практикада куллана белүләренә ...

Фигыль төркемчәләрен гомумиләштереп кабатлау

Фигыль төркемчәләрен гомумиләштереп кабатлау...

Татар теле дәресе эшкәртмәсе "Үткән заман хикәя фигыль.Билгеле үткән заман хикәя фигыль һәм аның зат-сан белән төрләнеше"

7нче сыйныф дәреслеге буенча төзелгән татар теле дәресе эшкәртмәсе түбәндәге программага нигезләнә: «Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына татар теле: үрнәк гомуми программа V – 1Х сыйн...