рабочая программа по татарскому языку для русской группы русского класса 8 класс
рабочая программа (8 класс) по теме

Татарстан Республикасы Кукмара муниципаль районы

муниципаль бюджет белем бирү учреждениесе

“Шәһәр тибындагы Кукмара поселогы

4 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

Рус мәктәпләрендә укучы

рус телле балаларга

татар теле укыту өчен

ЭШ  ПРОГРАММАСЫ

(8 нче А сыйныфы)

Платонова Дамира Даниял кызы,

югары квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

2012 – 2013 нче уку елы

Татарстан Республикасы Кукмара муниципаль районы

муниципаль бюджет белем бирү учреждениесе

“Шәһәр тибындагы Кукмара поселогы

4 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”

Рус мәктәпләрендә укучы

рус телле балаларга

татар теле укыту өчен

ЭШ  ПРОГРАММАСЫ

(8 нче Б сыйныфы)

Платонова Дамира Даниял кызы,

югары квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

2012 – 2013 нче уку елы

Аңлатма язуы

Программа түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:

1. Россия Федерациясенең «Мәгариф турында» Законы (гамәлдәге редакциядә).
2. Россия Федерациясенең «Белем стандартына үзгәрешләр кертү турындагы”  309 нчы номерлы Федераль Законы  (2007 ел, 1 декабрь).
3. Татарстан Республикасының «Мәгариф турында» Законы (гамәлдәге редакциядә).
4. “Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Законы (2004 ел, 1 июль).
5. “2004-2013 нче елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы Дәүләт программасы” (2004 ел, 11 октябрь).
6. Рус телле укучыларга татар теле укытуның дәүләт стандарты. - ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы, Казан, 2004.
7. Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә  татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалары өчен) 1-11 нче сыйныфлар. – Казан: “Мәгариф” нәшрияты, 2010.
8. Мәктәпнең 2012-2013нче уку елына укыту планы.

        Мәктәпнең 2012 – 2013 нче уку елына укыту планы буенча 8 нче сыйныфта татар

теленнән атнага 3 сәгать (елга 105 сәгать) вакыт каралган.  

Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле буенча системалы фәнни белем бирү, аларны

ирекле аралашырга өйрәтү, татар дөньясы турында күпкырлы мәгълүмат җиткерү төп максат итеп билгеләнә.

Бу максатка ирешү өчен, түбәндәге бурычларны хәл итү сорала:

1. татар сөйләмен тыңлап аңларга күнектерү;
2. татар этикеты тәгъбирләрен кертеп, бирелгән ситуация буенча диалогик сөйләм оештырырга өйрәтү;
3. программада күрсәтелгән лексик темалар буенча телдән яки язмача монологик сөйләм булдыруга ирешү;
4. карап чыгу, танышу, өйрәнү, эзләнү максаты белән уку төрләрен кулланып, төрле жанрдагы текстларны аңлап уку күнекмәләрен үстерү;
5. тәкъдим ителгән текстларны яттан өйрәнү;
6. фразеологик берәмлекләрнең, мәкальләрнең рус эквивалентларын табарга һәм чагыштырырга өйрәтү;
7. татар телендәге сөйләмне фонетик, лексик, грамматик яктан дөрес төзергә күнектерү;
8. татар халкының фән, мәгариф, сәнгать, мәдәният өлкәсендәге казанышлары, күренекле шәхесләре белән таныштыруны дәвам итү;
9. халыкларның үзара аңлашып, тату яшәвенә омтылыш тәрбияләү. Санап чыккан бурычларны хәл итү нәтиҗәсендә гомуми белем мәктәбендә
10. укучы балалар тел (лингвистик) һәм сөйләм (коммуникатив) компетенциясенә ия булырга, ягъни белемнәрен һәм күнекмәләрен төрле аралашу ситуацияләрендә кулланырга тиешләр.

Курсның эчтәлеге

Җөмләнең баш кисәкләре (З сәгать) Ия һәм хәбәр. Гади һәм кушма хәбәр.

Җөмләнең иярчен кисәкләре (5 сәгать)

Җөмләнең иярчен кисәкләре:  аергыч, тәмамлык, хәл, аныклагыч турында төшенчә бирү һәм ныгыту.

Җөмләдә сүзләр бәйләнеше (З сәгать) Җөмләдә сүзләр бәйләнеше: ияртүле һәм тезүле бәйләнеш турында төшенчә бирү.  

Сүзтезмә (1 сәгать) Сүзтезмә турында төшенчә.

Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре (4 сәгать) Хикәя, сорау, өндәү җөмләләр турында төшенчә бирү. Аера алуларына ирешү.Татар җөмләсенең төп интонацион төрләре. Фраза басымы.

Раслау һәм инкарь җөмләләр (2 сәгать) Раслау һәм инкарь җөмләләр турында төшенчә бирү. Сөйләмнәрендә куллана алуларына ирешү.

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр (1 сәгать) Җыйнак һәм җәенке җөмләләр турында төшенчә бирү. Дөрес билгели алуларын булдыру.

Гади җөмлә (1 сәгать) Гади җөмлә турында төшенчә. Сөйләмнәрендә куллану үзенчәлеге.

Кушма җөмлә (1 сәгать) Кушма җөмлә турында төшенчә. Сөйләмнәрендә куллану һәм дөрес билгели алуларын булдыру.

Эндәш һәм кереш сүзләр (2 сәгать)

Эндәш һәм кереш сүзләр. Алар янында тыныш билгеләре.

Җөмләнең тиңдәш кисәкләре. (З сәгать) Тиңдәш кисәкләр турында төшенчә.Алар янында гомумиләштерүче сүзләр һәм тыныш билгеләре.

Сүзләрнең уңай һәм кире тәртибе. (1 сәгать)  Татар җөмләсендә сүз тәртибе үзенчәлекләре. Сүзләрнең уңай һәм кире тәртибе үзенчәлекләре.

Бер һәм ике составлы җөмләләр (9 сәгать) Бер составлы җөмлә. Исем һәм фигыль(билгеле үтәүчеле, билгесез үтәүчеле, гомуми үтәүчеле, үтәүчесез) җөмләләр.Сүз җөмлә. Атау җөмләләр. Ике составлы җөмләләр. Тулы һәм ким җөмләләр.

Туры һәм кыек сөйләм (2 сәгать) Туры һәм кыек сөйләм. Туры  сөйләм янында тыныш билгеләре. Татар һәм рус телләренең грамматик аермалары.

Фигыльләр (5 сәгать)

Затланышлы һәм затланышсыз фигыльләр турында алдагы сыйныфларда өйрәнгәннәрне тирәнәйтү. Фигыль юнәлешләре һәм аларның кулланылыш үзенчәлекләре. Фигыльдә кайтым һәм йөкләтү юнәлеше. Затланышсыз фигыльләр. Хәл фигыльнең төрләре һәм кулланылыш үзенчәлекләре. Сыйфат фигыль һәм аның заман формалары. Сыйфат фигыльнең исемләшүе. Теләк, ният, мөмкинлек һәм мөмкин түгеллекне белдерә торган аналитик фигыльләр.

Хәбәрлек сүзләр, бәйлекләр, теркәгечләр, кисәкчә, ымлык, аваз ияртемнәре

(8 сәгать) Бәйлек һәм бәйлек сүзләр. Теркәгечләр: тезүче һәм ияртүче теркәгечләр. Кисәкчә. Чикләүче, көчәйткеч, раслау-ныгыту, үтенү, билгесезлек кисәкчәләре һәм аларның дөрес язылышы, кулланылыш үзенчәлекләре. Ымлыклар. Аваз ияртемнәре.

Омонимнар, синонимнар, антонимнар (З сәгать) Актив үзләштерелгән сүзләрнең синонимнары, антонимнары. Лексик омонимнар, аларны сөйләмдә куллану үзенчәлеге.

Фразеологик әйтелмәләр (1 сәгать) Фразеологик берәмлекләр . Фразеологик берәмлекләрнең мәгънәләре һәм аларның рус эквивалентлары.  

Яңа лексика белән танышу (8 сәгать)

Кабатлау (12  сәгать)

Бәйләнешле сөйләм үстерү (18 сәгать)

Белемнәрен тикшерү (диктант, изложение, сочинение, тест) (12 сәгать)

СӨЙЛӘМ ЭШЧӘНЛЕГЕ ТӨРЛӘРЕНӘ ӨЙРӘТҮГӘ ТАЛӘПЛӘР

Тыңлап аңлау

Ике минутлык текстны тыңлап, эчтәлеген эзлекле итеп телдән яки язмача сөйләп бирү; татар матбугатыннан алынган текстларны тыңлап, төп эчтәлеген аңлау һәм әңгәмәдә катнаша алу.

Диалогик сөйләм

Җәснкеләндерелгән репликалар кулланып, ситуация буенча әңгәмә кору (һәр укучының репликалар саны сигездән ким булмаска тиеш);

татар сөйләм этикетына хас булган тәгъбирләрне урынлы куллану; сөйләм ситуациясенә үз мөнәсәбәтеңне белдерү.

Монологик сөйләм

Өйрәнелгән лексик тема буенча хикәя төзеп сөйләү (җөмләләр саны тугыздан ким булмаска тиеш);

укылган (тыңланган) текстның эчтәлеген сөйләгәндә, тасвирлау, хикәяләү, фикер йөртү элементларын кертү; шигырьләрне япан сөйләү.

Уку

Җөмләләрне синтагмаларга дәрес бүлеп һәм логик басым белән сүз тәртибе арасындагы бәйләнешне саклап, текстларны аңлап уку;

эчтәлеккә нигезләнеп, яңа сүзләрнең мәгънәләрен күзаллау;

аңлашылмаган сүзләрне һәм фразеологик берәмлекләрне сүзлектән таба белү.

Язу

Телдән үзләштерелгән сүзләрне, җөмлә калыпларын орфографик һәм грамматик яктан

дөрес язу;

әйтелеше белән язылышы арасында аерма булган сүзләрне дөрес яза белү; нокталар урынына кирәкле хәрефләрне яки кушымчаларны куеп, сүзләрне язу; өйрәнелгән лексик тема буенча бәйләнешле текст төзеп язу.

Укыту-тематик планлаштыру

Әдәбият һәм укыту чаралары, электрон ресурслар

        1. Асадуллин А.Ш., Юсупов Р.А. «Рус телле балаларга татар телен укыту методикасы нигезләре»,  Казан, «Мәгариф», 1998.

2. Вәлиева Ф.С., Саттаров Г.Ф. Урта мәктәп һәм гимназияләрдә татар телен укыту методикасы, К.Раннур н-ты, 2000 ел.

3. Татар теле: Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт. 8 нче сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) / Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева, – Казан: Мәгариф, 2008.

4. Сафиуллина Ф.С, Зәкиев М.З.  Хәзерге татар әдәби теле. Казан, “Мәгариф”, 2006.

      5. Хайдарова Р.З. «Научно-педагогические аспекты билингвального образования в Республике Татарстан» Набережные Челны, 2006.

      6.  Харисов Ф.Ф. «Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре»      Казан, Мәгариф, 2002.

Дидактик материаллар:

1. Галиуллина Г.Р. Татар теле. Лексикология. Таблицалар. Схемалар. Анализ үрнәкләре, күнегүләр. Казан,  “Мәгариф” нәшрияты, 2007
2. Гыймадиева Н.С., Баһавиева Р.Ә. Контроль диктантлар һәм изложениеләр.  Казан, “Яңалиф” нәшрияты, 2004

3. Максимов Н.В. Татар теленнән тестлар. Казан,  “Мәгариф” нәшрияты, 2008

4. Максимов Н.В., Трофимова С.М., Хәмидуллина М.З. Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы. Казан.  “Мәгариф” нәшрияты, 2005

5.  Нигъматуллина Р.Р. «Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы.  1, 2  кисәк»,  Яр Чаллы, 2003

6.  Хайдарова  Р.З.«Сборник ситуативных упражнений по татарскому языку для русскоязычных учащихся». Набережные Челны, 1998  

7. Харисова  Ч.М. «Тренировочные упражнения по обучению татарскому произношению». Казань, «Магариф», 2005

8. Харисов Ф.Ф., Харисова Ч.М. Татар теленнән күнегүләр һәм тестлар. Казан. Яңалиф, 2006

9. Хәбибуллина З.Н, Вәлиуллин М.А., Фәрдиева Х.Г. V-XI сыйныфлар өчен язма эшләр җыентыгы. Казан, 2003

10. Хәбибуллина З.Н., Гыйләҗев И.Г. Изложениеләр җыентыгы. Казан. “Мәгариф” нәшрияты, 2003

11. Хәсәнова Н.М. «Рус мәктәпләрендә татар телен өйрәнүчеләр өчен күнегүләр җыентыгы» Яр Чаллы, 2005.

12. Шәмсетдинова Р.Р. татар теле. Күнегүләр, анализ үрнәкләре, тестлар. Казан Татарстан китап нәшрияты, 2005

Электрон ресурслар

1. Максимов Н.В., Ларина А.У., Юсипова А.М. Я хочу разговаривать на татарском языке.

2. Татар теле. Заман. Электронный учебник из серии «Я изучаю татарский язык», 2003

3. Татар теле. Заман. Мультимедийная программа из серии «Я изучаю татарский язык», 2002
4. Фонохрестоматия  для ускоренного изучения татарского языка (аудиокассеты).