Тема: «Ҡанатлы ярҙамсыларыбыҙ» З. Биишева
методическая разработка (3 класс) на тему

Тема: «:анатлы яр8амсыларыбы8» З. Биишева

Ма6сат: 

хик1й1не5 й2км1тке3ен 98л1штере9; т1би71тк1, тыу7ан я66а 32й29 т1рби1л19; у6ыусылар8ы5 к98аллауын ки51йте9; уратып ал7ан донъя тура3ында7ы белемд1рен байытыу; т1би71тт1ге б2т1 н1м1не5 98-ара б1йл1нешт1рен   т2ш2нд2р29; танып-беле98е, 6ы8ы63ыныу8ы 94тере9; телм1р 94тере9; т1би71тт1 6оштар8ы5 роле, кеше тормошона     йо7онто3о тура3ында 15г1м1л1ше9.

Йы3аздар:   З. Биишеваны5 портреты, китаптары, «:ы8ыл китап», «Бе8 6оштар8ы ашатабы8» картина, «Баш6ортостан 6оштары» альбом, плакатта: «:оштар—бе88е5 ду4тар», «:оштар8ы5 оя3ына я6ын килм1 31м улар7а тейм1!», «:ышын 6оштар7а ашар7а бир!».

Д1рес барышы

I. Ойоштороу моменты.        

Ту7ан телемд1 32йл1шеп,

Й1ш1йем Тыу7ан илд1.

«Тыу7ан ил» тиг1н 3988е л1

!йт1м мин ту7ан телд1.

Б2г2н бе881 баш6орт теле,

Яратам 3ине, телем.

Р1хм1т 3и51, 3ине5 аша

Алды6 бе8 я6шы белем.

II. Артикуляцион к9неге981р.

  1- тын алыу, сы7арыу,

     2-  тын алыу, с 2н2н1 сы7арыу,

     3-  тешт1р8е та8артыу,

     4-  варенье ялау,

     5-   серек1й безелд19е-8

     6-  а 1 2 о у 9 ы и е—3у8ын6ылар8ы шым-6ыс6ырып   у6ыу,

     7-   6 4 5 8 7 3 – у6ыу,

     8-   к 6 4 с 3 з 8 н 5—у6ыу,

     9.  Ти81йткест1р: 

     а)     Г2лд2р-г2лд2р г2лд2рс2к

            Г2лк1й 6ы8ыл ситекле.

     б)  :ара 6ар7а 6ар8ан бара

         :анаттарын 6а7а-6а7а.

     10.   Поэзия минуты.

а)  К9г1рсен алып 6айттым,

   Уны урамдан таптым.

   Ая7ы 2ш2п 6айт6ан,

   Шу7а осалмай ят6ан.

   :уй8ым мейес янына,

   Емд1р 3иптем алдына.

б) Т2нд1 яу7ан а6 6ар8а

   Й2р2й 6ап-6ара 6ар7а

   Х1рефт1р я8ып бара.

в) Сыйырсы7ым, 6ошсо7ом,

   Х18ер бында 6ыш т9гел.

 Матурым, 3ин кил инде,

        Өй25 2лг2р82 б2г2н.

—Х18ер, балалар, 1йтеге8 инде, бе8 б2г2н 32йл1г1н ти81йткест1р, йома6тар, ши7ыр8ар ним1 тура3ында булды? (:оштар).

—№е8 нинд1й 6оштар8ы бел13еге8? (6арлу7ас, 6ы8ылт9ш, к1к9к, ала 6ар7а, к9г1рсен, сыйырсы6, 3абан тур7айы)

—Х18ер бе8 3е88е5 мен1н 6оштар тауышын ты5лайы6 31м 3е8 шул ва6ытта уйланы7ы8: «:оштар ни 2с2н к1р1к?»

   (Ты5лайбы8)

Бер бала 3орау8ы 6абатлай (15г1м1л1ше9; 31р бала 98 уйын 1йт1).

Эйе, 6оштар т1би71тк1 9881рене5 та9штары мен1н й1м 24т1й, к95елде к9т1р1. Ысынлап та, 3е8 урман7а барып кер8еге8, бер 6ош тауышы ла ишетелм1й, 3е8г1 нисек? (к95ел3е8) 1 6оштар сутылдаш3а, 3айраш3а к1йеф к9т1р1л1.

III. Д1ресте5 тема3ын, ма6сатын 1йте9.

Б2г2н бе8 Башртостанды5 халы6 я8ы9сы3ы З1йн1б Биишеваны5 тормош юлы, ижады мен1н 6ы46аса танышып китербе8. Уны5 «:анатлы яр8амсыларыбы8» хик1й13ен у6ырбы8.

IV. Инеш 15г1м1.

№е8 З. Биишева тура3ында ним1л1р бел13еге8?

1) З1йн1б Абдулла 6ы8ы Биишева бе88е5 я6ташыбы8 1908 йылда 2 7инуар8а К9г1рсен районы Т2й2мб1т ауылында ярлы кр14ти1н 7аил13енд1 тыу7ан. Бик б1л1к1й81н етем 6ала. Ырымбур8а у6ытыусылы66а у6ый. Балалар у6ыта, я8ыусы булып кит1. Балалар 2с2н «Ду4 булайы6», «:ай8а 3ин, Г2лнис1?», «№2н1рсе мен1н Өйр1нсек», «С1йер кеше» хик1й1л1рен я87ан. З. Биишева7а Салауат Юлаев премия3ы, «Баш6орт халы6 я8ыусы3ы» тиг1н ма6таулы исем бирелг1н. Ул 1996 йылды5 26 авгусында улде.

Халы6 уны онотмай. З. Биишеваны5 исеме м15гел1штерелг1н. Бе88ен район 981ге Мора6та З. Биишева м1кт1бе бар, урам уны5 исемен й2р2т1 31м уны5 ауылы Т2й2мб1тт1 З. Биишеваны5 йорт-музейы асылды.

2) Х18ер уны5 «6анатлы яр8амсыларыбы8» хик1й13ен у6ыйы6.

3) №98лек эше: сей1-вишня, 6ы8ы6лы-интересный, 6арабаш тур7ай-синица, яр8амсы-помощник.

4) Тасуири у6ыйым. Й2км1ткене асы6лау: Был хик1й1л1 яр8амсылар тип ним1л1рг1 1йтелг1н?

5) 98аллы у6ыу;

6) абзацлап у6ыу;

7) 3орау8ар яуаптар (сыйырсы6, 6арабаш тур7ай8ар8ы5 эше тура3ында у6ыу);

8)  98 39881ре5 мен1н 32йл19.

Физминутка.

                 :оштар кит1,

        Улар осалар бейек.

        Бе8 улар7а 6ул бул7айбы8

        Я87а килеге8 тиейеп.

Йом7а6лау.

Эйе, 6оштар бе88е5 яр8амсылар.

Яр8ам ите9се, я6шылы6 теле9се, эшл19се кешел1рг1, ним1л1рг1 бе8 икенсе т2рл2 кемд1р тибе8? (Ду4тар). «:оштар—бе88е5 ду4тар». (У6ыйбы8) Ни51 улай тибе8? Ду4 бул7ас, ду4тарса 6араш к1р1к бит. Нисек? (…) Баш6ортостанда7ы 6ай3ы бер 6оштар бик 18 6ал7ан. Улар8ы тотор7а, 9лтерерг1 ярамай. Улар «:ы8ыл китап» 6а индерелг1н, м-н (ябала6, 3абан тур7айы, а6 2к2, 3ыу тур7айы, ы4ылдаусы а66ош). Шулай бул7ас, бе8 81 6оштар8ы яратыр7а, 3а6лар7а, яр8ам итерг1 тейешбе8. Ошо турала и4к1ртеп, 6оштар7а 6арата й9нле 6араш булдырыу 2с2н са6ырыу форма3ында7ы 32йл1мд1р8е у6ыйы6 31м я8ып 6уяйы6:

«:оштар8ы5 оя3ына я6ын килм1 1м улар7а тейм1»!

«:ышын 6оштар7а ашар7а бир»!

Картина буйынса эш.

:ара7ы8 31м уйланы7ы8, ним1л1р32йл1р инеге8?

1) Картина7а исем бир1йек (Яуапт).

2) Б1л1к1й хик1й1 т282п 32йл19.

3) :оштар8ы  бе8 таныйбы8мы ик1н? (исемд1рен 1йтеп, к9р31те9).

VI. Йом7а6лау.  - Д1рест1 ним1 белдеге8, был хик1й1 бе88е ним1г1 2йр1т1?

VII. Ба3алау.