Культура Византии.
план-конспект урока по истории (6 класс) по теме

Тема:            Византия мәдәнияте.

Максат:    Византия мәдәнияте, аның хәзерге заман цивилизациясенә керткән өлеше         белән    укучыларны таныштыру.                                                                                                                              

           Сораулар һәм биремнәр ярдәмендә укучыларның фикерләү сәлатен үстерү.

Җиһазлау:  Дәреслек, карта.

Дәрес тибы: катнаш дәрес.

                                                           I. Оештыру моменты.

                                                           II. Актуальләштерү:

         1. Византиянең үсеш үзенчәлекләре.

а) Византия империясенең тарихи үсешенең Көнбатыш Европа илләре тарихи үсешеннән аермасын әйтегез.

б) Византия империясенең зур шәһәрләрен санагыз. Бу шәһәрләрдә Көнбатыш Европада онтылган нинди һөнәрләр сакланып калган.

в)  Византия нинди илләр белән сәүдә мөнәсәбәтләре урнаштырган?

2. Император хакимияте.

а) Көнбатыш Европа императорлары хакимиятеннән Византия императорлары хакимиятенең аермасын әйтгез.

б) Византия императорының тышкы кыяфәтенә тасфилама бирегез.

- Нәрсә ул скипетр?

в) Үз хакимиятен тормышка ашыруда императорга кемнәр ярдәм иткән?

3. Юстиниан һәм аның реформалары.

а) Юстинианга психологик характеристика бирегез.

б) дәүләт белән идарә итүдә Юстинианның төп кагыйдәсе.

в) кемнәр алар мәҗүсиләр?

г) киләчәк буынга Юстинианнан мирас булып нәрсә кала?

4. Юстиниан сугышлары.

а) Юстиниан нинди дәүләтләр белән сугышлар алып бара.

б) басып алынган җирләрдә Юстиниан нинди сәясәт алып бара?

в) яулап алынган җирләрне Византия тотып кла алганмы?

5. Византиягә славяннар һәм гарәпләр басып керү империягә нинди йогынты ясый?

6. VII-IX гасырларда тышкы дошманнар белән көрәш.

а) Византиянең соңгы сугышлары нәрсә белән бәйле?

б) Бу сугышлар нәрсәдә чагыла?

III. Яңа белем күнекмәләре формалаштыру:

Дәреслек белән эш:

1. Византиядә белем бирүнең үсеше.

а) укымышлы кешеләр дәүләткә ни өчен кирәк булган?

б)  Белем алу бар кешегә дә мөмкин булганмы?

в) мәктәпләрдә нинди фәннәр укытылган?

г) Византиядә беренче югары мәктәп кайчан һәм кайда ачыла?

2. Фәнни белемнәр.

а) без карап киткән чорда Византиядә нинди фәннәр үсеш ала?

б)  -математика, медицина, химия, география, тарих фәннәренең үсеше нәрсәдә чагыла?

3. Архитектура.

а) Христиан дине храмнары төзелешендә нинди үзгәрешләр барлыкка килә?

     Христиан храмы буенча кросворд.

1. Христианнар исәпләвенчә җирнең үзәге саналган шәһәр. (Иерусалим)

2. Христиан храмының төп керү юлының көнбатышында урнашкан бина. (Притвор)

3.  Константинопольдә салынган Византия архитектурасының иң гүзәл әсәре булып саналган храмның тулы исеме .............  София храмы. (Изге)

4. Христиан храмында дин әһелләре генә керә ала торган залның түре. (Алтарь)

5. Алтарьны уратып алган түгәрәк гөмбәзле уемнар. (Апсида)

6. Христиан храмының гыйбадәт кыла торган төп өлеше. (Корабль)

7. Иисус Христос тәрегә кадаклап куелган тауның исеме. (Голгофа)

4. Сынлы сәнгать.

а) Сынлы сәгатьә төп тема булып нинди тема кала?

б) Нәрсә ул икона?

5. Византиянең мәдәни бәйләнешләре.

а) Византия нинди илләр белән мәдәни бәйләнешкә кергән?

б) Русь мәдәнияте формалашуда Византия нинди роль уйнаган?

Сүзлек өстендә эш:

-Мәдәният – кешелек дөньясы үсеше процессында барлыкка китерелгән һәм тупланган рухи һәм матди кыйммәтләр җыелмасы.

- Сальмата – төсле ташлар яки тонык вак пыяла кисәкләре.

- Мозаика –  төсле ташлар яки тонык вак пыяла кисәкләре

 (сальмата) тезеп ясалган сүрәт.

Йомгаклау:   Урта гасыр башында Византия империясендә мәдәният Көнбатыш Европадагы кебек таркалыш кичерми. Андагы шәһәрләр, һөнәр һәм сәүдә үзәкләре генә булып калмыйча мәдәни кыйммәтләрнең үзәге дә булып торалар.  Византия антик дөнья  һәм Көнчыгыш илләр мәдәнияте казанышларының варисына әверелә. Аның мәдәниятенә христиан дине дә көчле йогынты ясый.

Өй эше: П-12 укырга.