Төшем килешендәге исемнәрне сөйләмдә актив куллану
план-конспект урока (7 класс) на тему

Төшем килешендәге исемнәрне сөйләмдә актив куллану.

Дәреснең тибы: Белем һәм күнекмәләрне кабатлау дәресе.

          Максат: 1. Укучыларның сөйләмендә  төшем килешендәге сүзләрне  (кемне, нәрсәне, кем,  нәрсә  соравына җавап биргән исемнәрне ) дөрес куллануны камилләштерү.

 2.  Укучыларда  гаиләгә бәйле рәвештә  татарча  дөрес сөйләшү күнекмәләрен ныгыту.

 3. Дәрестә уен элементлары аша үзара мөнәсәбәтләрдә дуслыкның  иң мөһим сыйфатларының берсе булуына укучыларда  ышаныч тәрбияләү.

Җиһазлау: И.Л. Литвинов, Э.Р. Садыйкова, Л.И. Гарипова “Татар теле һәм уку китабы”, рәсемнәр, интерактив такта, карточкалар.

Методик ярдәмлек:«Совершенствование качества преподавания в Республике Татарстан».

Дәрес барышы.

1. Уңай психологик хәләт тудыру.(1-2 минут)

-Матур итеп киенәм,                                                                                                             Бүген дәрескә керәм.                                                                                                             Сезне күргәч, укучыларым,                                                                                               Шатланам да сөенәм.

-Исәнмесез, укучылар!

(сәләмләү)-Давайте друг друга поприветствуем. Сначала  поздороваемся  с партнерами  по плечу (бер- берсенең җилкәсенә кул куялар), потом партнерами,  которые перед вами (дусларча кул сугышу), партнерами по диагонали (кул болгау).”Сәлам-сәлам”.

 -Дәресебезне башлыйбыз.

-Дәрестә кем дежур? Бүген ничәнче декабрь? Урамда  көн нинди? Сыйныфта кем юк?

   II.     Уку мәсьәләсен кую һәм чишү.(5 минут)

-Укучылар, минем кулда фотоальбом.  Как вы думаете для чего я его принесла, подумайте , для этого   вам предлагаю послушать стихотворение Г. Тукая .

( аудиозапись)

 Әткәй, әнкәй, мин, апай, әби, бабай һәм бер песи-

Безнең өйдә без җидәү: безнең песи җиденчесе.

Бергә ашый, чәй эчә, безнең белән  йоклый ул,

Хезмәте дә бар: өйне тычкан явыздан саклый ул.

• Скажите, в  стихотворении о чем  говорится? ( о семье, кто есть в семье).
• Гаиләдә кемнәр бар? (Гаиләдә әти........ бар).
• Значит, на уроке мы будем говорит о семье. И не только о семье.
• -Ә хәзер өстәлгә карагыз: өстәлдә нәрсәләр бар?
• (Өстәлдә фотоальбом, күлмәк, газета, курчак, хат бар.)
• Ә хәзер тыңлагыз: Син   өстәлдә нәрсәне күрәсең?(күлмәкне)
• Тагын...
• (Мин  өстәлдә курчакны,...............күрәм.)
• Как  эти вещи могут быть связаны с семьей?  

-(В альбоме фотографии родных, мама может испечь треугольник, ребенок играть  с куклой.)

• Да. Ребята, сегодня мы с вами будем разговаривать о семье, о ваших семьях  и еще раз вспомним слова, отвечающие на вопросы кем, нәрсә, кемне, нәрсәне.(Тактада күрсәтелә.) В конце урока расскажете мне о том, чем занимаются члены вашей семьи  в свободное время, употребляя  слова,  которые отвечают на вопросы кемне, нәрсәне, кем, нәрсә.

III.Белемнәрне тигезләү.( 4 минут)

Давайте, проверим, как вы умеете пользоваться этими словами. Я вам раздам карточки, внимательно  прочитайте.Переведите  предложения, правильно используя cлова, отвечающие на вопросы кемне, нәрсәне, кем, нәрсә (устно)

1. Я люблю маму.( Мин әнине яратам)

2. Оначитает эту книгу.(Ул китапны укый.)

3. Моя мама чистит эту картошку.( Минем әнием  бәрәңгене чистарта)

4. Твоя бабушка печет эти треугольники. (Cинең әбиең өчпочмакларны пешерә)

5. Моя сестра моет эту чашку. ( Минем сеңлем  чынаякны юа) .

6.Твой папа читает  этугазету.( Синең әтиең  газетаны укый)

7. Мой дядя рисует красивый рисунок.( Абыем матур рәсем ясый).

8.Папа зоветАзатадомой.(Әти Азатны чакыра)

9 . Вечером дядя смотрит это кино. (Кичен абый киноны карый).

10. Сестренка  любит эту куклу. (Сеңлем курчакны ярата)

10.Бабушка шьёт красивое платье. (Әби матур күлмәк тегә).

11. Братишка  просит  маленькую собаку.( Энем кечкенә эт сорый).

12.Он пьет  чай.( Ул чәй эчә).

13. Утром он чистит зубы.( Ул иртән  теш чистарта).

14. Мама видит Карима .(Әни Кәримне  күрә).

15. Я люблю семью.( Мин гаиләне яратам)

Җавапларны сайлап тикшерү.

-А сейчас послушаем, правильно ли вы перевели эти предложения.

• 1 нче номерлар басыгыз,
• .... җөмләне укы, тәрҗемә ит.Рәхмәт. Утырыгыз.
• 2 нче номерлы укучылар басыгыз... Бик яхшы тәрҗемә итәсез.

IV.Яңа күнекмәләр өстендә эш.( 5-6 минут)

Продолжаем закреплять наши знания.А теперь сами попробуем составить предложения.Все любят играть в игру  «Крестики –нолики» (ТИК-ТЭК-ТОУ). Я приготовила   9 листочков с 1 словом на каждом листочке, перемешала листочки. Они находятся в конвертиках. У каждой команды на столе лежат эти конверты.  У всех разные карточки. Теперь 1 номера возмите их , разложите 9 листочков 3 на 3, прономеруйте . Каждый член команды составляет 2 предложения, используя любые три слова на одной линии ( по вертикали, горизонтали или диагонали).

1 төркем. (Сүзләр: яхшы, кыз, яз, сөйләш, бу малай, татарча, өйрән, укучы, мәктәп ).

2 төркем.( Сүзләр: көндез, тәмле, әби, аша, пешер, аш, бәрәңге, күр, өй).

3 төркем.(Сүзләр: йокла, кичен, сөрт, җырла, пешер, иртән, бала, укы, мин).

4 төркем.(Сүзләр: бу гаилә, дәү әни, кичен, укы, бу җөмлә, укы, яз, күр, әби).

(Сүзләр: малай, кечкенә,  бу кыз, русча, укучы, Казан, бел, сөйләш, укы)

Җөмләләрне тикшерү.

-һәр төркемнән 1 нче номерлар басыгыз,.. җавап бирсен.

-Балалар, бик яхшы, булдырдыгыз!

V.Ял минуты. ( Физкультминутка) (2 минут)

Без инде хәзер зурлар,

Күп эшли безнең куллар.

Без идән дә юабыз,

Без керләр дә уабыз,

Тиздән атлап китәбез.

VI. Дәреслек белән эш.( 5 минут)

-Утырыгыз. Дәвам итәбез. Ә хәзердәреслекләрегезне ачыгыз,  2  нче күнегүне табыгыз.Дәреслектә рәсемнәр бар, бу рәсемнәр тактада да бар.( Рәсемнәр тактада күрсәтелә).Вы уже умеете составлять предложения. А теперь попробуем ответить на мои вопросы.

а) укытучының сораулары:

- Рәсемдә әни белән кыз нәрсә чистарта?

(Алар бәрәңге чистарталар.)

-Кыз нәрсәне чистарта?

(Кыз бәрәңгене чистарта.)

Икенче рәсемдә әни белән кыз нәрсә пешерә?

(Алар өчпочмак пешерәләр.)

Әни нәрсәне пешерә?

(Әни өчпочмакны пешерә.)

-Өченче рәсемдә әни нәрсәне өстәлгә куя?

(Әни өчпочмакны өстәлгә куя.)

-Бала нәрсә эчә?

(Бала чәй эчә.)

-Дүртенче рәсемдә кыз нәрсә сөртә?

(Ул чынаяк сөртә.)

 Балалар ,булдырдыгыз!

CMART күнегү. ( 5 минут).( Вакытка карап)

-А теперь вспомним какие слова отвечают на вопросы кемне, а какие нәрсәне.  На доске есть слова. Их надо правильно распределить.

Кемне- Нәрсәне .(воронка) .

-Значит, на вопрос кемне овечают  только люди, нәрсәне неодушевленные предметы и остальные живые существа.

Микс- пэа- шеа.(5 минут)

 Ребята , теперь попробуем поговорить дуг с другом. Сейчас встаньте , я включу музыка, вы молча смешиваетесь под музыку, двигаясь по комнате.Когда скажу «Встаньте в пары» вы  должны образовать пару с ближайшим учеником и «дать пять» (взяться в воздухе за руки).Кто не найдет партнера, поднимите руку, чтобы найти друг друга. Музыка.

Встаньте в пары! Находим пару.

-Син кемне яратасың? Подумайте, у вас есть 5-4 сек на размышления. (Релли Робин- краткий ответ). Первым задает вопрос, тот кто выше.

- Ая теперь хочу узнать у(Насти…),  кого   (  Антон…) любит.

-(Настя…), (Антон…) кемнеярата?

VII.  Яңа белем күнекмәләрне ныгыту.( 7-8 минут)

Ребята , сейчас все любят путешествовать, особенно в Турцию, вот преставьте себе, что вы тоже находитесь там, потерялись, как вы расскажете полицию о вашей семье, чем они занимаются свободное время, используя слова, отвечающие  на вопросы кем, нәрсә, кемне, нәрсәне, ведь в  Турции вас на русском не очень поймут,  надо знать татарский язык ,теперь у нас достаточно знании, чтобы об этом рассказать.

Прежде чем я хочу рассказать о своей семье.( Тактада фотография)

Минем гаиләдә әти, әни, апай.

Әни кичен аш пешерә. Әти телевизор карый.Мин дәресне әзерлим. Мин әтине, әнине яратам. Минем гаилә дус.

Монолог төзү.

“ Кичен минем гаилә”.

а) әзерләнү;

б) сайлап берничәсен телдән тикшерү.

VIII.Рефлекция.( 2 минут).

• Вам урок понравился, чему новому мы научились? На доске есть домик. Как вы думаете на каком уровне ваши знания, чтобы составить ваш рассказ, подумайте  и  оцените себя.

IX. Белемнәрне бәяләү. ( 2 минут).

X. Өйгә эш бирү.( 2 минут).

Ребята , на уроке не все рассказали , по этому я вам даю время ещё рас подумать. Дома на альбомных листах напишите свой рассказ, можете семейные карточки приклеить. Пусть родители помогут вам в этом деле. Дәрескә анализ.

Сезнең игътибарыгызга 2 нче сыйныфта рус төркемнәрендә дәрес тәкдим ителде. Сыйныфта барлыгы ... укучы. Күбесе татарча аңлый, әмма сөйләшү дәрәҗәсе түбән. Шулай ук чиста рус балалары да бар. Әлеге сыйныфны И.Л. Литвинов. Э.Р.Садыйкова, Л. И. Гарипова дәреслеге белән укытам.

1. Дәресемнең темасы “Төшем килешендәге исемнәрне сөйләмдә актив куллану”.

 2. Дәреснең тибы: Белем һәм күнекмәләрне кабатлау дәресе.

 3.Дәреснең максатлары:

           1) Өйрәтү максаты: укучыларның сөйләмендә  төшем килешендәге сүзләрне  (кемне, нәрсәне, кем,  нәрсә  соравына җавап биргән исемнәрне ) дөрес куллануны камилләштерү.

2) Тәрбияви максат:

дәрестә уен элементлары аша үзара мөнәсәбәтләрдә дуслыкның  иң мөһим сыйфатларының берсе булуына укучыларда  ышаныч тәрбияләү.

3)Үстерелү максаты: укучыларда  гаиләгә бәйле рәвештә  татарча  дөрес сөйләшү күнекмәләрен ныгыту.

«Совершенствование качества преподавания в Республике Татарстан» методик ярдәмлеккә таяндым.

4. Дәреснең этаплары:

1.Уңай психологик хәләт тудыру.

2. Уку мәсьәләсен кую һәм чишү.

3. Белемнәрне тигезләү.

4. Яңа күнекмәләрөстендә эш.

5. Ял минуты.

6.Дәреслек белән эш.

7 . Белем һәм күнекмәләрне ныгыту.

8. Рефлекция.

9. Белемнәрне бәяләү.

10. Өйгә эш бирү.

Дәрестә куелган максатларга ирештем дип уйлыйм.

5. Максатка ирешү өчен түбәндәге метод һәм алымнар кулланылды.

              Лексик күнекмәләрне  ныгыту өчен телдән тәрҗемә күнегүе, дәреслек белән эшләү, телдән сорау- җавап, рәсемнәр белән эшләү алымнары кулланылды, интерактив тактада эшләү алымнары да кертелде.

                 Грамматик күнегүләрне ныгыту өчен ТИК-ТЭК- ТОУ (Tic-Tac-Toe) структурасын кулланылды. Балаларга җөмлә төзүгә кызыксындыру өчен бу  структура отышлырак, чөнки укучылар  биредә сүзләрне үзгәртеп төзиләр. Мәсәлән, боерык  фигыльләрне 1, 2, 3 затларга куярга өйрәнәләр. Исемнәрне төрле килешләргә кую күнекмәләрен дә тикшерергә мөмкин. Шулай ук әлеге структура вакытында зат алмашлыкларын да тикшереп була. Мәсәлән, мин алмашлыгын минем тартым алмашлыгына үзәртү.

          Укучыларда татарча аралашуга омтылыш тәрбияләү өчен күрсәтмәллек, интерактив такта, презентация  кулланылды.

                  Фикерләү сәләтен үстерү өчен дәреслектән, сорау- җавап алымын кулландым, диалогик, монологик сөйләм алымнары кулланылды. Диалог төзеткәндә, МИКС-ПЕА- ШЭА (Mix Pair Share)   структурасын кулай күрдем. Укучылар парлашып бер- берләренә сорау биреп кыска җавап алалар. Бер үк вакытта партнерның хатасын төзәтергә өйрәнәләр. Дуслык сыйфатлары формалаша.

                Укучылырның сорау, хикәя җөмләләрне  интонацион яктан дөрес әйтү, җөмләләрнең төзелешенә игътибар иттем.

               Шулай ук укучыларның сөйләм күнемәләрен тиешенчә ныгытылып бетмәде, димәк алдагы дәресләрдә бу күнекмәләр өстендә эшләүне арттырырга кирәк булачак.