Викторина "«Чаваш халахне сутта каларакане - И.Я.Яковлев»
методическая разработка (2, 3, 4 класс)

Викторина - вёйё

«Чёваш халёхне =утта кёларакан. - И?Я?Яковлев»

Урок тĕллевĕсем%

1? Ачасен И?Я?Яковлев пурнё=.: унăн калав.сем =инчен пухнё п.л\сене =ир.плетесси?

2? +ыхăнуллă пуплеве: шухёшлав: тимл.хе аталантарасси?

3? +ыннён ырё ен.сене курма: .=чен: тимл.: туслё пулма: т.р.сл.хе: пур халёха хисеплеме в.рентесси?

Кирлĕ хатĕрсем:И? Я? Яковлев портреч.: И? Я? Яковлев пурнё=.пе =ыхённё к.некесем: баллсем шутламалли хутран касса кăларнă =аврашкасем: проэктор: экран?

Урок умĕнхи .=% малтанхи уроксенче в.ренекенсене И?Я? Яковлев пурнё=.пе к.скен паллаштармалла? «Хура=ка»: «Утёра»: «Лаша шырани»: «Автан»: «Пулё с.рни»: «Кахалпа юлхав»: «Суе=.»: «Чакак» калавсене вуласа тухса тишкермелле?

Урок юхём.

I? Класа урока й.ркелени?

II? Урокён темипе: т.ллев.семпе: .= й.ркипе паллаштарасси? Ачасене ви=. ушкёна уйёрни?

III?«Чёваш халёхне =утта кёларакан. - И?Я?Яковлев» викторинё — вёйё?

(Кашни ыйтёва  т.р.с хуравлакансем п.рер =аврашка иле=.)?

   1? И?Я? Яковлев хё=ан тата ё=та =уралнё? (1848 =улхи ака уйёх.н 25-м.ш.: Тутар Республикинчи Кённа-Кушки ял.)?

   2? И?Я? Яковлев м.нле в.рен\ заведений.сенче в.ренн.? (ялти училище; =.р ви=ме в.ренекенсен клас.сем: Ч.мп.р хулинчи гимнази; Хусан университеч.)

 3? Яковлев алфавит.нче ми=е сас палли пулнё? (25)

   4? Вёл ми=е букварь хат.рлен.? (3)

   5? Ч.мп.р хулинче чёваш ачисем валли м.н у=нё? (шкул)

   6? Яковлев ми=е =ул пурăннă: хă=ан =ĕре кĕнĕ? (82 çул: 1930-мĕш =ул)

  7? Чăваш Республикинче Иван Яковлевича мĕнле чысласа астăва==.? (Шупашкарта палăк: Яковлев проспекчĕ пур: Педагогика университечĕ: шкулсем И? Я? Яковлев ячĕпе хисепленсе тăра==ĕ: музейсем пур)

IV? «Хăш калавран» конкурс

- +ак сыпăксене И? Яковлевăн хăш калавĕнчен илнĕ?(Кашни тĕрĕс хуравшăн - 1 балл - 1 =аврашка)

1) «-Эсĕ ă=та та пулин ют лаша =\ренине курман-и? - тесе калать тет»? («Лаша шырани»)

2) «+ынсем чупса пычĕ= тет: кашкăрĕ =ук та тет»? («Суе=ĕ»)

3) «Хĕлле: сивĕ пулсан: йывăрлăх =ине ларать те: «Чак-чакак: чак-чакак» тесе чакаклатать»? («Чакак»)

4) «Манăн пу=а кĕлет пĕрени =умне шан! тутарса хăварчĕ?» («Хура=ка»)

5) «Чăвашсем сĕрсе кăлармассерен: -+ук та =ук! - тесе кала==ĕ тет»? («Пулă сĕрни»)

6) «+улла вăрманта вăл чĕпĕ кăларать: ялтан =ăмарта вăрласа кайса: чĕпписене тăрантарать»? («Чакак»)

V. «Сăнланă тăрăх герой:  калав  ятне пĕл» конкурс?

(Герой ятне каланăшăн - 1 балл: калав ячĕшĕн - тепĕр балл)

1-«Шурă улаччĕ: - тесе каларĕ тет»? («Лаша шырани» - лаша)

2-«Сасси аван: х\ри илемлĕ: авăна-авăна тăрать? Киккирикки пысăк: тĕклĕ ураллă: качи вăрăм» («Автан»)

3-«+улла вăрманта пурăнать: юр =усан яла пырать? Ялтан =ăмарта вăрласа кайса чĕпписене тăрантарать» («Чакак»)

4-«Эпĕ ăна хĕлле =унашкана к\лтĕм»? («Хура=ка»)

VI «Калава малалла тёс» конкурс

(Калав содержанине =ывăх тĕрĕс предложени йĕркелесен - 2 балл)

1-«Ĕлĕк пĕр кахалпа юлхав пурăннă тет? Кахалĕ улма йыв==и айне кĕрсе выртнă тет те…» («…- Ай-ай: манăн =ăвара пĕрер улми татăлса \кинччĕ - тесе выртать тет»)

2-«Вăл тăр кăнтăрла урапа =ине хăпарать те…» («…ки-ки-рик-ку!» тесе авăтать»)

3-«- +ак ху айăнтиех мар-и? - тесе каларĕ тет лешĕ? Хайхи ут =инчен анса пăхрĕ тет те лашине…» («…- =акă: =акă: =акă! - терĕ тет»)

4-«Хам =уна =ине лартăм та…» («…- Ну: атя: Хура=ка: урамалла? - тесе пушăпа =ат! тутартăм»)

VII? «Пантомимă» конкурс.

Ушкăнсем пĕрер калав («Лаша шырани»: е «Суеçĕ»: е «Пулă сĕрни») пантомимăпа выляса кăтарта==.: теприсем хăш калав пулнине кала==ĕ: (Ăнланмалла та интереслĕ кăтартнăшăн - 3 балл: калав ятне пĕлнĕшĕн - 1 балл)?

VIII? «Япаласем тёрёх калава  пĕл» конкурс

Ачасене япаласен \керчĕкĕсене кăтартмалла? Вĕсен ку япала хăш калавран тата хăш геройăн пулнине пĕлмелле? (Тĕрĕс пĕлсен - 2 балл)

1)Автан х\ри («Автан»)

2) +ăрттанпа кара= («Пулă сĕрни»)

  3) Пан улми («Кахалпа юлхав») 

  4) +ăмарта («Чакак»)

  5) +унашка («Хура=ка») 

  6) Лаша («Лаша шырани»)

  7)Кашкăр («Суе=ĕ»)

IX «Сёмахсем тёрёх калав ятне пĕл» конкурс

Доска =ине сăмахсен ушкăнĕсене =ырнă? Ачасен кашни ушкăнри сăмахсене вуласа тухса вĕсем хăш калавра тĕл пулнине каламалла: тата мĕнле сăмах =ак ушкăнра ытлашшине тупса палăртмалла (икĕ балл): сăмахсемпе усă курса калав содержанине =ывăх предложенисем йĕркелемелле (кашни предложенишĕн - 1 балл)

1-Улма йывă==и: слива: пан улми: =ăвар. («Кахалпа юлхав»)

2-Йытă: =уна: йĕлтĕр: пĕрене? («Хура=ка»)

3-Вăрман: чĕпĕ: ял: =ăмарта: кĕнеке? («Чакак»)

4-Сасă: урапа: х\ре: киккирик: ура: алă? («Автан»)

5-Ача: кашкăр: тилĕ: сурăх? («Суе=ĕ»)

6-Ял: лаша: ăслă =ын: хула? («Лаша шырани»)

X? «Ваттисен сăмахĕсем» конкурс

И?Я? Яковлев калавĕсенчи ăса вĕрентекен сăмахсене тĕрĕс пу=тармалла% Пĕрре улталăн: иккĕ улталăн: ви==ĕмĕшĕнче ларса макăрăн? Чăваш: вырăс: тутар - пурте пĕр: =ынсем?(Кашни сăмаха уйрăм хăю =ине =ырнă? Кашни ушкăн пĕр евĕрлĕ ĕ= илет? Тĕрĕс уйăрса йĕркелесен - 4 балл: чи хăвăрт пу=таракансене - хушма 1 балл)

Ачасем И?Я? Яковлев калавĕсем мĕнле пулма вĕрентнине каласа хăварни?

XI Урока пĕтĕмлетни?

Баллсене (=аврашкасене) шутласа хăш ушкăн =ĕнтернине палăртасси? Яковлев кун-=улĕпе калавĕсене ачасем мĕнле пĕлнине пĕтĕмлетсе калани?