Произведения немецких композиторов и башкирские народные песни.
план-конспект урока (7 класс) по теме

БИНАРНЫЙ УРОК

Немецкий язык в    XI классе, башкирский язык в VII  классе.

                                                                                Учителя  башкирского и немецкого                

                                                                                 языков  

                                                                                МОБУ СОШ №13 г.Белорецк

                                                                                 Кагарманова С.М., Немкова В.Е.

Тема: Произведения немецких композиторов и башкирские народные песни.

Цель: Совершенствовать навыки чтения, учить воспринимать речь на слух и монологическому

           высказыванию по теме; развивать у школьников познавательный интерес; воспитывать

           художественный вкус.

Ход урока:

Учитель. Wir haben mit ihnen uber die deutsprachigen Lander gesprochen. Wie heisen sie?

Ученик              Die BRD.

                   Die Schweiz.

                   Lie Luxembur der Lichtenstein die osterreich.

Учитель       Wir haben   uns mit der Pjlitik, okonomie und dieser Lander dekanntgemacht.

                       Unter den Kunstarten spielt die Musik eine dtsondere Rolle.

                   Wie sie wissen, ist das eine Sprache,  die jeder versteh.t

                   Das Thema der heutigen Stunde ist die Musik der osterreichischen und башҡорт  

                         халыҡ йырҙары.

                         Die Rolle der Musik im Leben der Menschen.

                   Die Musik kann vieles.

                   Was kann die Musik  Что дает музыка? Музыка беҙгә нимә бирә?

Ученики          Музыка тулҡынландыра. Die Musik macht einen grosen Eindruck.

                     Музыка ыңғай хис-тойғо уята. Die Musik kann positive das Gefuhlen wirken.

                     Музыка кире хистәр тыуҙыра. Die Musik kann neqativ auf das Gefuhlen wirken.

                     Музыка кешелә эстетик зауыҡ тәрбиәләй. Die Musik hat eine grose asttatische  

                       Rolle.

                      Музыка кешегә ял бирә. Die Musik dient zur Erholung der Menschen.

                         Музыка кешеләрҙе яуға әйҙәй. Die Musik ruft die Menschen zum Kampf auf.

Учитель        Sehen sie an die Tafel und lessen sie folgende Worter.

Ученик          “Die klingende Seele Wiens”. “ Поющая душа Вены”.

Учитель         Wenn nannten so die Einwohner der Stadt Wien?

Ученик            J. Straus nannten die Einwjhner der stadt Wien.

Учитель          Ja, sie haben Recht. Das ist J. Straus. Es gibt kleine Statistik.

                       Wollen wir das lessen und ubersetzen.

Es qibt eine interessante Statistik: von 200000 Einwohnern Wiens gingen jeden Abend 50000 tansen, das heist leden vierte Mensch. Es ist deshalb kein Wunder, das “Das Walzerkonig”,so nannte man Johann Straus, hier in Wien lebte und wirkte.

Учитель           Уҡыусылар, һеҙҙең парталарығыҙҙа карточкалар ята. Унда ҡыҙыҡлы ғына статистик

                           мәғлүмәт яҙылған. Хәҙер һәр берәр һөйләмләп уҡығыҙ һәм башҡортсаға тәржемә  

                          итегеҙ. (Тексты руссанан башҡортсаға тәржемә итеү)

Текст:                                      Поющиая душа Вены

Есть интересная статистика: из 200 000 жителей Вены каждый вечер идут танцевать 50 000. Это значит – каждый четвертый.

        Поэтому неудивительно, что «король вальса» - так называли Иогана Штрауса, родился, жил и работал в Вене.

……………………………………………………………………………………………….

Интересная – ҡыҙыҡлы; жителей – йәшәүселәр; каждый – неудивительно – аптырарлыҡ түгел.

………………………………………………………………………………………………….

Also, die  Dynastie Straus

Was kennen wir davon?             

Ученик 1    Johann Straus der Altere hate keine musikalischen Bildung. Mit 22 Jfhren erobrte er mit seiner Musik ganz Wien. Loch seine Erfolge und seine Popularitat brachten ihm wenig Geld ein. Deshalb wollte er nicht, das seine Sohne Musiker warden.

Ученик 2 Johan Straus der Jungere eroberte ganz Europa, er trat mit Erfold in Fmerika auf. Seine lustige Musik machte die Menschen glucklich/Er komhoniere viel, wurde krank und konnte nicht mthr  auftreten. Aber das Publikum wartete auf ihn. Und Johann bat seinen Bruder Josef mit seinen Walzern aufzutreten.

Ученик 3. Josef Straus hatte auch Erfolg. Josef, von Beruf Jngenieur, der sogar einige Erfindungen hatte, begann auch zu komponieren. Er schuf uber 300 Komponisten und manche waren sehr schon, besondera seine Polkas.

Учитель. Der alteste Bruder Johann Straus  beherrschte 50 Jahre land die Buhnen von Europa.

Seine Walzer:  “An der schonen blauen Donau”

                         “Geschichten aus dem Wiener Wald”

                           operetten “Die Fliedermaus”

                                            “Der Zeugenbaron”   sind die besten/

Wollen wir uns den Walzer “Die Geschichten aus dem Wiener Wald anhoren”.

Wie ist die Musik?

Вальс – один из древних и массовых танцев.

Ученик.  О вальсе сказано не мало

                  Он в песнях и стихах воспет.

                  И сколько б танцев не бывало,

                  А лучше вальса, право, нет.

Ученик. А.С.Пушкин открыл вальсом бал на имининах Т.Лариной.

                   Однообразный и безумный,

                    Как вихрь жизни молодой.

                    Кружится вальса вихрь шумный,

                    Чета мелькает за четой.

Учитель.    Wollen wir uns den Walser “An der schonen blauer Dorau anhoren”/

Die Menschen nicht nur tanzen gern, sondern auch singen auch mit Vergnugen. Es gibt viele baschkirische Vjlklieder.

• Уҡыусылар, һәр башҡорт 3 нәмәне яҡшы белергә тейеш. Кем әйтә, улар нимәне яҡшы белергә тейеш?
• Дөрөҫ, башҡорттар үҙҙәренең шәжәрәһен белергә тейеш; йондоҙҙарға ҡарап эш итергә тейеш; халыҡ йырҙарының тарихын белергә тейеш.
• (Таҡтаға карточкалар ҡуя барыла)
• Ә һеҙ ниндәй халыҡ йырҙары беләһегеҙ? («Урал», «Тәфтиләү», «Ҡолой    

Кантон»,   «Зөлхизә», «Любизар», «Порт Артур»).

• Бөгөн беҙ дәрестә халыҡ йырҙары тураһында һөйләшәсәкбеҙ. Ниндәй йыр тураһында һөйләшерҙе йырҙы тыңлағас әйтерһегеҙ. Йырҙың һүҙҙәрен иғтибар менән тыңлаһағыҙ, уның исемен белерһегеҙ.
• («Ғилмияза» йыры тыңланыла)
• Эйе, был йыр «Ғилмияза» тип атала.
• Йырҙы тыңлағандан һуң уның көйө тураһында нимә әйтерһегеҙ? Был көй ниндәй? (моңһоу, ҡайғылы)
• Шуға күрә бындай йырҙарҙы һуҙып йырлайҙар, һәм бындай көйҙәрҙе оҙон көй тип атайҙар.
•  (таҡтаға карточка ҡуйыла)
• Ә ни өсөн бындай көйҙәр моңһоу,ҡайғылы икенен, һеҙ Аняны тыңлағас аңларһығыҙ. Аня һөйләй, ә һеҙ руссаға тәржемә итәһегеҙ.
• (Малькова Аня «Ғилмияза»ның тарихын һөйләй)
• Китаптарығыҙҙың 117-се битен асығыҙ, текст һүҙҙәренә ҡарап әйтегеҙ:
• (Немец телен уҡыусылар алдына йырҙың һүҙҙәре һалына, таҡтаға һүҙлек эленә)
• Ғилмияза менән нимә була? Ул ҡайҙа йәшәгән була?
• Уны нисә йәшендә урлайҙар? Нисә йылдан һуң ғына ауылына ҡайта?
• Йырҙың төп фекере ниндәй? (Какая главная мысль?)
• Ғилмияза йырының көйө нисек атала? Тимәк, халыҡ йырҙарының оҙон көйө булғас, тағы ниндәй көй булырға тейеш?
• Дөрөҫ, ҡыҫҡа көй. Хәҙер беҙгә ҡыҙҙар «Сонайым» тигән башҡорт халыҡ йырын ишеттерәсәк. Рәхим итегеҙ. (ҡыҙҙар башҡарыуында йыр яңғырай)
• Был йыр ниндәй? Эйә ул еңел, күңелле.
• «Музыка» һүҙе һеҙҙә ниндәй ассоциация уята? (Какую ассоциацию вызывает у вас музыка?) (Праздник, отдых, мелодия, настроение, слова – был һүҙҙәр музыка һүҙе тирәләй түңәрәк буйынса таҡтаға (карточка) ҡуйылған)
• Ә хәҙер башҡорт төркөмө лә, немец төркөмө лә был һүҙҙәрҙең тәржемәләрен табып, русса һүҙҙәрҙең эргәһенә ҡуйып сығығыҙ. ( уҡыусылар башта башҡортса, артабан немецса һүҙҙәр яҙылған карточкаларҙы һәр русса һүҙ эргәһенә ҡуя).
• Шулай итеп, уҡыусылар, бөгөн һеҙ немец композиторҙары әҫәрҙәре һәм башҡорт халыҡ йырҙары менән таныштығыҙ. Күреүегеҙсә, моңдо аңлау өсөн телде башҡа милләттең телен аңлау мөһим дә түгел. Моң күңелдәргә үтеп инә, кешене уйланырға, тәьҫирләнергә мәжбүр итә. Бөгөнгө дәрес һеҙҙе йыр-моңдарҙы яратырға өйрәткәндер тиеп уйлағы килә.
• Hort die Musik, liebt die Musikt und besucht Konzerte, die in inserer Stadt, stattfinden.

Тема: Музыка ғали йәнәптәре.

Маҡсат: Уҡыусыларҙы немец композиторҙарының әҫәрҙәре һәм башҡорт халыҡ йырҙары менән таныштырыуҙы дауам итеү, музыкаль жанр төрҙәре тураһындағы белемдәрен камиллаштырыу, тексты тәржемә итеү;

 ишеткән текстың йөкмәткеһен аңлай алыу күнекмәһен үҫтереү;

музыкаль әҫәрҙәргә һөйөү, төрлө милләт вәкилдәренә ҡарата толерантлыҡ тойғоһо тәрбиәләү.

Һүҙлек эше: урлау, ваҡиға, һағыныу,кейәүгә биреү.

Дәрес барышы:

• Уҡыусылар, һәр башҡорт 3 нәмәне яҡшы белергә тейеш. Кем әйтә, улар нимәне яҡшы белергә тейеш?
• Дөрөҫ, башҡорттар үҙҙәренең шәжәрәһен белергә тейеш; йондоҙҙарға ҡарап эш итергә тейеш; халыҡ йырҙарының тарихын белергә тейеш.
• (Таҡтаға ҡуя барыла)
• Ә һеҙ ниндәй халыҡ йырҙары беләһегеҙ? («Урал», «Тәфтиләү», «Ҡолой    

Кантон»,   «Зөлхизә», «Любизар», «Порт Артур»).

• Бөгөн беҙ дәрестә халыҡ йырҙары тураһында һөйләшәсәкбеҙ. Ниндәй йыр тураһында һөйләшерҙе йырҙы тыңлағас әйтерһегеҙ. Йырҙың һүҙҙәрен иғтибар менән тыңлаһағыҙ, уның исемен белерһегеҙ.
• («Ғилмияза» йыры тыңланыла)
• Эйе, был йыр «Ғилмияза» тип атала.
• Йырҙы тыңлағандан һуң уның көйө тураһында нимә әйтерһегеҙ? Был көй ниндәй? (моңһоу, ҡайғылы)
• Шуға күрә бындай йырҙарҙы һуҙып йырлайҙар, һәм бындай көйҙәрҙе оҙон көй тип атайҙар.
•  (таҡтаға карточка ҡуйыла)
• Ә ни өсөн бындай көйҙәр моңһоу,ҡайғылы икенен һеҙ Аняны тыңлағас аңларһығыҙ. Аня һөйләй, ә һеҙ руссаға тәржемә итәһегеҙ.
• (Малькова Аня «Ғилмияза»ның тарихын һөйләй)
• Китаптарығыҙҙың 117-се битен асығыҙ, һүҙҙәренә ҡарап әйтегеҙ:
• (Немец телен уҡыусылар алдына йырҙың һүҙҙәре һалына, таҡтаға һүҙлек эленә)
• Ғилмияза менән нимә була? Ул ҡайҙа йәшәгән була?
• Уны нисә йәшендә урлайҙар? Нисә йылдан һуң ғына ауылына ҡайта?
• Йырҙың төп фекере ниндәй? (Какая главная мысль?)
• Ғилмияза йырының көйө нисек атала? Тимәк, халыҡ йырҙарының оҙон көйө булғас, тағы ниндәй көй булырға тейеш?
• Дөрөҫ, ҡыҫҡа көй. Хәҙер беҙгә ҡыҙҙар «Сонайым» тигән башҡорт халыҡ йырын ишеттерәсәк. Рәхим итегеҙ.
• Был йыр ниндәй? Эйә ул еңел, күңелле.
• «Музыка» һүҙе һеҙҙә ниндәй ассоциация уята? (Какую ассоциацию вызывает у вас музыка?) (Праздник, отдых, мелодия, настроение, слова)
• Ә хәҙер башҡорт төркөмө лә немец төркөмө лә был һүҙҙәрҙең тәржемәләрен табып, русса һүҙҙәрҙең эргәһенә ҡуйып сығығыҙ.

Поющиая душа Вены

Есть интересная статистика: из 200 000 жителей Вены каждый вечер идут танцевать 50 000. Это значит – каждый четвертый.

        Поэтому неудивительно, что «король вальса» - так называли Иогана Штрауса, родился, жил и работал в Вене.

……………………………………………………………………………………………….

Интересная – ҡыҙыҡлы; жителей – йәшәүселәр; каждый – һәр; значит – тимәк; неудивительно – аптырарлыҡ түгел.

Ғилмияза

        Баймаҡ районы Таһир ауылында Ғилмияза тигән ҡыҙ йәшәгән. Бер саҡ еләккә барғанда, уны Ҡыҙрас тигән ҡарт урлай һәм сит яҡҡа һата. Был ваҡиғанан һуң 25 йыл ваҡыт үтә. Сит ерҙә Ғилмияза тыуған илен һағынып йыр йырлай. Был йырҙы Садиҡ тигән егет ишетә һәм Ғилмиязаны ата-әсәһенә алып ҡайта. Ҡыҙҙың атаһы ҡыуанып, Ғилмиязаны Садиҡҡа кейәүгә бирергә теләй. Әммә Садиҡ:

- Ҡыҙың үҙе теләгән кешегә кейәүгә сыҡһын,- тип, үҙ юлына китә.