Коста Хетагуров "Генийы аразаг тых"
план-конспект урока (7 класс) на тему

Цыма цавæр бон схониккат сымах «ХОРЗ» ?

Ахуыргæнæг. Уæ разы дыууæ нывы : ацы нывы автор у Гюстав Курбе, иннæ нывы автор уырыссаг нывгæнæг Перов. Бакæсут сæм æмæ зæгъут, цы дзы æвдыст æрцыд, куыд уæм кæсы, ацы адæмы царды бирæ «хорз бонтæ» вæййы?

Дзуапп. Нывгæнджытæ нын равдыстой кусæг адæмы. Æрмæст сæ æддагбакастæй дæр ис бамбарын, æвадат уавæрты кæй цæрынц, уæззау куыст кæй кæнынц, сæ хъысмæт тæригъæддаг кæй у.

Ахуыргæнæг. Нывтæм-ма иу хатт бакæсут . Уæ зæрдыл уын, æнæмæнгæй, цавæрдæр ныв лæууын кæнынц!?

Дзуапп. Мæ зæрдыл мын æрлæууын кодтой Хетæгкаты Къостайы конд ныв «Дурсæттæг сабитæ»

Мах абарстам францусаг нывгæнæг Курбе, уырыссаг нывгæнæг Перовы æмæ Хетæгкаты Къостайы нывтæ

Иу хатт-ма бакæсут нывтæм, лæмбынæг байхъусут уæ æнкъарæнтæм æмæ зæгъут, цавæр хуызтæй сæ равдисиккат?

Дзуапп. Æз ме ʹнкъарæнтæ равдисин сау, хъулон хуызтæй, æрмæст-ма дзы ранæй -  рæтты  ныууадзин урс бынæттæ. Уымæн æмæ мæ зæрдæйы ис ныфс : ацы адæмы цард, уæлдайдæр та сабиты, фидæны кæй фæхуыздæр уыдзæн.

Ахуыргæнæг. Куыд уæм кæсы, Къостайы кой абон канд йæ æмдзæвгæтæй нæ, фæлæ ма йæ нывтæй кæй райдыдтам, уый цæуыл дзурæг у? Цавæр нысан æвæрд уыдзæн нæ разы нæ абоны урочы.  Уæ дзуаппыл уæ къордимæ ахъуыды кæнут (Къордгай куыст)

Дзуапп. Нæ ныхас абон, æвæццæгæн, уыдзæн Къостайы бирæвæрсыг курдиатыл.

…………………..

Уæдæ цавæр иумæйаг хатдзæгмæ æрцыдыстæм ацы урочы?

Дзуапп: Ацы урочы, Къостайы нывтæ, æмдзæвгæтæ, æхсæнадон хъуыдæгтæ, фыстæгтæм æркæсгæйæ, махæн нæ бон у зæгъын Хетæгкаты Къоста ГЕНИ кæй уыди, уый.