Сыйфат, дәрес эшкәртмәсе
план-конспект урока (6 класс) по теме

Тема. Сыйфат турында төшенчә.

Максат: 1) Сыйфат, аның мәгънәсе, сораулары белән                                           таныштыру; сыйфатларны башка сүз төркемнәреннән аера белергә өйрәтү;

         2) Укучыларның белем дәрәҗәсен, логик фикерләү сәләтен үстерү;                      3)  Сөйләмне сыйфатлар ярдәмендә матурлау, тулыландыру;

                  Туган телгә мәхәббәт тәрбияләү.

Дәрес тибы: яңа теманы формалаштыру.

Технология: шәхескә якын килү.

Җиһазлау: рәсемнәр, муляжлар, плакатлар карточкалар, кроссворд.

Алымнар: укытучы сүзе, әңгәмә, сорау – җавап, муляжлар белән эш, биремнәр  башкару.

Дәрес барышы.

I. Оештыру.

• Исәнмесез, укучылар. Хәерле көн.
• Исәнмесез, укытучы апа.
• Кәефләрегез ничек?
• (......)
• Чылтыр
•  Чылтыр- чылтыр кыңгырау

Дәшә безне дәрескә

Күтәренке күңел белән

Керештек без дәрескә.

• Рәхмәт укучылар, утырыгыз.

1. Дежур укучы рапорты.

• Бүген сыйныфта кем дежур?

               ( Сүз дежур укучыга бирелә.)

2. Дәрескә әзерлекне тикшерү.

- Укучылар, бүгенге дәрескә барыгызда әзерме? Карагыз әле, дәреслекләрегез, көндәлекләрегез, каләмнәрегез бармы?  Ягез әле, дөрес, матур итеп утырыгыз.

-Барыгызда дәрескә әзерме?

- Әйдәгез дәресне башлыйк.

II.  Өй эшен тикшерү.

III . Белемнәрне актуальләштерү.

а) фонетик күнегү.

[Ә ] - әни, әти, әби.

[Ү] -  үлән , үгез, бүген.

[Ө] -  өй. өрә, өн.

[Җ ]– җил, җир, җәй.

[Ң ]– яңгыр. яңа. чаңгы.

[Һ] – һәйкәл, һәм.

б ) Әйдәгез әле, шушы сүзләр белән җөмләләр төзик.

IV. Яңа дәрес темасын аңлату.

• Укучылар, тактага карагыз әле. Нәрсә күрәсез?

(.........)

• Дөрес. Әйдәгез әле шушы кроссвордны табышмаклар ярдәмендә чишик. Хәзер мин сезгә табышмаклар әйтәм, ә сез  аларның җавапларын әйтерсез.

1.  Озын, яшел сөңге тотып,

Үсә җәен түтәлдә,

Ә кыш җиткәч, бик файдалы

Томау белән ютәлдән.

                               ( суган)

2. Сибәләп кенә уза,

    Чиләкләп тә булгалый,

     Кайчак кәефне боза,

    Елмайтып та алгалый.

                                ( яңгыр)

  3. Кояш – әтәч иртә таңнан

      Аларны йөри чүпләп....

      Әмма кичкә таба ул

      Кабат кагына күпләп!

                                (йолдыз)

4.    Алмаш – тилмәш өч күз яна:

       Яшел, сары һәм кызыл.

       Урамда исән йөрергә

        Булыша ул көнозын.

                                 ( светофор)

5.      Тышы – яшел, эче – кызыл,

          Җылы якларда үсә.

          Бигрәк баллы, бигрәк сусыл! –

         Исемен әйт әле, белсәң ?

                                         ( карбыз)

6.       Өебездә күптән яши

          Нәни тимер тылсымчы:

          Өс – башны пөхтәләндерә –

          Һич калдырмый җыерчык.

                                          (үтүк)

( Укучылар табышмакның җавабын әйтәләр һәм язалар.)

• Укучылар, игътибар белән карагыз әле. Горизонталь буенча нинди сүз барлыкка килде?

(.......... )

• Дөрес балалар. Сыйфат. Бүген без сезнең белән сыйфат сүз төркемен, аның нинди сорауларга җавап булып килүен өйрәнербез.
• Укучылар, менә миндә яшелчәләр һәм җиләк – җимешләр белән тулган кәрҗин бар. Әйдәгез әле шуларны карап китик. Алар нинди?

    ( Сорау – җавап.

    Бу нәрсә?

    Бу алма.

    Алма нинди?

    Алма кызыл, тәмле.)

Укучылар, без тәмен, төсен, формасын белер өчен нинди сорау бирдек?

(........)

• Нинди соравына нинди сүз төркеме җавап булып килә.?

(..........)

• Дөрес, укучылар.

V. Дәреслек белән эш.

- Балалар, хәзер дәреслекләрегезне ачыгыз. 23 нче биттәге кагыйдәне табыгыз.  Әйдәгез шул кагыйдәне укыйк.

Алия матур итеп, кычкырып укы әле.

(укучы кагыйдәне укый)

• Димәк, сыйфат нинди, кайсы сорауларына җавап булып килә.

 22 нче битне ачыгыз, 27 нче күнегүне табыгыз. Биремен Искәндәр укы әле.

( Бергәләп телдән эшлибез)

Ә хәзер тактадагы җөмләләрне укыйк. Беренче баганадагы җөмләләрне Алина укы:

• Урманда тәмле, кызыл җиләкләр үсә.
• Безнең бакчада матур, кызыл, зәңгәр чәчәкләр үсә.
• Мин яшел кыяр яратам.

2 нче баганадагы җөмләләрне Әмирә укы:

• Урманда җиләк үсә.
• Бакчада чәчәк үсә.
• Мин кыяр яратам.
• Әйдәгез, беренче һәм икенче баганадагы җөмләләрне чагыштырыйк. Беренче баганадагы җөмләләрдән сыйфатларны табыйк.

(..........)

Икенче баганадагы җөмләләрдән сыйфатларны табыйк. Бу  җөмләләрдә сыйфатлар бармы?

(...........)

• Балалар, әйтегез әлә, кайсы баганадагы җөмләләр матур ишетелә?
• (...........)
• Укучылар. димәк сыйфатлар җөмләне матурлыйлар, тулылындыралар.