Фонетиктиг сайгарылганын чуруму
учебно-методический материал на тему

Фонетиктиг сайгарылганың чуруму.

1. Сѳстү тода адаар;
2. Сѳсте үннер болгаш үжүктерниң саны;
3. Сѳстү слогтарга чарар. Ажык болгаш хаалчак слогтар;
4. Ажык үннерниң кыска характеристиказы:

а) чымчак болгаш кадыг ажык үннер. Ѳк-биле адаар ажык үннер оларның бижиириниң дүрүмнери.

б) кыска болгаш узун ажык үннер, оларны шын бижиири.

5. Ажык үннерниң аяннажылгазы;

6. Ажык эвес үннерниң ажык үннерден ылгалы:

        а) күштүг, кошкак болгаш эң кошкак үннерниң кол-кол демдектери.

    б) Дүлей, ыыткыр болгаш аяар ажык эвес үннер.

Үлегери

        Черинге

1. Чүве ады;
2.  10 үжүк, 9 үн бар;
3. 1, 3,4 слогтар ажык, а 2-ги слог – хаалчак;
4. Үннерниң кыска характеристиказы;

Күштүг, дүлей ажык эвес үн;

Чымчак, кыска ,эрин-биле адаар ажык үн;

Эң кошкак аяар ажык эвес үн;

Чымчак, кыска,эрин-биле адаар ажык үн;

 эң кошкак аяар ажык эвес үн;

 ыыткыр кошкак эвес үн;

Чымчак, кыска ажык үн;

Дыл мурнунуң эң кошкак аяар ажык эвес үн;

Чымчак, кыска ажык үн.

Школага

1. Кандыг чугаа кезээл?
2. Состун лексиктиг утказын тайылбырлаар.
3. Состун дорт болгаш доора уткалыг болуру.
4. Хой уткалыг состернин чангыс уткалыг состерден ылгалы.
5. Омоними бар болза, айтыр. Хой уткалыг состернин омонимнерден ылгалы. (Профильдиг класстарга омографтарны, омофоннарны, бор болза, айтыр).
6. Синоними бар болза, айтыр. Антонимии бар болза, айтыр.
7. Тыва сос бе азы улегерлеттинген (моол, орус) сос бе, айтыр.
8. Ажыглалынын аайы-биле ук состун кайы болукке хамааржырын айтыр (ургулчу азы ховар ажыглаттынар бе).
9. Сайгарып турар состун стиль талазы-биле онзагайы.