Мы с наслаждением познаём математику…
план-конспект урока (11 класс) на тему

Арча районы Шушмабаш урта мәктәбе

(Студентлар белән очрашу кичәсендә

 үткәрелгән уен  )

II категорияле математика укытучысы:

Ганеева  Альмира Михайловна

2008-2009

Тарихи шәхесләр

5 балл. 

XVI гасыр. Французлар ислам хөкүмәтенең үз гаскәрләренең командованиясенә катлаулы шифр белән язган хәбәрен кулга төшерәләр. Бер математик бу шифрга ачкыч таба. Шуннан соң французлар исламнарның планнарын беләләр. Төрки кырында җиңү арты, җиңү яулый башлыйлар. Бу математикны гаепләп чыгалар, янәсе ул иблис ярдәмен кулланган. Һәм аны яндырырга дип хөкем чыгаралар. Ләкин бу математикны яклап чыгалар, чөнки ул үз шәхәрендә яхшы математик кына түгел, ә яхшы адвокат та була. Соңрак ул король киңәшчесе итеп бигеләнә. Аның гомеренең төп эше – математика була. Бу матемаикның исемен атагыз.

10. балл. 

Борынгы грек галиме, философы б.э.кадәр VI гасырда яшәгән. “Сан ул бөтенесе дә” (“Число – это все”) дигән сүз бу галимнеке. Аның укучылары, табигатьтә булган барлык күренешләр белән дә саннар идарә итә, саннар гармония, космосның җаны дип уйаганнар. Беренче 4 сан – 1,2,3,4 – ут, җир, су һәм һаваны , бу саннарның суммасы – 10 бар дөньяны аңлаткан. Бу галим саннарны так һәм җөп, гади һәм төзелмә саннарга бүлгән, музыканың математик теориясен ача. Кем ул?

15 балл.

 Мисыр гарпедонаптлары үз эшлренең остасы саналган. Ләкин бервакыт Грециядән килгән кеше аларга карганда остарак һәм зирәгрәк булып чыккан. Мисырлылар кунакка пирамиданың биеклеген исәпләргә кушканнар. Грецияле мәсьәләнең бик гади һәм матур чишелешен тәкъдим иткән: ул озын таякны җиргә кадап куйган һәм болай дигән: “Таяк күләгәсенең озынлыгына тигез булган вакытта пирамида күләгәсенең озынлыгы пирамиданың биеклегенә тигез.”

   Бу галимнең исемен әйтегез.

20 балл.

Бу немец математигын “матемтика короле” дип атаганнар.

        Кем ул?

25 балл.

 Он был спокоен и задумчив

Загадкой века увлечен,

Над ним невежественный воин

Взмахнул  разбойничьим мечом.

        Прошли столетий вереница

        Научный подвиг не забыт,

        Никто не знает, кто убийца

        Но знают все кто был убит.

                Өч ягы билгеле булганда өчпочмак мәйданын табу формуласын без Герон формуласы дип йөртәбез.Ә чынлыкта исә, ул формуланы икенче бер борынгы грек галиме исбатлаган. Ул галим комга ниндидер сызымнар сызып утырганда Рим солдаты кылычыннан һәлак була.

        Ул галимнең исеме.

Бөек математиа иле

5 балл.

Бабайның яшен төрле цифрлар ярдәмендә языла торган иң кечкенә өчурынлы сан белән күрсәтергә мөмкин.

        Нинди сан?

10 балл.

Койма корганда балта осталары бер туры буенча 10 багана утыртканнар. Баганалар арасында ераклык 2м булган.

                Койма озынлыгы күпме?

15 балл.

Кабыргасы 5 м булган кубның каркасын кою өчен күпме тимер чыбык кирәк?

20 балл.

Ягы 1 м булган квадратны, ягы 1 см булган булган квадратлара бүлгәннәр һәм аларны иңе 1 см булган поласа рәвешендә бер рәткә тезгәннәр.         

                Поласаның озынлыгы күпме?

25 балл.

Квадрат һәм ромбның яклары бер тигез озынлыкта.

                Кайсы фигураның мәйданы зуррак?

Теорема.

5 балл.

Пифагор теоремасы.

10 балл.

Виет теоремасы

15 балл.

Фалес теоремасы

20 балл.

Герон формуласы

25 балл.

Математика фәнендәге законар җәмгыятьтәге законнардан нәрсә белән аерыла?

Сюрприз.

5 балл.

Математика фәнендәге законар җәмгыятьтәге законнардан нәрсә белән аерыла?

10 балл.

Баллар бушка бирелә

15 балл.

Сикереп рәсем ясау

20 балл.

Мәзәк сөйләп көлдер

25 балл.

Танып бел

Серле тартма.

5 балл.

10 балл.

15 балл

20 балл.

25балл.