План урока "Шартлы теләк фигыль"
методическая разработка (9 класс) на тему

Кадырова Дания Абдулловна

План урока  по татарскому языку в 9 классе

Скачать:


Предварительный просмотр:

Казан шәһәре Яңа Савин районы гомуми белем муниципаль бюджет учреждениясе “23нче урта белем бирү мәктәбе”

“Шартлы теләк фигыль”

                                                                           Төзеде: Кадырова Д.А.

                                                                            I нче квалификацион категорияле

                                                                            татар теле укытучысы

Казан,2013ел.

Татар теле.

9нчы сыйныф (рус группасы)

Тема:  Шартлы теләк фигыль

Максат:

Дидактик:  Шартлы теләк фигыльләрне өйрәнү, шарт фигыльне кабатлау һәм ныгыту.

 Психологик: Укучыларның фикер йөртү сәләтен,игътибарлылыгын,сүзлек байлыгын үстерү.

Тәрбияви:  Казан шәһәре белән горурлану, телләргә карата ихтирам хисе тәрбияләү.

Дәрес тибы: катнаш дәрес

Методлар һәм алымнар: әңгәмә,өлешчә эзләнү,язма эш,иҗади һ.б.

Материал: Ф.С.Сафиуллина, К.С.Фәтхуллова. Татар теле .Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 9нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен).Мәгариф ,2008

Җиһазлау:

1.Техник чаралар: компьютер,интерактив такта,видеопроектор.

2.Терәк схемалар, Казан рәсемнәре, мәкальләр.

Дәрес барышы

Укытучы куйган сораулар. Нәтиҗә.

Башкарылган эш,үтәлгән биремнәр, көтелгән җавап.

I.1.Оештыру өлеше.

-Исәнмесез,укучылар!

-Бүген сыйныфта кем дежур?

-Сыйныфта кемнәр юк?

-Укучылар, бүген ничәнче сентябрь?

-Атнаның кайсы көне?

-Укучылар,дежурныйга сораулар бирик әле?

-Укучылар, ә көз нинди ел фасылы артыннан килә?

-Җәен без ничек ял итәбез?

-Дөрес, урманга җиләккә барабыз, балык тотарга йөрибез.

-Укучылар,   [җ]-авазына зарядка ясыйк әле.

2.Фонетик зарядка.

Күпме йөрсәк тә җәен,

             Каптырмадык җәен,

             Җәен эләкмәсә җәен,

             Җаен табарбыз язын.

Йөрсәк, эләкмәсә - Нинди фигыльләр?

Җәен сүзен ничек тәрҗемә итәбез?

Җаен сүзе ничек тәрҗемә ителә?

3.Өй эшен тикшерү.

- “Сыйныфташыңа Казан шәһәре турында сораулар бир”  

II.Актуальләштерү.

-Тактада һәм экранда татар халык мәкальләре язылган. Мәкальләрне укыгыз, тәрҗемә итегез, мәгънәсен аңлатыгыз.

Аз булса да аш булыр, кунак күңеле шат булыр.

 Авыр таш, кузгатсаң, җиңеләя. 

 Аз булса җитәр, күп булса бетәр.

Алга карасаң, абынмассың.

Юлга чыксаң юлдашың үзеңнән яхшы булсын.

Эшләгәнең кеше өчен булса - өйрәнгәнең үзең өчен.

Шарт фигыльне искә төшерү,тема буенча өйрәнелгән сүзләрне искә төшерү.

Булса,   кузгатсаң, карасаң, чыксаң

-Бу нинди фигыльләр?

-Алар ничек ясала?

-Юклык формасында нинди кушымчалар ялгана?

-Шарт фигыль төрләнәме?

-Контекста хәзерге, киләчәк,уткән заманда шарт куела аламы?

Кем  төзелгән модель буенча сөйли?

Шарт фигыль

(барлык формасы)

                    Т       +    К

     

            бар, әйт       -са/-сә

Шарт фигыль

(юклык формасы)

                    Т       +    К

     

             бар, әйт     -ма/-мә

                               

                               -са/-сә

II төр төрләнеше

Зат

Берлек сан

Күплек сан

I

II

-гыз/-гез

III

-

-лар/-ләр

Дәүләт аттестациясенә әзерләнү.

Сөйләм ситуациясенә туры килгән репликаларны язу

-Сообщите другу(подруге) о том,что

если  у Вас будет  книга об истории Казани вы  напишете  реферат.

-Спросите у друга, если будет свободное время, пойдет он на представление  в Театр  юного зрителя?

-Спросите у друга если вы пойдете в театр имени Г.Камала ,пойдет ли он с вами?

III. Уку мәсьәләсен кую.

-Дәреслекнең 21нче битендәге 1нче биремне укыгыз.

-Что они выражают?

-Дәреслекнең 21нче битендәге 3нче биремне укыгыз.

-Җөмләләрдә шарт фигыльләрне табыгыз.Рус теленә тәрҗемә итегез. Нинди затта ,санда икәнен билгеләгез

Җөмләләрдә тагын нинди фигыльләрне таптыгыз?

Алар рус теленә ничек тәрҗемә ителә?

Это какое наклонение глагола?

На татарском- шартлы теләк фигыль

Барлык формасы ничек ясала?

Юклык формасы ничек ясала?

Нинди фигыль белән кулланыла?

Булсам, тырышыр идем; тапса,укыр иде; булса, барырлар иде; кызык-сынсагыз, сөйләр идем; булсаң, онытмас идең; булса ,эшләмәс иде.

-Что они выражают?

Нәрсә белән төрләнә?

 

IV.Уку мәсьәләсен чишү.

1.21нче бит,1нче күнегү.

-Күнегүнең биремен укыгыз.

-Дөрес әйтегез.

-Бу нинди фигыльләр?

2. 21нче бит.4нче күнегү.

3.Мөстәкыйль эш.

22нче бит 5нче,7нче күнегү.

4. Дәүләт аттестациясенә әзерләнү.

Сөйләм ситуациясенә туры килгән репликаларны язу

-Сообщите другу(подруге) о том,что

если  у Вас была бы книга об истории Казани ,вы  написали бы  реферат.

-Спросите у друга, если будет свободное время, пошел бы он на представление  в Театр  юного зрителя?

-Спросите у друга, если вы пойдете в театр имени Г.Камала , пошел бы он с вами.

V.Модельләштерү

VI.Рефлексив кабатлау.Үзбәя.

-Дәрестә нинди уку мәсьәләсе туган иде? Чишә алдыкмы? Нәрсә белдек? Ничек белә алдык?

VIII.Өй эше.

1.Шартлы теләк фигыльләрне кабатлагыз.

2. Шартлы теләк фигыльләр кергән 5 җөмлә языгыз.

3. Имтиханга әзерләнәбез.

Татарстанның башкаласы Казан турында сөйлә.

Укучылар дежурныйга сораулар бирәләр:

-Урамда нинди ел фасылы?

-Көн нинди?

-Кошлар кая китә?

-Бакчаларда,кырларда нәрсә җыялар?

-Көзен мәктәпләрдә нәрсә башлана?

-Көзен нинди бәйрәмнәр була?

-Беренче сентябрь нинди бәйрәм?

-Син көзне яратасыңмы? Ни өчен?

-Бу шарт фигыльләр?

Летом, сом

Способ

Укучылар тыңлана.Эшләргә үзбәя куела.

-Казан нинди шәһәр?

-Ул кайда урнашкан?

-Казан ничә районга бүленгән?

-Казанда нинди тарихи урыннар бар?

-Шәһәрдә нәрсәләр җитештерелә?

- Казанда нинди югары уку йортлары бар?

-Башкалабызда нинди театрлар, музейлар эшли?

-Казанга ничә яшь?

-Казанда нинди яңа биналар, урамнар, һәйкәлләр ачылды?

-Казанда нәрсә үтте?

-Сиңа Казанның кайсы урыны күбрәк ошый?

Укучылар мәкальләрне укыйлар, тәрҗемә итәләр, мәгънәләрен аңлаталар. Русча эквивалентларын искә төшерәләр.

1нче нәтижә. Шарт фигыль теләгән яки билгеле бер шартларда була  ала торган хәрәкәтне белдерә.

-са/-сә кушымчалары ярдәмендә ясала.

Юклык формасы  -ма/-мә кушымчалары ярдәмендә ясала.

Шарт фигыль зат,сан белән төрләнә.

Контекста хәзерге, киләчәк,уткән заманда шарт куела ала.

1.хәзерге заман фигыле+икән

Ул әйтә икән-эшли.

2.билгеле уткән заман фигыле+исә

Яңгыр яуды исә,чәчүгә чыгабыз.

3.Үткән заман сыйфат фигыль+да

Бераз тизрәк барганда,өлгереп була

-Дустым, миндә Казан тарихы турында китап булса, реферат язармын.

-Дустым, буш вакытың булса, Яшь тамашачылар театрына барасыңмы?

-Дустым, Г.Камал театрына барсам, син  минем белән барырсыңмы?

Бер укучы 1нче биремне укый.

-Желание.

-Булсам, тапса, булса , кызыксынсагыз, булсаң

-Тырышыр идем, укыр идем ,укыр иде, барырлар иде, сөйләр идем, онытмас идең, эшләмәс иде.

-Старался бы, учился бы я,учился бы он, ездили бы они, рассказал бы я,

не забыл бы ты, не делал бы он.

-Сослагательное наклонение.

-ыр/ер,-ар/әр, -р кушымчалары белән һәм иде ярдәмче фигыль белән.

-мас/-мәс кушымчалары ярдәмендә

һәм иде ярдәмче фигыль белән.

-Шарт фигыль белән.

-обусловленное желание.

-Зат,сан белән төрләнә.

Шартлы теләк фигыльләрне класс белән бергәләп кычкырып укыйлар.

Сорауларга җавап бирәләр.

Дәфтәрләрдә мөстәкыйль эшләү,

тикшерү,үзбәя.

2нче нәтиҗә.

Шартлы теләк фигыльләр татар телендә -ыр/ер,-ар/әр, -р кушымчалары  һәм иде ярдәмче фигыль белән ясала. Алар шарт фигыль белән кулланыла. Зат,сан белән төрләнә.

-Дустым, миндә Казан тарихы турында китап булса,мин реферат язар идем.

-Дустым, буш вакытың булса, Яшь тамашачылар театрына барыр идеңме?

-Дустым, Г.Камал театрына барсам, син  минем белән барыр идеңме?

3нче нәтиҗә.

Шартлы теләк фигыль.

          К           +           Яр.ф.

-ыр/ер,-ар/әр, -р          иде

-Без бүген дәрестә шартлы теләк фигыльләрен өйрәндек.

 * җөмләләрне укыдык;

 * тәрҗемә иттек;

 * фигыльләрне таптык;

 * мәгънәсен ачыкладык;

 * нәтиҗә ясадык.

 

        

Файдаланылган әдәбият.

1.Татар халык мәкальләре. Н.Исәнбәт. –Яр Чаллы  “Идел-йорт”,2000.

2. Ф.С.Сафиуллина, К.С.Фәтхуллова. Татар теле.Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 9нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен).Мәгариф ,2008

3. .С.Сафиуллина, К. С.Фәтхуллова.Э.Н.Федорова “ Татар теленнән имтиханга әзерләнәбез”.Мәгариф,2006

4.Р.Нурмухаметова “ Сборник правил по татарскому языку для русскоязычных учащихся”.Гыйлем,2007

5.К.С.Фәтхуллова,Э.Н. Денмөхәммәтова, Р.З.Хәйдарова Татар теле (Дәүләт  йомгаклау аттестациясенә әзерләнү өчен кулланма)  ГИА 9 в новой форме. Гыйлем,2012


Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:

Слайд 1

Казан шәһәре Яңа Савин районы гомуми белем муни ц ипаль бюджет учреждениясе “23нче урта белем бирү мәктәбе” “Шартлы теләк фигыль ” Төзеде : Кадырова Д.А. I нче квалификацион категорияле татар теле укытучысы Казан,2013ел.

Слайд 2

Максат : Дидактик: Шартлы теләк фигыльләрне өйрәнү , шарт фигыльне кабатлау һәм ныгыту. Психологик: Укучыларның фикер йөртү сәләтен , игътибарлылыгын, сүзлек байлыгын үстерү. Тәрбияви: Казан шәһәре белән горурлану, телләргә карата ихтирам хисе тәрбияләү.

Слайд 3

Дәрес тибы: катнаш дәрес Методлар һәм алымнар: әңгәмә,өлешчә эзләнү,язма эш,иҗади һ.б. Материал: Ф.С.Сафиуллина, К.С.Фәтхуллова. Татар теле. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 9нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен).Мәгариф ,2008 Җиһазлау: 1.Техник чаралар: комп ь ютер,интерактив такта,видеопроектор 2.Терәк схемалар,Казан рәсемнәре,мәкальләр

Слайд 4

images.yandex.ru › осень

Слайд 5

images.yandex.ru › осень

Слайд 6

images.yandex.ru › осень

Слайд 7

images.yandex.ru › осень

Слайд 8

Фонетик зарядка. Күпме йөрсәк тә җәен, Каптырмадык җәен, Җәен эләкмәсә җәен, Җаен табарбыз язын .

Слайд 9

Җәен сом летом Җаен способ

Слайд 10

10 Казан — 2013 елда XXVII Бөтендөнь я җәйге у ниверсиад а башкаласы Урок универсиады-презентация

Слайд 11

http://bigpicture.ru/wp-content/uploads/2011/09/1102-990x595.jpg

Слайд 12

Аз булса да аш булыр, кунак күңеле шат булыр. Авыр таш, кузгатсаң, җиңеләя. Аз булса җитәр, күп булса бетәр. Алга карасаң, абынмассың. Юлга чыксаң юлдашың үзеңнән яхшы булсын. Эшләгәнең кеше өчен булса - өйрәнгәнең үзең өчен.

Слайд 13

Аз булса да аш булыр, кунак күңеле шат булыр. Авыр таш, кузгатсаң , җиңеләя. Аз булса җитәр, күп булса бетәр. Алга карасаң , абынмассың. Юлга чыксаң юлдашың үзеңнән яхшы булсын. Эшләгәнең кеше өчен булса - өйрәнгәнең үзең өчен.

Слайд 14

Шарт фигыль (барлык формасы) Т + К бар, әйт -са/-сә Шарт фигыль (юклык формасы) Т + К - ма /-м ә бар, әйт -са/-сә

Слайд 15

Зат Берлек сан Күплек сан I -м -к II -ң -гыз/-гез III - -лар/-ләр II төр төрләнеше

Слайд 16

1нче нәтижә. Шарт фигыль теләкне ,яки билгеле бер шартларда була ала торган хәрәкәтне белдерә. -са/-сә кушымчалары ярдәмендә ясала. Юклык формасы -ма/-мә кушымчалары ярдәмендә ясала. Шарт фигыль зат,сан белән төрләнә. Контекста хәзерге, киләчәк,уткән заманда шарт куела ала. 1.хәзерге заман фигыле+икән Ул әйтә икән-эшли. 2.билгеле уткән заман фигыле+исә Яңгыр яуды исә,чәчүгә чыгабыз. 3.Үткән заман сыйфат фигыль+да Бераз тизрәк барганда,өлгереп була

Слайд 17

Дәүләт аттестациясенә әзерләнү. Сөйләм ситуациясенә туры килгән репликаларны язу. -Сообщите другу(подруге) о том, что если у Вас будет книга об истории Казани вы напишете реферат. -Спросите у друга, если будет свободное время, пойдет он на представление в Театр юного зрителя? -Спросите у друга ,если вы пойдете в театр имени Г.Камала , пойдет ли он с вами.

Слайд 18

-Дустым, миндә Казан тарихы турында китап булса, реферат язармын. -Дустым, буш вакытың булса, Яшь тамашачылар театрына барасыңмы? -Дустым, Г.Камал театрына барсам, син минем белән барырсыңмы?

Слайд 19

-Тырышыр идем, укыр идем ,укыр иде, барырлар иде, сөйләр идем, онытмас идең, эшләмәс иде. -Старался бы я, учился бы я,учился бы он, ездили бы они, рассказал бы я, не забыл бы ты, не делал бы он.

Слайд 20

2нче нәтиҗә. Шартлы теләк фигыльләр татар телендә -ыр/ер,-ар/әр, -р кушымчалары һәм иде ярдәмче фигыль белән ясала. Алар шарт фигыль белән кулланыла. Зат,сан белән төрләнә.

Слайд 21

Дәүләт аттестациясенә әзерләнү. Сөйләм ситуациясенә туры килгән репликаларны язу. -Сообщите другу(подруге) о том,что если у Вас была бы книга об истории Казани ,вы написали бы реферат. -Спросите у друга, если будет свободное время, пошел бы он на представление в Театр юного зрителя. -Спросите у друга, если вы пойдете в театр имени Г.Камала , пошел бы он с вами.

Слайд 22

Модельләштерү Шартлы теләк фигыль . К + Яр.ф -ыр/ер,-ар/әр, -р иде

Слайд 23

Рефлексив кабатлау.Үзбәя. - Без бүген дәрестә шартлы теләк фигыльләрен өйрәндек. * җөмләләрне укыдык; * тәрҗемә иттек; * фигыльләрне таптык; * мәгънәсен ачыкладык; * нәтиҗә ясадык.



Предварительный просмотр:

“Шартлы теләк фигыль” темасын өйрәнү өчен технологик карта

Дәрес

Татар теле

Класс

9

Дәрес төре

Яңа теманы өйрәнү

Дәреснең технологик төзелеше

Метапредмет  универсаль уку гамәлләрен  формалаштыру.

Дәрес темасы

Шартлы теләк фигыль

Максат

Шартлы теләк фигыльләрне өйрәнү,шарт фигыльләрне кабатлау һәм ныгыту

Укучыларда УУГ  (танып белү, регулятив, коммуникатив,шәхескә кагылышлы) формалаштыру;

Укучыларның фикер өйртү сәләтен,игътибарлылыгын,сүзлек байлыгын үстерү;

Тел материалын  уку материаллары белән  бәйләп, Казан шәһәре белән горурлану,телләргә карата ихтирам , хөрмәт тәрбияләү.

Төп терминнар, аңлатмалар

аваз,   мәгънә,  җөмлә, фигыль, зат, төрләнеш

                                                                                                     Ирешеләчәк нәтиҗә

Предмет күнекмәләре

Язу күнекмәләре:

-  дөрес итеп  язу:

- язганның  дөреслеген   тикшерү. 

Тел күнекмәләре:  

-Шартлы теләк фигыльләрне өйрәнү;

-шарт фигыльләрне кабатлау һәм ныгыту;

- Шартлы теләк фигыльләрне сөйләмдә куллану;

 -  дөрес җөмләләр төзү;

 - сорауларга дөрес  җавап кайтару .                      

Шәхескә кагылышлы УУГ:

- мораль нормага юнәлгәнлек;

 - мораль фикер йөртү;

 - төркемнәрдә эшләү кагыйдәләрен белү;

 - үз сүзләрең өчен җаваплылык;

 - башкарган эшкә, иҗтимагый һәм шәхси кыйммәтләрдән чыгып,әхләк чикләрендә бәя бирү.

Регулятив УУГ:

 - хәл ителгән һәм хәл ителергә тиешлене чагыштырып, уку бурычларын кую;

 - максатны гамәлгә ашыручараларын сайлап алу һәм аларны куллану;

 - тәкъдим ителгән план буенча эшләү;

 - үз сүзеңне дөрес итеп әйтү;

  - дөрестән дөрес түгелне аеру;

  -уңышсызлык сәбәпләрен  анализлаү;

  - укытучы белән хезмәттәшлектә һәм мөстәкыйль рәвештә бәяләү критерийларын төзү.

 Танып белү УУГ:

- тиешле мәгълүматны табу һәм аерып алу ;

 -төрле рәвештә бирелгән мәгълүматны кабул итү һәм;

 -иллюстрацияләрдән сорауларга җавап таба белү;

 - укыганны анализлау;

  - конкрет шартлардан чыгып максатка ирешүдә нәтиҗәле ысуллар сайлау;

-  төрле рәвештә бирелгән мәглүматны кабул итү һәм анализлау;

  Коммуникатив УУГ:

 - башкаларның сөйләмен ишетү һәм тыңлау;

 - үз фикерләреңә ышандыра белү;

 - партнерларга аңлаешлы сөйләм төзү;

-бергә гамәлләр кылганда үзеңә инициатива алу.

Эшне оештыру

Эш формалары

Ресурслар

Фронталь эш

Индивидуаль эш

Куллану өчен дәреслек:

Ф.С.Сафиуллина,К.С.Фәтхуллова. Татар теле.Рус  телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 9нчы сыйныфы өчен дәреслек(рус телендә сөйләшүче балалар өчен) Мәгариф,2008

Техник чаралар:

компьютер, интерактив такта,проектор

Power Point да    презентация.

Өйрәнү технологиясе

Дәрес

этаплары

Формалаштырылырга тиешле күнекмәләр

Слайдлар

Күрсәтмәлелекләр

Картина

Укытучы гамәлләре

Укучылар гамәлләре

Оештыру өлеше

УУГ

регулятив:

-үзбәя;

-  прогнозлау;

коммуникатив:

-бүтәннәрнең сөйләвен тыңлау һәм аңлау;

 - үз фикерләреңә ышандыра белү;

 -аңлаешлы сөйләм төзү

УУГ

Танып белү:

- эшләгән гамәлеңдә дөрес ориентлаша белү;

- сорауларга дөрес һәм вакытында җаваплар табу;

-белү-белмәү чикләрен таный белү;

регулятив:

- үзбәяләү булдыру;

-үзара контроль.

Шәхескә кагылышлы УУГ:

  - үз сүзләрең өчен җаваплылык;

 - башкарган эшкә, иҗтимагый һәм шәхси кыйммәтләрдән чыгып,әхләк чикләрендә бәя бирү.

Слайд 1,4,5,6,7

Слайд 8,9

Слайд10,11

 

-Исәнмесез,укучылар!

-Бүген сыйныфта кем дежур?

-Сыйныфта кемнәр юк?

-Укучылар, бүген ничәнче сентябрь?

-Атнаның кайсы көне?

-Укучылар,дежурныйга сораулар бирик әле?

-Укучылар, ә көз нинди ел фасылы артыннан килә?

-Җәен без ничек ял итәбез?

-Дөрес, урманга җиләккә барабыз, балык тотарга йөрибез.

-Укучылар,   [җ]-авазына зарядка ясыйк әле.

2.Фонетик зарядка.

Күпме йөрсәк тә җәен,             Каптырмадык җәен,

Җәен эләкмәсә җәен,

Җаен табарбыз язын.

Йөрсәк, эләкмәсә - Нинди фигыльләр?

Җәен сүзен ничек тәрҗемә итәбез?

Җаен сүзе ничек тәрҗемә ителә?

3.Өй эшен тикшерү.

- “Сыйныфташыңа Казан шәһәре турында сораулар бир”  

Укучылар дежурныйга сораулар бирәләр:

-Урамда нинди ел фасылы?

-Көн нинди?

-Кошлар кая китә?

-Бакчаларда,кырларда нәрсә җыялар?

-Көзен мәктәпләрдә нәрсә башлана?

-Көзен нинди бәйрәмнәр була?

-Беренче сентябрь нинди бәйрәм?

-Син көзне яратасыңмы? Ни өчен?

Җәй

-Бу шарт фигыльләр?

Летом, сом

Способ

Укучылар тыңлана.Эшләргә үзбәя куела.

-Казан нинди шәһәр?

-Ул кайда урнашкан?

-Казан ничә районга бүленгән?

-Казанда нинди тарихи урыннар бар?

-Шәһәрдә нәрсәләр җитештерелә?

- Казанда нинди югары уку йортлары бар?

-Башкалабызда нинди театрлар, музейлар эшли?

-Казанга ничә яшь?

-Казанда нинди яңа биналар, урамнар, һәйкәлләр ачылды?

-Казанда нәрсә үтте?

-Сиңа Казанның кайсы урыны күбрәк ошый?

Актуаль-ләштерү

-шарт фигыльләрне искә төшерү;

-мәкаләләрнең мәгьнәсен аңлау, русча эквивалентларын табарга ирешү;

-модель ярдәмендә нәтиҗә ясый белү.

УУГ

Танып белү:

- шартлы фигыльләрне дөрес  классификацияләү;

- эшләгән гамәлеңдә дөрес ориентлаша белү;

- сорауларга дөрес һәм вакытында җаваплар табу;

-белү-белмәү чикләрен таный белү;

регулятив:

- үзбәяләү булдыру;

-үзара контроль.

коммуникатив:

-проблеманы ачу, карар кабул итү һәм аны гамәлгә ашыру;

     Шәхескә кагылышлы:

- төркемнәрдә эшләү кагыйдәләрен белү;

 - үз сүзләрең өчен җаваплылык;

 - башкарган эшкә, иҗтимагый һәм шәхси кыйммәтләрдән чыгып,әхләк чикләрендә бәя бирү.

Слайд 12,13

Слайд14,15,16

Слайд 17,18

-Тактада һәм экранда татар халык мәкальләре язылган. Мәкальләрне укыгыз, тәрҗемә итегез, мәгънәсен аңлатыгыз.

Аз булса да аш булыр, кунак күңеле шат булыр.

 Авыр таш, кузгатсаң, җиңеләя. 

 Аз булса җитәр, күп булса бетәр.

Алга карасаң, абынмассың.

Юлга чыксаң юлдашың үзеңнән яхшы булсын.

Эшләгәнең кеше өчен булса - өйрәнгәнең үзең өчен.

Шарт фигыльне искә төшерү,тема буенча өйрәнелгән сүзләрне искә төшерү.

Булса,   кузгатсаң, карасаң, чыксаң

-Бу нинди фигыльләр?

-Алар ничек ясала?

-Юклык формасында нинди кушымчалар ялгана?

-Шарт фигыль төрләнәме?

-Контекста хәзерге, киләчәк,уткән заманда шарт куела аламы?

Кем  төзелгән модель буенча сөйли?

        Шарт фигыль

            (барлык формасы)

                          Т       +    К

                      бар, әйт       -са/-сә

Шарт фигыль

(юклык формасы)

                         Т       +    К

                       бар, әйт     -ма/-мә

                                           -са/-сә

II төр төрләнеше

Зат

Берлек сан

Күплек сан

I

II

-гыз/-гез

III

-

-лар/-ләр

Дәүләт аттестациясенә әзерләнү.

Сөйләм ситуациясенә туры килгән репликаларны язу

-Сообщите другу(подруге) о том,что если  у Вас будет  книга об истории Казани вы  напишете  реферат.

-Спросите у друга, если будет свободное время, пойдет он на представление  в Театр  юного зрителя?

-Спросите у друга если вы пойдете в театр имени Г.Камала ,пойдет ли он с вами?

Укучылар мәкальләрне укыйлар, тәрҗемә итәләр, мәгънәләрен аңлаталар. Русча эквивалентларын искә төшерәләр.

1нче нәтижә. Шарт фигыль теләгән яки билгеле бер шартларда була  ала торган хәрәкәтне белдерә.

-са/-сә кушымчалары ярдәмендә ясала.

Юклык формасы  -ма/-мә кушымчалары ярдәмендә ясала.

Шарт фигыль зат,сан белән төрләнә.

Контекста хәзерге, киләчәк,уткән заманда шарт куела ала.

1.хәзерге заман фигыле+икән

Ул әйтә икән-эшли.

2.билгеле уткән заман фигыле+исә

Яңгыр яуды исә,чәчүгә чыгабыз.

3.Үткән заман сыйфат фигыль+да

Бераз тизрәк барганда,өлгереп була

-Дустым, миндә Казан тарихы турында китап булса, реферат язармын.

-Дустым, буш вакытың булса, Яшь тамашачылар театрына барасыңмы?

-Дустым, Г.Камал театрына барсам, син  минем белән барырсыңмы?

Уку мәсьәләсен кую

- шарт фигыльләрне белү;

- дөрес тәрҗемә итү;

-нинди затта,санда икәнен билгеләү;

-шартлы теләк фигыльләрне белүгә ирешү

 

УУГ

Танып белү:

- эшләгән гамәлеңдә дөрес ориентлаша белү;

- сорауларга дөрес һәм вакытында җаваплар табу;

-белү-белмәү чикләрен таный белү;

регулятив:

- үзбәяләү булдыру;

-үзара контроль.

коммуникатив: - бүтәннәрнең сөйләвен тыңлау һәм аңлау;

 - үз фикерләреңә ышандыра белү;

-проблеманы ачу, карар кабул итү һәм аны гамәлгә ашыру;

Слайд 19

-Дәреслекнең 21нче битендәге 1нче биремне укыгыз.

-Что они выражают?

-Дәреслекнең 21нче битендәге 3нче биремне укыгыз.

-Җөмләләрдә шарт фигыльләрне табыгыз.Рус теленә тәрҗемә итегез. Нинди затта ,санда икәнен билгеләгез

Җөмләләрдә тагын нинди фигыльләрне таптыгыз?

Алар рус теленә ничек тәрҗемә ителә?

Это какое наклонение глагола?

На татарском- шартлы теләк фигыль

Барлык формасы ничек ясала?

Юклык формасы ничек ясала?

Нинди фигыль белән кулланыла?

Булсам, тырышыр идем; тапса,укыр иде; булса, барырлар иде; кызык-сынсагыз, сөйләр идем; булсаң, онытмас идең; булса ,эшләмәс иде.

-Что они выражают?

Нәрсә белән төрләнә?

Бер укучы 3нче биремне укый.

-Желание.

-Булсам, тапса, булса , кызыксынсагыз, булсаң

-Тырышыр идем, укыр идем ,укыр иде, барырлар иде, сөйләр идем, онытмас идең, эшләмәс иде.

-Старался бы, учился бы я,учился бы он, ездили бы они, рассказал бы я,не забыл бы ты, не делал бы он.

-Сослагательное наклонение.

-ыр/ер,-ар/әр, -р кушымчалары белән һәм иде ярдәмче фигыль белән.

-мас/-мәс кушымчалары ярдәмендә

һәм иде ярдәмче фигыль белән.

-Шарт фигыль белән.

-обусловленное желание.

-Зат,сан белән төрләнә.

Уку мәсьәләсен чишү

Шәхескә кагылышлы УУГ:

- уку эшчәнлеге һәм аның мотивлары арасында элемтә урнаштыру;

 МетапредметУУГ

регулятив:

- дәреснең максатын билгеләү,аңа формулировка ясау;

- укытучы ярдәмендә дәрестә уз эшчәнлегеңне планлаштыру;

-  эшчәнлек арасында бәйләнеш булдыру;

Слайд 20

Слайд 21,22

1.21нче бит,1нче күнегү.

-Күнегүнең биремен укыгыз.

-Дөрес әйтегез.

-Бу нинди фигыльләр?

2. 21нче бит.4нче күнегү.

3.Мөстәкыйль эш.

22нче бит 5нче,7нче күнегү.

4. Дәүләт аттестациясенә әзерләнү.

Сөйләм ситуациясенә туры килгән репликаларны язу

-Сообщите другу(подруге) о том,что если  у Вас была бы книга об истории Казани ,вы  написали бы  реферат.

-Спросите у друга, если будет свободное время, пошел бы он на представление  в Театр  юного зрителя?

-Спросите у друга, если вы пойдете в театр имени Г.Камала , пошел бы он с вами.

Шартлы теләк фигыльләрне класс белән бергәләп кычкырып укыйлар.

Сорауларга җавап бирәләр.

Дәфтәрләрдә мөстәкыйль эшләү,

тикшерү,үзбәя.

2нче нәтиҗә.

Шартлы теләк фигыльләр татар телендә -ыр/ер,-ар/әр, -р кушымчалары  һәм иде ярдәмче фигыль белән ясала. Алар шарт фигыль белән кулланыла. Зат,сан белән төрләнә.

-Дустым, миндә Казан тарихы турында китап булса,мин реферат язар идем.

-Дустым, буш вакытың булса, Яшь тамашачылар театрына барыр идеңме?

-Дустым, Г.Камал театрына барсам, син  минем белән барыр идеңме?

Модель-ләштерү

Слайд 22

3нче нәтиҗә.

      Шартлы теләк фигыль.

          К           +           Яр.ф.

-ыр/ер,-ар/әр, -р          иде

Рефлексив кабатлау.

Үзбәя.

Шәхескә кагылышлы УУГ:

- уку зшчәнлеге һәм аның мотивлары арасында элемтә урнаштыру;

Метапредмет(УУГ)

регулятив:

- үзеңә таләпчән булу;

- үз уку эшчәнлегеңә укытучы һәм сыйныфташларың ярдәмендә бәя бирү;

-үз уку эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру;

коммуникатив:

- үз фикерләреңне тулы, төгәл,ачык һәм аңлаешлы итеп әйтү, аны яклау .

Слайд 23

-Дәрестә нинди уку мәсьәләсе туган иде? Чишә алдыкмы? Нәрсә белдек? Ничек белә алдык?

-Без бүген дәрестә шартлы теләк фигыльләрен өйрәндек.

 * җөмләләрне укыдык;

 * тәрҗемә иттек;

 * фигыльләрне таптык;

 * мәгънәсен ачыкладык;

 * нәтиҗә ясадык.

Өй эше.

1.Шартлы теләк фигыльләрне кабатлагыз.

2. Шартлы теләк фигыльләр кергән 5 җөмлә языгыз.

3. Имтиханга әзерләнәбез.

Татарстанның башкаласы Казан турында сөйлә.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

План урока "Үткән заман хикәя фигыль"

План урока в 7классе для русскоязычных учащихся...

план-конспект открытого урока на тему "Билгесез киләчәк заман хикәя фигыль".("Неопределенное будущее время")

Плаан-конспект открытого урока на тему " Неопределенное будущее время".Этот конспект может пригодится во время изучения данной темы....

Фигыль төркемчәләре: Исем фигыль.

Фигыль төркемчәләрен  кабатлау; исем   фигыльне искә төшерү; килеш һәм тартым белән төрләнешен истә калдыру...

Дәрес план конспект Шарт фигыль

Шарт фигыльгә төшенчә бирелә,шарт фигыльләрне җөмләдә аера белү...

“Фигыль” темасына татар теле дәресеннең план - конспекты

1) Затланышлы  фигыльләр  (боерык, хикәя, шарт фигыльләр) турында алганбелемнәрне гомумиләштереп кабатлау.  Зат-сан белән дөрес төрләндерүкүнекмәләрен камилләштерү. 2) Логик фикерл...

3 класс план урока Тема: "Фигыль"

3 нче сыйныфның татар теле дәресенә "Фигыль" темасына дәрес планы...

План-конспект урока татарского языка в 7 классе "Хәл фигыль"

План-конспект урока татарского языка в 7 классе по технологии А.З.Рахимова "Хәл фигыль"...