Разработка урока по башкирскому языку. 6 класс.Ҡылым төркөмсәләре.
план-конспект урока (6 класс) на тему

Сабирова Ғәлиәбаныу Абдулла ҡыҙы

Асыҡ дәрес өлгөһө

6 класс башҡорт теле  

“Ҡылым төркөмсәләрен ҡабатлау”

Маҡсат: а) белем биреү-исем ҡылым, уртаҡ ҡылым, сифат ҡылым тураһында үтелгәндәрҙе нығытыу, улар менән һөйләмдәр төҙөй белеү, уларҙы текстан таба белеү күнекмәләрен үткәреү. Ниндәй төркөмсәгә ҡарағанын билдәләп, яуапты иҫбатларға өйрәнеү.

б)тәрбиә-башҡорт халыҡ ижады өлгөләре-мәҡәлдәр менән эшләү. Мәҡәлдәрҙең тәрән мәғәнәле булыуы, тәрбиәүи элементтарын әйтеп китеү

в)телмәр үҫтереү- ребустарҙан, һүрәтләнгән күренештәрҙән мәҡәлдәрҙе әйтә белеү, улар менән һөйләмдәр төҙөй белеү күнекмәләре үткәреү.

Дәрес тибы: белем һәм күнекмәләрҙе комплекслы ҡулланыу дәресе.

Дәрес барышы.

1. Ойоштороу моменты.
2. Уҡыусыларҙы дәрес маҡсаты менән таныштырыу.
3. Уҡыусылар, бөгөн беҙ һеҙҙең менән ҡылым тураһында үтелгәндәребеҙҙе иҫкә төшөрөп, белемебеҙҙе нығытасаҡбыҙ. Уның өсөн иң башта нимә ул исем икәнен әйтеп үтәйек.

-нимә ул ҡылым?

-Ҡылымдың ниндәй формалары бар тип өйрәнгән инек?

Рус телендә шул уҡ төшөнсәләр бар. Уларҙың тәржемәләрен слайдтан уҡып белербеҙ.

Миҫалдар килтерәйек.

Ә хәҙер беҙ һеҙҙең менән ошондай эш башҡарайыҡ.  Кем күберәк мәҡәл белә? Мин һеҙгә һүрәтләнгән күренештәрҙе уҡыйым, ә һеҙ шуларға ҡарата ниндәй мәҡәл ҡулланыр инегеҙ?

-Бәләкәй сағым ине. Мин әсәйемә бер көн мәктәптән килеп, үҙемдең уҡыу алдынғыһы-отличник булырға теләүемде белдерҙем. Әсәйем ҡуш ҡуллап риза булды, ләкин шул уҡ ваҡытта ул уҡыуҙың еңел түгеллеген бер мәҡәл менән әйтеп бирҙе. Ниндәй мәҡәл әйтте ул?

-Ә икенсе тапҡыр дәрес ваҡытында мәсьәләне сисә алмай ултырыуымдан уңайһыҙланып, ҡыйыуһыҙ ғына уҡытыусыма өндәштем. Ул мине бер мәҡәл әйтеп, тынысландырҙы. Ул ниндәй мәҡәл әйтте икән?

-Йүгереү буйынса ярыш бара ине. Дамир команданы көтмәй йүгерҙе лә китте. Алдан килһә лә, уны еңеүсе итмәнеләр. Етмәһә, уның класының очкоһы кәмене. Ниндәй мәҡәл әйтергә булыр ине?

-Эңер төшкәс, Сәлимә өләсәләренә барырға сыҡты. Яр башынан үткәндә, яр аҫтынан ниндәйҙер бер йән эйәһе сығып килгәндәй тойолдо. Ул аяғы ергә теймәй йүгерергә тотондо. Иртәнсәк шул урынды ҡараһа, бер ағастың аҡтарылып ятыуын күрҙе. Шунда уҡ иҫенә бер мәҡәл килеп төштө.

Уҡыу—энә менән ҡойо ҡаҙыу.

Белмәү ғәйеп түгел, белергә теләмәү ғәйеп.

Ашыҡҡан ашҡа бешкән.

Ҡурҡҡанға ҡуш күренә.

Был мәҡәлдәр беҙҙең алдыбыҙҙа. Һәр береһен аңланыҡ. Шул мәҡәлдәрҙән беҙгә кәрәкле ҡылымдарҙы табайыҡ.

Мәҡәлдәрҙе табабыҙ, төркөмсәһен билдәләйбеҙ һәм ни өсөн шул төркөмсәгә ҡарауын иҫбатлайбыҙ.

 Хәҙер ребус сисеп ҡарайыҡ.

C:\Program Files (x86)\ФРКиК\Bashkort Tele 8\media\Ай Уралым, Уралым.html

Беҙ өйрәнгән ҡылымдарҙы текстан табып өйрәнәйек.

C:\Program Files (x86)\ФРКиК\Bashkort Tele 8\media\уҡыу өсөн текстар.html

Өфө тураһында тексты уҡып, унан ҡылым төркөмсәләрен, затлы ҡылымдарҙы табайыҡ.

4. Рефлекция. Бөгөнгө теманы яҙайыҡ.
5. Өйгә эш биреү. Ребустан тапҡан ҡылымға тормош күренешен яҙып килтерергә.