"Башкортостан - мой край родной"
план-конспект занятия по теме

                  Республика к2н2н8 арнал5ан кис8.

Ма6сат: суверенитет, суверенлы республика тура3ында т2ш2нс8  бире9;

            Тыу5ан ил тура3ында белемд8рен ки78йте9;

             милл8т-ара татыулы6, ду1лы6 той5о3о т8рби8л89;

Йы3азландырыу:  слайдтар, шар4ар, презентация

Кис8 барышы:

С8хн8л8штере9.

        Ҡурай мо7о. С8хн8г8 милли кейемд8ге балалар сы5а.

Слайд «Баш6орт хал6ыны7 барлы66а киле9е»

1 бала:         Ҡай4а бар ик8н донъяла5ы и7 матур ер?

2 бала:         Ҡай4а ик8н донъяла5ы и7 бай ер?

3 бала:         Белм8йем – белм8йем… Бик к9п ер48р 9ттек, к9п 3ыу4ар кистек, 8мм8 8лег8 ундай ер осраманы.

        Балалар ял итерг8 ултыралар. Ҡурай мо7о я75ырай.

        Б9ре килеп сы5а. Ҡурай мо7о тына. Балалар5а 6арап тора ла яй 5ына атлай башлай.

4 бала:         *й48ге4, уны7 артынан барайы6.

5 бала:         Б8лки ул бе44е донъяны7 и7 матур ерен8 алып барыр.

        Зал буйлап 9т8л8р. Слайд эрг83ен8 килеп ба1алар. Ҡурай мо7о.

6 бала:           К9пме тау4ар, 3ыу4ар к9реп,

                    Илд8р ги438м д8,

                    Табалманым  38йб8тер8к

                    Ошо ер48н д8.

7 бала:         Нинд8й матур ер!

8 бала:         Нинд8й бай ер!

9 бала:         Ул ел8ге, к2м2шт8й 3ыуы, 6алын урманы.

10 бала:        *й48ге4, ошонда т2пл8н8йек.

1 бала:         (4ебе4 - баш6орт булайы6. С2нки бе44е баш 6орт – баш б9ре ошо ерг8 килтер4е бит.

        Музыка к2с8й8.

          Балалар сы5а

Слайд  - т8би58т. Слайдтар Урал тауы. Халы6 йыры «Урал»

У6ытыусы:

Шул замандан алып баш6орт хал6ы  баш6орт иленд8 – Урал тау4ары ит8генд8 к2н к9р8 башлай4ар.

Ри98й8тт8р буйынса, Урал 394е «ур» - 6ал6ыу урын 38м «ал» - «алтын» 39448рен8н барлы66а килг8н.

Ер й242нд8ге и7 борон5о тау4ар  - ул  Урал тау4ары. Донъя яратыл5андан у6 баш6орт хал6ы бабалары ошо ер48 й8ш8г8н, изге т89т2й8гебе4 ул к9к Урал.

        Уралды7  ки7 далалары, урмандары,  саф 3ыулы йыл5алары, унда5ы балы6тары, алтын-к2м2ш2, 6имм8тле тиреле й8нлект8ре  баш6а милл8т кешел8рен д8 94ен8 тарта.

Рус милл8те кейеменд8 Дин8, Ф8тих, Ай4ар сы5а.

Дин8:           Ай, Урал, ты мой, Урал

Великан седой Урал!

Головой под облака

Поднялся ты, мой Урал!

Моя песня о тебе,

О любви моей к тебе

         Вместе с полною луной

Золотом одет Урал,

Вместе с утренней зарей

Серебром блестит Урал.

Фатих:                По бокам твоим, Урал,

Встали темные леса,

А у ног твоих, Урал

Степь – зеленая краса

Ай, Урал, ты мой, Урал

Великан седой Урал

Все слова я растерял,

как воспеть тебя, Урал?

Айдар:        Заиграй же мой курай,

Песню, чтоб вошла в сердца,

И Урал, и весь наш край

Прославляя без конца!

У6ытыусы:

        Т8би58т байлы6тарыны7 бик  к9п булыуы бе44е7 ата-бабаларыбы45а 6ыйынлы6тар  тыу4ыра. С2нки, байлы6 туплау ма6сатында баш6орт илен 6ул5а т2ш2р2рг8, 8 баш6орт хал6ын 6ол итерг8  тел89сел8р к9б8й8.

Шу5а к9р8 л8 , те98л 456  йыл элек баш6орт хал6ы 94 ерен, ту5ан телен, милл8тен 3а6лап 6алыу ма6сатында 94 ирке мен8н Рус д89л8тен8 6ушыла.

Ду1лы6 монументы - слайд.

Ильяс:          Атайым 8йт8:

                - Ватан.

                *с8йем 8йт8:

                - Ватан.

                Атайымды, 8с8йемде

                Мин ны6-ны6 яратам.

                6абатлайым атайымды7, 8с8йемде7 мин 394ен:

                - Ватан. Ватан. Ватанымды яратам.

Балалар  та6таны7 ике я5ына сы5ып те4ел8.

Йыр «Иманлы ил»

М8кт8пк8с8 й8шт8ге балалар сы5а.

Урал:  Ватаным – Р8с8й

 Бе4г8 атай-8с8й.

        Денис:        Тыу5ан ерем _ Баш6ортостан,

                        Яратып бе44е 6ос6ан.

Вилена:   Белоретым - И4ел башы ,

      Тыу5ан ер4е7 й242к 6ашы.

        Юли8:        У1ман58лем – тыу5ан ауылым

                        3инд8 9т8 бала са5ым.

Арслан:  Мин б8хетле бала, тиеп,

     Ерг8 оран 3алабы4.

Илзир8:%8зиз тыу5ан илебе4г8

М87ге то5ро 6алабы4.

У6ытыусы:

        1990 йылды7 11  октябренд8 Республикабы4 94 аллы – суверенлы тип и5лан ителде 38м Баш6ортостан Республика3ы тиг8н исем алды.

        Гимн я75ырай. Ая6 9р8 ба1алар.

Дин8:                    Гимн я75ырай- ул шундай к2сл2

                Ватанын уйлай ты7ла5ан кеше.

                Эст8н ант бир8 32й2рг8 илен,

                32й2рг8 хал6ын 38м ту5ан телен.

Данияр:        Байрам б2г2н, байрам б2г2н –

                Республикамды7 к2н2.

                Флаг я3аным байрам5а,

                Ми78 шундай к97елле.

                Флагымда з87г8р т21 бар,

8. урта3ы ап-а6тан,

й8шел т21 т8 бал6ып тора –

2с т21т2 л8 яратам.

Г2лг2н8:        З87г8р т212 – ул хал6ымды7

                Уй – ни8те, сафлы5ы.

Дин8:                А6 т21 – ул именлек т212,

                Хе4м8тт8шлек, паклы5ы.

Ильяс :            * й8шеле – ул азатлы6,

                М87гелек й8ш89 т212.

Слайд -  герб 39р8те.

У6ытыусы:

        Башҡортостан  Республикаһының  үҙ  гербы (слайд) , үҙ  гимны, байрағы флагы (слайд)  бар. Республикабыҙҙың  тәүге  президенты  Мортаза  Ғөбәйҙулла  улы Рәхимов (слайд)  - Башҡортостан  халыҡтарының  яҙмышы, киләсәген  ҡайғыртҡан хәстәрлекле  етәксе, оло шәхес булды. Б2г2нг2 к2нд8  л 8  8леге Президентыбыҙ Р2ст8м З8ки улы Х8митов  (слайд)  һәм  Башҡортостан  хөкүмәтенең тырышлығы  арҡаһында  республика   к9п уңыштарға  өлгәш8. Беҙҙә  именлек, милләт- ара татыулыҡ һаҡлана. Башҡорт теле, рус теле менән бер рәттән  дәүләт  теле  тип  3анала. Былар  бөтәһе лә Башҡортостан  суверенитетының  изге  емеше.

  Ҡотлау 2с2н 394  ____________________________________________бирел8

Ф8тих:        Тыу5ан илем, тыу5ан ерем –

                Мине7 Баш6ортостаным.

                Тыныс бул3ын, имен бул3ын

                К2нд8рем 38м ал та7ым.

Йыр «Б8хет 2с2н»

Билал:        Малай4ар, 6ы44ар 32йл8ш3ен

                Илемд8 94 теленд8.

                Баш6орт теле – мине7 телем,

                Баш6ортостан -  мине7 илем,

                Мин б8хетле  еремд8.

Вилдан:        Баш6орт теле – мине7 телем,

                Х2рм8тл8йем мин 3ине.

                Матурлы5ы7, неск8леге7

                Та7 6алдыра бит мине.

Айзид8:         Ту5ан телен белм89сен8н

                Тыу5ан ерен 3орама.

                Тыу5ан ерен белм89сен8н

                Тыу5ан илен 3орама.

У6ытыусы: Балалар,  3е4 ту5ан тел тура3ында нинд8й 8йтем, м868лд8р бел83еге4?

        Иле ю6ты7 – к2н2 ю6,

        Теле ю6ты7 – й9не ю6.

        Теле бар4ы7 – иле бар,

        Иле бар4ы7 – ирке бар.

        *с8м теле – с8с8н теле.

Йыр «Ту5ан  телем»

Данияр   :        Салауат та ту5ан баш6ортон

                (4 теленд8 4урлап данла5ан.

                Уралына, б2й2к хал6ына,

                Й8н аямай ирек даула5ан.

                                 Слайд – Салауат Юлаев6а 38йк8л. Йыр  я75ырай Салауат Юлаев тура3ында.

У6ытыусы:                Салауат Юлаев – бе44е7 милли батырыбы4. Ул и1 киткес талантлы, б2т8 я6лап у75ан егет бул5ан 38м  бик ирт8 5848тт8н тыш 38л8тле кеше булып 2лг2рг8н.  Халы6 теленд8  Салауатты ун д9рт й8шенд8  батыр бул5ан, ти48р.  * батыр исемен алыу ул заманда - ____ быуатта ан3ат булма5ан, илд8 батыр4ар бер8мл8п кен8 3анал5ан. Ун алты й8ше тулыр са6та Салауат батыр булып 6ына т9гел, с8с8н,ша5ир булып та танылып 2лг2рг8н.

2с2нс2 класс у6ыусылары  «Уралым» ши5ырыны7 русса5а т8ржем83ен 32йл8п ишеттер4е. Ул  бик белемле бул5ан, рус телен 38йб8т белг8н.  Салауат Юлаев 94 илене7 ирке, хал6ыны7 азатлы5ы 2с2н к2р8шк8н 38м батырлы5ы, а6ылы, 6ыйыулы5ы мен8н исемен тарих битт8рен8 м87гелекк8 я45ан ш8хес.

        *г8р 48 ва6ыт машина3ы бул3а, Салауат батыр бе44е7 заман5а килеп сы63а, ул хайран 6алыр ине. Уны7 хал6ы азат, ирекле, етеш тормошта й8ш8й, 38м 94 й242н,  милл8тен, телен ю5алтма5ан.  Ул 5ына ла т9гел, Баш6ортостан – к9п милл8тт8р татыу й8ш8г8н т2б8кт8р4е7 бере3е.

Йыр «Баш6ортостан- ил ген8м»

6урай тажы т2429

%8лим:                       Радионан  38р к2н ирт8н

                С8л8мл8й бе44е @ф2.

                @ф2 – тыу5ан баш 6алабы4

                Тыу5ан йортобо4 т21л2.

Вилдан:                      Бе4 94ебе4 – баш6орттар,

                Салауат то6омонан.

                3а6лайы6 телебе44е

                32й8йек илебе44е.

Ильяс :                         Баш6ортостан – тыу5ан илем,

                Ул бит 3а6лай ту5ан телем

Дин8:                Ул бит 3а6лай я6ты к2н2м

                Бир8 ми78 а6ыл, белем.

Ф8тих:                       Баш6ортостан – тыу5ан ерем

                *с8йемд8й бер48н – берем.

Ай4ар:                        Баш6ортостан – мине7 Ватан

                Яратамын бала са6тан.

Данияр:                         Ҡурай с8ск83е ете таж,

                Ниге4е - ете ырыу,

                Бар милл8тт8р мен8н берг8

                Б8хетле тормош 6ороу.

У6ытыусы:   Тормош үҙенең  тәбиғи закондары менән алға бара. Башҡортостан Республика3ыны7  үҙаллы  булыуын, халыҡтарҙың бәхетле, ирекле бай йәшәүен беҙ үҙ аҡылыбыҙ, көсөбөҙ менән генә булдыра  алабыҙ. Рухыбыҙ, телебеҙ, һәм милләтебеҙҙе һаҡлар алып ҡалыр өсөн беҙ янмаһаҡ, бүтән бер кем дә янмаҫ. Ер йөҙөндә башҡҡорттоң бөйөк рухы, көс-ҡеүәте, милл8те, ырыуы мәңге йәшәһен.

         (4 иле7де я6лар бул,

              Хал6ы7а 3ин 6ал6ан бул,

              (4 теле7д8 ятлар бул,

         (4 ере7д8н атлар булл.

                Халы6 тер8ге бул3а5ы4,

            Ил й2р8ге бул3а5ы4,

             Ал5а китер Баш6ортостан,

          С8ск8 атыр баш йортом.

            Һис ю5алма1 баш6ортом.

       Йыр «Ҡарлу5астар т2й8ге»

Галина Дильбар Рафаиловна,

учитель начальных классов МОБУ СОШ №2 с.Инзер

                                     «Е7е9 к2н2»

Ма6сат: Б2й2к Ватан 3у5ышы, уны7  халы66а 6ыйынлы6тары тура3ында балалар5а а7латыу;

              балалар4ы7 94а7ын, фекерл89 6е983ен 91тере9;

            Тыу5ан илебе4г8 6арата 5орурлы6, 32й29 той5олары т8рби8л89;

Йы3азландырыу: шар4ар, плакаттар, репродукциялар.

                                           Байрам барышы

    «День Победы» йыры я75ырай.

Балалар сы5ып те4ел8.

Йыр4ы7 тауышы к8мей.

 Г2лг2н8

Болондар4ы к9меп Май4ы7

Н8фис г2л2н8,

Е7е9 к2н2 бал6ып килде

Тыу5ан илем8.

Г2лк8й

Тик Е7е9 94ен8н-94е

Килм8не ерг8,

Уны яулап 6а3армандар

К2р8ште берг8.

Юлдаш

Олатай4арыбы4 яу4а

Е7е9 яуланы,

Фашистар4ы д2м2кт2р2п,

Илен данланы.

У6ытыусы.

9 Май – Е7е9 к2н2. Был дата б2й2к батырлы6 38м ватансылы6, 4ур 6ай5ы 38м 3у5ыш 6орбандарын и1к8 алыу, б2т8 донъяны 6анлы фашизмдан 6от6ар5ан яугир4арыбы4 батырлы6тары 2с2н шатлы6 38м 5орурлы6 символына 89ерелеп, календар4а 5ына т9гел, кешел8р к97еленд8 л8 м87ге 3а6лана.

Дин8

3аумы,  Е7е9.

3аумы, Б2й2к Е7е9.

Изге Е7е9 – я6ты кил8с8к.

Й248р йылдар 6абат 9теп китер,

Тарих 3ине м87ге бел8с8к.

Левитан тауышы.

Шартлау, атыу тауыштары.

1941-се  йылды7 22 июненд8 Гитлер 58ск8р48ре бе44е7 илг8 6аршы 3у5ыш аса.

3у5ыш. Был 3ал6ын 3944е ишете9 мен8н й2р8кт8р 6ы1ыла.

Биш кен8 х8рефт8н тор5ан был 39448 м87ге у7алма1 ер яра3ы, к97ел яра3ы, 242лг8н 59мер, й8тимлек… 

Диана

Тыу5ан илг8 32й29 к9пме тора?

Тарихтан ю6 э4л8п таба3ы:

Егерме  л8 миллион 6айтма1 59мер-

Уны7 ха6ы, уны7 ба3а3ы.

Й8мил

Яу 6ыр4ары к9пт8н инде тынды,

Шул 6ыр4ар4а м87ге 6алды5ы4.

3е4 – 9лем3е4, 9лемеге4 мен8н

Е7е9 булып бал6ый даны5ы4.

Йыр  «Батыр5а 38йк8л»    Айгиз8

У6ытыусы.

Х84ер тарихи 3андар5а к94 3алайы6.

6от ос6ос 3у5ыш 1418 к2н дауам ит8. 34 477 000 кеше 3алдат шинелен кей8.

У1ман58ле ауылы хал6ы   ла    3у5ыш6а   3алдаттар  еб8р8. К9пт8ре  тыу5ан я6тарына 8йл8неп 6айта алмай.

Данияр

Мин фронт6а кит8м, ипт8шт8р.

Сал 6артлы5ын 3а6лап 6арттарымды7,

3ылыу4арын 3а6лап илемде7,

Б2й2кл2г2н 3а6лап Уралымды7,

Г9з8ллеген 3а6лап И4елде7,

Тыуаса6 та7, тыуаса6 я4 2с2н,

Я4ын япра6ланыр г2л 2с2н,

Тыуыр балам, йырланыр йыр 2с2н,

Йыр 2с2н 38м тыу5ан ер 2с2н

Мин фронт6а кит8м, ипт8шт8р. 

Ильяс

У6ытыусы.

68-се тап6ыр илебе4г8 я7ы 3улыш, я7ы к2с-6е98т, шатлы6 мен8н  Е7е9  байрамы кил8. Тик Е7е9 яулаусылар, дошманды 6ыйратыусылар б2г2н бе44е7 арала ю6.  

Айбулат

Онотоу ю6 3у5ыш 6орбандарын,

Й8ш8й улар й2р8к т9ренд8.

Т8р8н хист8р бе44е7 к97елд8рг8

Урм8 г2лд8р булып 9релг8н.

У6ытыусы.

Х84ер яу4а 6орбан бул5ан 38м 3у5ыштан 3у7 тыу5ан еренд8  вафат бул5ан  я6таштарыбы44ы7 рухын и1к8 алайы6.

 / бер минут тынлы6/

Айгиз8

К9пме 5азаптар татыл5ан

Ат3ын 2с2н ирек та7ы.

Байра6тар4а ал3ыулана

Олатай4ар4ы7 й2р8к 6аны.

Сы75ы4

Бирешм8бе4  - к2р8ш еле

Б8рг8н са6та бе44е7 й24г8:

Олатай4ар4ы7 9лм81 даны –

М87ге 39нм81 2лг2 бе4г8.

Йыр  «Олатайым ми4алдары»

У6ытыусы.

Дошманды 6ыйратыу4а тылда 6ал5андар4ы7 да 2л2ш2 4ур була. 6атын-6ы44ар, балалар, оло й8шт8гел8р 3у5ыш6а китк8нд8р4е алмаштырып, б2т8 эште 94 и7д8рен8 ала. Улар 4а тылда ил 3а5ында тора. Шинел3е4 3алдаттар… 6ыйынлы6тар4ы, 6ай5ы-х8ср8тт8р4е е7еп, арымай-талмай эшл8й48р.

Х2рм8тле тыл ветерандары. Ми7ъямал ин8й Хисаметдинова 38м Ибра3имова Ми7ъямал ин8й. 3е44е Е7е9 байрамы мен8н б2т8 й2р8кт8н 6айнар 6отлайбы4.Бе4 3е44е7 алды5ы44а баш эй8бе4. 3е4г8 6оростай 3аулы6, б8хетле 6артлы6, о4он 59мер тел8йбе4.

/Ике у6ыусы с8ск8 38м открытка бир8/

        Х2рм8тле ветерандар. Бе44е7 мен8н, килг8н 6уна6тар мен8н  3у5ыш йылдарынан 6ал5ан х8тир8л8реге4 мен8н б9леш38ге4 ине.

Ай4ар

М87гелек дан тиг8н ке9ек

Батыр хал6ыма,

Май 6ояшындай, нурланып,

Байра6 талпына.

Айзид8

«Б2й2к  Е7е9, -  ти олатай, -

Изге байрам, балалар.

Байрам ит8 илебе448

Б2т2н ауыл-6алалар. »

Вилдан

Тормош 684ерен белеп,

%9мер ит8йек татыу.

Ишетм8йек 3ис бер ва6ыт

6ур6ыныс шартлау, атыу.

Ал3ыу

Ту5ы4ынсы Май байрамын

Изге аманат итеп,

Тапшырайы6 кил8с8кк8

Тик шатлы6, б8хет илтеп.

Элина

Е7е9 к2н2.

Ул бит шундай байрам,-

Шатлы6 та хас у5а, 3а5ыш та.

Мин йыр я44ым та5ы янып, яр3ып,

3алдат ду1ым, 3и78 ба5ышлап.

Йыр «Ер48н  3алдат атлай».

У6ытыусы.

Ер48 38р ва6ыт тыныслы6 бул3ын. К9к й242н 6ара болоттар 6аплама3ын, 6ояш 94ене7 на4лы, шифалы нур4арын 3ибеп бе44е 6ыуандыр3ын. 3у5ыш еле бе4г8 бер ва6ытта ла 6а5ылма3ын.

Дин8.

Донъяла и7 изге н8м8 –

Ту5анлы6, ду1лы6.

Ту5андарса й8ш8р 2с2н

К8р8к тыныслы6.

Тыныслы6 бул3а, к9к з87г8р

К2н27 д8 я6ты.

Шу5а ла бе4 бер кешел8й

Именлек я6лы.

Берг8.

Й8ш83ен ер48 тыныслы6,

Булма3ын бер 48 3у5ыш.