Внеклассное мероприятие по физике на татарском языке "Большие гонки"
методическая разработка по физике по теме

                     БОЛЬШИЕ ГОНКИ

Мероприятие по физике на татарском языке

                         Программа

1. Слова, слова, слова
2. Лабораторная работа
3. Физическое лото
4. Доверяй, но проверяй
5. Домашнее задание
6. Конкурс физиков - практиков
7. Фокусы
8. Конкурс рисунков
9. Конкурс со зрителями
10. Стакан чая и физика

1. Вступительное слово учителя.

                                         Пусть кипит работа,

                                         Сложны соревнования,

                                         Успех решает не судьба,

                                         А ваши знания.

 1.Правила игры:  2 подсказки: помощь зала, подсказка знатоков

2.Приветствие команд. (Приложение 2)

3.конкурсы

            1. «Слова, слова, слова…» Составить по 3 слова играющих важную роль в физике.

            2. «Лабораторная работа». Капитаны выбирают по два лучших экспериментатора в каждой команде, которые получают экспериментальное задания и приступают к их выполнению. Через несколько минут они представят опыт, остальные должные объяснить.

 Задание 1. В бумажном стакне нагреть воду. Это возможно? Почему?

 Задание 2. «Су шәме». Шәмнең аскы өлешенә йөк беркетеп аны бераз авырайталар. Мондый шәмне пыяла савыттагы суга төшергәч, ул өске башын бераз һавада калдырып йөзеп йөрер. Шәм су эчендә озак яна алырмы? Яну шәм беткәнче диярлек дәвам итәр. Янып авырлыгы кимегән саен шәм өскә күтәрелә бара.

       3. “Физическое лото”

            4. “Доверяй,но проверяй” ( Ассистенты)

  Задание 1. “ Бездонный стакан”. Возможно?

  Задание 2.  В какой стакан была налита горячая вода. Почему?

            5. Домашнее задание. “Гимн физики”

            6. Конкурс физиков – пракитков.

  Задача 1. Үлчәп тормыйча, тулы стакандагы суның яртысын бушатырга кирәк. Моны ничек эшләргә?

   Җавап: стаканны әкренләп кыегайтып, төбе күренә башлаганчы суны агызырга кирәк.

   Задача 2. Өстәлгә буш шешә, линейка, су салынган колба куелган. Шуларны файдаланып, шешәнең күләмен табарга. Шешәгә суны бер салгач кире бушатырга ярамый.

    Җавап: Шешәгә, яртысыннан бераз гына артыграк итеп колбадан су салына. Линейка ярдәмендә шешәдәге су күләме исәпләнә: V1=S*H. Шуннан соң шешәнең астын өскә әйләндерәләр һәм су өстендәге һава күләмен V2 не исәплиләр. Шешәнең күләме V1 + V2.

        7. Фокусы.   

1. “Кулъяулыгын яндыру”. Кулъяулыгын суда чылаталр һәм суын сыгалар. Анныры аңа спирт сибеп ут төртәләр. Спирт янып беткәч, ут сүнә. Кулъяулыгы шул килеш кала.

2. “ Төпсез стакан”

    8. Конкурс рисунков.

    9. Конкурс со зрителями                        

1.Ни өчен коры җиргә чыгарылган кит үлә?

Җавап: Коры җирдә китка Архимед көче тәэсир итми һәм ул үз авырлыгы белән үзен кысып үтерә.

2. Электр лампасының пыяласы ватылса, аны космоста файдаланып буламы?

Җавап: Космоста һава булмау сәбәпле, анда пыяласыз лампаны да файдаланырга ярый.

3. Айда компас белән файдаланып буламы?

     Җавап: Булмый, чөнки Айның магнит кыры бик көчсез. 

     4. Җылы булмәдә бозны тунга төреп куйсак,аның эруе тизлэнерме?

Җавап:Тун җылылыкны начар уздыра.Аның аркылы бозга җылы hава килу тоткарлана,hәм боз тун эчендэ акрынрак эрер.  

     5.Боз,су hәм су пары молекулалары бер-берсеннән аерылалармы?

     6.Исле май нинди булмәдә тизрэк тарала:салкын булмэдэме әллә җылысындамы?

     10.Устали?Чем обычно заканчиваются праздники?

       - Чаепитием!

        А сейчас завершающий конкурс.

Конкурс: “Физика һәм чәй”

За каждый правильный ответ 1 балл.

1. Самоварның тоткаларын ни өчен агачтан яки пластмассадан ясыйлар?
2. Ни өчен кайнар чәйдә шикәр тизрәк эри:?
3. Шикәр тизрәк эресен өчен чәйне ни өчен кашык белән эретәләр?
4. Ни өчен кайнар чәйне аллюминий савыттан эчкәндә иреннәр пешә, ә фарфор савыттан эчкәндә пешми?
5. Кайнап торган суның температурасы хәрвакытта да 1000  с буламы?
6. Чәйнекне җылытканда кайвакытта аның капкачы кикергәли. Моның сәбәбе нәрсәдэ?
7. Кайнар су агызганда нинди стакан ешрак чатный: калын стеналасымы яки юкасымы?
8. Ни өчен кайнар су агызыр алдыннан стаканга кашык куялар?
9. Бер үк температурадагы кайнаган һәм кайнамаган суны җылыта башласак, аларның кайсысы тизрәк кайнап чыга?
10. Тәликәгә салынган чәй ни өчен стакандагыга караганда тизрәк суына?
11. Кайнап чыгар алдыннан чәйнек ни өчен җырлый?

Заключение:Биографы Ньютона рассказывают,что в первое время в школе он очень посредственно. И вот однажды его обидел лучший ученик в классе.Ньютон решил,что страшная месть для обидчика-отнять место первого ученика.Дремавшие в Ньютоне способности проснулись,и он с легкостью затмил своего соперника.

      С того счастливого для мировой науки эпизода начался процесс преврашения скромного английского школьника в великого ученого.

                                            Эпиграфы

              1.Сделал,что мог,пусть другие сделают лучше

                 Не знаю,чем я могу казаться миру,

                 Но самому себе я кажусь мальчиком,

               Играющим у моря,которому удалось

               Найти более красивый камешек,чем другим:

               Но океан неизвестного лежит передо мной.

                                                       Исаак Ньютон(1643-1727)

 2.Счастлив в наш век, кому победа

    Далась не кровью,а умом

    Счастлив,кто точку Архимеда

    Сумел сыскать в себе самом.

                      3. “Я мыслю, следовательно, я существую”

                                                                                           Декарт.

Приложение 2. Гимны для команд

1.                                                 Каләм тотып кулларга

                                            Формуланы язарга

                                   Өйрәтәләр физикада,физикада

                                      Ешлыкларны тапканда

                                         Периодка бүләргә

                                 Өйрәтәләр физикада,физикада

                                      Физика формуласын

                                    Тормышка кулланырга

                                Аңлаталар физикада,физикада

                                     Законнарны белергә

                                    Мәсәләләр чишәргә

                                Өйрәтәләр дәресләрдэ,дәресләрдә,

2. Укырга килдек без бу мәктәпкә

Укымыйча безгә ярамый

Укымаган кеше – кеше түгел

Тырышмаган кеше – кеше түгел

Тырышмыйча безгә ярамый

       Яратабыз мисал чишелгәндэ

       Яратабыз тәҗрибәләрендә

        Бернигэдэ карамый

       Физикасыз яшәү ярамый

Укымаган кеше укымасын

Андыйларга уку кирәкми

Өйрәнергә кирәк Ньютон кебек

Өйрәнергә кирәк Эйнштейн кебек

Укымыйча безгә ярамый

       Яратабыз Рәисә апабызны

        Яратабыз аның дәресләрен

        Бернигә дә карамый

        Физикасыз яшәү ярамый.