Сочинение. “Ал да нур сәс халҡыңа”. (Мухаматсалим Уметбаев)
материал на тему

“Ал  да нур сәс халҡыңа”

                                                                  Бындай ерҙең ниғмәттәре

                                                                  Хуш еҫле шиңмәҫ гөлдәре

                                                                   Тынғы белмәҫ урман шауы,

                                                                      Алтындай көн һәм төндәре...

        Һәр милләтең рухи көсөн , илдең ҡеүәтен, кешелек донъяһында тотҡан урынын иң элек уның бөйөк оло аҡыл эйәләре, илем, халҡым тип йәшәгән ҡаһарман рухлы ҡыҙ һәм улдары билдәләй. Ә беҙ, илебеҙҙең киләсәк быуындары бындай шәхестәрҙе  белергә тейеш. Шундай оло шәхестәрҙең береһе ул- Мөхәммәтсәлим Өмөтбаев. Башҡорт халҡы  бөйөк , оло аҡыл эйәһе,туған халҡына ғилем һәм мәғрифәт нурҙарын таратыусы ,гүзәл хеҙмәттәр һәм әҫәрҙәр тыуҙырыусы улы менән ғорурлана.  XIX быуаттың икенсе яртыһында ,Башҡорт ерлегендә мәғрифәтселек тамыр йәйә башлаған дәүерҙә, Мөхәммәтсәлим Өмөтбаев милли ижтимағи фекер һәм әҙәбиәт үҫешендә фәлсәфәүи,сәйәси,әхләки-этик, яңыса ҡарашлы уҡыу-уҡытыуҙы  асыҡ сағылдырған ,ғилми хеҙмәттәр яҙған ,тарихсы,этнограф,телсе һәм тәржемәсе , педагог һәм йәмәғәт эшмәкәре    булып  танылдың .Һәм бындай бейеклектәргә иң элек милли ерлектәге рухи байлыҡтарҙан илһам алып,ауыҙ-тел ижадының гүзәл өлгөләренә таянып эш итеүсе һәм башҡорт халҡының тарихы,теле,милләтебеҙҙең көнүҙәк мәсьәләлеренә арналған ижадттар тыуҙырҙың һин ,башҡорттоң данлы улы! Сәсән телле,башҡот рухлы шағир ҙа . Әҫәрҙәрендә тыуған иленә ,еренә һәм милләтенә һөйөү,башҡорттоң аяуһыҙ таланыуы,әсе яҙмышын сағылдырыусы .Үҙ йөҙөн ,үҙ бөтөнлөгөн һаҡлап ҡалыу өсөн көрәшкә дәрт өҫтәүсе  ил улы.  Гүзәл тәбиғәтле Урал ерен һөйҙөң...Һәм шуға бәйләп :” Тәбиғәттә бөтә нәмә туҡтауһыҙ хәрәкәттә,үҫештә булған кеүек,кеше лә,уның аңы ла  алға үҙгәрергә тейеш”- тип  аңлаттың .Ул кеше тормошоноң тәбиғәттә ге кеүек ул,үҙ “яҙы”һәм  “ көҙө” , “көнө” һәм “төнө” булыуына баҫым яһап,уларҙы барлыҡҡа килтергән сәбәптәрҙу асыҡларға ,халыҡ тормошо “ көҙөн” йәки “төнөн” нисек итеп  “яҙға” һәм “көнгә” әйләндереү юлдарын өйрәтеүсе.

        Хәҙерге заман балаһы мин, ҡайҙа ғына булһам  да , Тыуған илемә , мең быуатлы халҡыма  һәм телемә  тоғромон. Илем тарихының үҫеш юлында тәрән эҙ ҡалдырған бөйөк шәхес Мөхәммәтсәлим  Өмөтбаевтың тыуыуына  быйыл 175 йыл булды. Быуат артыҡ ваҡыт артта ҡалды,ә беҙ  бөйөк шәхес биргән тормош  һабаҡтарына таянып ғорур алға атлайбыҙ.  Илебеҙ тыныс,Башҡортостаныбыҙ  үҫә,гүзәлләнә. Сәйәсәт һәм мәҙәниәт байый.Шуныһы ҡыуаныслы,  башҡорт балалары үҙ әсә телдәрендә иркен аралаша ала, милли рухта тәрбиәләнә .

                                                                                      Стәрлетамаҡ ҡалаһының

                                                                                     30-сы  урта мәктәбе уҡытыусыһы

                                                                                     Баһаутдинова Э.М.

Оҙон