Гомуми- интеллектуаль юнәлеше буенча “Татарча да яхшы бел” дәрестән тыш эшчәнлек курсына эш программасы.
рабочая программа (1 класс) на тему

№

Бүлекләр

Кыскача эчтәлек.

Сәгать саны

1

Татар  теле –шигъри тел.

Г.Тукай “Туган тел”.Тел турында табышмаклар , мәкальләр.Р Минуллин, Р.Корбан. Бари Рәхмәт, Р Вәлиева шигырьләре. Матур сүзләр иленә сәяхәт.

4

2

Сөйләм культурасы

.Г.Тукай “Гали белән Кәҗә”, Г Бәширов “Нигә шулай?”

Ә.Кари “Курчак”, С.Шакир “Песинең зары”, тылсымлы сүзләр, З.Әхмәров “Шулай да булгалый”

6

3

Хәрефләр һәм авазлар дөньясында

Татар телендә сузык авазлар. Калын һәм нечкә сузык авазлар. Тартык авазлар. Иҗек. Яңгырау тартыклар. Саңгырау тартыклар. Алфавит. Хәрефләр турында табышмаклар

14

4

Сүз төзелеше

Иҗек. А.Гатуф “Карандаш белән Бетергеч”. Сүзнең составы. Исемне белдергән сүзләр. ПРедметның билгесен белдергән сүзләр. ПРедметның эшен , хәрәкәтен белдергән сүзләр

9

Барлыгы

33

Бүлек исеме

Предмет нәтиҗәләре

Метапредмет нәтиҗәләре

Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр

укучы өйрәнәчәк

укучы өйрәнергә мөмкинлек алачак

Татар  теле –шигъри тел

Сөйләм культурасы

Дәрестә, мәктәптә, тормыш-көнкүрештә, төрле яшьтәге таныш яки таныш булмаган кешеләр белән телдән аралашканда, тел берәмлекләрен урынлы файдаланырга;

көндәлек тормышта сөйләм әдәбен һәм телдән аралашу нормаларын саклый (әңгәмәдәшен тыңлый белә, дөрес җавап бирә, сөйләшүне дәвам итә алырга);

-сөйләм вакытында үз фикерен яклый һәм аның дөреслеген дәлилли белергә;

-

Сүзләрне төгәл, урынлы һәм сәнгатьле куллану ягыннан, үзеңнең һәм башкаларның сөйләмен дөрес бәяли белергә; -үз сөйләмеңдәге хаталарны танырга һәм төзәтергә;

-

-сөйләм әдәбе сакланмаган текстларны төзәтә.

Танып-белү күнекмәсе.

1. Укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра белүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве. Төрле мәгълүмат чаралары белән эшли, кирәкле мәгълүматны таба һәм үз эшчәнлегендә куллана белү.

2. Телне әдәбият, рәсем һәм музыка сәнгате белән бәйләп, сүз сәнгатенең кыйммәтен күрсәтү, матурлыкны танырга өйрәнү;татарчадан русчага, русчадан татарчага тәрҗемә итү юлы аша үзләштерү.

3Уку мәсьәләсе тирәсендә логик фикерләү. Фикерләүдә логик чылбыр төзү

Регулятив күнекмә. 1.Максатка ирешү юлларын билгеләү . Үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәле булуына ирешү, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу.

Үкытучы белән бергәләп, үз эшен, иптәшләренең җавапларын бәяләү.

Кагыйдә, күрсәтмәләрне истә тоту һәм аларга ияреп гамәлләр кылу.

Эшләнгән эшкә бәя бирү, сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү.

Коммуникатив.

1.Яшьтәшләре белән бердәм эшчәнлекне оештыра, төркемгә берләшә, индивидуаль һәм төркемдә эшли белә. Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү һәм

тыңлый белү;

Татар теленең байлыгын, матурлыгын тоярга өйрәнә;

-туган телне өйрәнүнең әһәмиятен аңлый; -татар теленең эстетик кыйммәтен аңлый;

-туган телнең кешенең шәхси сыйфатларын үстерүдәге ролен аңлый.

-Яхшы укучы булу теләге булдыру.

. Хәрефләр һәм авазлар дөньясында

-аваз һәм хәрефләрне аерырга ;

-татар телендәге авазларга характеристика бирә белергә: сузык авазларның калын һәм нечкә, тартык авазларның яңгырау һәм саңгырау булуын,

-татар алфавитын, андагы хәрефләрнең урнашу тәртибен белергә, сүзләрне алфавит тәртибендә урнаштырырга һәм кирәкле мәгълүматны эзләп табу өчен алфавиттан файдаланырга .

-дәреслектә бирелгән материал күләмендә укучы үзенең һәм әңгәмәдәше сөйләмендә татар әдәби теле нормаларын саклый;

-сүзне дөрес әйтү-әйтмәве яки сүз басымын дөрес кую-куймавы хакында икеләнгән очракта,укытучыдан мөстәкыйль рәвештә сорап белә ала.

Танып-белү күнекмәсе.

1. Танып-белү юнәлешендәге максатларны билгеләү.

 2. Укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра белүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве.

 3. Фонетик анализ ясау күнекмәләре булдыру.

 4. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү

Регулятив күнекмә. 1.Кагыйдә, күрсәтмәләрне истә тоту һәм аларга ияреп гамәлләр кылу.

2. Эшләнгән эшкә бәя бирү.

Коммуникатив күнекмә. 1.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшү, индивидуаль һәм төркемдә эшли белү күнекмәсе булдыру.

 2. Регуляцияләү өчен кирәк булган тел чараларын аңлы рәвештә куллана белү

-үзеңне милләтеңнең вәкиле итеп тану; -кеше тормышында һәм җәмгыятьтә гаиләнең кирәклеген аңлау, -гаилә әгъзаларына хөрмәт һәм кайгыртучан мөнәсәбәт;

-башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш.

Сүз төзелеше

 Аваз, иҗек, сүз, сүзтезмә, җөмлә, текст кебек тел берәмлекләрен образлы күзаллый;

-татар алфавиты басма һәм язма хәрефләренең график системасын;

һәр хәрефнең элемент формаларын белә.

-һәр укучы, үзенә генә хас темпта, басма текстларны орфоэпик нормаларга туры китереп укырга;

тыңланган текстка исем кушу;

-әйтмә һәм язма сөйләмне тел берәмлекләренең төзелеше турында беренче сыйныф укучыларында формалашкан күзаллау нигезендә анализлау һәм тиешле символлар белән модельләштерү

-тыныш билгеләренә игътибар итеп, иҗекләп, уку алымнарын куллану турындагы белем һәм күнекмәләрне уку эшчәнлегендә һәм көндәлек тормышта куллану.

Танып-белү күнекмәсе.

1. Тема тирәсендәге төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру.

 2. Татарчадан русчага, русчадан татарчага тәрҗемә итү.

Регулятив күнекмә. 1. Аерып алынган проблеманы мөстәкыйль хәл итү, рефлексия ясау.

2. Уку һәм танып-белү гамәленең эффектив юлларын сайлап ала белү.

3.Тәкъдим ителгән шартлар һәм таләпләр рамкасында чынбарлыкны үзгәртүгә юнәлтелгән адымыңның ысулларын билгеләү. 4.Уку мәсьәләләрен чишкәндә үз мөмкинлекләреңә бәя бирә белү.

Коммуникатив күнекмә.

1. Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү, өлкәннәр һәм яшьтәшләре белән продуктив уртак гамәл оештыра белү.

-туган телеңне, туган төбәгеңнең, милләтеңнең тарихын һәм мәдәни мирасын белү; 

-мораль  (әхлакый)проблемаларны чишүдә үз гамәлләреңә аңлы һәм җаваплы караш формалаштыру;

-башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш; --башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер булу.

№

Тема

Сәгать саны

Укучыларның уку эшчәнлегенең төп формалары

Укучыларның уку эшчәнлеге төрләре

Үтәлү вакыты,

план

Үтәлү

вакыты,

факт

1а

1б

Татар  теле –шигъри тел. (4 с)

1

Кереш .

1

Әңгәмә

Әңгәмәдә катнашу.

7.09

7.09

2

Тел турында табышмаклар , мәкальләр. Г.Тукай “Туган тел”шигыре

1

Диалог

Башкаларны тыңлый белү.

15.09

15.09

3

Балалар  шагыйрьләре һәм язучылары.  

1

Презентация

Иптәшләреңнең фикерен тыңлый, аңлый, хөрмәт итә белү

22.09

22.09

4

Матур сүзләр иленә сәяхәт.

1

Тизәйткечләр уены

Укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү..

29.09

29.09

Сөйләм культурасы(6 с)

5

Г.Тукай “Гали белән Кәҗә”шигыре

1

Мультфильм

карау

Парларда үз фикерен әйтәләр.

Чагыштыралар.

6.10

6.10

6

Тыңларга өйрәнәбез. Г Бәширов “Нигә шулай?” шигыре

1

Укытучы укый

Әңгәмәдәш белән контактны башлау, дәвам итү, тәмамлау.

13.10

13.10

7

Әдәплеләр иленә сәяхәт. Ә.Кари“Курчак”, С.Шакир“Песинең зары” шигыре

1

Аудиоязма

Шигырьнең эчтәлеген аңлау.

20.10

20.10

8

Тылсымлы сүзләр.

1

Аудиодиалог

Әдәпле сүзләр кулланып, тормыштан алынган ситуацияләр буенча сөйләшү, киңәшләр бирү

27.10

27.10

9

Үтенеч сүзләре.З.Әхмәров “Шулай да булгалый”

1

Аудиоязма

Шигырьнең сәнгатьлелегенә игътибар итү

11.11

11.11

10

Сәнгатьле итеп сөйләшергә өйрәнәбез.

1

Әңгәмә

Сәнгатьле итеп сөйләшергә өйрәнү.

17.11

17.11

11

Татар телендә сузык авазлар

1

Тизәйткечләр уены

Калын сузык авазларны дөрес әйтү. Өйрәнелә торган орфограммаларны ишетеп аңлау.

24.11

24.11

12

Калын һәм нечкә сузык авазлар

1

Тизәйткечләр уены

Нечкә сузык авазларны дөрес әйтү.Өйрәнелә торган орфограммаларны ишетеп аңлау.

1.12

13

Я,е,ю,ё хәрефләре

1

Презентация

Укытучының һәм бер-берсенең  сорауларына җавап бирәләр.

8.12

14

Иҗек каян барлыкка килә?

1

Презентация

Үз хезмәтеңне оештыра белү.

15.12

15

Тартык авазлар

1

Диалог

Әңгәмәдәшенең фикерен тыңлый белү

22.12

16

Яңгырау тартыклар

1

Диалог

Парларда үз фикерен әйтәләр.

Чагыштыралар

12.01

17

Саңгырау тартыклар

1

Диалог

Парларда үз фикерен әйтәләр.

Чагыштыралар

19.01

18

Рус алфавиты.

1

Презентация

Авазларны дөрес әйтү

26.01

19

Татар алфавиты.

1

Презентация

Авазларны дөрес әйтү

2.02

20

Татар теленең үзенчәлекле авазлары һәм  хәрефләре

1

Тизәйткечләр уены

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлаша белү, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау

9.02

21

Шигырьле алфавит

1

Викторина

Дәрестә үз эшчәнлекләренә нәтиҗә ясыйлар.

16.02

22

Хәрефләр турында табышмаклар

1

Викторина

Халык авыз иҗаты үрнәкләре белән танышу.Авазларны дөрес әйтү.

2.03

23

Матур язу күнегүләре

1

Әңгәмә

Дәрестә үз эшчәнлекләренә нәтиҗә ясыйлар.

9.03

24

Өйрәнгәннәрне ныгыту

1

Мультфильм

Мәгълүматны туплау өчен күмәк  эш башкару

16.03

Сүз төзелеше ( 9 с)

25

Сүз нәрсәләрдән тора?

1

Уен оештыру

Яңа материалны үзләштерү буенча үз фикерләрен әйтәләр. (Нәрсәне аңладылар? Нәрсә аңлашылмады? Ни өчен?)

23.03

26

Иҗек.

1

Уен оештыру

Дәрестә үз эшчәнлекләренә нәтиҗә ясыйлар

6.04

27

А.Гатуф “Карандаш белән Бетергеч” шигыре

1

Уен-конкурс

Шигырьнең сәнгатьлелегенә игътибар итү

13.04

28

Сүзнең составы

1

Аудиодиалог

Яңа материалны үзләштерү буенча үз фикерләрен әйтәләр. (Нәрсәне аңладылар?

20.04

29

Ясалма сүзләр

1

Викторина

Башкаларны тыңлый белү

27.04

30

Исемне белдергән сүзләр

1

Диалоглар

Мәгълүматны туплау өчен күмәк  эш башкару

4.05

31

ПРедметның билгесен белдергән сүзләр

1

Аудиодиалог

Яңа лексик берәмлекләр үзләштерү.  

11.05

32

ПРедметның эшен, хәрәкәтен белдергән сүзләр

1

Аудиодиалог

Башкаларны тыңлый белү

18.05

33

Ел буена өйрәнгәннәрне кабатлау

1

Мультфильм

Лексик – грамматик күнекмәләрне камилләштерү

25.05