Шәхси үзбелем күтәрү планы
статья на тему

Яңа Чишмә муниципаль районы

Муниципаль бюджет   гомуми белем бирү учреждениесе

“Тубылгы Тау төп гомуми белем бирү мәктәбе”

Татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Кәримова Роза Сабирҗан кызының

2014-2018 елларга

Шәхси үзбелем күтәрү планы

Шәхси мәгълүмат

Кереш

   Безнең вакыт– үзгәрешләр вакыты ул. Җәмгыятькә  профессиональ әзерлеге югары булган, эшлекле, иҗади фикер йөртә белүче  кешеләр кирәк.  

      Яңа федераль дәүләт мәгариф стандартына (ФГОС) күчү  Д.Медведевның “Безнең яңа мәктәп” милли мәгариф инициативасы юнәлешләренең берсе булып тора. Яңа стандартның гамәлдәгесеннән аермасы  бала шәхесенең игътибар үзәгенә куелуында. Ул белем бирүнең нәтиҗәлелегенә йөз тота – укучы конкрет дисциплиналар буенча белем алып кына калмый, ә аларны көндәлек тормышта, алга таба укуында файдаланырга да өйрәнә.  Мәктәпләрдә башлангыч белем бирүнең яңа стандартлары 2011- елдан эшли башлады. Билгеле булуынча, яңа стандартлар мәктәпнең эчке “байлыгына” җитди таләпләр куя, уку предметының реаль тормыш белән бәйле булуын да аерым игътибарга ала. Мәсәлән, уку дәресенең төп максаты минутына ничә сүз уку түгел, ә текстны аңлап уку һәм аңа анализ ясый белү.

       Яңа стандартларның төп максаты – шәхес тәрбияләү, бәләкәйдән үк баланы шәхес итеп күрү, аның сәләтен күрә белү, аны үстерүгә ярдәм итү, иҗади баскычка күтәрү. Хәзер башлангыч сыйныф укытучысы укучыны укырга, язарга, санарга гына өйрәтеп калырга түгел, ә универсаль уку күнекмәләре формалаштырырга, проект эшчәнлегенең эксперты, җитәкчесе булырга да тиеш. ФГОС кертү традицион программаларда кертелгән артык информациядән котылырга, репродуктив укыту алымыннан эзләнүле укыту алымына күчәргә, укучының үзбәясен күтәрергә ярдәм итә.

        Заманча стандартлар мәктәп баласына заманча таләпләр дә куя. Компьютерлар бәләкәчләрнең якын дустына әвереләчәк. Алар инде иншалар, диктантлар белән бергә смс-хәбәрләр, электрон хатлар да яза белергә тиеш. Дүртенче сыйныф укучысы компьютерда, рус теленнән тыш, чит телдә дә текстлар җыярга өйрәнергә тиеш була. Кыскасы, без яраткан акбур белән бетергеч янында флэшка, видеокамера һәм диктофонның да урын алуы көтелә.

      Башлангыч мәктәп өчен өч вариантта стандартлар эшләнгән, Татарстан өчен кулай булган өченче вариантта туган тел һәм укуга да, рус теле һәм әдәби укуга да сәгатьләр бирелгән.  

     Яңа стандартлар балаларга көнозыны мәктәптә булырга мөмкинлек бирә. Дәрестән тыш эшләр хәзер укыту процессының бер өлеше булып санала. Бу инде экскурсия, түгәрәкләр, конференция, олимпиада, тикшеренү эшләре — барысы да официаль рәвештә мәктәптә оештырыла дигәнне аңлата.

       Яңа стандартлар куйган таләпләрне санап чыгу мөмкин дә түгел.

Стандартка туры килгән программа  белән эшләү нәтиҗәсендә  башлангыч сыйныф укучысында түбәндәге шәхси сыйфатлар тәрбияләнергә тиеш:

        - үз халкын, туган ягын һәм туган илен яратучы;

        -гаиләдәге һәм җәмгыятьтәге кыйммәтләрне хөрмәт итә, аларны кабул итүче;

        -тирә-якны актив рәвештә танып белергә омтылучы;

        -белем алу өчен кирәкле һәм файдалы булган эш формаларын үзләштерүче;

        -гаилә һәм җәмгыять алдындагы бурычларын аңлый, үзенең кылган гамәлләре өчен җавап бирергә сәләтле  булуын күрсәтүче;

        -тирә-яктагыларга игътибарлы һәм ихтирамлы, аларны тыңлый һәм аларга үз фикерен яки мөнәсәбәтен белдерә алучы;

        -үзенең һәм тирә-юньдәгеләрнең сәламәт яшәү рәвеше кагыйдәләрен үтәвенә булышлык итүче.

                -шәхес буларак, укучы белемен үстерергә әзер, укуга һәм тирә-якны танып белүгә сәләтле, гражданлык позициясен күрсәтердәй шәхси сыйфатларга ия;

                - үз иле һәм халкы өчен горурлык хисләренә ия булган укучы;

        -төрле халыкларга, аларның тарихына һәм мәдәниятенә карата хөрмәт һәм ихтирам хисләренә ия;

        -бик тиз үзгәрүчән тирәлеккә яраклаша белүгә сәләтле;

                -тыныч һәм сәламәт яшәү рәвешенә йөз тотып, укучыда иҗади эш белән кызыксына, матди һәм рухи кыйммәтләргә сакчыл карый белүче.

Үзбелем күтәрү планы

1.  Методик темам: «Яңа дәүләт стандарты нигезендә заманча технологияләрне кулланып, иҗади мөстәкыйльлеккә ия булган укучылар тәрбияләү”

Тема өстендә  эш 2014 нче елда башланды, якынча 2018 нче елда тәмамлана.

Максат: Яңа федераль белем бирү стандартларына нигезләнеп, укытуның эчтәлеген яңарту; яңа алым һәм технологияләр кулланып, укыту сыйфатын күтәрү; югары нәтиҗәлелеккә ирешү.

Бурычлар: 

 - Яңа федераль дәүләт белем бирү стандартларына нигезләнеп,  үз белемне күтәрү өстендә даими эшләү;

- Тәҗрибә уртаклашу аша белем һәм методик осталыкны үстерү, квалификацион категорияне күтәрү;

- МБ утырышларында, теоретик семинарларда бәхәсле  мәсьәләләр буенча  фикер алышуда катнашу , һөнәри осталыкны, методик осталыкны  күтәрү өстендә эшне системалы оештыру;

- татар телен укытуны заман таләпләренә туры килерлек итеп оештыру;

- белем сыйфаты динамикасын саклау максатыннан, төрле эш төрләре һәм яңа технологияләрдән файдалануны, укучыларда фәнгә карата кызыксыну хисләре уятуны мөһим бурыч итеп алу;

- укучыларның интеллектуаль үсеше дәрәҗәсен күтәрү өстендә максатчан һәм планлы эш алып бару;

- сәләтле балалар белән эш алымнарын яхшырту;

- укучыларны бердәм республика  тестына нәтиҗәле әзерләү буенча системалы эш алып бару;

- район һәм республика күләмендә оештырылачак бәйгеләрдә, интеллектуаль, тәрбияви һәм төрле чараларда актив катнашу, нәтиҗәлелеген үстерү өстендә максатчан эш алып бару.

Үз белеменне күтәрү өстендә эшләүнең чыганаклары:

Вакытлы матбугат, шул исәптән: махсус әдәбият (методик, фәнни - популяр, публицистик, әдәби), Интернет; медиатека, семинарлар, конференцияләр, лекцияләр, тәҗрибә уртаклашу буенча чаралар, мастер-класслар, белемне күтәрү курслары, экскурсияләр, театрлар, күргәзмәләр, музейлар.

Үз белеменне күтәрү өстендә эшләүнең формалары:

• шәхси – шәхси план аша,
• төркемләп – мәктәп һәм район татар теле һәм әдәбият укытучылары методик берләшмәләре аша, шулай ук мәктәп тормышына катнашып.

Өйрәнү өчен төп сораулар:

• укуга мотивациясе түбән булган укучыларның белемнәрен коррекцияләү буена эшне тирәнәйтү;
• һәрбер укучыны стандарт булмаган ситуацияләрдә стандарт белемнәрне кулланырга өйрәтү.

Үз өстеңдә эшләү юнәлешләре:  

Үзбелем буенча эшләүнең төп этаплары

Педагогик осталыкны камилләштерү өстендә эшләү системасы.

1. Педагогик-психологик осталыкны үстерү.

       Бала тәрбияләүдә психологияне белү һичшиксез кирәк. Психологик үсеш процессының шәхес формалашуга йогынтысын белми торып, дөрес тәрбияләп булмый. Моның өчен бала психологиясе үзенчәлекләрен аларның яшеннән чыгып билгели белергә кирәк.Шуңа күрә яшь үзенчәлекләрен искә алырга кирәк. Тәрбия яшендә билгеле бер яшьтәгеләр белән нәрсәгә ирешергә икәнен белү өчен, яшь үзенчәлекләрен исәпкә алу билгеле бер яшьтәге укучылар төркеменең ирекле, интеллектуаль һәм эмоциональ үсеш сферасын уйлап өйрәнүгә юнәлдерелә.

      Шуңа күрә һәр педагог педагогик-психология нигезләрен ныклап өйрәнергә тиеш. Мин дә үз белемемне күтәрү максатыннан түбәндәге әдәбиятны укып өйрәнәм.

II.Фәнни – методик яктан үз белемеңне күтәрү.

    Укытучы укыту-тәрбия эшендә баланы нинди баскычлардан алып барырга, нәрсәгә өйрәтергә, балалар коллективын ничек оештырырга, аларны нинди чаралар белән өйрәтергә һәм тәрбияләргә кирәген яхшы белергә тиеш. Моңа ирешү өчен педагог фәнни-методик әдәбият белән таныш булырга тиеш. Шуларны истә тотып мин дә әдәбият белән танышам, өйрәнәм һәм алган белемнәремне практикада кулланам.

    Укучыларның материалны үзләштерү сәләтен истә тотып, билгеле бер эш алымын сайлыйм. Фикерләү, истә калдыру, материалны үзләштерү, игътибарлы булу үзенчәлекләрен өйрәнү, балаларга дәрестә дифференциаль индивидуаль ярдәм итү ысулларын, аларның һәрберсенең танып-белү үзенчәлекләрен өйрәнү максатыннан уку елы дәвамында “Мәгариф”, “Фән һәм мәктәп” “Начальная школа” журналларын,  ”Мәгърифәт” , “Тәрбия” , “Ачык дәрес”, “Көмеш кыңгырау”, “Сабантуй”, “Первое сентября”газеталарындагы материалларны үз тәҗрибәмдә киң файдаланам.

III. Дәрес бирү методикасын камилләштерү.

       Башлангыч сыйныф укучыларын  укытуда яңа методик алымнар кулланып эшләү укучыларда белемнәрне арттыруда зур этәргеч ясый. Шуңа күрә дәрестә яңадан-яңа алымнар кулланырга кирәк. Ә моның өчен алдынгы тәҗрибәләрне өйрәнү бик зур файда итә. “Начальная  школ”, “Мәгариф”, “Фән һәм мәктәп” журналларын,  “Ачык дәрес”, “Сабантуй”, “Көмеш кыңгырау”  һәм “Тәрбия”  газеталарындагы материалларны даими укып бару бик нык ярдәм итә.

     Шулай ук дәресләр вакытында интернет челтәреннән, ЦОР, сообществолар, Кирилл-Мефодийдагы әзер материалларны файдалану да бик уңай нәтиҗәләргә ирешү өчен яңа мөмкинлекләр бирә.

IV.Уку-укыту процессының материаль базасын-иҗади

 лабораториясен булдыру.

1.Кабинетны җиһазлау өстендә эшләү:

        а) дәреслекләр, методик кулланмалар;

       б) методик әдәбият;

       в) көндәлек матбугат булдыру.

2. Укучылар белән индивидуаль эшләр өчен дидактик материаллар, карточкалар, тестлар булдыру;

3. Тематик папкалар, галимнәр, күренекле шәхесләребез турында мәгълүматлар, альбомнар булдыру;

4. Һәр классның таблицаларын даими куллану, тәртиптә тоту.

5. Дәрескә презентацияләр, дәрес эшкәртмәләре төзү;

6. Дәрестә куллану өчен мультимедийный дәреслек кулланмалар булдыру.

V.Үзеңнең педагогик тәҗрибәңне гомумиләштерү һәм тарату.

Көтелгән нәтиҗә: 

1. Татар теле укытуның сыйфатын үстерү
2. Яңа технологияләр кулланып дәрес эшкәртмәләре төзү һәм аны мәктәп  сайтына урнаштыру
3. Башкарылган эшләрне анализлау һәм нәтиҗәләре турында педсоветларда чыгышлар ясау.
4.  Мәктәпнең төп гомуми проблемаларыннан чыгып, үз өстеңдә эшләүнең төп юнәлешләрен билгеләү