Рабочая программа. Тхыбзэ. 1 класс.
рабочая программа (1 класс)
Рабочая программа. Тхыбзэ. 1 класс.
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
thybze_programma_160_chasov.docx | 63.62 КБ |
Предварительный просмотр:
Программэр Апэрэ класс
Еджэк1э-тхак1эм.унэм щеджэныр ык1и жабзэм ихэгъэхъон
Тхьэмафэм сыхь 5 Зэк1эмк1и сыхь 165
К1элэеджак1охэм ш1эныгъэ дэгъухэр аригъэгъотынхэр,
1офш1эныр ш1у аригъэлъэгъуныр, шэн-1эдэб дахэхэр ахилъ
хьанхэр,якъэралыгъо фэшъыпкъэхэу ып1унхэр арых еджап1эм пшъэрылъ шъхьа1эу и1эхэр.
А пшъэрылъхэм язэш1охынк1э адыгабзэми ,адрэ предметхэм афэдэу,мэхьанэ и1.К1элэц1ык1ухэмэ ш1эныгъэ агъотынымк1э,яакъыл хэхъонымк1э , яжабзэ гъэбаигъэнымк1э ныдэлъфыбзэр амалышху.
Адыгабзэм изэгъэш1энк1э пшъэрылъ зэфэшъхьафхэр къэ-уцух. Ахэр:
-к1элэц1ык1ухэм аныбжьырэ язэхэш1ык1ырэ ялъытыгъэу
хэхъоныгъэ аш1ыным лъапсэ фэш1ыгъэныр;
-имэхьанэ къагуры1озэ 1упк1эу ык1и псынк1эу текстым
къеджэнхэм,хэмыукъохэу тхэнхэм ,жэбзэ дахэ а1улъы хъуным афэгъэхьыгъэ амалхэр ягъэгъотыгъэнхэр;
-дунаеу зыхэтхэр нахьыш1оу къагуры1оу ,апкъышъолк1э
пытэхэу,адыгэгъэ-ц1ыфыгъэ зек1ок1э дахэмрэ 1эдэбымрэ
яшэнхэу яныдэлъфыбзэ ш1у алъэгъоу,агъэлъап1эу ,лъэпкъ
гушхуагъэхэр ахэлъэу ,адыгэмэ якультурэ хэш1ык1 фыря1эу
дэир щагъэзыеу,дахэр къагуры1оу ,дэгъоу еджэхэу п1угъэнхэр;ш1уагъэ къэзытрэ 1офш1энхэм афэщагъэхэу егъэсэгъэнхэр.
Апэрэ классым анахь пшъэрылъ шъхьа1эу и1эр к1элэц1ык1ухэм яныдэлъфыбзэ хэт макъэхэр тэрэзэу къа1онхэ ык1и ахэмэ яхьарыфхэр тэрэзэу атхынхэ алъэк1ыныр.
Еджэк1э тхак1эм иягъэш1эн зыщыфагъэхьазырырэ лъэхъаным ипшъэрылъхэмрэ къулайныгъэу сабыймэ агъотын фаехэр
Псалъэмк1э : жабзэмрэ тхылъыбзэмрэ ащыгъозэнхэр.
Гущы1эухыгъэмрэ гущы1эмрэ:
-тамыгъэхэр къызфагъэфедэхэзэ псалъэр гущы1эухыгъэ –
Гущы1эухыгъэхэр гущы1э-гущы1эу,гущы1эхэр пычыгъо- пычыгъоу агощынхэр
-литературэ къэ1уак1эм тетэу гущы1энхэр;
-зэряупч1ыгъэхэм иджэуапэу къа1он фаем к1элэц1ык1ухэр
егупшысэнхэр, мыгузажъохэу ягущы1э къырагъэжьэныр.
Къызэш1омынэхэу,тэрэзэу,зыпкъ итэу къэгущы1энхэр;
-амакъэ нахь агъэлъэшын,нахь ц1ык1у аш1ын алъэк1ыныр.
Гущы1эхэм 1оф адэш1энымк1э:
-гущы1эу аш1эрэм ипчъагъэ нахьыбэ ш1ыгъэныр; ямэхьанэ
икъоу къагуры1оныр ык1и ахэр тэрэзэу агъэфедэнхэ алъэк1ыныр;
-агу илъыр нахь 1упк1эу къизы1отык1ыщт гущы1эу ящык1эгъэщтыр псынк1эу къагъотын, ар адрэ гущы1эхэм
тэрэзэу арапхыныр ;
-зы сурэт е сурэт заулэ яхьыл1агъэу мыиныщэхэу рассказхэр
а зы темэм фэгъэхьыгъэ гущы1эухыгъэхэр зэхагъэуцонхэр
-хагъахъозэ къафа1отагъэр е къызэджагъэхэр къа1отэжьыныр , ыпэк1э щы1эгъэ еыужк1э къэхъущт хъугъэ-ш1агъэхэр къагупшысынхэ-экскурсием щалъэгъугъэхэр .илъэсым иохътэ зэфэшъхьафхэм янэшанэу гу зылъатагъэхэр къа1отэжьынхэр;
-к1элэегъаджэр къызэджэгъэ текстым шъхьэ къыфаугупшысыныр;
-хырыхыхьэхэм,ахэмэ къарык1ыхэрэм зэхэугуфык1ыгъэу ямэхьанэ къа1отэныр.
Пычыгъомк1э : -гущы1эхэр пычыгъохэмк1э агощынхэр;
-гущы1эхэм ахэт пычыгъо пчъагъэр хэгъэунэфык1ыныр.
-макъэхэр аш1энхэр, ахэмэ яхьарыфхэр атхынхэр;
-зещэхэмрэ зэращэхэмрэ зэтырагъэушънырхьафык1ынхэр;
-гущы1эхэм макъэхэр (зещэхэмрэ зэращэхэмрэ) къахагъэщынхэр;
-гущы1эхэр пычыгъоу ык1и макъэхэу агощынхэр;
-гущы1эр мэкъэ пчъагъэу зэрэхъурэр, макъэхэр зыфэдэхэр
Зэк1элъык1уак1эу я1эр хагъэунэфык1ынхэр-къа1орэ ык1и зэхахырэ гу щы1эмрэ ащ фэгъэхьыгъэ схемэмрэ зэрагъэпшэнхэр;
-ара1огъэ макъэр хэтэу ежь –ежьырэу гущы1эхэр къаугупшысынхэр;
-къа1орэ гущы1эхэмрэ арагъэлъэгъурэ тамыгъэхэмрэ зэтефэхэмрэ зэрагъэпшэнхэр;
- буквэхэу а, э,ы,у,и; ахэр алъэгъухэмэ (язакъоми,гущы1эхэм ахэтхэми ) къаш1эжьынхэр;
-макъэхэмрэ хьарыфхэмрэ тэрэзэу зэфахьысынхэр;
-сурэтхэр аш1ынхэр , гъэтхъ зэфэшъхьафхэр агъэтхъынхэр ,тхыпхъэхэр аш1ынхэр,хьарыфхэм яэлементхэр ык1и хьарыфхэр атхынхэр;
-тхэным шынк1эу пылъхэр агъэцэк1энхэр;
-тхэхэ зыхъук1э тэрэзэу щысынхэр;
-тетрадь нэк1убгъом рыгъозэнхэр;
Хьарыфхэм яэлементхэр сатырым тэрэзэу тыратхэнхэр.
Еджэк1э –тхак1эм изэгъэш1эн зыщыфагъэхьазырхэрэ лъэхъаным 1оф зыдаш1эщт темэхэм ащыщхэр:
1.Ти Адыгэ Республикэ, тиеджап1, тикласс.
2Тиунагъорэ ти1ахьылхэмрэ.
3Щыгъынхэмрэ к1элэц1ык1у джэгуалъэхэмрэ.
4.Тисадрэ тихатэрэ.
5. Щагу бзыухэмрэ хьайуанхэмрэ.
Макъэхэмрэ хьарыфхэмрэ зыщызэрагъаш1эрэ лъэхъаныр
1.Еджак1э ягъэш1эгъэныр
Гущы1эхэм ахэт макъэхэр (зещэхэмрэ зэращэхэмрэ) къыхагъэщынхэ,гущы1эхэр пычыгъохэу ык1и макъэхэу агощынхэ ,мэкъэ пчъагъэу гущы1эм хэтыр ,а зэхамыгъэк1уак1эу тэрэзэу зэхахынхэр ык1и къа1онхэр. хэр зыфэдэхэр,зэк1элъык1уак1эу я1эр къа1он алъэк1эу егъэсэгъэнхэр.
Макъэу ык1и хьарыфэу У. У-мэкъэзещ (у-нэ), У - мэкъэзэращ
(уатэ),у –мэкъэ 1ужъу,хьарыфыр къэзыш1ырэ тамыгъ (гъу,жъу).
Макъэу ык1и хьрыфэу О.О- мэкъэзещ(ощы) ,о-мэкъэ 1ужъу хьарыфым щыщ 1ахьрэ (у) мэкъэзещэу э-мрэ(къо –къу+э)
Тамыгъэхэу ъ, ь, 1 хьарыф гуадзэхэу зэрагъэфедэхэрэм нэ1уасэ фэш1ынхэр. Макъэхэр зы тамыгъэк1э (б,д. с,) тамыгъит1ук1э(1у хь, п1)тамыгъищык1э(гъу,к1у. шъу) зэратхыхэрэр аш1эныр.Зэфэдэ тамыгъэхэр зыхэт хьарыфхэр(къ,к1 ,к1у, къу) зэхамыгъэк1ок1энхэр.А зы тамыгъэк1э къагъэлъэгъорэ мэкъэ зэфэшъхьафхэм
(дж:нэгъундж-лъэгуандж,хь:Хьэсан-Хьалим,к1: к1энк1э-
Шк1э)ащыгъозэнхэр
Урысыбзэм къыхэк1и адыгабзэм къыхэхьэгъэ гущы1эхэм
Ахэт макъэхэмрэ хьарыфхэмрэ нэ1уасэ афэш1ыгъэнхэр.
Пычыгъор. Зещэ макъэхэм пычыгъо къызэратырэр
Дэгъоу агуры1оныр .зэхабзык1ырэ азбукэр къызыфагъэфедэхэзэ,зигъэпсык1э зэфэмыдэ пычыгъохэр
зыхэт гущы1эхэр зэхагъэуцонхэм ык1и ахэмэ къяджэнхэм якъулайныгъэхэр а1эк1ыгъэхьанхэр:
- Пычыгъо за1охэу зэхэт гущы1эхэр (ха-тэ, къа-мэ,шъы-нэ);
- Мэкъэзэращит1ур зэбгъодэтэу зыхэт пычыгъо зэ1ухыгъэхэмрэ,ахэр зыхэт гущы1эхэмрэ(бы,бгы-пэ,пкъы-гъо,бжьэ, бжьы- ны);
- Пычыгъо зэфэшъхьафхэр,ахэр зыхэт гущы1эхэр(быр-сыр,к1эп- хын, къаз-гъыр);
- Зэфэдэ тамыгъэхэр зыхэт хьарыфхэр къызхэфэрэ пычыгъохэмрэ гущы1эхэмрэ (ша-
ша-гъэ ш1э-ш1эныгъ, шъуа-шъуа- шэ)
Ямэхьанэ къагуры1оу ,хэмыукъоу, амакъэ 1этыгъэу ,рэхьатэу пычыгъохэмк1э гущы1эхэм,
гущы1эухыгъэ к1эк1хэм ык1и текст мыиныщэхэм къяджэнхэм егъэсэгъэнхэр.
Къеджэным псынк1агъоу и1эщтыр-зы такъикъым къык1оц1ы гущы1э 15-20 къа1онэу ары.Къеджэхэ зыхъук1э,гущы1эухыгъэ къызэрык1ом ыуж щыт тамыгъэм (.!. ) елъытыгъэу амакъэ даш1ыным, джащ фэдэу гущы1э зэлъэпкъэгъухэр къызэк1элъык1охэ зыхъук1э ,макъэр даш1ызэ къеджэнхэм егъэсэгъэнхэр.
Япсэуныгъэ къемыгооным фэгъэхьыгъэу еджэным ищык1агъэхэр агъэцэк1энхэр.
Адыгабзэк1э еджак1эрэ тхак1эрэ ягъэш1эгъэным илъэс псау пэ1охьэ.Адыгабзэм хэт макъэхэмрэ ахэр
Япсэуныгъэ къемыгооным фэгъэхьыгъэу еджэным ищык1агъэхэр агъэцэк1энхэр.
Адыгабзэк1э еджак1эрэ тхак1эрэ ягъэш1эгъэным илъэс псау пэ1охьэ.Адыгабзэм хэт макъэхэмрэ ахэр къызэрагъэлъэгъорэ хьарыфхэмрэ зызэрагъэш1ахэрэ зэрэщытыр ары.Ет1ани ащ зы 1офыгъо къыдэлъытэгъэн фаеу щыт.Адыгабзэк1э еджак1эрэ тхак1эрэ аш1э зыхъук1э,ар урысыбзэ грамотэм иягъэш1энк1э лъэпсэ пытэ зэрэхъурэр ары.
Тхак1э ягъэш1эгъэныр
Тхэхэ зыхъук1э тэрэзэу щысынхэу ,тетрадыр партым зэрэтелъын фаем тетэу агъэт1ылъынэу,къэлэмымрэ ручкэмрэ икъук1э афэнэ1уасэхэу ,сурэт аш1ы хъуми тхэхэ хъуми тэрэзэу агъэфедэнхэ алъэк1эу егъэсэгъэнхэр.
Хьарыф ц1ык1уи хьарыф ини ятхык1эрэ хьарыфхэр
Зэрэзэпатхэрэ ш1ык1эмрэ ягъэш1эгъэнхэр.Тамыгъит1оу,тамыгъищэу зэхэт хьарыфхэм ятхык1э щыгъэгъозэнхэр.
Нахьыпэ рапш1эу 1эпэрытхым ,ет1анэ хэутыгъэм гущы1эхэмрэ гущы1эухыгъэхэмрэ атыратхык1ын алъэк1эу , макъэу хэтхэмрэ пычыгъоу хэтхэмрэ пэш1орыгъэшъэу зызэхафыхэрэ нэужым гущы1эхэр ,гущы1эухыгъэхэр атхыхэу к1элэеджак1охэр егъэсэгъэнхэр.
К1элэегъаджэм къы1озэ гущы1эхэр ,3-5-у зэхэт гущы1эухыгъэхэр атхын алъэк1ыныр.
Атхыгъэр текстым рагъапшэзэ ауплъэк1ужьыным егъэсэгъэнхэр.Тхэхэ зыхъук1э гущы1эухыгъэр хьарыф инк1э къырагъэжьэныр.Ц1ыфхэм ац1э ,хьайуанхэм афаусыгъэхэр хьарыф инк1э атхыныр.
Япсауныгъэк1э къямыгуаоу тхэнхэм пае ищык1агъэхэр агъэцэк1энхэр.
Еджэнымрэ жабзэм ихэгъэхъонрэ
Класснэ еджэныр. Тиреспубликэ ис к1элэц1ык1ухэм , 1офш1эным , унагъом, къуаджэм,мэфэк1хэм, псэушъхьэхзм афэгъэхьыгъэ художественнэ произведениехэм яджэнхэр.
Унэм щеджэныр .Гуры1огъош1оу щыт художественнэ произведениехэу нэк1убгъо ныкъом щегъэжьагъэу зы нэк1убгъом нэс зиинагъэмэ яджэнхэр.
Анахь темэ шъхьа1эу к1элэц1ык1ухэр заджэхэрэр Родинэм ,л1эблэнагъэм, 1офш1эным,к1элэц1ык1ухэм ,псэушъхьэхэм ,къэк1ыхэрэм хъугъэ- ш1эгъэ зэфэшъхьафхэм .нэмык1хэм яхьыл1агъэхэр.
Ш1эныгъэхэу ,1эпэ1эсэныгъэу,къулайныгъэу агъотын фаехэр ;ар зыфэдизыщтыр:
-еджэным нахь фэщагъэхэу,нахьыбэрэ еджэхэу есэнхэр;
-мыхьылъэщэ тхылъхэу к1элэегъаджэр къызаджэхэрэм ямэхьанэ къагуры1оным фэгъэхьазырыгъэнхэр ( тхылъхэу зэджагъэхэм ахэт персонажхэмэ къагъэлъагъорэ хъугъэ-ш1агъэхэрсурэтхэмк1э къаш1эжьынхэр,ахэр агу раубытэнхэр) ;
-к1элэеджак1охэм аш1эрэр нахьыбэ ш1ыгъэныр ,яакъылрэ ягулъытэрэ ахэгъэхъогъэныр,яжабзэ гъэбаигъэныр;
-к1элэц1ык1у тхылъхэр ш1у ягъэлъэгъугъэныр,ахэмэ ренэу афэщагъэхэу п1угъэнхэр.
Текстымрэ тхылъымрэ 1офэу адаш1эщтыр:
- къызэджагъэхэм яхьыл1эгъэ упч1эхэм яджэуап аратыжьыныр;
-зэджагъэхэр сурэтхэм арыгъузэхэзэ къа1отэжьыныр;
-произведениеу зэджагъэхэр зэхафынхэр,къатегущы1э-
жьынхэр;
--зэджагъэхэм ипычыгъохэм шъхьэхэр къыфагъотынхэр;
-зимэхьанэ къагурымы1орэ гущы1эхэр текстым къыхагъэщынхэр;
-мыиныщэхэу уси 6-8 езбырэу зэрагъэш1эныр;
-еджэныр ш1у ягъэлъэгъугъэныр: тхылъэу янэ1уасэхэмрэ ямынэ1уасэхэмрэ зэхамыгъэк1ок1энхэр,янэ1осэ тхылъхэм
ац1э тэрэзэу къа1оныр.
Езбырэу зэрагъэш1эщт усэхэр: Пэрэныкъо М. Май.
Мэщбэш1э И. Тихэгъэгу.
Жэнэ Къ. Ор-орэу.Уеджэк1о дэгъумэ.
Яхъул1э С.Сихэгъэгу сигугъап1.
Къуекъо Н.Хьант1аркъор.
Къумп1ыл Къ. Родинэр Бэгъ Н. Елкэм дэжь
НэхэеР.Нымэ яш1уш1агъ.
Художественнэ произведениехэр тэрэзэу къагуры1онхэм фэгъэхьазырынхэр:
-к1элэц1ык1у тхылъхэм ак1ышъо тет сурэтхэмк1э тхылъмэ арытхагъэр ык1и ар ч1ып1эу зыщыхъугъэр къаш1эжьыныр ;
-произведениемэ ахэт л1ыхъужъхэм ац1эхэр къыра1онхэр;
-зэдэ1угъэ произведением щыщ гущы1эхэр ,гущы1эухыгъэхэр,пычыгъо псаухэр къа1уатэрэм щагъэфедэнхэр.
Грамматикэм ,тхак1эм ык1и жабзэм ихэгъэхъонк1э к1элэеджак1охэм ш1эныгъэхэу ,1эпэ1эсэныгъэхэу ,къулайныгъэхэу ягъэгъотыгъэнхэ фаехэр:
-гущы1эхэм макъэхэр къахагъэщынхэр;
-макъэхэм зэк1элъык1уак1эу я1эр хагъэунэфык1ыныр;
-мэкъэзещэхэмрэ мэкъэзэращэхэмрэ зэтырагъэушъхьафык1ынхэр;
-ахэр къызэрагъэлъэгъорэ хьарыфхэр аш1энхэр;
-тамыгъит1у, тамыгъищык1э къагъэлъэгъорэ макъэхэм яхьарыфхэр аш1энхэр,ахэмэ тэрэзэу къяджэнхэр,атхынхэр;
-тамыгъэ зэфэдэхэр зыхэт хьарыфхэр зэхамыгъэк1ок1энхэр;
-мэкъэ 1ужъухэр тэрэзэу къа1онхэр,ахэр къызэрагъэлъагъорэ хьарыфхэр аш1энхэр;
-гущы1эухыгъэм хэт гущы1эхэр къыхагъэщынхэр;
-тэрэзэу ,яцыхьэ зытелъыжьэу хьарыф ц1ык1ухэри хьарыф инхэри атхынхэр,
-1эпэрытх ык1и хэутыгъэ гущы1эхэмрэ гущы1эухыгъэхэмрэ атыратхык1ынхэр;
-к1элэегъаджэм къы1озэ гущы1эхэр ык1и гущы1и 3-5-эу зэхэт гущы1эухыгъэхэр тэрэзэу атхынхэр;
-гущы1эухыгъэхэр хьарыф инк1э къырагъэжьэныр,гущы1эухыгъэ ужым точкэ агъэуцуныр;
-1офыгъо гъэнэфагъэ фэгъэхьыгъэ гущы1эухыгъэр жэры1ок1э зэхагъэуцонхэр.
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Рабочая программа 3 класс окружающий мир по программе "Начальная школа XXI века"
Пояснительная записка , календано-тематическое планирование....
рабочая программа 1 класс ФГОС 2 поколения по программе Перспектива
Разработана рабочая программа по математике по программе Перспектива, авторы Г. В. Дорофеев, Т. Н. Миракова. Офис 2007...
Рабочая программа. 1 класс. По программе "Школа 21 века"
Рабочая программа для 1 класса по программе "Школа 21 века" разработана мною в соответствии с требованиями новых стандартов....
Рабочая программа 2 класс по программе "Школа России" ФГОС
При составлении программы, я руководствовалась рекомендациями ФГОС. Здесь представлено календарно-тематическое планирование по предметам: русский язык, литер...
Рабочие программы 1 класс и рабочая программа по ОРКСЭ
Рабочие программы для 1 класса по УМК "начальная школа 21 века".Если кому-то пригодятся, буду рада....
Рабочая программа 2 класс, литературное чтение, «Начальная школа 21века» (пояснительная записка, содержание рабочей программы, календарно-тематическое планирование, требования к уровню подготовки учащихся, особенности контроля и оценки учебных достиже
Рабочая программа 2 класс, литературное чтение, «Начальная школа 21века» (пояснительная записка, содержание рабочей программы, календарно-тематическое планирование, требования к уровню подготовк...
Рабочая программа 2 класс, математика, «Начальная школа 21века» (пояснительная записка, содержание рабочей программы, календарно-тематическое планирование, требования к уровню подготовки учащихся, особенности контроля и оценки учебных достижений).
Рабочая программа 2 класс, математика, «Начальная школа 21века» (пояснительная записка, содержание рабочей программы, календарно-тематическое планирование, требования к уровню подготовки учащихс...