Классный час
классный час (8 класс)

Тема:    Рәвеш. Рәвеш турында төшенчә.

1. – яңа сүз төркемен ачу, аның төп грамматик билгеләрен ачыклау, билгеләмәне формалаштыру.

2. – телдән һәм язма сөйләмдә рәвешләрне табу күнекмәсен үстерүгә шартлар тудыру;

3. – укучыларның иҗади фикерләү сәләтен, үз-үзеңә бәя бирү мөмкинлекләрен үстерүгә шартлар тудыру;

4. – аралашу һәм коллективта хезмәттәшлек итү күнекмәләрен формалаштыру.

Планлаштырылган нәтиҗә

Предмет буенча белем, күнекмәләр

Универсаль уку күнекмәләре

Предмет буенча:

- нәрсә ул рәвеш икәнен белү; 
- рәвешләргә сораулар куя белү;

- тексттан рәвешләрне таба белү;
- башка сүз төркемнәреннән рәвешләрне аера белү;

- текст белән эшли белү.

Регулятив:
- уку мәсьәләсен кабул итү һәм дәрес дәвамында шуның буенча эшләү;

- куелган мәсьәлә нигезендә үз эшчәнлегеңне планлаштыру.
Танып белү:
- куелган мәсьәләне чишүдә алгоритмны куллана белү; 
- язма һәм телдән сөйләмдә үз фикерләренңе формалаштыра белү;

- гомумиләштерү.
Коммуникатив:
- хезмәттәшлектә башкаларның фикерләрен исәптә тоту һәм карашыңны яклый белү;
- үз фикереңне һәм карашыңны формалаштыру; 
- бердәм эшчәнлектә уртак нәтиҗәгә килү.

    Дәрес барышы:

I этап. Оештыру моменты

Укытучы: Хәерле көн, укучылар! Танышу!

Укучылар: Исәнмесез, әйбәт.

2.Уку мотивларын формалаштыру

Хәерле көн, укучылар! Әйдәгез әле, күңелдән генә бер-беребезгә изге теләкләр телик, дәрестә бер-беребезгә ярдәм итик. Бер-беребезгә карап елмайыйк әле. Бүген дәресне мин алып барам-Х.Ә.М.

II. Белемнәрне актуальләштерү:

1.1

• 6 сыйныфта без мөстәкыйль сүз төркемнәрен үтәбез.
• Мөстәкыль сүз төркемнәре дип нәрсәгә әйтәбез? ( Исем, сыйфат, сан,)

1.2 Сүзлек диктанты: табигать, кыш, өч, кар, кояш, матур, кошлар, ак, дәрес, зур, мәктәп, ун, буран, көрт, егерме биш, якты, йөз, тиз.

 ( бирем: сүз төркемнәрен  билгеләү, җөмләләр төзү) үзбәя.

Укытучы: Тиз сүзе нинди сүз төркеме икәнен белмибез.

Укытучы:Бәлки бу исемдер?

Көтелгән җаваплар: Бу исем түгел, чөнки предметны белдерми.

Укытучы:Бәлки бу сыйфаттыр?

Көтелгән җаваплар: Сыйфат та түгел, чөнки ул предметның билгесен белдерми. Укытучы: Нинди нәтиҗә ясарга мөмкин?

Көтелгән җаваплар: Бу ниндидер яңа, безгә таныш булмаган сүз төркеме.

III. Яңа белемнәрне ачу.

Укытучы: Безнең алда нинди проблема туды?

Көтелгән җаваплар: Сүзнең нинди сүз төркеме булуын ачыклау.

Укытучы: Әйдәгез, искә төшерәбез, нәрсә ул сүз төркеме?

Көтелгән җаваплар: Бу бертөрле грамматик билгеләре булган сүзләр.

Укытучы: Димәк, ТИЗ  сүзенең нинди сүз төркеменә каравын белү өчен аның грамматик билгеләрен аерып карыйк.

Укытучы: Бу сүзне күплек санда әйтеп карагыз.

Көтелгән җавап:Күплек санга куеп булмый.

Укытучы: Килеш белән төрләндереп карагаз.

Көтелгән җаваплар: Төрләнми.

Укытучы: Тартым белән төрләндереп карагыз.

Көтелгән җавап: Төрләнми.

Укытучы: Зат-сан белән төрләндереп карагыз.

Көтелгән җавап: Төрләндереп булмый.

Укытучы: Нинди нәтиҗә ясарга мөмкин?

Көтелгән җавап: Бу сүз төркеме төрләнми.

Укытучы:Бу сүзгә нинди сорау куеп була?

Көтелгән җавап: Ничек?

Укытучы: Укучылар, без бу сүз төркемен өйрәнү буенча түдәндәге модельгә чыктык.

1. Сүз төркеме.
2. Соравы.
3. Төрләнми.

Укытучы: ТИЗ сүзенең нинди сүз төркеме булуын белү өчен мин сезгә кроссворд тәкъдим итәм.

Сүзләрне тәрҗемә итегез.

1. Назло (юри)

2. Пешком (җәяү)

3. Однажды (бервакыт)

4. Нынче (быел)

5. Даром (бушлай)

ЮРИ

ҖӘЯҮ

БЕРВАКЫТ

БЫЕЛ

БУШЛАЙ

Укытучы: Нинди сүз төркеме килеп чыкты?

Көтелгән җавап: Рәвеш.

Укытучы: Димәк, бүгенге дәресебезнең темасы нинди?

Көтелгән җавап: Рәвеш сүз төркеме.

Укытучы: Дәрес алдында нинди бурычлар тора?

Көтелгән җавап: Нәрсә ул рәвеш икәнен белү. Рәвешләргә сорау куя белү. ҮЗБӘЯ

V этап. Беренчел ныгыту һәм эталон буенча үзтикшерү.

1. Укытучы:Модельгә карап, кем кагыйдәне формалаштыра ала?

Көтелгән җавап: Рәвеш – сүз төркеме, ничек? соравына җавап бирә, төрләнми җөмләдә хәл.

Укытучы: Ничек уйлыйсыз, бу төгәл билгеләмәме?

Көтелгән җавап: Төгәл. Төгәл түгел.

Укытучы: Хәзер мин сезгә парларда эш тәкъдим итәм. 

Бирелгән сүзтезмәләрне языгыз һәм рәвешләргә сорау куегыз. Аннары бер-берегезнең эшләрен эталон буенча тикшерегез.

Тиз бару, җәен ял итү, еракка бару, югарыда очу, юкка борчылу, аз сөйләшә, русча җырлый.

Көтелгән язмача җаваплар:Тиз (ничек?) бару, җәен (кайчан?) ял итү,еракка (кая?)бару, югарыда (кайда?)оча, юкка (нигә?)борчылу, аз(күпме?) сөйләшә, русча (ни рәвешле?)җырлый.

.

Укытучы: Димәк, тагын нинди сораулар куеп була?

Көтелгән җавап:Кая? Кайда? Кайчан? Күпме? Нигә? Ни рәвешле? сорауларына җавап бирә. Җөмләдә хәл булып килә.

Укытучы: Дәреслекнең 89  нче битен ачып, кагыйдә белән танышыгыз. Без билгеләмәне дөрес биргәнбезме?

Көтелгән җавап: Әйе, төгәл. (ҮЗБӘЯ)

ФИЗМИНУТКА

Ак куянкай утырган, 
Колакларын селкетә.
Менә шулай, менә шулай,
Колакларын селкетә.
Куян туңа башлагач
Аякларын җылыта.
Менә шулай, менә шулай,
Аякларын җылыта.
Куян һаман да туңа, 
Сикергәләп тә куя.
Менә шулай, менә шулай,
Сикергәләп тә куя.
Кемдер аны куркытты, 

Куян сикереп качты

Укытучы: Ә хәзер мин сезгә бирелгән шигырьдән рәвешләрне табарга, аларга сорау куярга тәкъдим итәм. (Экранда шигырь бирелә).

1.“Туган тел” (Әлфирә Бикмәтова)

Телен оныткан- илен оныткан

Телен оныткан- анасын оныткан.

КҮПТӘН килә бу сүз халыктан

Ерак итче шундый хурлыктан.

2. “Туп һәм ай”  (Әлфирә Бикмәтова)

Кечкенә улыма ЯЗЫН

Бик зур туп алып бирдем:

-Җәй буена тәгәрәтеп,

РӘХӘТЛӘНЕП йөр, - дидем.

Укытучы: Бу шигырь юллары якташ язучыбыз Әлфирә Бикмәтова иҗатыннан. Ул Туймазы районы Собханкул авылында туып үскән язучы. Аның шигырьләренә җырлар да язылган. “Бик еш кайтам” 1 куплет.(ҖЫР)

1. Грамматик материалны кабатлау.

V. Төркемнәрдә эш һәм эталон буенча үзтикшерү.

ТӨРКЕМНӘРДӘ ЭШ

Мәкальләр һәм табышмакларны искә төшерик әле, укучылар. Мәкальләрне укыйбыз, мәгънәсен аңлатабыз, рәвешләрне табабыз.

1.Чебешне көзен саныйлар. (Ахырына кадәр җиткермичә, эшнең нәтиҗәсен алдан әйтеп булмый).

2.Күп йөргән күп ишетә.

3.Күп тә бетә, аз да җитә. (Акчаны  тота белмәсәң, күп тә җитми, тота белсәң, азны да җиткереп була).

4.Иртә уңмаган  – кич уңмас, кич уңмаган – һич уңмас. (Бәхетсез, уңышсыз кешеләргә карата әйтелә).

      5. Кышын – арбаңны, язын чанаңны әзерлә. (Көне килеп җиткәч кенә әзерләнеп өлгереп булмый).

Табышмакларның җавапларын әйтәбез, рәвешләрне табабыз.

1.Иртә килә, кич кайта. (Кояш)

2.Җәен урманга патша,

  Кышын кардан да аста.(Аю)

3.Бушка килә, акчага китә. (Чир, авыру.)

4.Булмаган җире сирәк, үзе һәрвакыт кирәк.(Су)

5. Аяксыз, кулсыз, капка ача. (Җил).

ТАЙМ ПЭА ШЭА укучылар 30 секунд эчендә бер-берсенә рәвеш сүз төркеме турында сөйлиләр.

2.201 нче күнегү.

VI. Эшчәнлеккә рефлексия.

Укытучы: Укучылар, бүгенге дәрестә без алдыбызга нинди бурыч куйган идек?

Көтелгән җавап: Бирелгән сүзнең нинди сүз төркеме булуын ачыклау.

Укытучы: Моны ачыклау өчен без нәрсәләр эшләдек?

Көтелгән җавап: Җөмләне сүз төркемнәре  ягыннан тикшердек. Кроссворд чиштек. Сүзтезмәләрдә, шигырьдә бирелгән рәвешләргә сораулар куйдык.

Укытучы: Бүгенге дәрестә нинди билгеләмә уйлап таптыгыз?

Көтелгән җавап: Рәвеш – бу сүз төркеме. Ничек? Кая? Кайчан? Күпме? Нигә? Ни рәвешле? сорауларына җавап бирә. Җөмләдә хәл булып килә.

VII. Өйгә эш бирү

Укытучы: Сезгә 2 вариантта эш тәкъдим итәм. Берсен сайлап эшләгез.

1. 202 нче күнегү, мәкальләрнең 2 өлешен туры китер, рәвешләрне табып әйт.
2. Әлфирә Бикмәтованың шигырьләреннән рәвешләрне табарга.

Духовно-нравственное воспитание учащихся. 

 Классный час  «Поговорим о нравственных ценностях». 8 класс. 

Задачи: формировать систему знаний, умений, определяющих эстетическое отношение к действительности; формировать нравственные идеалы на положительных примерах;  умение самоорганизации, индивидуальной и коллективной деятельности, умение налаживать отношения с людьми; формировать способности воспитывающего влияния на других людей. 

Форма: пресс-конференция. 

Организационная подготовка: класс разбивается на микроколлективы, столы по кругу. 

Оформление:  «Цветок счастья счастья»; музыкальные композиции. 

Плакаты: «Чем человек умнее и добрее, тем больше добра он замечает в людях» (Б.Паскаль); «Возвышай себя миром души и красотой чувств!» (А.П.Чехов) и другие. 

Ход мероприятия: Всё, что прекрасно - нравственно. (Г.Флобер) 

Что такое нравственность? Оргмомент. 

Учитель: Знаете ли вы, что такое нравственность? Какие нормы и правила, определяющие обязанности человека по отношению к обществу, вы могли бы назвать?  

• Нравственность есть наука об отношениях, существующих между людьми, и обязанностях, вытекающих из этих отношений.(П.Гольдбах). 
• Нравственность - наука о соглашениях, придуманных  людьми  для того, чтоб совместно жить наиболее счастливым образом. Подлинная цель этой науки – счастье наибольшего числа людей (Гольвеций). 

Учитель: Мораль и нравственность – понятия-синонимы. Мораль в переводе с латинского так и означает «нравственность». 

Мораль – система норм и правил, определяющих обязанности человека по отношению к обществу, включает в себя общечеловеческие нормы: любовь к родине, трудолюбие, гуманизм, доброту, милосердие, честность, преданность, честь, достоинство, уважение к старшим и многое другое. 

Учитель: Существует ли моральный кодекс? Кто следит за его соблюдением? Каким образом нормы морали распространяются в обществе?  

В отличие от норм права, где за соблюдением закона надзирают специальные государственные органы, нормы морали официально нигде не зафиксированы и в течение столетий передавались из уст в уста, от отца к сыну, от старшего поколения младшему. Их можно встретить в народном творчестве: легендах, сказках, песнях, пословицах. 

Контроль за выполнением моральных норм осуществляется исключительно совестью каждого конкретного человека и общественным мнением. Именно поэтому быть или не быть моральным (честным, порядочным, добрым)  почти полностью зависит от личного выбора каждого. 

Учитель: Как называется наука о нравственности? 

Наука о нравственности называется этикой. Она говорит о том, как жить, какие поступки совершать, как относиться к людям. 

Учитель: Все вы, конечно, помните строчки из стихотворения В.Маяковского: «Крошка сын к отцу пришёл и спросила кроха: Что такое хорошо и что такое плохо?» Как бы вы объяснили это мальчику? 

Каждый человек должен знать, что в мире есть вещи мерзкие, гнусные, и испытывать к ним отвращение, негодование. Поступать плохо – это значит: 

Мозговой штурм: 

-наедине с самим собой поступать не так, как поступал бы на глазах людей; 

-лениться и бездельничать; 

-быть жадным, корыстолюбивым, негостеприимным; 

-требовать у отца и матери того, что не заслужил трудом; 

-лицемерить, говорить не то, что думаешь и чувствуешь; 

-давать пустые обещания, нарушать слово; 

-заискивать перед тем. Кто сильнее тебя; 

-наушничать, доносить на товарища; 

-малодушничать, уходить от ответственности за свой поступок; 

-проходить равнодушно мимо человеческой беды, горя; 

-употреблять свою силу, физическое превосходство во зло; 

-отступать перед опасностью из стремления сохранить покой, благополучие; 

-молчать, когда надо говорить, и говорит, когда надо молчать; 

-пустословить, произносить всуе святые имена; 

-смеяться над увечными; 

-не любить и обижать животных; 

-не считаться с мнением родителей, не заботиться о них. 

-Испытывать негодование к этим мерзким вещам, не поступать подобным образом – «хорошо», это нравственная доблесть. Быть в какой-то мере сопричастным к ним – «плохо», это подлость, измена, предательство, грех, по мнению верующих людей. Хорошее считать обязательным – вот одно из самых мудрых правил воспитания нравственности. 

Учитель: Какое нравственное правило является для вас основополагающим в вашей жизни? Почему? 

• Весь нравственный закон в одном слове заключается: люби ближнего твоего, как самого себя (Апостол Павел) 
• В 1887 году Л.Н.Толстой  в письме Р.Ролану так писал о нравственных правилах: «Самое простое и самое короткое нравственное правило состоит в том, чтобы как можно меньше заставлять других служить себе и как можно больше служить другим. Требовать от других как можно меньше и давать другим как можно больше. Это правило, дающее нашему существованию разумный смысл и вытекающее из него счастье, разрешает все затруднения». 

Учитель: Сегодня многие жалуются на упадок нравственности. В чём он, по-вашему, выражается в наибольшей степени? Что следует предпринять: 

Размышление: 

-в озлоблении людей; 

-в разобщении по политическим и идейным мотивам; 

-в эгоизме (каждый сам по себе); 

-в росте преступности; 

-в исчезновении элементарной культуры поведения; 

-в утрате идеологической и ценностной ориентации;  

-в том, что порвалась связь поколений и мн. др. 

• Наша моральная проблема – это безразличие человека к самому себе (Э.Фромм). 

Учитель: Припомните человека, который вызвал у вас сильное нравственное отвращение. За какие проступки и общие свойства личности вы его осуждали? Страдают ли окружающие от безнравственности такого человека? 

• Каждый человек – отражение своего внутреннего мира. Как человек мыслит, таков он и есть (Цицерон). 

Учитель: Можно ли страдать от собственной безнравственности? Подумайте, способны ли вы, если никто не узнает: 

-украсть что-то у соседа по парте; 

-съесть конфеты, которые мама отложила к празднику; 

-подать нищему, нуждающемуся в лечении, сделать благотворительный взнос; 

-написать анонимное письмо. 

Учитель: На основании этого сделайте выводы относительно своего морального облика. Как отличить нравственный поступок от безнравственного? 

Отличить поступок нравственный от безнравственного очень просто: если вы хотите, чтобы все люди поступали так же, значит, этот поступок – нравственный. А если не хотите, значит, безнравственный. 

Индивидуальные задания микроколлективам. 

1.Разделите лист на две колонки. Заполните их примерами нравственных и безнравственных поступков. Сопоставьте их с мнением товарищей. 

           Нравственно                                                                                             Безнравственно                                                                    помогать товарищу                                                                                   бросить товарища в беде                                           чтить умерших                                                                                            разорять могилы                                                                быть честным                                                                                              лгать и др. 

2.Рассмотрите утверждения. Обоснуйте собственную точку зрения.                                                                                                                             1) Между человеком и животным нет различия. Душевные явления человека совершаются так же, как у животного.                                                                                                                                                                      2) Между душой и телом нет различия. Душа есть некоторая деятельность тела.                                                                            

 3) Между мужчиной и женщиной нет различия. Женщина есть как бы безбородый мужчина меньшего роста.                                                                                                                                                                                       4) Между нравственностью и стремлением к счастью нет различия.                                                                                                                                                                                                                                                                             5) Нравственно то, что ведёт к благополучию.                                                                                                                                        6) Между прекрасным и полезным нет различия. Прекрасно только то, что ведёт к некоторой пользе.                                                                                                                                                                                                                              7) Всё новое считается прекрасным. Всё старое считается никуда не годным, отжившим. 

3. Ребята, давайте создадим «Цветок счастья», на лепестках которой вы напишите главные ценности, необходимые вам для удовлетворения жизнью. В сердцевине цветка поместим главную ценность. Но прежде мы послушаем стихотворение М.Андронова, в котором говорится о главной жизненной ценности. Какая она? (Главная жизненная ценность – сама жизнь). 

По тропинке той, что шла к реке, под поникшей веткой тополиной,                                                                                                    Бился голубь в детском кулаке на виду у стаи голубиной.                                                                                                                                                         Бился голубь, голубь был живой, а его кормилец восьмилетний                                                                                                                     В пыль уткнулся мёртвой головой и закат в селе не видел летний.                                                                                                                                                   А закат был от пожаров рыж. Бился голубь, как в тиски зажатый,                                                                                                                                                            Как хотел он взвиться выше крыш, как хотел взлететь к семье крылатой!                                                                                                                    Жизнь и смерть! Сплелись в один клубок. Мальчик был убит фашистской миной.                                                          Он лежал в пыли, а голубок сердцем рвался к стае голубиной. 

«Цветок  счастья» : любовь, вера, надежда, мечта, патриотизм, верность, доверие, добро, духовность, память, терпение, правда, свобода, совесть, счастье, честь, достоинство, воспитание, самовоспитание, самоконтроль, общественная активность, ответственность, инициативность, организованность, милосердие. 

• По мнению И.Канта, есть две основополагающие ценности – «звёздное небо над головой и моральный закон во мне». 
• А.П.Чехов говорил: «Надо быть ясным умственно, чистым нравственно и опрятным физически».                   Давайте, ребята, жить по законам нравственности, помнить о жизненных ценностях и тогда мы сохраним цельность души, её чистоту и незапятнанность, обретём право жить, не опуская глаз.