Интегрированный урок "Подвиг собак на войне" ( Дню Победы посвящается)
методическая разработка по литературе (6 класс) по теме

Слайд 4

Учитель: Что вы чувствуете, когда читаете произведения о войне? Какие ключевые слова можете назвать?

Ученики: Боль, страх, кровь, жертвы, победа, гордость….

Учитель: Сегодня мы хотим поговорить о собаках – четвероногих бойцах, которые вместе с бойцами приближали нашу  Великую Победу.

Слайд 5

Сколько сказано слов.
Может чья-нибудь муза устала
Говорить о войне
И тревожить солдатские сны…
Только кажется мне,
До обиды написано мало
О собаках-бойцах,
Защищавших нас в годы войны!

Учитель: К сегодняшнему уроку вы должны были выполнить задания по группам: рассказать о роли собак на войне, используя воспоминания участников Великой Отечественной войны и архивные материалы.

1группа: На  историческом Параде Победы

 2 группа: Камикадзе и минеры.

3 группа: Собаки-санитары.

4 группа: Хвостатые бойцы Коломенского погранотряда.

  Учитель:

- Как использовали собак на фронтах Великой Отечественной войны?

- Может ли собака взорвать танк?

- Как собаки несли военную службу в качестве связистов и санитаров?

- Что помогало собакам в несении разведывательной и сторожевой службы?

Учитель: Послушайте стихотворение Сергея Ерошенко «В память о собаках войны»

Сколько сказано слов. 
Может чья- нибудь муза устала 
Говорить о войне 
И тревожить солдатские сны… 
Только кажется мне, 
До обиды написано мало 
О собаках- бойцах, 
Защищавших нас в годы войны! 

Стёрлись в памяти клички. 
Не вспомнить теперь и мордашку. 
Мы, пришедшие позже, 
Не знаем совсем ничего. 
Лишь седой ветеран 
Ещё помнит собачью упряжку 
В медсанбат дотащившую 
С поля боя когда- то его! 

Связки мин и гранат 
Относили собаки под танки. 
Защищая страну 
И солдат от нависшей беды. 
После боя бойцы 
Хоронили собачьи останки. 
Только нет там теперь 
Ни холма, ни креста, ни звезды! 

И когда в майский день 
На могилы приходим святые. 
И святое храня 
Мы минуту молчанья стоим. 
То пускай эта дань 
И огонь, и цветы полевые 
Будут памятью светлой 
Будут скромной наградой и им! 

Учитель:

- Какие чувства вызывает у вас это стихотворение?

-  Как вы думаете, собака на войне - полноправный солдат или «живое оружие»?

-К чему призывает автор?

- Какие памятники в честь фронтовых собак существуют на территории бывшего Советского Союза?

Слайд 6

Учитель:  Давно отгремели бои. Многих, создававших наше военное собаководство, уже нет в живых, тем более нет в живых и собак — участников Великой Отечественной войны. Но память о бессмертном подвиге хвостатых воинов жива. А теперь  передаем слово учителю татарского языка.

Укытучы: Әйдәгез,укучылар, узган дәрес материалын искә төшереп китик әле.Слайдтагы сорауларны укыйбыз һәм шул сорауларга җавап язабыз.

7 нчы слайд.  

1. Когда началась Великая Отечественная война, солдаты ушли на фронт.

а) Кайчан Бөек Ватан сугышы башлана, солдатлар сугышка китте.

ә) Бөек Ватан сугышы башлангач, солдатлар сугышка китте.  

2. Война

а) сугышта     ә) сугыш

3. День Победы

а) Җиңү көне   ә) Истәлек көне

Укытучы: Эшләрне алыштырып, бер-беребезнекен тикшерәбез. Карандашләр белән билгеләр куябыз.

- Ә хәзер слайдта чыккан җаваплар белән чагыштырабыз.

8 нчы слайд.

1 – ә  

 2 – ә

3 – а

III. Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру.

Укытучы: -Бүгенге дәрестә Бөек Ватан сугышы елларында этләр күрсәткән батырлыклар турындагы текст белән танышырбыз. Иң башта сүзлек өстендә эшләп алырбыз.

9 нче слайд.

а) сүзлек өстендә эш:

юк иткәннәр – уничтожили    

кушаматлы – по кличке

кичкән – переплыл

хәбәр – сообщение

сугыш кырыннан – с поля битвы

яралы – раненный

элемтәче – связист

Укытучы: Яңа сүзләр белән җөмләләр төзибез. Ә ике укучы яралы һәм элемтәче сүзләрен транскрипция билгеләре белән язарлар.

(Сүзлек эше үткәрелә. Яңа сүзләр белән җөмләләр уйлана һәм сүзлек дәфтәрләренә язып куела).

 а)  Дәреслектәге текстны укытучы укуы.

 ә) Сорауларга җавап бирү.

-Бу текста  сүз нәрсә турында бара?

-Алар нинди батырлыклар күрсәткәннәр?

-”Рядовой” Дик нинди батырлык эшләгән? Моны батырлык дип буламы?

б) Текстны өлешләргә бүлеп карыйк әле.

-Текстны ничә өлешкә бүлеп була?

(Укучыларның  укып чыгуы һәм өлешләргә бүлүләре.)

-Беренче өлештә сүз этләрдән торган батальон турында, икенче өлештә - элемтәчеләр, өченче өлештә санитарлар турында  бара.

в) -Текстка ничек исем бирер идегез?

IV. Алган белем һәм күнекмәләрне камилләштерү.

1.Шушы алган белемне татарча сөйләмдә куллана алуны камиллләштерербез.

( Укучылар текст буенча бер-берсенә сораулар һәм җаваплар бирәләр)

 Укытучы: Спроси у друга:

Показывали ли собаки чудеса героизма во время боев?

 Были ли на войне собаки-санитары?

Укытучы:  Әйдәгез, алган белемнәребезне дәфтәрләрдә биремнәр башкарып ныгытабыз. Биремне укыгыз.  

10 нче слайд.

 Бу раслауларның кайсысы дөрес?

1. Сугыш вакытында этләр 30 танкны юк иткәннәр.

Сугыш вакытында этләр 300 танкны юк иткәннәр.

2. Этләр яхшы элемтәче булганнар.

Этләр яхшы санитар булганнар.

3.Рекордны Ленинград фронтында рядовой Дик куйган.

Рекордны Ленинград фронтында рядовой Джек куйган.

11 нче слайд.

  Нокталар урынына тиешле сүзләрне куеп язарга.

Бөек Ватан сугышында (этләр дә) катнашкан.

6000 000 яралы (солдатны) сугыш кырыннан алып чыкканнар.

Сугыш вакытында этләр 300 ләп (танкны) юк иткәннәр. (Җаваплар тыңлана)

Укытучы:  Укучылар, тыныч тормышта этләр батырлык эшли аламы? (Укучылар чыгышы.)  

Беренче укучы: Мин милициядә “эшләүче” этләр турында сөйләргә телим. Республикабызда 500дән артык  эт милициядә “хезмәт итә”. Алар наркотиклар, югалган кешеләрне һәм җинаятьчеләрне эзлиләр. Коткаручылар җир тетрәгән чакларда этләр ярдәменә мөрәҗәгать итәләр. Алар техника үтә алмаган җирләргә дә керә ала.

Икенче укучы:  Чик сакчыларының (пограничниклар)  төп максаты дәүләт чикләрен саклау. Аларга бу авыр хезмәттә этләр дә ярдәм итә. Бу этләрнең ис сизү бик көчле икән. Һәр этнең үз эше бар.Берсе наркотиклар эзли, икенчесе – чик буен законсыз басып керүчене. Аларның үз режимнары бар. Чик саклаучы этләр сигез – тугыз ел хезмәт итәләр. Яшьләре чыккач, үз хуҗалары белән кайтып китәләр.  Алар аерылмас дуска әйләнәләр.

Өченче укучы:  Этләр күпме кешене суга батудан, янгыннан коткарып кала. Алар үзләренең гомерен куркыныч астына куялар.

  Укытучы:  Әйе, укучылар тыныч тормышта да батырлыкка урын бар. Этләр бездән орденнар да, медальләр дә , акча да көтмәләр. Аларга бары тик кешеләрдән ярату, җылы караш кына кирәк.  Язучылар бик күп әсәрләрен этләргә багышлаганнар.(Китап күргәзмәсе белән танышу.)

    V. Йомгаклау.

     -Димәк, бүгенге дәрестә этләр турында нинди мәгълүматлар (информация) белдегез?

    -Этләр күрсәткән батырлыкларны белгәч, аларга карата безнең күңелләрдә соклану хисләре уянды .

Урамда очраган һәр этне өйгә алып кайтып бетереп булмый билгеле. Ләкин сукмыйча, типмичә, таш атмыйча үтеп китәргә мөмкин. Без тыныч, матур, бай тормышта яшибез. Бөек Ватан сугышында күргән газапларны, авыр тормышны күрергә язмасын.

Укытучы: Безнең бүгенге дәрес тәмам.

(Билгеләр кую.)

  VI. Өй эше. 168 нче бит, текстны сәнгатьле укырга; 3 нче күнегүне  язмача эшләргә.