Разработка урока в 5 классе "Турэл hургуулидаа айлшалнаб". 2013 год.
методическая разработка (5 класс)

Хэшээл-экскурси: «Түрэл һургуулидаа айлшалнаб»

Класс:5г (буряад хэлэ гүрэнэй хэлэн гээд үзэдэг)

Цели:

1. Коммуникативная - совершенствование речевых навыков, логично и последовательно излагать свои мысли, делать учебные записи.
2. Образовательная - закрепить полученные ранее знания, умения, навыки по теме «Һургуули», умение слушать текст, повторение лексики по теме, развитие языковых способностей, готовности к коммуникации. Выработка умений самостоятельного применения знаний, отвечать на вопросы, выполнять грамматические задания, развивать диалогическую речь.
3. Развивать умение правильно говорить, логичность высказывания, память, внимание, мышление учащихся.
4. Воспитательная - привитие любви к родной школе, самостоятельности, любознательности.

Хэрэгсэлнүүд: һургуулиин байшангуудай фотозурагууд, карточканууд, лото, бэгсэргэ, мультимедиа.

Хэшээлэй ябаса:

I. 1. Эмхидхэлэй үе.

-Сайн байна, һурагшад!

Бидэ мүнөөдэр түрэл һургуулидаа айлшалхабди. Январь һара соогуур манай һургуулиин түрэһэн үдэр болохо. Аяар 206 жэлтэй болоно. Бүхы корпусуудаар ябажа, олон юумэ мэдэхэ болохот, даабаринуудые дүүргэхэт. Даабаринуудые дүүргэхэдээ команданууд болохобди.

2. Мүнөө бидэ модон байшанда дүтэлбэбди. Фонетическэ һорилго хэхэбди.

Мэндэ амар, һургуулим!

Мэндэ амар, классни!

Энэ минии парта,

Энэ минии самбар -

Эдэ бүгэдэ бидэнэй

Эдлэхэ, һураха газар.

3. Хэлэлгын һорилго:

-Ши хэн гэжэ нэрэтэйбши?

-Ши хэдытэйбши?

-Ши хэдыдэхи класста һуранабши?

-Шинии һургуули юун гэжэ нэрэтэйб?

-Һургуули ямар үйлсөөр байдаг бэ?

-Һургуулиин дарга хэн гэжэ нэрэтэйб?

-Һургуулиин телефоной номер хэдыб?

-Һургуули хэды байшантайб? Нэрлэгты.

II. Модон байшандаа ороё, экскурсимнай эхилхэнь.

1.Багша: Манай һургуули эгээ түрүүшын национальна һургуули гээшэ. Январь һарада түрэһэн үдэрынь. Һургуулидамнай иимэ эмблемэ бии (слайд). Таанадые хэшээлдээ хэрэ һайнаар хүдэлһыетнай бэгсэргэ хаража байха. Һургуулидамнай иимэ дуун-гимн бии (слайд). Мүнөө бэрхээр энэ дуугыень маанадта Щербакова Катя уншажа үгэхэ.

         1-дэхи экскурсовод (Цыбиков Эрдэм): Модон байшан хоёр дабхартай. Нэгэдэхи дабхарта музей бии. Эндэ үшөө ород хэлэнэй, хүгжэмэй ба зуралгын хэшээлнүүд болодог. Хоёрдохи дабхарта номой сан бии. Тэндэ олон һонин номууд бии. Үшөө энэ дабхарта эхин классуд һурадаг.

 Багша: Модон байшан 1936 ондо баригдаа. Тиихэдэ һургуулиин директор Осодоев Семён Борисович гэжэ нэрэтэй байгаа. Нэгэшье хадааһагүйгөөр , 4 һара соо Улаан-Одоной, Хориин барилгашад баряа. Тэдэнэй тоодо - Ситников Иннокентий, Батурин Николай гэгшэд.

Асуудалнуудта харюусагты:

Хэды ондо модон корпус баригдааб?

Хайшан гээд баряаб?

Хэды һара соо баригдааб?

Байшан соо юун бииб?

3. Бэгсэргэ таанадта иимэ даабари үгэнэ: наадан «Хэн олон үгэ хэлэхэб?». Түрүүлһэн командадань - фишка.

2. Зай, бэрхэнүүд. Энэ даабари дүүргээ хадаа, ногоон байшан айлшалая. 

2-дохи экскурсовод (Будожапов Баир): Ногоон байшан соо нэгэдэхи классай һурагшад һурадаг. Эндэ зундаа үхибүүд площадкада ябадаг. Үшөө эндэ һонин кружогууд болодог: шатарай, хатарай, театральна, «Юный пожарник», «Затейник».

Багша: 1959 ондо энэ байшан-интернат баригдаа. Тиигээд «Дом пионеров» болоо. Тэндэ олон янзын кружогуудые үнгэргэдэг һэн. 11-14 наһатай үхибүүд пионернүүд гэжэ нэрлэгдэдэг һэн. Һүүлэй сагта манай һургуулиин эхин классуудай корпус болоо.

        Ши сүлөө сагтаа юу хэдэгбши?

1. Ши ямар кружогто ябанабши?
2. Ши ямар секцидэ ябанабши?
3. Ши хүгжэмэй һургуулида ябадаг гүш?
4. Ши шатарай кружогто ябадаг гүш?
5. Ногоон байшан түрүүн ямар нэрэтэй байгааб?
6. Ногоон байшан соо ямар кружогууд болодог бэ?

Бэгсэргын даабари: Энэ саарһануудые малгай сооһоо татаад, асуудалдань харюусахат. Харюу - фишка.

- Зай, энэ корпус тухай юу мэдэхэ болообта?

- 1958 ондо интернат баригдаа. Һүүлээрнь «Дом пионеров» болоо. Кружогууд болодог байгаа.

        -Бэгсэргэ таанадта бэрхэнүүд гэнэ.

3. Шулуун байшан руу айлшалжа ерэбэбди.

3-дахи экскурсовод (Жамьянова Маша): Шулуун байшан эгээл томо, һайхан, гурбан дабхартай. Эндэ столово, компьютерна кабинет, мультимедийнэ класс, эмшэлгын кабинет, хоёр спортзал бии. Энэ шухала корпус. Һургуулиин һайндэрнүүд, сугланууд эндэ үнгэрдэг.

Багша: Энэ байшан барижа эхилхэдэнь, директорынь Борголов Пётр Модонович байгаа. 1969 ондо нээгдэхэдэнь, директорээр Афанасьев Николай Николаевич хүдэлжэ байгаа.

Эгээ томо корпус ороходомнай, бэгсэргэ иимэ даабари үгэнэ: энэ саарһанууд дээрэ падежнүүд ба үгэнүүд, зүбөөр суглуулагты.

        -Бэрхэнүүд, иимэ асуудалнуудта харюусагты:

Шулуун корпус соо ямар кабинедүүд бииб?

Эндэ юуд үнгэрдэг бэ?

Хэды ондо корпус нээгдээб?

Һургуулиин дарганар хэд бэ?

        Бэгсэргэ: 

-Бэрхэнүүд, эндэһээ гараад, бидэ интернат руу экскурсияа үргэлжэлүүлэе.

        4. 4-дэхи экскурсовод (Цыбиков Ананда): Интернат хоёр дабхартай, шулуун байшан. 1-дэхи дабхарта англи хэлэ үзэнэбди, хоёрдохи дабхарта буряад хэлэнэй хэшээлнүүд болодог. Би англи ба буряад хэлэ үзэхэ дуратайб. Минии буряад хэлэнэй багша Любовь Юрьевна. Бидэ хэшээлдээ уншадагбди, бэшэдэгбди, хөөрэдэгбди.

        Багша: эндэ үхибүүд байгаад, номоо үзэдэг байгаа. 1980-аад онуудаар баһа һураха үхибүүд олон боложо, энэ интернат баригдаһан. Арба гаран жэл соо хүдэлөө. Нютагуудаар һургуулинууд олоор баригдажа, энэ байшан хэрэггүй болоо. Тиихэдэнь энээниие манай һургуулиин 4-дэхи корпус болгооһон юм.

1. Эндэ ямар хэлэ заадаг бэ?
2. Буряад хэлэнэй багшашни хэн бэ?
3. Англи хэлэнэй багшашни хэн бэ?
4. Ши англи хэлэнэй хэшээлдэ дуратай гүш?
5. Эндэ ород хэлэнэй хэшээл болодог гү?

Бэгсэргын даабари: лото наадан. Таараха карточкануудые клеткэ дээрэ табихат. Клеткэ бүхэн соо мэдүүлэлэй эхин үгтэнхэй.

1. Минии эгээ дуратай хэшээл …
2. Минии эгээ һонин хэшээл…
3. Минии эгээ хүндэ хэшээл…
4. Минии эгээ дуратай багша…
5. Тоо бодолгын хэшээлдэ…
6. Зуралгын хэшээлдэ…
7. Ород хэлэнэй хэшээлдэ…
8. Хүгжэмэй хэшээлдэ …
9. Физкультурын хэшээлдэ …
10. Модон корпус … ондо баригдаа.
11. Эндэ ород хэлэнэй хэшээл болодог.
12. Энэ түрүүн «Дом пионеров» байгаа.
13. Эндэ олон кружогууд болодог.
14. Эндэ столово, компьютерна кабинет, мультимедийнэ класс, эмшэлгын кабинет бии.
15. Шулуун корпус …ондо баригдаа.
16. Һургуулиин эмблемэ дээрэ …зураатай.
17. Энэ корпус соо англи хэлэнэй хэшээл болодог.
18. Энэ корпус арба гаран жэл соо хүдэлөө.

III. Хэшээлэй түгэсхэл.

1.Дүн гаргалга.

-Үхибүүд, таанад ямар һонин юумэ мэдэхэ болобот? ( Бидэ һургуулиин корпусууд хэды ондо, хайшан гэжэ, юунэй түлөө баригдааб гэжэ мэдэхэ болообди.)

- Һонин экскурсии болоо гү? (Тиимэ, һонин экскурсии үнгэргөөбди).

2. Сэгнэлтэ. Эгээ олон фишка абаһан команда блокнодуудта хүртэбэ, нүгөө команда ручкануудта хүртэбэ. Бэгсэргэ таанадые ехэ һайнаар хүдэлөө гэнэ.

3. Гэрэй даабари: дэбтэрнүүд соогоо һургуули тухайгаа һанамжа бэшэхэт.

Багша:

Булта һайнаар һурагты,

Эрдэмэй дээжэ абагты!

Эхэ һайхан орондоо

Эрхим хүнүүд бологты!