9класс өчен татар теленнән эш планы
календарно-тематическое планирование (9 класс) по теме

                         Бүлекләр

Сәгать

саны      

1. Синтаксис буенча өйрәнгәннәрне искә төшерү.

       2

2. Кушма җөмлә синтаксисы һәм пунктуация

                                      а) гомуми мәгълүмат

                                      б) тезмә һәм иярченле кушма җөмлә

                                      в) ике компонентлы һәм катлаулы кушма җөмләләр

     38

3.Текст синтаксисы һәм пунктуация

     13

4.Стилистика һәм сөйләм культурасы

      8

6.5-9 нчы сыйныфларда үткәннәрне  кабатлау

     9

I чирек

II чирек

III чирек

IY чирек

  Еллык

Сәгать саны

     70

Контроль дәресләр (контр.диктант,изложение, зачет)

    2

    2/1

     2

    2/1

Диктант-6

Излож.-2

Тест - 2

Административ контроль эшләр

     1

      1

     2

Уку эшчәнлеген оештыра

    белү юнәлешендә

  Китап, өстәмә мәгълүмат

            белән эш итү

        Фикерләү белән бәйле  

                    күнекмәләр

    Телдән һәм язма сөйләм

     үстерү һәм аралаша белү

                юнәлеше

1.Уку мәсьәләләрен мөстә-

кыйль билгеләү.

2.Уку операцияләрен план-

лаштыру.

3.Белем алуның рациональ

ысулларын сайлау.

4. Үзеңнең уку һәм танып-белү

эшчәнлегеңне анализлау, аңа

бәя бирү.

5. Мөстәкыйль белем алу

буенча эшне планлаштырырга өйрәнү.

1.Дәреслек белән эш итә бе-

лү.

2.Төрле чыганаклар белән мөс-

тәкыйль эш итә белү.

3.Төрле текстлардан төп фикерне аерып ала белү, текстның

логик схемасын билгеләү,

гади  һәм катлаулы план белән

эш итү.

4.Белемнәрне системалаш-

тыру өчен таблица, график,

схемалардан файдалану.

5. Эчтәлекне аңлап, тиешле

тизлектә, дөрес уку.

6.Сүзлекләрдән файдалана

белү, белешмә әдәбият белән

системалы эшләү.

7.Вакытлы матбугат басмала-

ры белән даими эшли белү.

1.Уку мәсьәләсен куя белү.

2.Яңа теманы аңлауга мотив ту-

дыру.

3.Танып белү активлыгын үстерү.

4. Төшенчә, термин, кагыйдә,

закончалыкларны аңлап кабул

итү  күнекмәләрен камилләштерү.

5.Грамматик анализ төрләрен

үзләштерү:

134. мөстәкыйль сүз төркемнәренә
     

морфологик анализ;

135. ярдәмлек сүз төркемнәренә
     

морфологик анализ;

136. гади җөмләгә синтаксик
     

анализ;

6. Тикшеренү ысуллары:

- модельләштерү;

- охшатып эшләү;

7. Логик алымнардан чагыштыру,

гомумиләштерү, нәтиҗә ясау кү-

некмәләре булдыру.

1.Телдән сөйләм:

- кагыйдәләрне аңлап эзлекле

сөйли белү күнекмәсе;

-сорауны формалаштыра

белү һәм тулы җавап бирә бе-

лү күнекмәсе;

- диалоглар төзү күнекмәсе;

2.Язма сөйләм:

- күчереп язу;

-фикер йөртү элементлары

кертеп, әзер план буенча бирел-

гән темага сочинение язу- 6(1)

137. катлаулы план буенча
     

изложение язу- 5(2)

ел башында 270-310 сүз (125-130 - язма күләме)

ел ахырында сүз 310-350

 (130-135 язма күләме)

сүзлек диктанты-26-34 сүз

контроль диктант - ел башында 85-100 сүз,  ел ахырында 95-110сүз

-эш кәгазьләре язу (гариза,хат,

акт)

№

   Дәреснең темасы

Сәг.

сан.

Дәрес тибы

   Укучылар   эшчәнлегенә характеристика, эш  төрләре

  Контроль

 төрләре,

  бәяләү

үлчәмнәр.

Материалны

үзләштерүне

камилләштерү

  нәтиҗәсе

    Якынча

өй эше

Үткәрү

вакыты

срок

факт

1

Синтаксис буенча 8 нче сыйныфта өйрәнгәннәрне кабатлау

  1

   Катнаш

Алдагы сыйныфларда үтелгәннәрне кабатлау (җөмлә, җөмлә кисәкләре,

җөмләнең тиңдәш кисәкләре,

җөмләнең аерымланган кисәкләре,кереш сүзләр, гади җөмләләрнең

составы,әйтү максаты буенча

төрләре Әңгәмә, укытучы сүзе,

дәреслек, сүзлек белән

эш итә белү, танып белү

активлыгын үстерү

2 нче күнегүдә җөмләләрне җөмлә кисәкләре ягыыннан тикшерергә,

сорауларга җавап бирергә(№2).

Җөмләләрне

сүзләрдән һәм

сүзтезмәләрдән аера  белү, иярүче

һәм ияртүче сүз.

белүгә ирешү

6 нчы

күнегү

(язма)

4б. сорау.

җавап

бирергә

2

Гади җөмлә синтаксисын кабатлау

  1

Белемнәрне гомумиләштерү

Яңа идеяләр булган белемнәргә нигезләнепбирелә, тормыш белән

бәйләнеш күздә тотыла, дәрес

ахырында яңа белемнәр

булганнары белән чагыштырыла ,

логик фикер йөртү,анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау

3 нче күнегү

сорауларга

телдән

җавап

бирергә

Җөмләләрдә тыныш билгеләренең куелуын аңлатырга, гади

җөмләгә синтаксик

 анализ ясый белергә

составы һәм әйтү

максаты буенча төрен

билгеләргә.

11 нче

күнегү

(язма)

3

Кушма җөмлә синтаксисы һәм пунктуация

Гади һәм кушма җөмләләрнең уртак һәм аермалы яклары.

  1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Сорау-җавап эшчәнлегенә

нигезләнеп, материалны аңлату, күнегүләр эшләү, проблемалы

биремнәр,техник чараларны

 куллану, җөмләләр язу, логик

фикер йөртү, чагыштыру,

гомумиләштерү, анализ ясау

Дидактик

материалдан

мөстәкыйль

эш, сорауларга

җавап бирергә

 Кушма җөмләләрне гади җөмләләрдән аера белү.

14 нче

күнегү,

10б.кагый-

дә өйрә-

нергә

4

Кушма җөмлә төзүче җөмләләрнең бер-берсенә бәйләнеше.

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Стандарт булмаган

шартларда биремнәрне

эшләү (иҗади биремнәр),

кереш күнегүләр,  яңа

материалны кабул итү

Һәм аңлау, өйрәнү

объекты буенча фикер

 йөртү

14-15 нче б.

белемегезне

тикшерегез,

сорауларга

телдән җавап

бирергә

Кушма җөмләләр-

нең төрен билгели

 белү

12б.кагыйдә

өйрәнергә,

әдәбият

дәреслеген-

нән кушма

җөмлә.языр.

5

Тезмә кушма җөмләләр

Тезмә кушма җөмләләрдә бәйләүче чаралар.

1

Катнаш (комбинированный)

Аерым төшенчәләр

өстендә эш,  төп фикер-

не аера белү, белем, оста-

лык, күнекмәне анализлау,

биремнәрне үзлектән

эшләү, аерым факторларга

нигезләнгән материал

буенча белемнәрне

тикшерү – беседа, сорау

 (телдән һәм язма) әңгәмә, дәреслек белән эш,

логик фикер йөртү,

гомумиләштерү, нәтиҗә

ясау.

Мөстәкыйль

эш, 18 нче

күнегү

(телдән)

кушма җөмлә эчен

дәге  гади

җөмләләрне бәйләүче

чараларын

табып, теркәгечле-ме,теркәгеч-сезме икәнен

исбатларга

Кушма җөмлә

эчендәге гади җөмлә-

ләрнең бәйләүче

чаралары буенча

 тезмә кушма җөмлә-

ләрнең төрен билгеләргә,тыныш билгеләренең куе-

луын аңлатырга

Җөмләнең тезмә

кушма җөмлә

 икәнлеген билгеләү,бәйләүче чараларын күрсәтә

белүгә ирешү

тыныш билгеләренең куелуын аңлату,

җөмләнең схемасын

 төзү.

19 нчы күнегх

(телдән)

15-16б.

каг.  өйр.

6

Теркәгечле тезмә кушма җөмләләр.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Максатны, бурычларны

әйтү, материалга кы-

зыксыну уяту, сорау-

җавап эшчәнлегенә

нигезләнеп, материалны

бирү, үрнәк буенча бирем-

нәр эшләү ,логик фикер

йөртү,анализ, гомумиләш-

терү,нәтиҗә ясау

Теркәгечле

тезмә кушма

җөмләләр

кулланып,

“Туган тел”

тур. хикәя

язырга.

Җөмләнең теркәгечле

 тезмә кушма җөмлә

 икәнлеген билгеләү.

Тезмә кушма җөмлә-

ләрне сөйләмдә дөрес куллану.

Теркәгечле

тезмә

 кушма җөмләләр

уйлап яз.

17б. каг.өйр.

7

Теркәгечле тезмә кушма җөмләләрдә тыныш билгеләре.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Әңгәмә, дәреслек белән эш,

логик фикер йөртү,

гомумиләштерү, нәтиҗә

ясау, стандарт булмаган

шартларда биремнәрне

эшләү (иҗади биремнәр),

группалап эшләү алымы,

тест

Искәртмәле

диктант

Теркәгечле тезмә

кушма җөмләләрдә

тыныш билгеләренең куелуын аңлату,

җөмләнең схемасын

 төзү.

24 нче

күнегү

(язма)

8

Теркәгечсез тезмә кушма җөмләләр.    

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Җөмләләр язу, логик

фикер йөртү, чагыштыру,

гомумиләштерү, анализ

ясау

Гади җөмлә-

ләре санау,

каршы кую

интонация-

ләре ярдә-

 мендә бәй-

ләнгән куш-

ма җөмләләр

кулланып,

“Истәлекле

көн” турын.

кечкенә хи-

кәя язырга

Җөмләнең теркәгеч-

сез тезмә кушма

җөмлә икәнлеген

 билгеләүгә ирешү

Теркәгеч-

сез тезмә

кушма җөмләләр

уйлап яз.,

19. каг.өйр.    

9

Теркәгечсез тезмә кушма җөмләләрдә тыныш билгеләре

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Дәреслек, танып белү активлыгын үстерү,

гомумиләштерү,

анализ, нәтиҗә ясау

Белемегезне

тикшерегез,

22 б. сорау.

Җавап

Теркәгечсез  тезмә

кушма җөмләләрдә

тыныш билгеләренең куелуын аңлатуга

җөмләнең схемасын

 төзүгә ирешү

30 нчы

күнегү

синтаксик

анализ яс.

22б. сорау.

җавап

10

Тикшерү диктанты “Курайлы елга”

9нчы сыйныфларда үтелгәннәрне кабатлау

V-XI сыйныфлар өчен язма эшләр З.Н.Хәбибуллина – Казан, 2003 ел-70-71 нче бит.

1

Контроль дәрес

Үз-үзеңә контроль ясау

Тезмә кушма

җөмләләргә

синтаксик

анализ

Тезмә кушма җөмлә--

ләрне куллана белү

Иярченле кушма җөмләләр.

11

Иярченле кушма җөмләләр.Баш һәм иярчен җөмләләр.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Җөмләләр язу, логик

фикер йөртү, чагыштыру,

гомумиләштерү, анализ

ясау, сүзлекләр.

Тәрҗемә

күнегүләре.

Баш һәм

иярчен җөм-

ләләрне бил-

геләп, рус-

ча, татарча

җөмләләр-

нең бәйләү-

че чарала-

рын чагыш-

тырыгыз, ох-

шаш, аерма-

лыкларны

аңлатырга.

Иярченле кушма

 җөмләнең төзеле-

шен белүгә, баш һәм

иярчен җөмләләрне

таба белүгә ирешү

Күнегүләрдән ияр-

ченле кушма җөмлә-

ләрне табу,сорау

куеп,баш һәм иярчен җөмләләрне билге-ләү,бәйләүче чара-

ларын табу,иярчен җөмләләрнең төзеле-

ш ягыннан төрен

 билгели белү

26-27б.каг

өйрәнергә

36 нчы

күнегү

12

Аналитик иярчен җөмләләр.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү,

дидактик материал белән

эш

Өч җөмлә

языгыз,

синтаксик

анализ

ясагыз.

Баш җөмләгә үзенең

 хәбәре составында тормаган чаралар

ярдәмендә бәйләнгән иярченле кушма

 җөмләләр турында мәгълүмат бирү. Ү

30б каг.өйр.

дустыгыз

турында

диалог

 төзергә.

13

Аналитик иярчен җөмләләрдә тыныш билгеләре.

1

Катнаш (комбинированный

Дидактик материал,

дәреслек, җөмләләр язу,

логик фикер йөртү,

чагыштыру,

гомумиләштерү, анализ

ясау

32 б. белеме-

гезне тикше-

регез. Сорау

ларга җавап

бирегез.

Текстта аналитик

иярченле кушма җөмләләрне таба

белүгә ,бәйләүче

чараларын билгеләүгә

тыныш билгеләрен

 куя белүгә ирешү

32б. сорау.

җавап,

40 нчы

күнегү

14

Синтетик иярчен җөмләләр.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Дәреслек, танып белү активлыгын үстерү,

гомумиләштерү,

анализ, нәтиҗә ясау

45 нче күне-

гү. Җөмлә-

ләрнең тө-

зелешләре

ягыннан тө-

рен билгелә-

гез, схемала-

рын төзегез.

Баш җөмләгә үзенең

 хәбәре составында-

гы чаралар ярдәмен-

дә бәйләнгән иярчен-

ле кушма җөмләләр

 турында мәгълүмат

 бирүгә, аңлауларына

ирешү

33-34б.

каг.өйр.,

43 нче

күнегү

(телдән)

15

Синтетик иярчен җөмләләрдә тыныш билгеләре.

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Дәреслек, кагыйдәләр

белән эш, җөмләләр язу,

логик фикер йөртү,

чагыштыру,

гомумиләштерү, анализ

Белемегезне

 тикшерегез. Сорау

Сорауларга

 җавап

бирегез, 36б.

Текстта синтетик

иярченле кушма җөмләләрне таба

белүгә,бәйләүче ча-

раларын билгеләүгә,

тыныш билгеләрен

 куя белүгә ирешү

35б.каг.өйр.

46 нчы күнегү (язма)

16

Иярченле кушма җөмләләрнең синонимлыгы, рус телендә

бирелеше

1

Катнаш (комбинированный

Дәреслек, сүзлек белән

эш итә белү, танып белү

активлыгын үстерү,

кагыйдәләр белән эш

Русча би-

релгән җөм-

ләләрне ике вариантта (аналитик

 һәм синте-

тик җөмлә-

ләр белән)

тәрҗемә

итәргә сино-

нимик җөм-

ләләр төзергә.

Төзелешләре ягын-

нан төрле булган

синонимик җөмлә-

ләр төзүгә, бер үк

сүзләрдән торган

җөмләләр  арасын-

нан синонимик җөм-

ләләрне табуга ирешү

36-37б каг.

өйрәнергә,

50 нче кү-

негү

17

Изложение “Иң кадерле урын”

V-XI сыйныфлар өчен язма эшләр З.Н.Хәбибуллина – Казан, 2003 ел-86 бит

1

Контроль дәрес

Үз-үзеңә контроль  ясау

План төзү

Текстны ишетеп

аңлау, төп фикерне

 билгели белү.

18

Иярчен җөмләләрнең мәгънә ягыннан төрләре.

1

Белемнәрне гомумиләштерү

Стандарт булмаган

шартларда биремнәрне

эшләү (иҗади биремнәр),

кереш күнегүләр,  яңа

материалны кабул итү

Һәм аңлау, өйрәнү

объекты буенча фикер

 йөртү

Белемегезне

тикшерегез,

41б., сорау-

ларга җавап

бирергә.

Иярчен җөмләләр-

нең мәгънә ягыннан төрләрен, аның ни-

чек билгеләнүен, та-

тар һәм рус теллә-

рендә иярчен җөмлә-

ләрнең мәгънә ягын-

нан төрләренең бер-

берсенә туры  килү-килмәвен белергә.

30-40 б.

 каг.

өйр.

52 нче

күнегү

19

Иярчен ия җөмлә.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Дидактик материал,

дәреслек, җөмләләр язу,

логик фикер йөртү,

чагыштыру,

гомумиләштерү, анализ

ясау

Белемегезне

тикшерегез,

 43 б. сорау-

ларга җавап

бирегез.

Синтаксик

анализ

(укытучы

җөмләне әйтеп яздыра)

Иярчен ия җөмләнең  функцияләрен,сорау-

ларын,бәйләүче чара-

ларын белү, анали-

тик ия һәм синтетик

ия җөмләсе булган җөмләләрне язу,

тыныш билгеләре-

нең куелуын аңлатуга

ирешү

41б.каг.өйр.

Иярчен ия

җөмләләр

кертеп,

яраткан

шогылегез

тур.хик.яз.

20

Иярчен хәбәр җөмлә.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү,

дидактик материал белән

эш, сүзлек белән эш

Белемегезне

тикшерегез,

 45 б. сорау-

ларга җавап

бирегез.

Синтаксик

анализ

(укытучы

җөмләне әй

теп  яздыра

Иярчен хәбәр

 җөмләнең  функцияләрен,сорау-

ларын,бәйләүче чара-

ларын белү,иярчен

хәбәр җөмләнең

аналитик төре генә

булуын,  тыныш билгеләре-

нең куелуын аңлатуга

ирешү

43 б. каг.

өйрәнергә,

иярчен

 хәбәр

җөмләләр

кергән,

3 мәкаль

 яз.килергә

21

Иярчен тәмамлык җөмлә.

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Дәреслек, танып белү активлыгын үстерү, сүзлек белән эш, гомумиләштерү,

анализ, нәтиҗә ясау

Белемегезне

тикшерегез,

 47 б. сорау-

ларга җавап

бирегез

Синтаксик

анализ

(укытучы

җөмләне әйтеп яздыра

Иярчен тәмамлык

 җөмләнең  функцияләрен,сорау-

ларын,бәйләүче чара-

ларын белү, анали-

тик ия һәм синтетик

ия җөмләсе булган җөмләләрне язу,

тыныш билгеләре-

нең куелуын аңлатуга

ирешү

45б.каг.өйр.

64 нче кү-

негү

22

Иярчен аергыч җөмлә, тест

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү,

дидактик материал белән

эш

Белемегезне

тикшерегез,

 50 б. сорау-

ларга җавап

бирегез

Синтаксик

анализ

(укытучы

җөмләне әй-

теп яздыра)

Иярчен аергыч

 җөмләнең  функцияләрен,сорау-

ларын,бәйләүче чара-

ларын белү, анали-

тик ия һәм синтетик

ия җөмләсе булган җөмләләрне язу,

тыныш билгеләре-

нең куелуын аңлатуга

ирешү

68 нче күнегү

50б.сорау.

җавап

23

Иярчен хәл җөмләләр.Вакыт җөмлә.

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Дидактик материал,

дәреслек, җөмләләр язу,

логик фикер йөртү,

чагыштыру,

гомумиләштерү, анализ

ясау

Белемегезне

тикшерегез,

 53 б. сорау-

ларга җавап

бирегез

Синтаксик

анализ

(укытучы

җөмләне әй-

теп яздыра

Бирелгән җөмләләр арасыннан аналитик

 һәм синтетик ияр-

чен вакыт җөмләсе

 булган кушма җөм-

ләләрне аерып чыга-

рып, бәйләүче чара-

ларын  күрсәтү, төзе-

леше ягыннан төрен билгеләү, схемасын

төзү.

51б.каг.өйр.

72 нче күнегү

24

Иярчен урын җөмлә

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү,

дидактик материал белән

эш

76 нчы би-

рем.

Белемегезне

тикшерегез,

 55 б. сорау-

ларга җавап

бирегез

Бирелгән җөмләләр арасыннан аналитик

 һәм синтетик ияр-

чен урын җөмләсе

 булган кушма җөм-

ләләрне аерып чыга-

рып, бәйләүче чара-

ларын  күрсәтү, төзе-

леше ягыннан төрен билгеләү, схемасын

төзү.

54б.каг.өйр.

75нче күнегү

синтаксик

анализ

25

Иярчен рәвеш җөмлә.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Дәреслек, танып белү активлыгын үстерү,

гомумиләштерү,

анализ, нәтиҗә ясау

Иярчен рә-

веш җөмләсе

булган куш-

ма җөмлә

кертеп, ярат-

кан язучыгыз

турында хи-

кәя языгыз.

Бирелгән җөмләләр арасыннан аналитик һәм синтетик иярчен

 рәвеш җөмләсе бул-

ган кушма җөмләләр-

не аерып чыгарып,

бәйләүче чараларын  күрсәтү, төзелеше

ягыннан төрен билге-

ләү, схемасын төзү

56б.каг.өйр.

81нче кү

негү,

синтаксик

анализ

26

Иярчен күләм җөмлә.

1

Катнаш

Дидактик материал,

дәреслек, җөмләләр язу,

логик фикер йөртү,

чагыштыру,

гомумиләштерү, анализ

ясау

Белемегезне

тикшерегез,

 60б. сорау-

ларга җавап

бирегез

Синтаксик

анализ

(укытучы

җөмләне әй-

теп яздыра

Бирелгән җөмләләр арасыннан аналитик

 һәм синтетик ияр-

чен күләм җөмләсе

булган кушма җөмлә-

ләрне аерып чыгарып,бәйләүче чараларын  күрсәтү, төзелеше ягыннан

 төрен билгеләү,

схемасын төзү

58б.каг.өйр.

85нче кү-

негү

27

Иярчен сәбәп җөмлә.

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Дәреслек, танып белү активлыгын үстерү,

гомумиләштерү,

анализ,  тәрҗемә күнегү-

ләре, нәтиҗә ясау

89 нчы

күнегү.

Чагышты-

рып нәтиҗә

ясарга

Бирелгән җөмләләр арасыннан аналитик

 һәм синтетик ияр-

чен сәбәп җөмләсе

булган кушма җөм-

ләләрне аерып чыгарып,бәйләүче чараларын  күрсәтү, төзелеше ягыннан

 төрен билгеләү, схе-

масын төзү

60б.каг.өйр.

Иярчен

сәбәп

җөмләле

кушма

җөм.кул-

ланып,

яраткан

 комзитор.

тур. диалог

 төзегез

  28

Иярчен максат җөмлә.

1

Катнаш

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү,

дидактик материал белән

эш

Белемегезне

тикшерегез,

64б. сорау-

ларга җавап

бирегез

Синтаксик

анализ

(укытучы

җөмләне әй-

теп яздыра

Бирелгән җөмләләр арасыннан аналитик

 һәм синтетик ияр-

чен максат җөмләсе

булган кушма җөм-

ләләрне аерып чыгарып,бәйләүче чараларын  күрсәтү, төзелеше ягыннан

 төрен билгеләү, схе-

масын төзү

63б.каг.өйр.

94нче кү-

негү

29

Иярчен шарт җөмлә.

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Дәреслек, танып белү активлыгын үстерү,

гомумиләштерү,

анализ, нәтиҗә ясау

Иярчен

шарт җөмлә-

се булган

кушма җөм-

ләләр кулла-

нып, алдагы

ял көненә

планлашты-

рылган эшлә-

регез тур.

хикәя языгыз

Бирелгән җөмләләр арасыннан аналитик

 һәм синтетик ияр-

чен шарт җөмләсе

булган кушма җөмлә-

ләрне аерып чыгарып,бәйләүче чараларын  күрсәтү, төзелеше ягыннан

 төрен билгеләү,

схемасын төзү

65б.каг.өйр.

98нче кү-

негү

30

Иярчен кире җөмлә.

1

 Катнаш

Дидактик материал,

дәреслек, җөмләләр язу,

логик фикер йөртү,

чагыштыру,

гомумиләштерү, анализ

ясау

Белемегезне

тикшерегез,

69б. сорау-

ларга җавап

бирегез

Синтаксик

анализ

(укытучы

җөмләне әй-

теп яздыра

Бирелгән җөмләләр арасыннан аналитик

 һәм синтетик ияр-

чен кире җөмләсе

булган кушма җөмлә-

ләрне аерып чыгарып,бәйләүче чараларын  күрсәтү, төзелеше ягыннан

 төрен билгеләү,

схемасын төзү

67б.каг.өйр.

102нче

күнегү

31

Иярчен кереш җөмлә

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Логик фикер йөртү,

чагыштыру, анализ,

дәреслек, дидактик

материал

105 нче

күнегү,

2 биремнең

үз теләгәнен

сайлап алып

эшләү

Бирелгән җөмләләр арасыннан аналитик

 һәм синтетик ияр-

чен кереш җөмләсе

булган кушма җөмлә-

ләрне аерып чыгарып,бәйләүче чараларын  күрсәтү, төзелеше ягыннан

 төрен билгеләү,

схемасын төзү

69б.каг.өйр.

104нче

күнегү

32

Контроль диктант “Әткәм – әнкәмнең теле” Иярчен җөмләләрне кабатлау.

Татар теленнән диктантлар, М.Х.Хәсәнова, казан “Мәгариф” нәшрияты, 2006 – 132 бит

1

Контроль дәрес

Үз-үзеңә контроль  

Диктант

Иярченле  кушма җөмләләрне таба

белү, аларга синтак-

сик анализ ясау,схемасын төзү.

33

Иярченле кушма җөмләләрне үзгәртеп төзү. Хаталар өстендә эш.

1

Белемнәрне гомумиләштерү

Эзләнү таләп итә торган

мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү

Тест

Аналитик җөмләләр-

не синтетикка,

синтетик җөмләләрне аналитикка үзгәртеп

 төзү.

74-75б.каг.

өйрәнергә,

116нчы

күнегү

34

Катлаулы кушма җөмләләр

Күп тезмәле кушма җөмлә.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү,

дидактик материал белән

эш, тәрҗемә күнегүләре

Индивидуаль

карточкалар

белщн эш.

Җөмләләрне

тәрҗемә

итәргә,

уртак һәм

аермалы

якларын

күрсәтегез

Күп тезмәле кушма җөмләләр һәм алар-

га анализ ясау тәр-

тибе белән танышу,

күп тезмәле кушма җөмләләр төзүгә

ирешү

77б.каг.

өйр.

1 җөмлә

уйлап яз.,

синт.

анализ яс.

35

Күп иярченле кушма җөмләләр.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Дәреслек, танып белү активлыгын үстерү,

гомумиләштерү,

анализ, нәтиҗә ясау

Искәртмәле

диктант,

схемаларын

төзергә.

Бирелгән җөмләләр арасыннан күп ияр-

ченле кушма җөмлә-

ләрне аерып чыгарып,схемасын

төзү.

79-80б.

каг.өйрәнер.

36

Тиңдәш иярүле күп иярченле кушма җөмлә

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Сорау-җавап эшчәнлегенә

нигезләнеп, материал-

ны аңлату, күнегүләр

эшләү, проблемалы би-

ремнәр, сүзлек белән

эш, логик фикер йөртү,

чагыштыру, анализ,

дәреслек, дидактик

материал белән эш.

Тәрҗемә

күнегүләре

122 нче

күнегү

схемалар.

төзегез,  төзелешләрендә нинди уртак һәм

аермалы

яклар бар?

Тиңдәш иярүле күп

иярченле кушма

җөмләләр белән та-

нышу,аларның

 схемасын

 төзү.

Тиңдәш иярүле күп иярченле кушма җөмлә синтак.

анализ

яс. (җөмлә

дәфтәргә

 яздырыла)

37

Тиңдәш түгел иярүле күп иярченле кушма җөмлә

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Иҗади проблемалы

биремнәр тәкъдим итү,

укучыларның тормыш

тәҗрибәсеннән файдалану,

дискуссия ,чагыштыру,

анализ,гомумиләштерү,

нәтиҗә ясау, дәреслек,

карточкалар

Тиңдәш түгел иярүле,бер- күп иярченле кушма җөмләләр белән

 танышу, аларның

 схемасын

 төзү.

Тиңдәш

түгел ия-

рүле күп

 иярченле

кушма

 җөмләләр

гәсинтак.

анализ

яс. (җөмлә

дәфтәргә

 яздырыла

38

Бер-бер артлы иярүле күп иярченле кушма җөмлә

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Иҗади проблемалы

биремнәр тәкъдим итү,

укучыларның тормыш

тәҗрибәсеннән файдалану,

дискуссия, танып белү активлыгын үстерү,

гомумиләштерү,

анализ, нәтиҗә ясау

Бер-бер артлы иярүле күп иярченле кушма җөмләнең

схемасын

төзү

Бер артлы иярүле,

күп иярченле кушма

җөмләләр белән та-

нышу, аларның

схемасын

 төзү.

Бер-бер артлы иярүле күп иярченле кушма җөмләләргәсинтак.анализ

яс. (җөмлә

дәфтәргә

яздырыла

39

Берничә төр иярүле күп иярченле кушма җөмлә

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү,

дидактик материал белән

эш

Белемегезне

тикшерегез,

84 б. сорау-

ларга җавап

бирегез

Берничә төр иярүле

күп иярченле кушма

җөмләләр белән

танышу, аларның

 схемасын

 төзү.

122 нче

күнегү

40

Күп иярченле кушма җөмләләрне күнегүләр өстендә ныгыту

1

Катнаш

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, дидактик материал

тест

Күп иярченле кушма

җөмләләрнең төзе-

леше ягыннан төр-

ләрен аера белү,

анализ ясау тәртибен

үзләштерүгә ирешү

124 нче

 күнегү,

84 б. сорау.

җавап

41

Күп иярченле кушма җөмләләрне гомумиләштереп кабатлауга грамматик биремле диктант“Якты    күл”  203 нче бит .Диктантлар җыентыгы, З.Н.Хәбибуллина, Казан “Мәгариф”, 2006 нчы ел.

1

Контроль дәрес

Үз-үзеңә контроль

ясау  

Бирелгән

эшләрнең

характерын

әйтү, аларны

эзлекле

рәвештә

үтәү

Күп иярченле кушма

җөмләләрне аера,

синтаксик анализ

ясый белү.

42

Катнаш кушма җөмләләр турында төшенчә.Сөйләмдә катлаулы кушма җөмләләрне куллану.

11

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Логик фикер йөртү,

чагыштыру, анализ,

дәреслек, дидактик

материал

Катнаш

кушма җөм-

ләгә синтак-

сик анализ

ясарга, җөм-

лә яздырыла

Сөйләмдә катнаш

 кушма җөмләләрне куллану. Бирелгән

җөмләләр арасын-

нан катнаш  кушма җөмләләрне аерып

чыгарып, семасын

 төзү.

84б.каг.өйр.

126нчы

күнегү

43

Катнаш кушма җөмләләрне күнегүләр өстендә ныгыту.

1

Катнаш

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, дидактик материал

127 нче

күнегү

Схемаларга

туры китереп

катнаш

кушма җөм-

ләләр яз.

Гади җөмләләре үза-

ра тезү юлы белән

дә, ияртү юлы белән

 дә бәйләнгән кат-

наш кушма җөмлә-

ләргә синтаксик ана-

лиз ясау.

86б.сорау.

җавап әзер.

44

Кушма җөмлә синтаксисы һәм анда кулланылучы тыныш билгеләрен гомумиләштереп кабатлау

1

Катнаш

Фикер алышу, нәтиҗә

ясау, карточкалар,

дидактик материал,

дәреслек, анализ

Белемегезне тикшерегез,

 85б. сорау-

ларга җавап

Гади җөмләләре үза-

ра тезү юлы белән

дә, ияртү юлы белән

 дә бәйләнгән кат-

наш кушма җөмлә-

ләргә синтаксик ана-

лиз ясау

132 нче

 күнегү

(язма)

45

Изложение “Тукай каеннары”, 87 бит

V-XI сыйныфлар өчен язма эшләр, З.Н.Хәбибуллина, Казан, 2003 нче ел

1

Контроль дәрес

План нигезендә

текстның стилен саклап

яза белү.

изложение,

план төзү

Текстны ишетеп

аңлау, төп фикерне

 билгели белү.

Текст синтаксисы һәм Пунктуация

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү,

дидактик материал белән

эш

Белемегезне

тикшерегез,

94 б.

сорауларга

җавап

Тиңдәш кисәкләре

яки тиңдәш җөмләлә-

ре күп булу нәтиҗә-

сендә бик нык җәенке-

ләндерелгән гади яки кушма җөмләнең тезем бу-

луына төшендерү.

Бүлемнәрен, нинди

интонация белән

укылуын, сызыкның

кайсы урынында

куелуын аңлатуга

ирешү

90-92б.каг.өйр.

94б. сорау.җавап әзерләргә.

46

Текст синтаксисы турында төшенчә Текстның бер төре буларак тезем

47

Чит сөйләмле текст

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Тезем һәм чит сөйләмле

текст белән танышу. Туры сөйләмне кыек сөйләмгә,

кыек сөйләмне туры

сөйләмгә әйләндерү,

тыныш билгеләрен кую.

Схемаларга

 туры

китереп

җөмләләр

язарга,

карточкалар

белән эш

 Чит сөйләмле текст белән танышу. Туры сөйләмне кыек сөйләмгә,кыек сөйләмне туры сөйләмгә әйләндерү,тыныш билгеләрен кую.

Барлык төр җөмлә-

ләрдә дә  тыныш

 билгеләрен куя белү

94-95б.каг.өйр

Чит сөйләм

кертеп җөм.язып килергә.

48

Туры сөйләм янында тыныш билгеләре

1

Катнаш

Дәреслек, танып белү

активлыгын үстерү,

гомумиләштерү,

анализ, нәтиҗә ясау

Белемегезне

тикшерегез,

99 б.

сорауларга

җавап

Чит сөйләмле текст белән танышу. Туры сөйләмне кыек сөйләмгә,кыек сөйләмне туры сөйләмгә әйләндерү,тыныш билгеләрен кую.

Барлык төр җөмлә-

ләрдә дә  тыныш

 билгеләрен куя белү

96б.каг.өйр.

142нче

күнегү

(телдән)

49

Пунктуация турында гомуми төшенчә, тыныш билгеләрен төркемләү.

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, күнегүләр

эшләү, проблемалы би-

ремнәр, сүзлек белән

эш.

Аңлатмалы

диктант

Тыныш билгеләрен

кую турындагы ка-

гыйдәләр җыелмасын

пунктуация дип ата-

луын искәртү, төрле-

чә классификацияләп

йөртелүен белү

99-100б.

каг.өйр.

Һәр  төргә

 җөмлә

уйлап

 язарга

50

Җөмләнең төзелеше, мәгънәсе, интонация һәм тыныш билгеләре

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Дәреслек, танып белү

активлыгын үстерү,

логик фикер йөртү,

күнегүләре, тәрҗемә

җөмләләр язу, нәтиҗә

Тәрҗемә

күнегүләре,

тәрҗемә

итәргә,

мәгънә үз-

гәрешен

күзәтеп.

нәтиҗә ясау

Җөмлә белдерә тор-

ган мәгънә яңалыгы

аның төзелешенә

турыдан-туры бәй-

ле булуын, бер-бер-

сеннән мәгънәләре

белән аерылуын,

 эчтәлекне белдерүдә

интонациянең ролен

аңлауга ирешү

144 нче

 күнегү

(язма)

51

Нокта,сорау, өндәү билгеләре  кую

1

Катнаш

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү,

дидактик материал белән

эш

диктант

Нокта, сорау һәм өн-

дәү билгеләре куела

торган очракларны

белүгә ирешү

148 нче

күнегү

(телдән)

52

Күп нокталар һәм куштырнаклар кую.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Яңа идеяләр булган белем-

нәргә нигезләнеп

бирелә, тормыш белән

бәйләнеш күздә тотыла,

дәрес ахырында яңа

белемнәр булганнары

белән чагыштырыла,

нәтиҗә ясау

Дидактик

материалдан

эш

Туры сөйләм

не куштыр-

наклар эче-

нә алып,

тыныш билге

ләрен куеп

язырга

Күп нокта цитаталар-

да төшереп калды-

рылган сүзләр яки

җөмләләр урынына

куелуын, сөйләмнең

әйтелеп бетмәвен

күрсәтү өчен дә күп-

нокталарның куелуын

һәм куштырнаклар

куелу очрагын белүгә

ирешү.

151 нче

күнегү

(язма)

53

Өтер куелу очраклары.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Телдән һәм язма

күнегүләр, өй эшенә

комментария бирү, аерым

төшенчәләр өстендә эш,

төп фикерне аера белү,

бергәләп уйлау, бәхәс

алып бару, дәлилләү

диктант

Өтер куелу очракла-

рын төшендерүгә

ирешү

108б.каг.өйр.

155нче

күнегү

54

Нокталы өтер һәм ике нокта кую

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Телдән һәм язма

күнегүләр, өй эшенә

комментария бирү, аерым

төшенчәләр өстендә эш,

төп фикерне аера белү,

бергәләп уйлау, бәхәс

алып бару, дәлилләү

Дидактик

материалдан

эш, тыныш

билгеләрен

куеп язырга

Нокталы өтер, ике

нокта куелу очрак-

ларын белүгә ирешү

110б.каг.өйр.

158нче

күнегү

(телдән)

55

Сызык һәм җәяләр кую.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Сорау-җавап эшчәнлегенә

нигезләнеп, материал-

ны аңлату, күнегүләр

эшләү, проблемалы би-

ремнәр, сүзлек белән

эш.

изложение

Сызык, җәяләр куе-

лу очракларын тө-

шендерүгә ирешү

112-113б.

каг.өйр.

159нчы

күнегү

(телдән)

56

Синтаксис һәм пунктуацияне кабатлауга  тест

1

Катнаш

Эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү

Тест

Синтаксис һәм

пунктуация темасы

буенча алган

белемнәрне куллана

белү

164 нче

күнегү

(язма)

57

Синтаксис ны кабатлауга контроль диктант “Матур булыйк!”, 205 б. Диктантлар җыентыгы, З.Н.Хәбибуллина, Казан “Мәгариф”, 2006 нчы ел.

1

Контроль дәрес

Үз-үзеңә контроль

ясау  

Бирелгән

эшләрнең

характерын

әйтү,

Синтаксис һәм

пунктуация темасы

буенча алган

белемнәрне куллана

белү

Стилистика һәм сөйләм           культурасы

58

Әдәби һәм язма сөйләм стильләре турында төшенчә.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Стандарт булмаган

шартларда биремнәрне

эшләү (иҗади биремнәр),

кереш күнегүләр,  яңа

материалны кабул итү

Һәм аңлау, өйрәнү объекты

буенча фикер йөртү

ышанычнамә

язу

Әдәби тел нормаларын бозмыйча, сөйләмдә һәм язуда сүзләрне һәм сүзтезмәләрне дөрес урынга куя белү.

Текстның үзенчәлек-

ле билгеләрен белү,

аның стилен дөрес

 билгеләү.

168. нче
     

 күнегү

59

Язма сөйләм стильләре

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Дәреслек, танып белү активлыгын үстерү,

гомумиләштерү,

анализ, нәтиҗә ясау

Белемегезне

тикшерегез,

125 б.

сорауларга

җавап

Күнегүләрдә текст-

ларның нинди стиль-

гә каравын,аларның лексик,синтаксик үзенчәлекләрен

 ачыклау

171 нче

күнегү

60

Синонимнарның сөйләм оештырудагы роле. Стилистик хаталар.

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Укытучы сүзе, дәреслек,

танып белү активлыгын

үстерү, эзләнү таләп итә

торган мәсьәләләрне чишү

юлларын үзләштерү,

дидактик материал белән

эш, сининимнар сүзлеге

белән эш

Синонимнар сүз

сүзлеге

белән эш.

(сүзләрнең

синонимнарын табып,

җөмләләр

төзү.

Синонимнарның

сөйләм оештыруда-

гы ролен, стилистик

хаталарны аңлату

176 нчы

күнегү

(язма)

61

Сөйләм культурасы. Әдәби тел нормалары.

1

Яңа материалны өйрәнү, белемнәрне ныгыту

Аерым төшенчәләр

өстендә эш,  төп фикер-

не аера белү, белем, оста-

лык, күнекмәне анализлау,

биремнәрне үзлектән

эшләү, аерым факторларга

нигезләнгән материал

буенча белемнәрне

тикшерү – беседа, сорау

 (телдән һәм язма)

тәрҗемә

күнегүләре

178 нче

күнегү

Сөйләм культурасы-

кешенең гомуми куль

турасының бер бил-

гесе икәнен, кеше

сөйләменә игъти-

барлы булырга, аны

камилләштерү

өстендә эшләргә

тиеш икәнен аңлауга

ирешү.

178 нче

күнегү

(язма)

62

Синтаксис һәм пунктуацияне күнегүләр өстендә ныгыту

1

Катнаш

Аерым төшенчәләр

өстендә эш,  төп фикер-

не аера белү, белем, оста-

лык, күнекмәне анализлау,

биремнәрне үзлектән

эшләү, аерым факторларга

нигезләнгән материал

буенча белемнәрне

тикшерү – беседа, сорау

 (телдән һәм язма)

искәртмәле

диктант,

синтаксик

анализ

Синтаксис һәм

пунктуация темасы

буенча алган

белемнәрне куллана

белү

222 нче

күнегү

63

Синтаксис һәм пунктуацияне гомумиләштереп кабатлау

1

Белемнәрне тирәнәйтү, күнекмәләр формалаштыру

Телдән һәм язма

күнегүләр, өй эшенә

комментария бирү, аерым

төшенчәләр өстендә эш,

төп фикерне аера белү,

бергәләп уйлау, бәхәс

алып бару, дәлилләү

Синтаксис һәм

пунктуация темасы

буенча алган

белемнәрне куллана

белү

216 нчы

күнегү

(язма)

64

Синтаксис һәм пунктуация бүлеген кабатлауга тест

1

Контроль дәрес

Аерым факторларга

нигезләнгән материал

буенча белемнәрне

тикшерү

тест

Синтаксис һәм

пунктуация темасы

буенча алган

белемнәрне куллана

белү

218 нче

күнегү

(язма)

65

Изложение “Ана”, 92 нче бит V-XI сыйныфлар өчен язма эшләр, З.Н.Хәбибуллина, Казан, 2003 нче ел

1

Контроль дәрес

Үз-үзеңә контроль

ясау  

план төзү

Текстны ишетеп

аңлау, төп фикерне

 билгели белү.

66

5-9 сыйныфларда үткәннәрне кабатлау.

Фонетика һәм орфоэпия бүлеген кабатлау

1

Катнаш

Иҗади проблемалы

биремнәр тәкъдим итү,

укучыларның тормыш

тәҗрибәсеннән файдалану,

дискуссия, диктант

Тест

Фонетика, орфо-

эпия  турында

искә төшерү,

фонетик анализ ясый

белү күнекмәләрен,

гарәп-фарсы алын-

маларын,  ирен гар-

монясен, тартыклар

ассимиляциясен

искә төшерү.

186 нчы

күнегү

(язма)

67

Графика һәм орфография бүлеген күнегүләр өстендә ныгыту

1

Катнаш

Сорау-җавап эшчәнлегенә

нигезләнеп, материал-

ны аңлату, күнегүләр

эшләү, проблемалы би-

ремнәр,техник чараларны куллану

Тест

Графика, орфография

турында искә төшерү,

танып белү сәләтләрен,

мөстәкыйль эшләү күнекмәләрен үсте-

рү.

192 нче

күнегү

(язма)

68

Лексикология бүлеген күнегүләр өстендә ныгыту

1

Катнаш

Яңа идеяләр булган белем-

нәргә нигезләнеп

бирелә, тормыш белән

бәйләнеш күздә тотыла,

дәрес ахырында яңа

белемнәр булганнары

белән чагыштырыла

Тест

Сүзләрнең мәгънәсенә

төшендерү, танып

белү сәләтләрен,

мөстәкыйль эшләү күнекмәләрен үсте-

рү.

200 нче

күнегү

(язма)

69

Сүз төзелеше һәм сүз ясалышын күнегүләр өстендә ныгыту.

1

Катнаш

Эшлекле уен, иҗади

проблемалы биремнәр,

группалап эшләү алымы,

техник чарадан файдалану

тест

Сүз төзелеше һәм

сүз ясалышы турында

искә төшерү, танып

белү сәләтләрен,

мөстәкыйль эшләү күнекмәләрен үсте-

рү.

2004 нче

күнегү

(язма)

70

Морфология бүлеген күнегүләр өстендә ныгыту.

1

Катнаш

Бирелгән эшләрнең

торышын әйтү, аларны

эзлекле рәвештә үтәү,

табигатькә мәхәббәт тәр-

бияләү, хикәя язу,

проблемалы биремнәр,

техник чараларны куллану

тест

Сүз төркемнәре

турында искә

төшерү, текстта сүз төркемнәрен

аера белү күнекмәләре

формалаштыру, өйрәнү ихтыяҗы

тудыру

209 нчы

күнегү

(язма)