Ф Яруллин
план-конспект урока (9 класс) по теме

Тема:                         Ф. Яруллин Тормыш юлы, иҗаты.

Максат:                    1) Ф. Яруллинның тормышы, иҗаты белән танышу

                                    2)  сәнгатьле уку күнекмәләре булдыру өстендә эшләү

                                    3) үз-үзеңне тәрбияләугә омтылыш тудыру

Җиһазлау:              Ф. Ярулинга багышланган слайдлар,китаплар күргәзмәсе              

                                    Н. Островский портреты.

Дәреснең  барышы

1. Укутучы сүзе. - М.Җәлил исемендәге премия лауреаты, прозаик,драматург,шагыйрь Ф. Яруллиның исеме – Н.Островский , М.Җәлил ,А.Матросов, О.Кошевой кебек батырлар исеменә тәңгәл килә.

Язмышларга буйсынмас җан

        Аның “ Җилкәннәр җилдә сынала” әсәрен татар халкы гына сокланып укымый,ул русчага, башка телләргә тәрҗемә ителгән . “Сулыш”, “Танышлар арасында” дигән җ ыентыклары өчен М. Җәлил премиясенә лаек була. Аның ихтияр көче алдында баш ияләр , аның үрнәгендә авырлыкларны җиңәргә өйрәнәләр.

Корчагинга тиңләшерлек

Синең ихтияр көчең,

Безгә көч һәм зур дәрт бирә

Һәрбер язылган сузең.

2. “ Туган ягы кирәк кешегә ...”

Язучының Туган ягы, тормыш юлы белән укучы таныштыра ( укучы доклады ).(слайдлар күрсәтелә)

3. ( Әкрен генә музыка яңгырый “ Ык буйлары” Г. Зәйнәшева сүзләре,Г. Бакиров музыкасы)

   Укучы Ф. Яруллинның шигырен ( “Ык  буйлары” ) укый.

4. “ Тормышымда якын кешеләр ...”

   (әдипнең әнисенә багшланган шигырьләре укыла)

5.  Фаҗига . Ф. Яруллин хәрби күнегүләр вакытында турниктан егыла... Фанис, канаты сынган кош кебек, бушлыкка оча. Якты дөнья югала, ә анна соң госпиталь... ( Җир яңгырый “ Каз кычкыра”. Ф. Яруллин сүзләре ).
6. Яңадан тормышкка кайту.Тирә-якта яхшы кешеләр. ( Н. Островский сүзләре укыла. Укутучылар ярдәме. Фанис аларга рәхмәтле . “ Сез яхшы кеше икәнсез. “ шигыре укыла. Әкренләп тормышка кайту.
7. “ Күңелең – ак чәчәкле болын”

( Ф. Яруллинның тормышында чын мәхәббәт юлдаш. Ул – хатыны Нурсия. Ул һәрвакыт аның белән : газапларын җиңеләйтүче , яшәргә көч бирүче, иҗатка илһам өстуче. Аңа багышлап ул күп шигырьләр яза.

      “ Ак чәчәкләр” шигыре укыла.

8. Иҗат киңлеге. ( эдипнең иҗат тематикасы киң : Туган як, мәхәббәт, дуслык,тормыш фәлфәсе, юмористик шигырьләр. “ Туган ягы кирәк кешегә”, “ Эллә сагыну шул икән”, “ Әллә каян күренеп тора” шигырьләр укыла.
9. Нәтиҗә. Укытучы сүзе. Тормыш-көрәш.Авырлыклар һәркемгә дә килә.Кешелегеңне югалтмаска, яшәргә, көрәшергә кирәк. Көчлеләр генә бәхеткә лаек.Бәхет юлда ятмый. Аны кеше үзе төзи. Шагыйрь болай ди:

          - Сагышларым миңа язмыш биргән,

            Ә моңнарым булган тумыштан,

            Бәхет белән шатлыкларына гына

            Гел көрәшеп алам тормыштан.