Тартык авазларның әйтелеше һәм язылышы
план-конспект урока (5 класс) по теме

Габдрахимова Азалия Радиковна

 

Произношение и правописание согласных звуков

Урок татарского языка: 5 класс

Цели:

  1. Закрепить знания по разделу фонетика
  2. Познакомить учащихся с правильным правописанием согласных звуков свойственных для татарского языка
  3. Научить правильно произносить согласные звуки
  4. Развить у учащихся талант мыслить, качество находчивости, ловкости
  5. Воспитать любовь к родному языку

Оборудование: учебники, компьютер, мультимедиа, раздаточный материал, тест

Тип урока: Изучение нового материала

 

Скачать:


Предварительный просмотр:

Тартык авазларның әйтелеше һәм язылышы

Татар теле дәресе: 5 сыйныф

Максат:

  1. Фонетика өлкәсендә белемнәрне ныгыту
  2. Укучыларны татар теленә хас тартык авазларның дөрес язылышы белән таныштыру
  3. Тартык авазларны дөрес әйтергә өйрәтү
  4. Укучыларның фикерләү сәләтен, тапкырлык, җитезлек сыйфатларын үстерү
  5. Туган телгә мәхәббәт тәрбияләү

Җигаз: дәреслекләр, компьютер, мультимедиа, карточкалар, тест биремнәре

Дәрес тибы: Яңа дәрес материалын аңлату.

Произношение и правописание согласных звуков

Урок татарского языка: 5 класс

Цели:

  1. Закрепить знания по разделу фонетика
  2. Познакомить учащихся с правильным правописанием согласных звуков свойственных для татарского языка
  3. Научить правильно произносить согласные звуки
  4. Развить у учащихся талант мыслить, качество находчивости, ловкости
  5. Воспитать любовь к родному языку

Оборудование: учебники, компьютер, мультимедиа, раздаточный материал, тест

Тип урока: Изучение нового материала

Дәрес барышы

  1. Оештыру (3 мин)
  1. Исәнмесез, укучылар!
  2. Исәнмесез, саумысыз!
  3. Хәерле көн, балалар.
  4. Имин үтсен көнегез!
  5. Кәефләрегез ничек соң?
  6. Кояшлы иртә кебек,

    Тукай телен, анам телен

    Өйрәнергә дип килдек.

  1. Рәхмәт, утырыгыз!
  2. Бүген дәрестә кем дежур?
  3. Бүген ничәсе?
  4. Нинди көн?
  5. Дәрестә кем юк?
  6. Рәхмәт, утырыгыз!
  1. Укучыларның белемнәрен актуальләштерү (10 мин)
  1. Балалар, без сезнең белән фонетика фәнен өйрәнә башладык. Әйдәгез, исебезгә төшерик, нәрсә соң ул фонетика?

(фонетика – авазларны һәм хәрефләрне өйрәнә торган фән)

  1. Хәзер тест биремнәрен эшлисез һәм тикшереп китербез.

(тест биремнәрен эшләү һәм үз-үзләрен тикшерәләр)

            Ачкыч

А1

2

А2

3

А3

2

А4

1

А5

2

5 балл – “5”

4 балл – “4”

3 балл – “3”

2 балл – “2”

1 балл – “1”

  1. Дәреснең төп өлеше. Яңа теманы өйрәнү. (20 мин)
  1. Дәресебезнең бүген темасы “Тартык авазларының әйтелеше һәм язылышы”. Без сезнең белән татар теленә хас тартык авазларның дөрес язылышларын һәм әйтелешләрен өйрәнербез.
  2. Бу теманы өйрәнер өчен без сезнен белэн Габдулла Тукайның “Бәхетле бала” шигыре остендэ эшлэрбез.
  3. Кем соң ул Габдулла Тукай? Сез тагын да нинди аның әсәрләрен беләсез?
  1. Молодцы! Бу шигырьне матур укыр өчен, без сезнең белән татар теленә хас тартык авазларының дөрес әйтелешләре белән өйрәнербез
  1. Балалар, сезнең алдыгызда бу шигырь  ята.
  2. Кызлар, сез аны башта тынлап китегез.

                                                              Габдулла Тукай

                           Бәхетле бала

Бәхетле шул буладыр, кайсы дәрсенә күңел бирсә,

Мөгаллимне олугъ күрсә, белергә кушканын белсә.

Сабакка калмаса соңга, борылмый барса ун-сулга,

Уенга салмаса ихлас – менә бәхте аның шунда.

Кечеләргә итеп шәфкать, үзеннән зурга юл бирсә,

Бәхетсезләрне кимсетми, егылганнарга кул бирсә!

  1. Беренче хәреф – К  хәрефе. Дәфтәрләребезгә язып барырбыз.

К

                        [к]  

Телнең арткы өлеше аңкауга якынлаша

Рус теленнэн кергэн сузлэрдэ дэ, татар сузлэрдэ дэ очрый

                    [къ]

Йомшак аңкау һәм кече тел якынлаша

Бу аваз рус телендэ юк, шуна курэ рус теленнэн кергэн сузлэрдэ ул юк

Тел арты тартыгы

Кече тел тартыгы

Чәчәк [чәчәк]

Куак [къуакъ]

Календарь [календар’]

Кыйммәт [къыйммәт]

Карта [карта]

Койрык [къойрокъ]

                                                             Г

                           [г]

Телнең арткы өлеше аңкауга якынлаша                   

                         [гъ]

Йомшак аңкау һәм кече тел якынлаша

Тел арты тартыгы

Кече тел тартыгы

Гөмбә [гөмбә]

Гади [гъади]

Газ [газ]

Язарга [язаргъа]

Бергә [бергә]

Кайгы [къайгъы]

                                                            В

                           [в]    

Оске тешлэрнен аскы иренгэ якынаю белэн ясала

                         [w]

Иреннэрнен бераз алга сузылып бер-берсенэ якынаюы нэтижэсендэ барлыкка килэ

Ирен-теш тартыгы

Ирен-ирен тартыгы

Врач [врач]

Авыл [аwыл]

Вирус [вирус]

Һава [һаwа]

Автобус [афтобус]

Вакыт [wакъыт]

                          һ - [һ]

Йоткылык стеналарынын бер-берсенэ якын килеп кысылуы нэтижэсендэ барлыкка килэ

                         х - [х]

Кече телнен йомшак анкауга хэрэкэте белэн ясала

Йоткылык тартыгы

Кече тел тартыгы

Маһирә [Маһирә]

Халык [халык]

Һәнәрсә [һәрнәрсә]

Колхоз [колхоз]

Һаман [һаман]

Хәбәр [хәбәр]

н - [н]

Телнен остенен алгы олеше теш казаналарына тиеп ясала

                         ң - [ң]

Кече телнен йомшак анкауга хэрэкэте нэтижэсендэ барлыкка килэ

суз башында килэ алмый

Тел алды тартыгы

Кече тел тартыгы

Нарат [нарат]

Сеңел [сэңэл]

Нокта [нокъта]

Аңла [аңла]

Сан [сан]

Киңәш [киңәш]

  1. Инде шигырь белэн эшлибез. Сезгә аңлашылмаган сүзләр очрадымы?
  2. Әйдәгез, без аларны сүзлекләребезгә язып куябыз. Дорес укыйбыз, нинди без ойрэнгэн  тартык авазлары бар бу сузлэрдэ?

(Мөгаллим – укытучы – учитель

Олугъ – великий

Сабак – дәрес – урок

Ихлас – искренне, желание

Шәфкать – милосердие

Кимсетү – унижать

Бәхет – счастье)

  1. Физкультминут (1 мин)
  2.  Белемне ныгыту (5 мин)
  1. Хәзер без сезнең белән иҗади эш эшлибез. Аны эшләр өчен без ике төркемгә бүленәбез.  (слайд)
  2. Балалар рәсемнәрдә нәрсә күрәсез?

(тавык, чэчэклэр, яшел улэн, казлар, эби…)

Бирем: Рәсем белән файдаланып, 2 җөмлә төзегез.

1 төркем

2 төркем

Тавык белән чебиләр

Әбинең казлары




(Тавык чебиләрен ашата.                                                          

Чеби күбәләкне куа.

Бер чеби баскычтан оча.)














(Әби ике казны тотып тора.

Соры һәм ак казлар уныйлар.

Әби казларын ярата.)


Бер укучы тактага чыга, җөмләсен тактага язып куя һәм җөмлә кисәкләрен таба, билгели нинди сүз төркеме белән белдерелгән, җөмләнең төрен, һәм нинди сузык авазлары, тартык авазлары бар.

  1. Өйгә эше (3 мин)

Өй эше дәреслектән бирелә – б. 55-63 укырга

Карточкалар бирем.

Билгеләр тэнэфестэ куела. Кем эшләгән, сорауларга дөрес җавап биргән, матур җөмләләр төзегән.....)

  1.  Йомгаклау (4 мин)

Дәрестә мин ...

Дәрестә миңа ...

Мин бүген ...

Мин ..... аңламадым.

Миңа .... кыен булды.


Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:



Предварительный просмотр:

К

                           [к]

                         [къ]

Телнең арткы өлеше аңкауга якынлаша

Йомшак аңкау һәм кече тел якынлаша

Тел арты тартыгы

Кече тел тартыгы

Чәчәк [чәчәк]

Куак [къуакъ]

Календарь [календар’]

Кыйммәт [къыйммәт]

Карта [карта]

Койрык [къойрокъ]

                                                 Г

                           [г]

                         [гъ]

Телнең арткы өлеше аңкауга якынлаша

Йомшак аңкау һәм кече тел якынлаша

Тел арты тартыгы

Кече тел тартыгы

Гөмбә [гөмбә]

Гади [гъади]

Газ [газ]

Язарга [язаргъа]

Бергә [бергә]

Кайгы [къайгъы]

В

                           [в]                    

                         [w]

Ирен-теш тартыгы

Ирен-ирен тартыгы

Врач [врач]

Авыл [аwыл]

Вирус [вирус]

Һава [һаwа]

Автобус [афтобус]

Вакыт [wакъыт]

                    һ - [һ]                    

                      х - [х]

Йоткылык тартыгы

Кече тел тартыгы

Маһирә [Маһирә]

Халык [халык]

Һәнәрсә [һәрнәрсә]

Колхоз [колхоз]

Һаман [һаман]

Хәбәр [хәбәр]

                    н - [н]                    

                     ң - [ң]

Тел алды тартыгы

Кече тел тартыгы

Нарат [нарат]

Сеңел [сэңэл]

Нокта [нокъта]

Аңла [аңла]

Сан [сан]

Киңәш [киңәш]


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Тартык авазларны дөрес әйтү һәм дөрес язу.

1.      Танып белү, үстерү:     татар һәм урс алфавитларын        чагыштыру, аерманы әйтә белү2....

Татар теленнән ФГОС буенча төзелгән дәрес эшкәртмәсе, 5 сыйныф Тема: [w] авазы әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы. [йә], [йү], [йу], [йы] авазлары әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы.

Татар теле    5 сыйныфТема: [w] авазы әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы. [йә], [йү], [йу], [йы] авазлары әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы.Максат. Белем бирү максаты (укытучы өчен): [w] а...

Дәрес-уен тамчы шоу "Сузык һәм тартык авазларны кабатлау",5 класс

Уен - рус мәктәпләрендә белем алучы балаларга  татар телен өйрәтүдә иң үтемле чараларның берсе.   Рус мәктәпләрендә белем алучы балаларны татр теле белән кызыксындыруда, аларның сүзлек запас...

Тартык авазларның сөйләмдәге үзгәрешләре

Татар теленнән дәрес эшкәртмәсе. (Татар төркеме. V сыйныф)...

Тартык авазлар, аларның әйтелеше

5 че сыйныф өчен татар теленнән дәрес план-конспекты...

Тартык авазлар, аларның әйтелеше презентация

5 нче сыйныф өчен "Тартык авазлар, аларның әйтелеше" темасына презентация...