9сыйныф өчен Р.З.Хәйдарова дәреслеге буенча имтихан билетлары
материал (9 класс) по теме

                                                                                         Билет №1

1.Тәрҗемә итегез.

     Китаплар озак яшәсеннәр.
    Китаплар озын гомерле булсын өчен нәрсәләр эшләргә ярамый:

1. Китапка язарга һәм рәсем ясарга ярамый.
2. Китапны пычрак кул белән тотарга ярамый.
3. Ашаганда китап укып утырырга ярамый.
4. Китапны теләсә кая куярга ярамый.

     2.Х.Шабановның “Кадерлә син китапны”шигырен яттан сөйләгез.

     3.Җөмләләрне укыгыз,җөмлә кисәкләрен билгеләгез.

     Казанда беренче китапханә 1731нче елда ачыла.
    Хәзер Казанда дистәләрчә китапханә эшли.

     4.Сообщите о том, что:

      – книга –источник знаний
     – в библиотеку привезли новые книги.

                                                                  Билет  №2

      1.Тәрҗемә итегез.

       Бу мәгарә зур бер куыш икән.Анда зур –зур бүлмәләр.Стена буйларында зур –зур шкафлар. Шкафларда          китаплар. Малайлар булмәләрдә йөрделәр,аннан соң укырга утырдылар.

      2.Диалогларда төшеп калган репликаларны өстәгез.

          -........

          - Әйе,минем өйдә китапханә бар.

          -....

          - Минем маҗаралы китапларым бик күп.

          -......

          -Мин быел 4 китап укыдым.

       3. Бәйлекләр,бәйлек сүзләр куеп, җөмләләрне укыгыз.

           Без Айсылу.....елгага су коенырга киттек.

           Безнең авыл....... зур урман бар.

           Урман ......тирән кое бар.

           Рәсим ......малайлар керделәр.

       4.Как ты скажешь ,что:

          -ты ищешь справочник для работы на компьютере;
         -у тебя дома есть много книг.

                                                                               Билет №3          

  1. Тәрҗемә итегез.

        Китап – ул халык тарихының елъязмасы. Китап халыкның үткәнен, тарихын һәм мәдәниятен            өйрәнә. Китап-алыштыргысыз чыганак.

 2.Җ.Тәрҗемановның “Якын дус”шигырен яттан сөйләгез.

 3.Җөмләләрне укыгыз,теркәгечләрне табыгыз,төрләрен билгеләгез.

       Табиб янына авыллардан һәм шәһәрләрдән йөзләрчә кеше килә.
      Авыру бик күп дарулар эчте,ләкин файдасы  булмады.
      Я син хастаханәгә ятасың, я без сине дәвалаудан баш тартабыз.

 4.Сообщите другу о том, что:

       -ты сегодня идешь в библиотеку.
      -тебе нужна книга об истории Казани для написания реферата.
      -ты любишь читать книги по истории.

                                                            Билет №4

  1.Тәрҗемә итегез.

       София Гобәйдуллина Германиядә дә билгеле була.Ул  кинофильмнарга музыка  язган. “Маугли”, “Чучело” фильмнарына да музыканы ул язган.Шул ук вакытта ул симфоник оркестр өчен әсәрләр иҗат итә.

  2.Схема буенча диалог төзегез.

       1)сорау
      2)җавап
      3)гаҗәпләнү  

  3.Җыючы, каршы куючы, бүлүче теркәгечләр белән 3 җөмлә төзегез.

  4.Спросите у друга:

      -какие песни он любит слушать;
     -какие песни любят его родители;
     -любит ли он сам петь песни;

                                                      Билет №5

       1.Тәрҗемә итегез.

Александр Ключарев –татар музыка сәнгатендә күренекле шәхес. Ул – рус милләтеннән. Үзе татар композиторы.  Александр Ключарев татар халык көйләренә инструменталь музыка яза.

 2.Күренекле шәхесләрне таблицага тутырыгыз.

Александр Ключарев, Илһам Шакиров,Әлфия Авзалова, Харис Якупов, Шәүкәт Биктимиров, Салих    Сәйдәшев, Нәҗибә Ихсанова, Җәүдәт Фәйзи, Ренат Ибраһимов, Сара Садыйкова, Бакый Урманче, Рөстәм Яхин, Равил Шәрәфиев.

      3. Сыйфат фигыльләрне табыгыз.

        1) Карбыз бушатучы малай бик көчле иде.
       2) Җырланган җыр бик матур иде.
       3) Без барасы юл бик авыр.
       4)Китап укыган кыз бик акыллы.

     4.Скажи другу о том, что:

-классическая музыка  успокаивает;
-я  люблю слушать музыку.

                                                                            Билет №6

      1.Тәрҗемә итегез.

Сара  Садыйкова 1906 нчы елда Казан шәһәрендә туа. Аның әнисе гармунда уйнаган,Сараның күңеле музыкага тартылган. Ул Мәскәү консерваториясен тәмамлый. Аның җырларын артистлар да, халык та бик яраталар. Яр Чаллы шәһәренең концертлар залы Сара Садыйкова исемен йөртә.

      2. Диалогларда төшеп калган репликаларны өстәгез.

       -....
      - Ә нинди театрга барабыз?
      -.....
      - Минем Камал театрына барасым килә.
      -.....

3. Гади һәм кушма җөмләләрне күрсәтегез.

Кич белән мин саф һавага чыгам.

Кич җитү белән.мин урамга йөрергә чыгам.

Балалар төрле сыйныфларга таралдылар.

Еллар үткәч. Балалар төрле якларга таралалар

4.Позвоните в справочное бюро театара и спросите:
-какое представление идет в театре;
-во сколько начинается представление;
-есть ли билеты.

                                                            Билет №7

. 1.Тәрҗемә итегез.

Җир шарында нинди генә һөнәрләр юк: укытучы.табиб, эшче, сатучы, юрист, очучы.һәм башкалар. Хәзер яңа һөнәрләр барлыкка килде: брокер, эшмәкәр,банкир, менедңер.Һөнәр сайлау –бик җаваплы эш, шуңа күрә мин бу турыда күп уйлыйм. Минем әнием балалар бакчасында тәрбияче булып эшли. Әтием –инженер. Ул Кама политехника институн тәмамлаган.Ул үз эшен ярата.

  2. “Һөнәр сайлау” темасына схема буенча диалог төзегез.

  -сорау
 -каршы сорау
 -аңлату
 -килешү

3.Аналитик иярченле кушма җөмләләр төзегез.

4. Заболела сестренка, узнайте:

-есть ли у нее температура;
-не болит ли голова;
-спала ли она ночью.

                                                                                 Билет №8

 1.Тәрҗемә итегез.

Безнең сыйныфта 23 укучы укый. “Нинди һөнәр сайларга?” дигән кичә үткәрдек. Кичәгә әтиләр һәм әниләр килде,үзләренең һөнәрләре турында сөйләделәр. Һөнәрне дөрес сайлау бик җаваплы,бик әһәмиятле икән.

2.Үзегезгә ошаган шигырьне яттан сөйләгез.

3. Әйтик, сез эшкә керергә килдегез. Сезнең белән эшкә алучы арасында нинди сөйләшү булыр?

   Эш урыннары(үзегез сайлап алыгыз): мәктәп, банк,завод.

4.Синтетик иярченле кушма җөмләләр төзегез.

                                                                       Билет №9

1.Тәрҗемә итегез.

  Бүген бабайның туган көне. Әби бәлеш сала, аш пешерергә тели.Миңа бәрәңге алып керергә кушты. Минем вакытым юк иде, мин тауга уйнарга киттем. Мин кайтканда әбием бәрәңге әрчеп утыра иде .Миңа бик авыр булды.

 2. Кушма җөмләләрне тәрҗемә итегез,төрен билгеләгез:

-когда я пришел домой,мама сидела у окна;
-когда выучите стихотворение, тогда мне расскажете;
-Казанга баргач, без төрле музейлар белән таныштык;
-имтиханнар беткәч, безгә аттестатлар тапшырдылар.

 3. Схема буенча диалог төзегез.

 -сорау
-җавап
-гаҗәпләнү

  4.Как скажешь другу о том,что:

 -ты пойдешь на дискотеку, если разрешит мама.
-если он захочет, ты поможешь решить задачу.
-если к вам придут гости, то не пойдешь кататься на лыжах.

                                                                             Билет №10

1.Тәрҗемә итегез.

  В этом году мы перешли в новую школу. Возле школы мы разбили сад. Мы сначала составили план сада. Обозначили место под овощи, под  цветы. Чтобы было красиво, цветник мы расположили  у школы.

 2.Шигырьне яттан сөйләгез. Р.Миңнуллин”Ә ни өчен?”

 3.Кушма җөмләләрне тәрҗемә итегез,төрен билгеләгез.

 1)Чтобы не слышать эти слова, он вышел на улицу.

 2)Чтобы яблони цвели хорошо, поливаем их каждый день.

 3)Дусларың күп булсын өчен, үзең яхшы булырга тиеш.Югары уку йортына керү өчен, бердәм дәүләт имтиханнарын яхшы тапшырырга кирәк.

 4.Посоветуйте другу:

-не писать на стенах в подъезде;
-не портить стены в подъезде;
-не хвастаться плохими поступками.

                                                                         Билет №11

1.Тәрҗемә итегез.

Безнең күршедә бер әби яши. Ул  көр күңелле,таза карчык. Аның беркайчан да авырганы юк. Ул  бакчасында бик матур чәчәкләр үстерә.

2.”Безнең бакча” дигән темага хикәя төзегез.

3.Кушма җөмләләрне тәрҗемә итегез,төрләрен билгеләгез.

 1)Сабантуй кайда була, без шунда барабыз.
2)Чикләвек күп җирдә тиен була.
3)Откуда дует ветер, оттуда идет дождь
4)Я приду туда, гле будут спортивные соревнования.

4. Посоветуй друзьям:

-не черкать на стенах в подьезде;
-не мусорить в поъезде;
-помогать пожилым людям, живущим в своем подъезде.

                                                                             Билет№12

  1.“Минем гаилә”дигән темага хикәя төзегез.

  2.Диалогка төшеп калган репликаларны өстәгез.

  -........

 -Юк әле,кибеткә бармадым.

 -Ә ни өчен бармадың?

 -.......

3.Кушма җөмләләрне тәрҗемә итегез,төрләрен билгеләгез.

1)Оля дискотекага барса,дәрес әзерләргә вакыты аз кала.
2)Көчле буран булса,машиналар юлга чыкмый.
3)Әгәр син телисең икән, мин сиңа булышам.
4)Если май будет дождливый, то осень будет сухой.
5)Если 1 сентября будет тепло,всем будет хорошо.
6)Если осень будет долгой,долгой будет и весна.

4. Сообщи о том.что мама велела тебе:

-сходить в магазин;
-купить молоко,хлеб;
-помыть полы;
-подметать полы.

                                                                           Билет №13

1.«Ел фасыллары» дигән темага хикәя төзегез.

2.Схема буеча диалог төзегез.

-сорау
-җавап
-тәкъдим
-килешү

3.Кушма җөмләләрне тәрҗемә итегез,төрләрен билеләгез.

1)Минем эшем күп, шулай да чаңгы шуарга барам.
2)Урамда караңгы булуга карамастан, балалар һаман уйныйлар иде.
3)Несмотря на то, что денҗ холодный, на дороге было много лыжников.

4.Как скажете о том,что:

-нужно бережно относиться к природе;
-нелзя ломать деревья;
-нельзя срывать цветы.

                                                                          Билет№14

1.”Минем мәктәбем” дигән темага хикәя төзегез.

2.Табигать турында 3-4 табышмак уйлап әйтегез.

3.Кушма җөмләләрне тәрҗемә итегез, төрләрен билгеләгез.

1)Дима татар телен бик яхшы белә, шуңа күрә олимпиадада беренче урын алды.
2)Мин татар теле дәресләренә яхшы әзерләнәм,чөнки имтихан бирәсе бар.
3)В лесу было тихо,потому что время подходило к вечеру.
4)Из – за того что был силҗный буран, мы не выехали на дорогу.

4.Сообщи о том,что тебе надо:

-сходить в магазин;
-купить хлеб;
-помыть полы.

                                                                               Билет№15

1.Үзегез турында сөйләгез.

2.Үзегез теләгән темага диалог төзегез.

3.Кушма җөмләләрне тәрҗемә итегез,төрләрен билгеләгез.

1)Кем эшләми,шул ашамый.

2)Кто хорошо плавает,тот пойдет на соревнование.

4.Как скажешь о том,что:

-у тебя есть друг;
-он к тебе внимателен;
-он справедлив;
-тебе с ним интересно.

                                                                          Билет№16

1.«Минем дустым» дигән темага хикәя төзегез.

2.Диалогка төшеп калган репликаларны өстәгез.

-Саша, син Оля белән кайда дуслаштың?

-............

-............

-Әлбәттә,мин аңа хат язачакмын.

3.Кушма җөмләләрне тәрҗемә итегез,төрләрен билгеләгез.

1)Минем фикерем шундый:без татар телен яхшы белергә тиеш.
2)Әйтәсе килгән сүзем шул: үз сүзеңдә торырга кирәк.
3)Проблема такова: не хватает книг.
4)Мой совет таков: здоровье надо беречь с малых лет.

4.Как скажешь о том,что:

-у тебя есть друг;
-он к тебе внимателен;
-он справедлив;
-ты его ждешь.

                                                                              Билет№17

1.Казан шәһәре турында сөйлә.

2. Схема буенча диалог төзе.

-сорау
-җавап
-гаҗәпләнү

3. Кушма җөмләләрне тәрҗемә итегез,төрләрен билгеләгез.

1)Кем дуслыкны хөрмәт итә, шул кеше чын дус була.

2)Автобус ,на котором ты поедешь, еще не подъехал.

4.Как спросишь у друга:

-нравится ли ему спорт;
-какой вид спорта он любит;
-ходит ли он в спортивный кружок.

                                                                            Билет№18

1.“Татар теле дәресе” дигән темага хикәя төзегез.

2.“Мәктәп”темасына диалог төзегез.

3.Хикәя фигыльнең заман формалары турында сөйләгез, мисаллар китерегез.

4.Как скажешь о том.что:

-увидев друзей, ты удивился
-прочитав книгу, ты задумался.
-открыв форточку,ты проветрил комнату.

                                                                             Билет№19

. 1.Татарстан Республикасы турында сөйлә.

  2.Тәрҗемә итегез.

  1)Татарстанда зур,кечкенә, яңа,борынгы шәһәрләр бар.Казан- бай тарихлы зур шәһәр.

  2)Казан шәһәренең меңьеллыгы булды. Анда бик күп истәлекле урыннар бар: Кремль, Сөембикә манарасы, Кол Шәриф мәчете.

3.Хәл фигыль турында сөйләгез,мисаллар  белән аңлатыгыз.

4.Сообщите другу о том, что:

-Татарстан –суверенное государство.
-Татарстан имеет собственную символику.

                                                                               Билет№20

1.Үзегез яраткан язучы яки шагыйрь турында сөйләгез.

2.Тәрҗемә итегез.

Сабантуй –самый большой праздник в Татарстане. Сабантуй –радостный и веселый праздник. Тебе нравится этот праздник?

 3.Зат алмашлыкларының килеш белән төрләнешен сөйләгез, мисаллар белән аңлатыгыз.

 4. Допустим твой друг отказывается идти на праздник Сабантуя. Убеди его, что это национальный праздник и бывает там очень интересно.