Журналистика.
элективный курс (10 класс) на тему

№

             Тема

Төп юнәлешләр

Укучылар эшчәнлеге

Белемнәрне тикшерү

 1

Журналист булу җиңелме? “Зәй офыклары”газетасы журналистлары белән очрашу.

1.Журналист һөнәренә ия булу өчен иң мөһим сыйфатлар:дөреслек, төгәллек, өлгерлек, җитезлек.  

2.Журналистның профессиональ һәм мораль-этик яктан югарылыгы турында әңгәмә оештыру.      

Журналист, редакция, мәкалә,материал туплау, гонорар, журналист этикасы, Бөтендөнья журналистларының намус кодексы

Лекция тыңлау һәм әңгәмәдә катнашу.

Лекциянең әһәмиятле өлешләрен конспектлау.

Тест биремнәрен эшләү: “Яшь хәбәрче нинди булырга тиеш?” Журналистларның кирәкле эш коралларын барлау: карандаш,блокнот.

1.Башлангыч кисем:”Яшь хәбәрче нинди булырга тиеш?”

Фактларны аңлап җиткереп, тест биремнәре буенча үз-үзеңә нәтиҗә ясау- балларны санау.

2.Карточка номиналлары рәвешендә эшләнгән 100, 500, 1000 сумлык “гонорар” акчалары ярдәмендә “Каләм осталары” дигән эшлекле уенны башлап җибәрү. Җиңүче курсның соңгы сәгатендә билгеләнә.

3.Халык авыз иҗатыннан сүз турында мәкальләр әзерләп килергә (теләгән укучыларга).

2

Журналист эшенең төп этаплары:әзерлек чоры.

1.Мәкалә язу өчен материал туплау, кирәклесен сайлап алырга өйрәнү.

2.Максат һәм бурычларны билгеләү.

3.Сораулар төзү.

4.Кыска информация әзерләү.

Мәгълүматлар җыю,материалны сайлап алу, максат, бурыч, сораулар исемлеге, теманы аңлау,хәбәр итү.

Лекция тыңлау һәм әңгәмәдә катнашу. Язылачак эшнең темасын, бурычын, максатын билгеләү.

Сораулар төзү. Укучыларның чыгышлары: “Сүз турында мәкальләр”, “Журналистларның намус кодексы”ның килеп чыгышы.

1.Контроль: чыгышлар өчен 300 дән алып 500гә кадәр гонорар түләү.

2.Дәрес ахырында контроль: активлык өчен- 100 гонорар.

3. Чыгыш хәзерләү (теләгән укучылар).

3

Газета турында төшенчә бирү

1.Нәрсә ул газета? (җәмгыятьтәге урыны,тарихы).

2.Газетаның композициясе (схемасы)

Газета, чыгарылыш, периодик басма, нәшрият, бастырып чыгару.китап битенең аскы өлешенә төшереп бирелгән искәрмә, бүлек башы.

Газетаның схемасын ясау, алдан әзерләнгән газета материаллары белән күнегүләр эшләү(“Зәй офыклары”газетасы белән практик эш).

2.Укучылар чыгышы:”Танылган журналистлар”, газета-журнал битләрендә басылган яңалыклар белән танышу.

1.Контроль: чыгыш өчен билге (300-500 гонорар).

2.Бер-береңне тикшерү: кем газетаның схемасын пөхтәрәк,төгәллрәк, җыйнаграк, матуррак эшләгән?

3.Дәрес ахырында активлык өчен 100 гонорар.

4

Газета мәкаләсе

Газета мәкаләләренең төп жанрлары: кыска мәкалә, репортаж, инревью.

Газета мәкаләсе, баш мәкалә, кыска мәкалә, репортаж, интерью.

Практик эш: газетадан төп билгеләре буенча мәкаләләрне жанрларга бүлү.Чыгыш ясау: ”Журналистлар  кайнар нокталарда”

1.Дәрес ахырында активлык өчен-100 гонорар.

2.Өй эше: (теләгән укучыларга) үзлектән газеталардан 3 жанрга да караган мәкаләләр табып килергә,нәкъ шул жанрга туры килгәнен дәлилләргә өйрәнү

3. “Интерью” инглизчә нәрсә дигән сүз?- өй эше

5

Материал туплау: газета хәбәрчесе буларак мәктәптә оештырылган ачык чарада катнашу

Уртак тел табу осталыгы, үз-үзеңне тоту культурасы, үзең күргәнне һәм белгәнне кешеләргә җиткерә белү, язма алып бару осталыгы.

Хәбәрченең эш барышы, журналист язмалары, кыскартулар системасы.

Мәгълүмат туплау, ачык чараның эчтәлеге турында хәбәрдар булу (профессиональ әзерлекле хәбәрчеләрдән консультация алу). Өй эше: язмаларны тәртипкә китерү һәм конспектлар өчен дәфтәргә күчереп язу.

1.Өй эшен тикшерү. Укучылар бер-берсен тикшерәләр һәм иптшләренең эшләрен бәялиләр-100 гонорар.

2.Ачык чарада яшь хәбәрчеләрнең эшләренә, профессиональ сыйфатларына, үз-үзләрен тоту культурасына, язмаларына билге кую - 100-300 гонорар.

6

Спорт буенча үткәрелгән чарада репортер буларак катнашу.

Репортаж алып бару осталыгы, язма алып бару.

Репортерның эш процессы, журналист язмалары.

Материал туплау, информация җыю, репортажны кәгазьгә күчерү.”Иң яхшы спорт хәбәрчесе” дигән темага чыгыш ясау (алдан әзерләнгән укучы)

Контроль: спорт чарасыннан соң журналистларның үз-үзләрен тотышлары турында нәтиҗә ясау, язмаларны барлау, яшь хәбәрчеләрнең профессиональ әзерлекләренә бәя бирү.

7

Интерью алыр өчен кызыклы кеше белән очрашу.

Максатны төгәл билгели белү, теманы конкретлаштыру, сораулар бирә белү осталыгы

Интерью алып бару процессы, ныклап уйланылган сораулар, кысыксындыру, әдәплелек.

Материал туплау, язмалар алып бару, информация җыя белү.

Контроль: сөйләшүдә катнашачак кеше турында, аның тормышы, шөгыльләре турында алдан белү, вакыйга турында  хәбәрдар булу, бу өлкәдә абруйлымы- яшь хәбәрчеләргә бәя бирү – 100-300 гонорар.

8

Мәкалә язу.

Язмаларны эшкәртү; хәбәр, репортаж, интерью формасында инша язу.

Темадан өзекләр,  тема өчен кирәкле өзекләрне монтажлау, актуальлек, риторик сораулар,публицистик стиль, газета клишесы һәм штамплар.

Алдан әзерләнеп килгән укучы чыгышы: “Сугыш чоры корреспондентларының батырлыгы”. Язмаларны эшкәртү,иншаларны сайлап алынган жанрларга туры китереп язып бетерү

1.Контроль: практик эш өчен- 300 гонорар.

2.Бер-береңә ярдәм өчен-100 гонорар.

9

 Эшлекле уен.  

Редакцияләү.

Сочинениеларны уку, рецензия язу, стилистик хаталарны табу һәм төзәтү

Рецензия, стилистик һәм сөйләм хаталарын төзәтү

Күмәк эш: рецензия язарга өйрәнү. Эшлекле уен: “Газетаның булачак саны”

1.Бер-береңне тикшерү: һәр редколлегия әгъзасына 5 карточка һәм 100 гонорар бирелә, уен барышында “Иң яхшы хәбәрче” дип саналган укучыга һәркем теләк буенча аларны тапшыра. Укытучы- баш мөхәррир.

2.Контроль: грамотлылык өчен билге кую, эчтәлеге буенча сөйләшү үткәрү.

10

Газетаның беренче номерын  чыгару.

Исемнәрнең атамалары, тематикасы, бурычлары, идеяләре,газета номерының бурычлары. Материалны компьютер аша эшкәртү.

Тематика, идея, бурычлар, композиция, җиһазлау, стиль, бизәүче рәссам

1.Төп мөхәррир газета хезмәткәрләренә вазифаларын бүлеп бирә, газетаның беренче номерын чыгару.

2.Бергәләп проектны яклау.

3.Һәркем эшләп алган гонорарларны санау, нәтиҗә ясау.

Газетаны чыгарганнан соң:

1.Бер-береңә ярдәм өчен, активлык, иҗат эшчәнлеге өчен -100 гонорар.

2. Контроль:.

редколлегия әгъзаларының эшчәнлеген бәяләү;

газетага бщя бирү – 300-1000 гонорар;

курсларны үтү турында сертификатлар тапшыру;

номинациялар буенча таныклык  тапшыру: “Каләм остасы”, “Алтын каләм”, “Спорт журналистикасы йолдызы”, “Үткен күз”, “Кызыклы әңгәмәдәш” һ.б.

№

             Тема

Төп юнәлешләр

Укучылар эшчәнлеге

Белемнәрне тикшерү

 1

Журналист булу җиңелме? “Зәй офыклары”газетасы журналистлары белән очрашу.

1.Журналист һөнәренә ия булу өчен иң мөһим сыйфатлар:дөреслек, төгәллек, өлгерлек, җитезлек.  

2.Журналистның профессиональ һәм мораль-этик яктан югарылыгы турында әңгәмә оештыру.      

Журналист, редакция, мәкалә,материал туплау, гонорар, журналист этикасы, Бөтендөнья журналистларының намус кодексы

Лекция тыңлау һәм әңгәмәдә катнашу.

Лекциянең әһәмиятле өлешләрен конспектлау.

Тест биремнәрен эшләү: “Яшь хәбәрче нинди булырга тиеш?” Журналистларның кирәкле эш коралларын барлау: карандаш,блокнот.

1.Башлангыч кисем:”Яшь хәбәрче нинди булырга тиеш?”

Фактларны аңлап җиткереп, тест биремнәре буенча үз-үзеңә нәтиҗә ясау- балларны санау.

2.Карточка номиналлары рәвешендә эшләнгән 100, 500, 1000 сумлык “гонорар” акчалары ярдәмендә “Каләм осталары” дигән эшлекле уенны башлап җибәрү. Җиңүче курсның соңгы сәгатендә билгеләнә.

3.Халык авыз иҗатыннан сүз турында мәкальләр әзерләп килергә (теләгән укучыларга).

2

Журналист эшенең төп этаплары:әзерлек чоры.

1.Мәкалә язу өчен материал туплау, кирәклесен сайлап алырга өйрәнү.

2.Максат һәм бурычларны билгеләү.

3.Сораулар төзү.

4.Кыска информация әзерләү.

Мәгълүматлар җыю,материалны сайлап алу, максат, бурыч, сораулар исемлеге, теманы аңлау,хәбәр итү.

Лекция тыңлау һәм әңгәмәдә катнашу. Язылачак эшнең темасын, бурычын, максатын билгеләү.

Сораулар төзү. Укучыларның чыгышлары: “Сүз турында мәкальләр”, “Журналистларның намус кодексы”ның килеп чыгышы.

1.Контроль: чыгышлар өчен 300 дән алып 500гә кадәр гонорар түләү.

2.Дәрес ахырында контроль: активлык өчен- 100 гонорар.

3. Чыгыш хәзерләү (теләгән укучылар).

3

Газета турында төшенчә бирү

1.Нәрсә ул газета? (җәмгыятьтәге урыны,тарихы).

2.Газетаның композициясе (схемасы)

Газета, чыгарылыш, периодик басма, нәшрият, бастырып чыгару.китап битенең аскы өлешенә төшереп бирелгән искәрмә, бүлек башы.

Газетаның схемасын ясау, алдан әзерләнгән газета материаллары белән күнегүләр эшләү(“Зәй офыклары”газетасы белән практик эш).

2.Укучылар чыгышы:”Танылган журналистлар”, газета-журнал битләрендә басылган яңалыклар белән танышу.

1.Контроль: чыгыш өчен билге (300-500 гонорар).

2.Бер-береңне тикшерү: кем газетаның схемасын пөхтәрәк,төгәллрәк, җыйнаграк, матуррак эшләгән?

3.Дәрес ахырында активлык өчен 100 гонорар.

4

Газета мәкаләсе

Газета мәкаләләренең төп жанрлары: кыска мәкалә, репортаж, инревью.

Газета мәкаләсе, баш мәкалә, кыска мәкалә, репортаж, интерью.

Практик эш: газетадан төп билгеләре буенча мәкаләләрне жанрларга бүлү.Чыгыш ясау: ”Журналистлар  кайнар нокталарда”

1.Дәрес ахырында активлык өчен-100 гонорар.

2.Өй эше: (теләгән укучыларга) үзлектән газеталардан 3 жанрга да караган мәкаләләр табып килергә,нәкъ шул жанрга туры килгәнен дәлилләргә өйрәнү

3. “Интерью” инглизчә нәрсә дигән сүз?- өй эше

5

Материал туплау: газета хәбәрчесе буларак мәктәптә оештырылган ачык чарада катнашу

Уртак тел табу осталыгы, үз-үзеңне тоту культурасы, үзең күргәнне һәм белгәнне кешеләргә җиткерә белү, язма алып бару осталыгы.

Хәбәрченең эш барышы, журналист язмалары, кыскартулар системасы.

Мәгълүмат туплау, ачык чараның эчтәлеге турында хәбәрдар булу (профессиональ әзерлекле хәбәрчеләрдән консультация алу). Өй эше: язмаларны тәртипкә китерү һәм конспектлар өчен дәфтәргә күчереп язу.

1.Өй эшен тикшерү. Укучылар бер-берсен тикшерәләр һәм иптшләренең эшләрен бәялиләр-100 гонорар.

2.Ачык чарада яшь хәбәрчеләрнең эшләренә, профессиональ сыйфатларына, үз-үзләрен тоту культурасына, язмаларына билге кую - 100-300 гонорар.

6

Спорт буенча үткәрелгән чарада репортер буларак катнашу.

Репортаж алып бару осталыгы, язма алып бару.

Репортерның эш процессы, журналист язмалары.

Материал туплау, информация җыю, репортажны кәгазьгә күчерү.”Иң яхшы спорт хәбәрчесе” дигән темага чыгыш ясау (алдан әзерләнгән укучы)

Контроль: спорт чарасыннан соң журналистларның үз-үзләрен тотышлары турында нәтиҗә ясау, язмаларны барлау, яшь хәбәрчеләрнең профессиональ әзерлекләренә бәя бирү.

7

Интерью алыр өчен кызыклы кеше белән очрашу.

Максатны төгәл билгели белү, теманы конкретлаштыру, сораулар бирә белү осталыгы

Интерью алып бару процессы, ныклап уйланылган сораулар, кысыксындыру, әдәплелек.

Материал туплау, язмалар алып бару, информация җыя белү.

Контроль: сөйләшүдә катнашачак кеше турында, аның тормышы, шөгыльләре турында алдан белү, вакыйга турында  хәбәрдар булу, бу өлкәдә абруйлымы- яшь хәбәрчеләргә бәя бирү – 100-300 гонорар.

8

Мәкалә язу.

Язмаларны эшкәртү; хәбәр, репортаж, интерью формасында инша язу.

Темадан өзекләр,  тема өчен кирәкле өзекләрне монтажлау, актуальлек, риторик сораулар,публицистик стиль, газета клишесы һәм штамплар.

Алдан әзерләнеп килгән укучы чыгышы: “Сугыш чоры корреспондентларының батырлыгы”. Язмаларны эшкәртү,иншаларны сайлап алынган жанрларга туры китереп язып бетерү

1.Контроль: практик эш өчен- 300 гонорар.

2.Бер-береңә ярдәм өчен-100 гонорар.

9

 Эшлекле уен.  

Редакцияләү.

Сочинениеларны уку, рецензия язу, стилистик хаталарны табу һәм төзәтү

Рецензия, стилистик һәм сөйләм хаталарын төзәтү

Күмәк эш: рецензия язарга өйрәнү. Эшлекле уен: “Газетаның булачак саны”

1.Бер-береңне тикшерү: һәр редколлегия әгъзасына 5 карточка һәм 100 гонорар бирелә, уен барышында “Иң яхшы хәбәрче” дип саналган укучыга һәркем теләк буенча аларны тапшыра. Укытучы- баш мөхәррир.

2.Контроль: грамотлылык өчен билге кую, эчтәлеге буенча сөйләшү үткәрү.

10

Газетаның беренче номерын  чыгару.

Исемнәрнең атамалары, тематикасы, бурычлары, идеяләре,газета номерының бурычлары. Материалны компьютер аша эшкәртү.

Тематика, идея, бурычлар, композиция, җиһазлау, стиль, бизәүче рәссам

1.Төп мөхәррир газета хезмәткәрләренә вазифаларын бүлеп бирә, газетаның беренче номерын чыгару.

2.Бергәләп проектны яклау.

3.Һәркем эшләп алган гонорарларны санау, нәтиҗә ясау.

Газетаны чыгарганнан соң:

1.Бер-береңә ярдәм өчен, активлык, иҗат эшчәнлеге өчен -100 гонорар.

2. Контроль:.

редколлегия әгъзаларының эшчәнлеген бәяләү;

газетага бщя бирү – 300-1000 гонорар;

курсларны үтү турында сертификатлар тапшыру;

номинациялар буенча таныклык  тапшыру: “Каләм остасы”, “Алтын каләм”, “Спорт журналистикасы йолдызы”, “Үткен күз”, “Кызыклы әңгәмәдәш” һ.б.