рабочая программа по чувашскому языку ФГОС 3 класс
календарно-тематическое планирование (3 класс) на тему
Программа по чувашскому языку предназначена для учителей начальных классов по чувашскому языку. Полное описание по восьми разделам, тематическое планирование
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
chch_3klass_novyyfgos_2013.doc | 412.5 КБ |
literatura_vulave.docx | 33.01 КБ |
Предварительный просмотр:
1.Умĕн ǎнлантарни
Чăваш шкулĕн 3 класра чăваш чĕлхине вĕренмелли материала пуçламăш шкул вĕрентĕвĕн çĕнĕ патшалăх федераллă вĕренÿ стандартне, чăваш шкулĕн 1-4 класĕсем валли Волков М.К., Сергеев Л.П., Артемьева Т.В.,Печников О.И., Кульева А.Р. çырнă тăван чĕлхе программине тĕпе хурса йĕркеленĕ.
Тĕп тĕллевĕсем:
-вуласси тата пуплеве аталантарасси;
-вулав кĕнекипе ĕçлеме хăнăхтарасси;
-ăславлă çырăва вĕренесси (творчествăллă);
-сăмах йышне пуянлатасси, пуплеве аталантарасси;
-чĕлхене ансат тишкерме, терминсемпе усă курма вĕрентесси;
-таса та илемлĕ çырма хăнăхтарасси.
2. Предмета хак пани
Пуҫламăш классенче ачан пуплевĕпе ăс-тăнĕ кашни урокрах аталанса пырать. Ҫак ĕҫре тăван чĕлхе урокĕсем уйрăмах паллă вырăн йышăнаҫҫĕ. Ачан пуплевĕпе ăс-хакăлне аталантарнипе пĕрлех тăван чĕлхе урокĕсем ăна пуҫласа хутла вĕрентеҫҫĕ. Вулама-ҫырма пĕлни вара – вĕренӳ никĕсĕ.
Виççĕмеш класс ачисене тăван чĕлхе вĕрентес методика 2 пайран тăрать:
- Творчеств ăллă (ăславлă) çырăва вĕрентесси (17 сехет);
- Пуплеве пур енлĕн аталантарнă май чĕлхене ансат тишкерме, терминсемпе усă курма вĕрентесси (85 сехет).
Çак икĕ пая пуплеве аталантарас тĕллев пĕрлештерсе тăрать. Çапла вара, тăван сăмахлăха вĕрентни кирлĕрен те кирлĕ ăслайсемпе хăнăхусене аталантарса çирĕплетессипе тÿррĕнех çыхăнмалла. Çав ăслайсемпе хăнăхусем шутĕнче – ăнланса вуласси тата тăнласси, çыхăнуллă калаçасси, çырасси. Çавăнпа пĕрлех ачасене чĕлхе ăслăлăхĕпе литература пĕлĕвĕн ансат ăнлавĕсемпе паллаштарнă май харпăр хăйĕн тата юлташĕсен пуплевне сăнас, чĕлхе илемне туйса ăна тарăнрах пĕлес туртăмне амалантармалла. Пĕтĕм халăх усă куракан литература чĕлхин сасă тытăмĕпе, сăмах пуянлăхĕпе, морфологи тата синтаксис мелĕсемпе паллаштарнă хушăрах вĕсене вырăнти калаçу уйрăмлăхĕсене курма та вĕрентмелле.
Ача пуплевĕнчи тĕп ĕç-хĕлсене (тăнлассине, калаçассине, вулассине, çырассине) аталантарса пынипе пĕрлех тăван чĕлхе вĕрентнĕ чух пуçламăш шкулта çакăн пек пысăк та пархатарлă тĕллевсене пурнăçламалла:
- вĕренекенсен çынлăх туйăмĕсене вăйлатмалла, пурнăçа юратма, ырра шанса тăма тата хăйсене те ырă кăмăллă, сăпайлă пулма хăнăхтармалла;
- ачасем таврари пурнăё, этемпе ёут ёанталăк ёинчен мĕн пĕлнине анлăлатмалла;
- вĕсен çыхăнуллă тата сăнарлă шухăшлавĕпе ăсне, асăмлас хевтине аталантармалла;
- вĕренÿ ĕç-хĕлне лайăхрах хăнăхтарса, унăн ăслайĕсене «алла илме» май памалла; вĕренÿ вăхăчĕпе перекетлĕ усă курма, харпăр хăй тĕллĕн ĕçлессин ансатрах мелĕсене чухлама вĕрентмелле;
- тăрăшуллă та тимлĕ вĕренме, пĕлÿпе пурнăç тĕслĕхĕсен çăл куçĕпе – кĕнекепе кăсăкланма хăнăхтармалла
Программăри вĕренÿ материалĕпе вĕрентÿ меслечĕсем ачасене çирĕп пĕлÿсемпе ăслайсем, кирлĕ хăнăхусем паччăр тесен дидактикăн тĕп принципĕсене асра тытса вĕренÿ ăнланулăхĕпе кăсăклăхне, çыхăнулăхĕпе тĕллевлĕхне ялан пурнăçласа пымалла.
- Вĕрентÿ предмечĕн вĕрентÿ планĕнчи вырăнĕ
Çирĕплетнĕ вĕрентÿ планĕ пуçламăш шкулта чăваш чĕлхине вĕрентме 3 класра эрнере 3 сехет уйăрнă. Пурĕ çулталăкра 3 класра 102 сехет палăртнă.
- Тăван чĕлхе вĕрентÿ предмет тытăмĕн пахалăх ориентирĕсем
Çамрăк ăрăва ăс-тăн парса ÿстерес ĕçре пуçламăш шкул пĕлтерĕшĕ калама çук пысăк.
Вĕрентÿ ăс-тăн пару никĕсĕ, унăн тĕп инструменчĕ – тăван чĕлхе. Тин çеç кĕнеке тытнă ачана ăнăçлă вĕрентсе ăс-тăн парасси чи малтан вăл хăйĕн тăван чĕлхипе тухăçлă усă курма пултарнинчен килет. Тăван чĕлхе – ÿсекен этеме çут тĕнчене кĕмелли алăкăн ылтăн çăраççийĕпе пĕрех.
Çак асамлă çăраççипе ача вĕренÿре туллин усă курма пултартăр тесен унăн пуплевĕпе шухăшлавне пур енлĕн аталантармалла. Кĕске тапхăртах ăна çăмăллăн вулама, тăнласа ăнкарма, шухăша пуплевре уçăмлăн палăртма, çырма хăнăхтармалла: вĕренÿ кĕнекине вăл хăй вулайтăр, вĕрентÿçĕ каласа панине лайăх ăнланма, асăмлама, асăнлама пултарайтăр, çавăн пекех унăн калаçу хăнăхăвĕпе çыру мехелĕ çителĕклĕ пулччĕр. Çакна тума шăпах ĕнтĕ тăван чĕлхене 1-4 классенче ятарлă программăпа туллин вĕрентни пулăшать.
5.Кĕтекен результатсем
«Вĕренĕвĕн Универсаллă Действийĕ» (ВУД) вулав
Ку термина пĕтĕмшле илсен вĕренÿ ăслай тесе ăнланмалла, урăхла каласан, ВУД вăл - субьект унăн социаллă опыта ăнланса тата хастаррăн ăса хывнă май хăй т\лл\нех аталанма пултарни. Вĕренекен харпăр хăй тĕллĕнех çĕнĕ пĕлÿсене ăнăçлă ăса хывма, ăслайсемпе компетентноçсене калăплама (çав вăхăтра вĕренÿ ăслайне те) пултарнин никĕсĕнче – универсаллă вĕренÿ действийĕсем. Çапла вара вĕренÿ ăслайне ăса хывасси вĕренекенĕн вĕренÿ ĕç-хĕлĕн мĕн-пур компоненчĕсене туллин ăса хывмаллине пĕлтерет. Ку компонентсем шутне çаксем кĕреççĕ: пĕлÿсем туянас (познавательные) тата вĕренÿ мотивĕсем, вĕренÿ тĕллевĕ, вĕренÿ задачи, вĕренÿ ĕçĕсемпе (учебные действия) операцийĕсем, ориентировка, материала урăхлатни (преобразование материала), тĕрĕслев тата хаклав. Вĕренес ăслай – ачасем предметлă пĕлÿсене ăса хывассин, ăслайсемпе компетенцисене калăплассин тухăçлăхне ÿстермелли тĕп факторсенчен пĕри.
Вĕренĕвĕн Универсаллă Действийĕсен тĕп функцийĕсем: вĕренекенĕн харпăр хăй тĕллĕнех пĕлÿсем туянас, вĕренÿ тĕллевĕсене лартас, тивĕçлĕ хатĕрсем шыраса тупса вĕсемпе усă курас, ĕç-хĕл юхăмĕпе результачĕсене тĕрĕслес тата пахалас майсене тупма пулăшасси;
харкамлăха килĕшÿллĕн аталантармалли условисем туса парасси; пĕлÿсене ăнăçлăн ăса хывассин, ăслайсене, хăнăхусене тата компентноçсене калăпласа çивĕчлетессин тухăçлăхне ÿстересси;
Вĕренÿ ĕçĕсен универсаллăхĕ çакăнта курăнать. Вĕсем предмет шайĕнчен тухса метапредмет шайне хăпараççĕ; харкамлăхăн пĕтĕмĕшле культура, харкам, пĕлÿсем туянас тата тĕллĕнех аталанассине пĕрлĕхлĕн тарăнлатма май параççĕ; пĕлÿсем туянас юхăмăн пур шайĕсене те пĕр тĕвве çыхăнтарма май параççĕ; ача-пăчан вăл е ку ĕç-хĕлне йĕркелессин тата асăрхассин никĕсĕ пулса тăраççĕ.
Вĕренĕвĕн Универсаллă Действийĕн ушкăнĕсем
Пĕтĕмĕшле вĕрентĕвĕн тĕп тĕллевĕсемпе килĕшÿллĕн ВУД 4 ушкăнне уйăрма пулать: харкамлă (личностный), регулятивлă (саморегулятивлă та), пĕлÿсем туянас (познавательный) тата хутшăнуллă (коммуникативлă).
Харкамлă ВУДсем
Вĕренÿ ĕç-хĕлĕпе çыхăнтарса, харкамлă ĕçсен виçĕ тĕсне уйăратпăр:
- Професси тĕлĕшĕнчен харкам вырăнне шырани.
2. Пĕлтерĕшлĕх (вĕренÿ тĕллевĕпе сунăмĕ, е, урăхла каласан, вĕренÿ результачĕпе унăн кирлĕлĕхĕ хушшинчи çыхăнăва палăртни). Вĕренекенĕн хăйне çак ыйтăва памалла та ăна хуравлама пултармалла: «Мĕн тума тата мĕн тĕллевпе вĕренетĕп эпĕ?»
3. Кăмăл-сипетлĕх ориентацийĕ. Вĕренсе ăса хывакан содержание харкамлăх тата социаллă опыта кура мораль тĕлĕшĕнчен хаклани.
Регулятивлă ВУДсем
- Мĕн пĕлнине тата мĕн пĕлменнине шута илсе вĕренÿ задачине палăртмалли тĕллеве лартни.
- Ĕçсен йĕркин планне туни; вĕçĕнчи результата кура пайăр ĕçсен тĕллевĕсене палăртни.
- Прогноз туни. Урăхла каласан, результата тата туянакан пĕлÿсен шайне малтанах курса тăни.
- Ĕç майне тата унăн результатне малтанах палăртнă калăппа танлаштарса тĕрĕслени.
- Коррекци - результата вĕренекен хăй, юлташĕсем тата учитель хаклавне кура плана тата ĕç майĕпе йĕркине улшăнусем кĕртни.
- Хаклав – мĕне вĕреннине тата мĕне вĕренмеллине, вĕреннин шайĕпе пахалăхне вĕренекен хăй палăртни; ĕç результатне хаклани.
- Саморегуляци – йывăрлăхсене çĕнтермелли майсене тупса палăртас пултарулăх.
Пĕлÿсем туянас ВУДсем
Кунта пĕтĕмĕшле вĕренÿ(1), паллăпа символ ĕçĕсене (2) логика вĕренÿ ĕçĕсене(3) тата ыйтăва лартса ăна татса панине(4) кĕртетпĕр. Вĕсене хăйсене çапларах вакласа яма пулать.
1. Пĕтĕмĕшле вĕренÿ универсаллă ĕçсем:
- пĕлÿсене туянас тĕллеве харпăр хăй тĕллĕнех уйăрса палăртни;
- пуçламăш шкулшăн шăл çемми ИКТ тата информацин ытти çăлкуçĕсемпе усă курса тивĕçлĕ информацие тупса уйăрни;
- пĕлÿсен тытăмне палăртни;
- сасăллă тата çыруллă пуплев ăслани;
- конкретлă условисенче задачăна шутламалли уйрăмах тухăçлă мелсемпе майсене суйласа илни;
- ĕç майĕсемпе условийĕсен рефлексийĕ, ĕç юхăмĕпе результачĕсене тĕрĕслени тата хаклани;
- вулав тĕллевне тата вулав тĕсне суйласа илме ăнланса вулани; тĕрлĕ жанрлă текстсене итлесе тивĕçлĕ информаци илни; тĕп тата иккĕмĕшле информацие палăртни; илемлĕ, ăслăх, публицистика тата официаллă ĕç стилĕсемлĕ текстсене ирĕклĕнех ăнланса йышăнни; массăллă информаци хатĕрĕсен чĕлхине ăнланса хак пани;
- проблемăна лартса калăплани, творчествăллă тата шыравлă проблемăсене татса панă чухне харкам тĕллĕнех ĕç алгоритмне туни.
2. Паллăпа символ ĕçĕсем:
- калăпсем туни – обьекта туйăм форминчен калăпа (уçлăхпа графика е паллăпа символ) куçарни;
- пĕтĕмĕшле законсене палăртас тĕллевпе калăпа юсаса урăхлатни.
3. Логика вĕренÿ ĕçĕсем:
- анализ - обьекта тĕп тата иккĕмĕшле паллисене кăтартас тĕллевпе сÿтсе пăрахни;
- синтез – пайсене пĕр çĕре пуçтарни, çав шутра сиксе юлнă пайсене хушни те;
- обьектсене танлаштармалли, ушкăнламалли критерисемпе никĕссене суйласа илни;
- ăнлав патне илсе çитерни, сăлтавпа тĕллев çыхăнăвĕсене кăтартни;
-рассужденисен логикăллă сăнчăрне йĕркелени, çирĕплетсе каланин тĕрĕслĕхне сÿтсе явни;
- доказательство;
- гипотезăсем кăларса тăратса вĕсене сăлтавлани.
4. Ыйтăва (проблемăна) лартса ăна татса пани:
- ыйтăва лартни;
- творчествăллă тата шыравлă ыйтусене татса памалли майсене харкам тĕллĕн туни.
Хутшăнуллă ВУДсем
1.Учительпе тата тантăшсемпе хутшăнса вĕренессине планлани – кашни хутшăнаканăн тĕллевĕпе функцийĕсене, хутшăну майĕсене палăртни.
2.Ыйтусем лартни – информацие шырас тата пуçтарас ĕĕе хастар хутшăнса хăюллăнах ыйтусем лартни.
3.Конфликтсене татса пани – проблемăна асăрхани, конфликта тепĕр майлă татса памалли майсене шырани тата пахалани, юрăхлă майпа усă курни.
4.Партнер хăтланчăкне (поведение) ертсе пыни – тĕрĕслени, тÿрлетни, унăн ĕçĕсене хаклани.
5.Харкам шухăшсемпе сунăмсене хутшăну задачисемпе условийĕсене кура туллин те тĕрĕс палăртни; монологла тата диалогла пуплев тунă чухне тăван чĕлхен грамматика нормисемпе тĕрĕс усă курни.
6. Программăн тĕп содержанийĕ
Урок тематики:
1-2-мĕш класра вĕреннине аса илесси – 6 сех.
Сасă, сас палли – 23 сех
Предложени – 25 сех
Сăмах -12 сех
Пуплев пайесем. Япала ячĕ– 9 сех
Глагол – 15 сех
Паллă ячĕ- 7 сех
3-мĕш класра вĕреннине аса илсе çирĕплетесси – 5 сех
Пуплевре пур енлĕн аталантарнă май чĕлхене ансат тишкерме, терминсемпе усă курма вĕрентесси.
2 класра мĕн вĕрентнине шута илсе, вулав урокĕсемпе тачă çыхăнтарса ачасен çыхăнуллă калаçас, тăнласа ăнкарас, вулас тата çырас мехелĕсене малалла аталантармалла. Вуламалли, тăнламалли, çыхăнуллă каласа памалли, калаçăва хутшăнмалли, çырмалли хăнăхтарусем çине таянса вĕсемпе çыхăнуллăн чĕлхе тытăмĕн тĕрлĕ сийĕпе (фонетика, лексика, морфологи, синтаксис, стилистика) усă курма пĕлнине лайăхлатмалли хăнăхтарусем куллен йĕркелемелле. Вулаттарнă, пуплеве тăнлаттарнă, çыхăнуллă пуплев тутарнă, çыртарнă май вĕренекенсене чĕлхен тĕрлĕ енĕсене (аспекчĕсене) ансат тишкерме, чĕлхе ăслăлăхĕн кирлĕрех терминĕсемпе, янтă пĕлĕвĕсемпе усă курма вĕрентмелле.
Çыхăнуллă пуплев. Пуплевĕн пурнăçри пĕлтерĕшĕ.
Текст. Ăна темăпа çыхăнман предложенисен пуххипе танлаштарасси. Текстра мĕн çинчен каланине (текст темине) палăртасси. Текста темиçе сыпăка (пая) уйăрасси. Пысăках мар текста, унăн пайĕсене ят парасси.
Ӳкерчĕксемпе ĕçлесси. Ӳкерчĕксем тăрăх ыйтусене хуравласси, предложенисем тăвасси. Вĕсене çырасси.
Изложении çинчен ăнлантарасси.
Ыйтусене ушкăнпа хуравланă, йывăр орфограммăсене асăрхаттарнă хыёёăн вĕрентъёĕ пулăшнипе 30-45 сăмахлă текст тăрăх изложени ёырасси.
Ачасен пурнăçĕпе çыхăннă темăсемпе (вăйă выляни, вăрмана экскурсие кайни, кама та пулин пулăшни, шкул çинчен) 4-5 предложенирен тăракан пĕчĕк калав тăвасси.
Пуплев этикечĕ. Сывлăх сунни. Сывлăх суннă чух усă куракан тараватлăх сăмахĕсемпе сăмах майлашăвĕсем. Паллашу сăмахĕсемпе предложенисем. Сăпайлăн тав тума пĕлесси. Сыв пуллашу сăмахĕсем.
Ĕç хучĕсем. Ансат пĕлтерÿ хайласси. Юлташ патне çыру çырасси.
Чĕлхене ансат тишкересси, терминсемпе усă курасси
Алфавит. Саспаллисен ячĕсем тата йĕрки. Уçă тата хупă сасăсем. Хытă тата çемçе сасăсем.
Пĕр-пĕр саспаллипе пуçланакан сăмахсене словарьте шыраса тупма вĕрентесси. Сăмахсене алфавит йĕркипе вырнаçтарма хăнăхтарасси (пуçламăш сас палли тăрăх).
Япалана пĕлтерекен сăмахсем. Вĕсене кам? тата мĕн? ыйтусем тăрăх тупасси.
Япала ĕçне пĕлтерекен сăмахсем. Вĕсене мĕн тăвать? мĕн тăвĕ? мĕн турĕ? ыйтусем тăрăх тупасси.
Япалан тата унăн ĕçĕн паллине пĕлтерекен сăмахсем, вĕсене мĕнле? ыйту тăрăх тупасси.
Сăмахсене вĕсен пĕлтерĕшĕсене кура ушкăнласси. Хирĕçле _пĕлтерĕшлĕ сăмахсем (хура - шурă, пысăк - пĕчĕк, сарлака - ансăр, пылак - йÿçĕ). Ёывăх пĕлтерĕшлĕ сăмахсем: васка - хыпалан, кил - пыр, усал - хаяр, аван - лайăх, илемлĕ - хитре, чипер.
Лексикăпа тематика ушкăнĕсем: а) тĕс ячĕсем (хĕрлĕ, сарă, шурă, хура, хăмăр, кăвак т.ыт.те; çÿрен, турă, хăла, ула, сарă-хăла (лаша çинчен); ă) çынна хаклакан сăмахсем (чипер, илемлĕ, тирпейлĕ, тăрăшуллă, ĕёчен, кахал, наян, мăнтăр, начар т.ыт.те).
Предложени. Пуплеври предложенисене уйăрасси (маларах вĕреннине ёирĕплетесси). Предложенин тĕп (подлежащипе сказуемăй) тата кĕçĕн членĕсем (ячĕсене асăнмасăр).
Тĕрлĕ калăплă (тытăмлă) предложенисем тума тата çырма хăнăхтарасси. Вĕсене (кам? мĕн? камăн? мĕнĕн? кама? мĕне? камра, мĕнре? камран? мĕнрен? кампа? мĕнпе? камсăр? мĕнсĕр? камшăн? мĕншĕн?) ыйтури сăмахсемпе анлăлатасси.
Пунктуаци. Предложени вĕçне пăнчă, ыйту тата кăшкăру паллисем лартасси.
Орфографи. 1) Хытă уёă сасăллă сыпăк е сăмах вĕçĕнчи [л'], [н'], [т'] сасăсене л, н, т саспаллисем хыççăн çемçелĕх палли (ь) çырса палăртасси.
2) Уйăракан çемçелĕх палли (ь) çырасси.
3) Вăрăм хупă сасса икĕ пĕр пек сас паллипе палăртасси.
4) Сăмаха пĕр йĕркерен тепĕр йĕркене куёарасси.
5)Çын ячĕпе хушаматне тата ашшĕ ятне, выльăхсемпе чĕр чунсен уйрăм ячĕсене, хула, ял, урам, юхан шыв ячĕсене пысăк саспаллирен пуçласа çырасси.
6) Вырăс чĕлхинчен йышăннă хăш-пĕр сăмахсене вырăс чĕлхинчи пекех çырасси.
Вẽренекенсем çак ǎслайсене хǎнǎхмалла:
45-50 сǎмахлǎ текста каллиграфи тẽлẽшẽнчен тẽрẽс те таса, саспаллисене сиктерсе хǎвармасǎр, пǎтраштармасǎр пǎхса çырма;
45-50 сǎмахлǎ текста итленипе (диктант) çырма;
сǎмаха сыпǎклама, пẽр йẽркерен тепẽр йẽркене тẽрẽс куçарма;
çемçе хупǎ сасǎсене çырура тẽрẽс палǎртма, вǎрǎм хупǎ сасǎллǎ сǎмахсене (программǎра кǎтартнисене) тẽрẽс çырма;
çын ячẽпе хушаматне, ашшẽ ятне, выльǎхсемпе чẽр чунсен уйрǎм ячẽсене, хула, ял, урам, юхан шыв ячẽсене пысǎк саспаллипе пуçласа çырма;
сǎмахсен сасǎ тытǎмне тишкерме (вẽсене сыпǎклама, уçǎ тата хупǎ сасǎсене, сасǎсемпе саспаллисен йẽркине тата хисепне палǎртма);
япалана, унǎн ẽçне, паллине пẽлтерекен сǎмахсене ыйту лартса тупма;
предложенин тẽп членẽсене – подлежащипе сказуемǎя – тупма;
ыйтусем тăрăх ансат предложени членẽсем хушшинчи çыхǎнǎва палǎртма;
предложение пысǎк саспаллирен пуçласа çырма, ун вẽçне, интонацие кура, пǎнчǎ, ыйту е кǎшкǎру палли лартма;
50-55 сǎмахлǎ текст тǎрǎх ыйтусене хурвласа изложени çырма; пẽрлехи шухǎшлǎ 2-3 предложени тума, вẽсене çырма.
Предметăн пайр=м результачĕсем:
- тăван чĕлхери тĕп сасăсене, хытă тата çемçе сасăсене сăмахра паллама, çырура палăртма пĕлни;
- сас паллисене, вĕсен çыхăнăвĕсене, сăмахсене, предложенисене тĕрĕс евĕрлесе çырса илме, тĕрĕслеме вĕренни;
- уйрăм сăмахсене, 3-4 сăмахран тăракан, тытăмĕпе ансат предложенисене илтнĕ тăрăх çырма пултарни;
- чĕлхе пĕлĕвĕн ăнлавĕсемпе терминĕсене уçăмлани.
Харкам результатсем:
- ачасем Тăван çĕршыв, тăван халăх, тăван чĕлхе ăнлавсене ăша хывни: хăйсем хăш халăх ывăл-хĕрĕ пулнине ăнланни, вĕсен тăван халăха хисеплес туйăм амаланма пуçлани:
- ачасем таврари пурнăç, этем, çут çанталăк çинчен мĕн пĕлнине анлăлатни, тавракурăм йĕркеленсе пыни:
- харпăр хăйĕн тата тантăшĕсен ĕçĕ-хĕлне сăнас-хаклас ăслай-хăнăхусене алла илсе пыни.
Пур предметсене вĕрентнĕ май кĕтекен результатсем:
- ачасен шухăшлавĕ пур енлĕн аталанса, вĕсем тишкерÿ, пĕтĕçтерÿ, пĕтĕмлетÿ ĕçĕсене вĕренсе пыни:
- ачасен пуплевĕ пур енлĕн аталанса, вĕсем пуплев ĕçĕ-хĕлĕсене вĕренсе пыни:
- кĕнекепе ĕçлеме вĕренсе пыни.
Хутла вĕрентнĕ май ачасен универсаллă вĕренÿ ĕçĕсене йĕркелесси
Вĕрентÿ ĕçĕнче кашни предмет шалашĕнчех тĕп пахалăх тĕллевĕсене шута илсе ĕçлемелле. Хутла вĕрентес ĕçре вĕсем çаксем шутланаççĕ.
- ачасен нумай пĕлес-вĕренес, харпăр хăй ĕç-хĕлне йĕркелеме хăнăхас кăмăлне чĕртсе ярасси, аталантарасси;
- вĕсене хăйсен харкамлăхне ăнланма пулăшасси, таврари тĕнчене хăйне евĕр курма-йышăнма, харпăр хăй хăтланăшĕсене хак пама, йывăрлăхсене çĕнтерме вĕентсе пырасси, вĕсен ăславлă мехелне аталантарасси;
- ачасене çынсем хушшинче çураçуллă пурăнма, ыттисене пулăшма хавас пулма, пĕтĕм этемлĕх пахалăхĕсене ăнланса ăша хума пулăшасси;
- ачасене вĕсем кашнийĕ хăйĕн тăван çĕршывĕн пĕчĕк гражданинĕ пулнине ăша хума пулăшасси;
- вĕренекенсене тавралăха, çут çанталăка, харпăр хăйне, сывлăхне упрама вĕрентесси.
Йĕркелÿ ĕçĕсем ачасене вĕрентÿ ĕç-хĕлне, унăн тапхăрĕсене (ĕç тĕллевне уçăмласси, планласси, ĕçе пурнăёласси, результачĕсене хакласси-пахаласси , тÿрлетесси) уçăмласа йĕркелеме хăнăхтарассипе çыхăннă. Ку вăл питех те кăткăс ĕç. Хутла вĕрентнĕ май çак хăнăхусем майĕпен йĕркеленсе пыраççĕ.
Универсаллă пĕлÿ ĕçĕсене йĕркелессипе çыхăннă хăнăхтарусем вĕрентÿ комплексĕн кашни компонентĕнчех тĕп вырăнта. Ыттисен тата хăйсен пуплевне тимлесе ачасем чĕлхен элеменчĕсене асăрхама, вĕсем пĕр-пĕринпе мĕнле çыхăннине курма хăнăхаççĕ. Пуплеври предложенисене, предложенири сăмахсене, сăмахри сасăсене уйăрни, каялла сасăсенчен сăмахсем, сăмахсенчен предложенисем, предложенисенчен текст калăпланă май вĕсем тишкерÿ, пĕтĕçтерÿ ĕçĕсене вĕренсе пыраççĕ.
Предметăн пайрăм задачисем:
- ачасен пуплевне пур енлĕн аталантарасси:
- ĕçĕн терминсемпе паллаштарасси, вĕсемпе усă курма хăнăхтарасси;
- тĕрлĕ енлĕ тишкерÿ вĕрентесси;
- капăшсене пĕрлĕхлĕ курма тата унăн пайĕсене палăртма хăнăхтарасси;
- ачасен вĕтĕ моторикине аталантарасси.
Харкам задачăсем:
- ачасене шкул пурнăçне, йĕркесене, вĕренекен яваплăхĕсене ăнланма, ăша хывма, пурнăçласа пыма пулăшасси;
- пĕр-пĕринпе, аслисемпе кăмăллăн хутшăнма вĕрентсе пырасси;
- хутшăну тата пуплев этикетне малалла тăсасси;
- «çемье»: «йăх»: «ял-йыш» ăнлавсене уçăмлама, ăса хума пулăшасси.
Пур предметсене те вĕрентнĕ май пурнăçламалли задачăсем:
- вĕренÿ ĕç-хĕлĕн уйрăмлăхне ăша хума, задачисене алла илсе, пурнăçласа пыма пулăшасси;
- тантăшĕсен тата харпăр хăй ĕçне сăнама, çитменлĕхсемпе ăнăçусене палăртма хăнăхтарса пырасси;
- пулăмсемпе япаласене, капăшсене тишкерме, танлаштарма, пĕр пеклĕхсемпе уйрăмлăхсене палăртма вĕрентесси.
7.Календарлă- тематикăллă планĕ
№ | Урок теми | Ĕç результачĕсем | Ачасен ĕçĕ-хĕлĕ | Хушма материал | Урок ирттернĕ вăхăт | ||||||||||||||||
кăмăл-сипете аталантарасси | Универсаллă ĕç-хĕлсем | предмет пĕлĕвĕ, хăнăхăвĕ | |||||||||||||||||||
1. | 1-2-мĕш класра вĕреннине аса илесси.(6) Текст. | Ачасене тăван тавралăх илемне курма, туйма вĕрентесси. | Ачасене ĕçлеме вĕрентесси, харпăр хăй ĕç вырăнне йĕркелеме хăнăхтарасси. | Текста ят парасси, предложенисем çине уйăрасси, кирлĕ чарăну паллисем лартасси | Сюжетлă ÿкерчĕк тăрăх калаçу йĕркелеççĕ. Ыйтусене хуравлаççĕ. Предложени çинчен вĕреннине аса илеççĕ. Пуплеве предложенисем çине уйăрма тата тĕп пайне палăртма хăнăхаççĕ. | 1. ЧЧ, 3-4стр. 2. /Т, 1стр. | |||||||||||||||
2. | Сочинени. «Çу кунĕсем». | Ачасене пĕр-пĕринпе туслă пурăнма вĕрентесси, чĕр чунсене юратма хăнăхтарасси. | Ачасен çыхăнуллă пуплевне аталантарасси. | Предложенире сăмаха уйăрма хăнăхтарасси. | Предложенири сăмахсене уйăраççĕ, сасă тата сас палли ăнлавсене çирĕплетеççĕ. Сăмаха сыпăксем çине уйăрма хăнăхаççĕ. | ||||||||||||||||
3. | Сочинени тишкерĕвĕ. Предложени. | Тăван çĕр шывпа тăван халăха юратма вĕрентесси, паллă çынсемпе паллаштарасси. | Ачасен тавçăруллăхне, тимлĕхне аталантарасси. | Юхан шыв, çын ячĕпе хушаматне тата ашшĕ ятне, выльăх-чĕрлĕхсемпе чĕр чунсен уйрăм ячĕсене, хула, урам ячĕсене пысăк сас паллирен пуçласа çырасси. | Ачасем предложение сăмахсем хушса ăнлантараççĕ | 1.ЧЧ, 5-8стр. 2. /Т, 1 стр. | |||||||||||||||
4. | Сăмах. Сасăсемпе сас паллисем. | Мĕн пĕчĕкрен пуринпе те туслă пулма вĕрентесси. | Ачасен çыхăнуллă пуплевне аталантарасси. | Текста тĕрĕс çырса илме хăнăхасси. | Сăмахсене вуласа, тишкерсе йĕркипе тĕрĕс çырса илеççĕ. | 1.ЧЧ, 11-14 стр. 2.ДТП, 38 стр. (астуса çырни), 3. /Т, 3 стр. | |||||||||||||||
5. | Изложени. «Шанчăклă туссем». | Çут çанталăка юратма, упрама вĕрентни.Чăваш Республикинчи хуласемпе паллаштарасси. | Çыхăнуллă калав йĕркелеме хăнăхтарни, ачасен тавçăрулăхне аталантарасси. | Сăмахсене алфавит йĕркипе вырнаётарма хăнăхтарасси. | Ачасем сас паллисен ячĕсене тата йĕркине аса илеççĕ, ăслай ĕçĕсем пурнăçлаççĕ,пахча-çимĕç тата ÿсен тăран ячĕсене алфавит йĕркипе çыраççĕ, ыйтусем çине хуравлаççĕ. | ЧЧ, 14 стр., 23 хăн. 2. /Т, 3 стр. | |||||||||||||||
6. | Изложени тишкерĕвĕ. Сасă. Сас палли. | Ачасене тăван тавралăх илемне курма, туйма вĕрентесси. | Шухăшлава йĕркелесе пыни, пĕтĕмлетни, тĕслĕхсемпе çирĕплетни. | Текста предложенисем çине уйăрасси, кирлĕ чарăну паллисем лартса тĕрĕс çырма хăнăхасси. | Ачасем вĕрентекен пулăшнипе йĕркеленĕ текста астуса юлни тăрăх çыраççĕ. | 1.ЧЧ, 15-20стр. 2. ДТП, 39 стр.(сăмах диктанчĕ) 3. ЭП | |||||||||||||||
7. | Сасă, сас палли.(23) Вăрăм хупă сасăсене икĕ сас паллипе палăртасси | Йытă – этемшĕн шанчăклă тусĕ пулнине ăнлантарасси. | Ачасен çыхăнуллă пуплевне аталантарасси | Сăмахсене алфавит йĕркипе вырнаçтарма хăнăхтарасси. | Ачасем сас паллисен ячĕсене тата йĕркине аса илеççĕ, ăслай ĕçĕсем пурнqёлаççĕ,йытă ячĕсене алфавит йĕркипе çыраççĕ, ыйтусем çине хуравлаççĕ. | ЭП | |||||||||||||||
8. | Вăрăм хупă сасăсене икĕ сас паллипе палăртасси. | Чĕр чунсене, вĕçен кайăксене юратма вĕрентесси. Чăваш Республикинче пурăнакан чĕр чунсемпе вĕçен кайăксене, хамăр тăрăхра ÿсекен йывăç-курăк ячĕсене аса илесси, вĕсене сыхласа хăварасси. | Юлташсен хуравĕсене тимлĕ итлеме, йăнăшсене асăрхама хăнăхтарни. | Самахри сасăсене уйăрса илме, уçă(хупă)сасăсене уйăрма хăнăхтарни, вĕсен уйрăмлăхне тишкерни. | Ачасем сыпăксен таблиципе ĕçлеççĕ. Хытă уçă сасăллă тата çемçе уçă сасăллă сăмахсене вулаççĕ, танлаштараççĕ | 1. ЧЧ, 15-20 стр. | |||||||||||||||
9. | Диктант. «Авăн уйăхĕ». | Хупă сасăсене тĕрĕс калама вĕрентесси, вĕçен кайăксене юратма, вĕсене пулăшу парасси | Пĕр сăмахран тепĕр сăмах мĕнле сас палли ылмаштарнипе пулнине ăнланса илме пулăшасси. | Сăмахсене алфавит йĕркипе вырнаçтарма хăнăхтарасси. | Ачасем хăйсен шухăшне уççăн калаççĕ. | ДТП, 38 стр. | |||||||||||||||
10. | Диктант тишкерĕвĕ. Ч сасă умĕнчи л, н хупă сасăсен çемçелĕхне палăртманни. | Хытă уçă сасăсемпе, çемçе уçă сасăсемпе паллаштарасси, сăмахсенче вĕсене тĕрĕс уйăраса илме вĕрентесси. | Хамăр тăрăхри шывсенче пурăнакан пулăсем çинчен аса илесси. | Самахсенче сасăсем мĕнле илтĕннине сăнани, тишкерни | Çемçе уçă сасăллă тата хытă уçă сасăллă сăмахсене тупса калаççĕ, тетрадь çине çыраççĕ. | 1.ЧЧ 21-24 стр. 2.ДТП, 42 стр (астуса çырни) 3./Т, 5 стр. 4. ЭП | |||||||||||||||
11. | Ч сасă умĕнчи л, н хупă сасăсен çемçелĕхне ятарласа палăртманни. | Ачасене çăкăр пурлăх пулнине тĕслĕхсемпе çирĕплетсе парасси, ăна упрама, хаклама хăнăхтарасси. | Ачасен тавçăрулăхне аталантарасси, пуплевне пуянлатасси. | Хытă (çемçе) хупă сасăсене уйăрма хăнăхтарасси, сыпăксене, сăмахсене танлаштарса вулани. | Ачасем сăмахсене танлаштараççĕ, тĕслĕхсемпе çирĕплетеççĕ, ÿкерчĕклĕ таблицăпа ĕçлеççе, сасăсем мĕнле илтĕннине сăнаççĕ. | ЭП | |||||||||||||||
12. | Изложени. «Пиччĕшĕпе шăллĕ». | Ачасене кĕрхи кĕреке пуянлăхне курма, ĕçе юратма вĕрентесси. | Ачасене кĕнекепе мăшăрпа ĕçлеме вĕрентесси. | Хытă уçă сасăпа юнашар тăракан хупă сасă хытă илтĕннине, çемçе уçă сасăпа юнашар тăракан хупă сасă çемçен илтĕннине палăртасси. | Сăмахсене ушкăнласа çыраççĕ, паллă тунă сăмахсемпе предложенисем туса çыраççĕ | ИТП, 80 стр. | |||||||||||||||
13.. | Изложени тишкерĕвĕ. Сăпайлăх сăмахĕсем. | Çут çанталăка юратма, унăн илемĕпе киленме вĕрентесси. | Ачасен тавçăрулăхне аталантарасси, пуплевне пуянлатасси | Текст ятне тĕрĕс суйласа илме вĕрентесси. | Сăмахсене вуласа, тишкерсе йĕркипе тĕрĕс çырса илеççĕ | ЧЧ, 25-29 стр. | |||||||||||||||
14. | Сăпайлăх сăмахĕсем (НРК) | Ачасене тараватлăх сăмахĕсемпе усă курма хăнăхтарасси. | Калаçăва тĕрĕс йĕркелеме вĕренесси, юлташа итлеме, хаклама вĕренесси, | Чăваш чĕлхинчи пĕр-пĕрне сывлăх сунмалли, сывпулашмалли сăмахсем тĕрлĕрен пулнине ăнланасси, астуса юласси. | Ачасем кĕнекери хăнăхтарусенче кирлĕ сăмахсене шыраса тупаççĕ, калаçура усă курма хăнăхаççĕ. | ЧЧ, 25-29 стр. | |||||||||||||||
15. | Ç, ч сас паллисем хыççăн ы е и çырасси | Ачасене тараватлăх сăмахĕсемпе усă курма хăнăхтарасси.. | Çырура тараватлăх сăмахĕсемпе тĕрĕс усă курма вĕренесси. | Чăваш чĕлхинчи пĕр-пĕрне сывлăх сунмалли, сывпулашмалли сăмахсем тĕрлĕрен пулнине ăнланасси, астуса юласси. | Сывлăх сунмалли, сывпулашмалли сăмахсемпе усă курса диалог çыраççĕ. | 1.ЧЧ, 30-34 стр. 2. ДТП, 42 стр.(сăмах диктанчĕ) 3.ЭП | |||||||||||||||
16. | Ç, ч сас паллисем хыççăн ы е и çырасси | Ачасене çывăх тăвансене юратма вĕрентесси, ĕçе юратма хăнăхтарасси. | Ушкăнпа ĕçлеме хăнăхтарасси, ачасен тимлĕхне аталантарасси. | Хытă уçă сасăллă сăмахсенче çемçелĕх палли(ь) çырмаллине вĕрентесси. | Ч.Ч стр. 28-30 Ачасем кĕнекери хăнăхтарусене пурнăçлаççĕ, темăпа килĕшÿллĕ сăмахсене аялтан туртса паллă тăваççĕ. | 1.ЧЧ, 30-34 стр. 2. ДТП, 42 стр.(сăмах диктанчĕ) 3.ЭП | |||||||||||||||
17. | Калав содержанине кĕскен çырасси. | Яланах пĕр-пĕринпе туслă пулма, пĕр-пĕрне пулăшма вĕрентесси. | Машăрпа ĕçлеме хăнăхтарасси, вуласа тухнă текста тĕрĕс ят пама вĕрентесси. | Хытă уçă сасăллă сăмахсенче çемçелĕх палли(ь) çырмаллине вĕрентесс | Ачасем точкăсем вырăнне кирлĕ сас паллисем лартса çыраççĕ. | 1.ЧЧ, 33 стр. | |||||||||||||||
18. | Вырăс чĕлхинчен çыру урлă йышăннă сăмахсенче б,г,д,ж,з, ф, ц, щ, сас паллисем çырасси. | Ачасен çут çанталăк пулăмĕсем çинчен ăнлантаракан пĕлĕвне ÿстересси. | Ачасен тимлĕхне аталантарасси. | Хытă уçă сасăсемпе çемçе уçă сасăллă сăмахсене çырура тĕрĕс палăртасси. | Ачасем вĕрентекен вуласа панă текста итлесе пынă май çыраççĕ. | 1.ЧЧ, 34-40 стр. 2.ДТП, 44 стр. (суйлав диктанчĕ) е 46 стр.(сăмах диктанчĕ), 3./Т, 6 стр. 4. ЭП | |||||||||||||||
19. | Вырăс чĕлхинчен çыру урлă йышăннă сăмахсенче б,г,д,ж,з, ф, ц, щ, сас паллисем çырасси. | Каюра усăллă чĕр чун пулнине ачасене ăнлантарасси. | Ачасене кĕнекепе ĕçлеме вĕрентесси. | Уйăракан çемçелĕх паллине(ь) çырура палăртма вĕренесси. | Ачасем кĕнекери хăнăхтарусене пурнăçлаççĕ, тишкереççĕ, аялтан йĕр туртса палăртаççĕ. | 1.ЧЧ, 34-40 стр. 2.ДТП, 44 стр. (суйлав диктанчĕ) е 46 стр.(сăмах диктанчĕ), 3./Т, 6 стр. 4. ЭП | |||||||||||||||
20. | Вырăс чĕлхинчен çыру урлă йышăннă сăмахсенче б,г,д,ж,з, ф, ц, щ, сас паллисем çырасси. | Ачасене тăванлăх сăмахĕсемпе усă курма хăнăхтарасси. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси, шухăшлава йĕркелесси, петĕмлетесси. | Вăрăм хупă сасса икĕ пĕр пек сас палли çырса палăртасси. | Ачасем кенекери хăнхтарусене пурнăçлаççĕ, тишкереççĕ, аялтан йĕр туртса палăртаççе. | 1.ЧЧ, 34-40 стр. 2.ДТП, 44 стр. (суйлав диктанчĕ) е 46 стр.(сăмах диктанчĕ), 3./Т, 6 стр. 4. ЭП | |||||||||||||||
21. | Телефонпа калаçасси. | Ачасене тăван тавралăха юратма, кĕрхи çанталăкăн илемне курма хистесси. | Ачасене кĕнекепе ĕçлеме вĕрентесси, тупмалли юмахсен тупсăмĕсене хăвăрт тавçăрса илме вĕрентесси | Вăрăм хупă сасса икĕ пĕр пек сас палли çырса палăртасси. | Ачасем сăмахсене танлаштараççĕ, тĕслĕхсемпе çирĕплетеççĕ, ÿкерчĕклĕ таблицăпа ĕçлеççĕ, сасăсем мĕнле илтĕннине сăнаççĕ. | 1.ЧЧ, 4-0-42 стр. 2./Т, 7 стр. | |||||||||||||||
22 | Изложени. «Çăкăр». | Ачасене çут çанталăк пулăмĕсемпе çыхăннă ĕç-хĕле тупма хăнăхтарасси. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси, шухăшлава йĕркелесси, пĕтĕмлетесси. | Текста предложенисем çине уйăрасси, кирлĕ чарăну паллисем лартса тĕрĕс çырма хăнăхасси. | Ачасем вĕрентекен вуласа панă текста итлесе пынă май çыраççĕ. | ИТП 83 стр. | |||||||||||||||
23. | Изложени тишкерĕвĕ. Э, е, ё, ю, я сас паллисемпе усă курма пĕлесси.. | Ачасене тăванлăх сăмахсемпе усă курма хăнăхтарасси. | Ачасене кĕнекепе ĕçлеме вĕрентесси, çыхăнуллă пуплеве аталантарасси. | Чăваш чĕлхинчи тăванлăх сăмахĕсене ăнланасси, астуса юласси. | Анне çинчен сăвă çырса пăхасси. | 1.ЧЧ, 42-52 стр. 2. ДТП, 53 стр. (астуса ёырни) 3./Т, 8 стр. | |||||||||||||||
24. | Э, е, ё, ю, я сас паллисемпе усă курма пĕлесси.. | Ачасене тăван тавралăх илемне курма, туйма вĕрентесси. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси, шухăшлава йĕркелесси, пĕтĕмлетесси. | Вырăс чĕлхинчен йышăннă хăш-пĕр сăмахсене тĕрĕс çырма вĕрентесси. | Ачасем кĕнекери хăнăхтарусене пурнăçлаççĕ, тишкереççĕ, аялтан йĕр туртса палăртаççĕ. | 1.ЧЧ, 42-52 стр. 2. ДТП, 53 стр. (астуса ёырни) 3./Т, 8 стр. | |||||||||||||||
25. | Э, е, ё, ю, я сас паллисемпе усă курма пĕлесси.. | Çемьере туслă, пĕр-пĕрне пулăшса пурăнма, атте-аннене хисеплеме вĕрентни. | Ушкăнпа ĕçлеме хăнăхтарни. | Сăмахсене тĕрĕс калама, çырма, алфавит йĕркипе вырнаçтарма хăнăхассĕ. Орфографии словарĕпе ĕçленĕ май сăмахри йăнăшсене асăрхаса тÿрлетме хăнăхтарни. | Орфографии словарĕпе ĕçлеççĕ, сăмахсене алфавит йĕркипе вырнаçтараçсĕ, «Çемье» ÿкерчĕк тăрăх ыйтусем çине хуравлаççĕ. | 1.ЧЧ, 42-52 стр. 2. ДТП, 53 стр. (астуса ёырни) 3./Т, 8 стр. | |||||||||||||||
26 | Диктант. «Туслăх». | Тăван халăха хисеплеме вĕрентни, çынсем хушшинче ырă ятлă пулма хавхалантарни. | Темăпа килĕшÿллĕн калаçма хăнăхтарни, кĕнекере, тетрадьре кирлĕ вырăнта ĕçлеме хăнăхтарни. | Сыпăксенчен сăмахсем тăвасси, сыпăк сăмахăн пайĕ пулнине палăртни. | Сыпăк, сăмах ăнлавсене уçăмлаççĕ, сăмахсенче сыпăк шутне палăртаççĕ, сыпăк шутне кура самахсене ушкăнлаççĕ, панă сыпăк çумне урăххисене хушса çĕнĕ сăмахсем йĕркелеççĕ. | ДТП, 51 стр. | |||||||||||||||
27. | Диктант тишкерĕвĕ. Э, е, ё, ю, я сас паллисемпе усă курма пĕлесси.. | Тăван яла юратма, унпа мухтанма , ă на упрама вĕрентесси. | Ачасене харкам тĕллĕн ĕçлеме хăнăхтарасси. | Самахсене сыпăксем çине тĕрĕс уйăрма, кашни сăмаха хăй вырăнне лартса предложенисем йĕркелеме вĕрентни. | Предложенисене тĕрĕс йĕркелесе çыхăнуллăтект çырăсçĕ.. | ЧЧ, 42-57 стр. | |||||||||||||||
28. | Библиотекăран илнĕ кĕнекесен списокне тăвасси.(НРК) | Килти выльăх-чĕрлĕх ячĕсене аса илесси, Çĕнĕ Шупашкар хули çинчен каласа парасси. | Сăмахăн уйрăмлăхĕсене курма хăнăхтарасси | Сăмахсене сыпăкланă май пĕр йĕркерен тепĕр йĕркене куçарма вĕрентни. | Сăмахсене сыпăксем çине уйăрса çыраçсĕ, пĕр йĕркерен тепĕр йĕркене куçарма хăнăхаççĕ. | ЧЧ, 52-57 стр. | |||||||||||||||
29. | Сочинени. «Хура кĕркунне». | Çемьере туслă, пĕр-пĕрне пулăшса пурăнма, атте-аннене хисеплеме вĕрентесси. | Çемье темăпа калаçма хăнăхтарни. | Сюжетлă ÿкерчĕк тăрăх унта кăтартнă конкретлă лару-тăрăва йĕркипе сăнласа пама вĕрентни. Калавăн çирĕп йĕрке пулмаллине палăртни, ĕç пуçламăшĕ, аталанăвĕ, чи çивĕч самант, аталанăвĕ. Шухăша çырура палăртма хăнăхтарни. | Ӳкерчĕке тишкереçсе, панă ыйтусем тата ÿкерчĕк тăрăх калав хайлаççĕ, текста ят парса калава тетрадь çине çырса хураççĕ. | ||||||||||||||||
30 | Библиотекăран илнĕ кĕнекесен списокне тăвасси. | Килти выльăх-чĕрлĕх ячĕсене аса илесси, Çĕнĕ Шупашкар хули çинчен каласа парасси Ачасене ăс-хакăл пухма, пурнăç çине чĕрĕ куçпа пăхма, вĕренме хистесси. | Сăмахăн уйрăмлăхĕсене курма хăнăхтарасси Сăмахсене тишкерме хăнăхтарни, пĕр-перинпе калаçу йĕркелеме вĕрентесси. | Сăмахсене сыпăкланă май пĕр йĕркерен тепĕр йĕркене куçарма вĕрентни. Япала ячĕсен пĕлтерĕшĕ тата ыйтăвĕсене кура уйăрма хăнăхтарни. | Сăмахсене сыпăксем çине уйăрса çыраçсĕ, пĕр йĕркерен тепĕр йĕркене куçарма хăнăхаççĕ. Япала ячĕсене ыйтăвĕпе пĕлтерĕшне кура тупаçсĕ. Сăмахсене мĕне кура ушкăнланине палăртаçсĕ, панă ушкăнра ытлашши япала ячĕсене тупаççĕ. | 1.ЧЧ, 52-57 стр. | |||||||||||||||
Предложени. Предложени çинчен мĕн пĕлнине аса илесси. | ЧЧ, 58-60 стр. | ||||||||||||||||||||
1.ЧЧ, 60-64 стр. 2./Т, 9 стр. | |||||||||||||||||||||
31-32 | Предложени. (25) Текст тата предложени | ||||||||||||||||||||
33 | Калуллă предложенисем. | Çут çанталăка сăнама, унăн пулăмĕсемпе кăткăсланма хăнăхтарни. | Ыйтусене ăнланма, вĕсем çине хуравлама, хăйсен шухăшне уçăмлă палăртма вĕрентесси. | Калавăн çирĕп йĕрки çинчен ас туса шухăша çырура палăртма хăнăхтарни. | Панă ыйтусем тăрăх калав хайлаççĕ, текста ят парса калава тетрадь çине çырса хураççĕ. | 1.ЧЧ, 64-66 стр. 2./Т, 10 стр. 3.ОПТ, 26-28 стр. | |||||||||||||||
34. | Диктант. «Пăлансем». | Таврари чĕр чунсен пурнăçĕпе интересленме, вĕсене сăнама хăнăхтарасси. | Ачасен тимлĕхне аталантарасси, пĕтĕмлетме вĕрентесси | Итленĕ предложенисене çырура тĕрĕс палăртма вĕрентни. | Пыл хуçисем диктант çыраççĕ, текст содержанине тишкереççĕ, текстра япала ячĕсене туртса палăртасçĕ. | ДТП, 42 стр. | |||||||||||||||
35. | Диктант тишкерĕвĕ. Ыйтуллă предложенисем. | Вăрмана упрама, унти пурнăçпа интересленме хистени. | Панă текстсенче урокра кирлĕ информацине тупса палăртма вĕренни. | Япала ячĕсен хисепне палăртма хăнăхтарни. | Япала ячĕсене хисепне кура ушкăнлаçсе, пĕр япалана е нумай япалана пĕлтерекен сăмахсене вуласа танлаштараççĕ, текстпа ĕçлесе ыйтусем çине хуравлаçсе. | 1.ЧЧ, 55-68 стр. 2./Т, 10 стр. 3.ЭП | |||||||||||||||
36. | Хистевлĕ предложенисем. | Тăван тавралăха сăнама, унăн улшăнăвĕсене курма хăнăхтарни. | Вуланă текста содержании енчен тишкерсе пăтраштарнă плана майлаштарма хăнăхтарни, тестри предложенисенче сиктерсе хăварнă сăмахсем вырăнне тивĕçлĕ сăмахсем лартса майлаштарма вĕрентни. | Япала ячĕсен хисепне палăртма хăнăхтарни. | Япала ячĕсене хисепне кура ушкăнлаççĕ, пĕр япалана е нумай япалана пĕлтерекен сăмахсене вуласа танлаштараççĕ, текстпа ĕçлесе ыйтусем çине хуравлаççĕ. | 1.ЧЧ, 68-69 стр. 2./Т, 11 стр. 3.ЭП | |||||||||||||||
37. | Изложени. «Çĕмĕрт». | Çынсем хушшинче пурăнма, вĕсемпе хутшăнма хăнăхтарса пырасси. | Пĕр-пĕрне итлеме, тăнлама, кĕнекере панă сăмахсене тишкерме вĕрентни. | Çын ятне, хушаматне, ашшĕ ятне пысăк сас паллинчен пуçласа çырма вĕрентмелле. | Пысăк сас паллинчен пуçласа çырнă сăмахсене мĕншĕн çавăн пек çырнине ăнлантарма вĕрентни, çын ятне, хушаматне, ашшĕ ятне пысăк сас паллинчен çырассине диктант çырса çирĕплетеççĕ. | ИТП, 85 стр. | |||||||||||||||
38. | Изложени тишкерĕвĕ. Кăшкăруллă предложенисем. | Çынсем хушшинче пурăнма, вĕсемпе хутшăнма хăнăхтарса пырасси. | Мăшăрпа ĕçлеме, пер-пĕринпе калаçу йĕркелеме вĕрентни. | Палашу сăмахĕсене кулленхи калаçăва кĕртсе вĕсемпе активлă усă курма вĕрентесси. | Паллашнă чух ксă куракан сăмахсене тишкереççĕ, диалог туса пĕр-пĕринпе паллашаççĕ. | 1.ЧЧ, 70-72 стр. 2.ДТП, 61 стр. (асăрхаттару диктанчĕ) №./Т, 12 стр. 4.ЭП | |||||||||||||||
39. | Предложенин тĕп членĕсем. | Чĕр чунсене юратма, вĕсем те çынсем пекх туйма пултарнине, хăйсене майлă ăслă пулнине палăртма вĕрентесси. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарни, килти юратнă чĕр чунсем çинчен калаçтарса хавхалантарни. | Выльăх-чĕрлĕх ячĕсене пысăк сас паллинчен пуçласа çырма вĕрентни. | Пысăк сас паллинчен пÿçласа çырнă сăмахсене мĕншĕн çавăн пек çырнине ăнлантарма вĕренеççĕ, выльăх-чĕрлĕх ячĕсене пысăк сас паллинчен çырассине диктант çырса çирĕплетеççĕ, хăйсен килти чĕр чунсем çинчен каласа параççĕ. | 1.ЧЧ, 70-72 стр. 2.ДТП, 61 стр. (асăрхаттару диктанчĕ) №./Т, 12 стр. 4.ЭП | |||||||||||||||
40. | Предложенин тĕп членĕсем. | Чĕр чунсене юратма, вĕсем те çынсем пекх туйма пултарнине, хăйсене майлă ăслă пулнине палăртма вĕрентесси. | Ыйтусене ăнланма, вĕсем çине хуравлама, хăйсен шухăшне уçăмлă палăртма вĕрентесси. | Калавăн çирĕп йĕрки çинчен ас туса шухăша çырура палăртма хăнăхтарни. | Панă ÿкерчĕке сăнласа калав хайлассĕ, текста ят парса калава тетрадь çине çырса хурассĕ. | 1. /Т, 12 стр. 2.ЭП | |||||||||||||||
41. | Предложенин кĕçĕн членĕсем. | Чĕр чунсене юратма, вĕсем те çынсем пекх туйма пултарнине, хăйсене майлă ăслă пулнине палăртма вĕрентесси. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарни, килти юратнă чĕр чунсем çинчен калаçтарса хавхалантарни | Выльăх-чĕрлĕх ячĕсене пысăк сас паллинчен пуçласа çырмаллине аса илни. | Пысăк сас паллинчен пÿçласа çырнă сăмахсене мĕншĕн çавăн пек çырнине ăнлантарма вĕренеççĕ, выльăх-чĕрлĕх ячĕсене пысăк сас паллинчен çырассине диктант çырса çирĕплетеççĕ, хăйсен килти чĕр чунсем çинчен каласа параççĕ. | 1.ЧЧ, 76-78 стр. 2./Т, 12 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
42. | Укерчĕк тăрăх калав çырасси. «Хĕл савăнăçĕ». | Çут çанталăка юратма, чĕр чунсемпе интересленме хистени. | Хăйсен ĕç-хĕлне йĕркелеме хăнăхтарни, вĕрентекенĕн сĕнĕвĕсене йышăнма вĕрентни. | Панă текста çырура тĕс çырса илме хăнăхтарни, сăмахсенче пулма пултаракан йăнăшсене курма хăнăхтарни. | «Кампур» текста тишкерессĕ, йăнăш пулма пултаракан сăмахсене тишкереççĕ, текстра чĕр чун ячĕсене тупса мĕнле çырмаллине аса илеççĕ, панă текста тетрадь çине çырса хураçсĕ. | ЧЧ, 75 стр., 163 хăн. | |||||||||||||||
43 | Йăнăшсемпе ĕçлени. Сăмах майлашăвĕ. | Тăван çĕр шыв аслă та илемлĕ пулнине курма вĕрентни, çуралнă тăван кĕтесе юратма, унăн историйĕпе интересленме хăнăхтарни. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарни, çуралнă тăван çĕр шыв çинчен калаçтарса хавхалантарни. | Хула, ял, юхан шыв ячĕсене пысăк сас паллинчен пуçласа çырма вĕрентни. | Пысăк сас паллинчен пуçласа çырнă сăмахсене мĕншĕн çавăн пек çырнине ăнлантарма вĕренессĕ, выльăх-чĕрлĕх ячĕсене пысăк сас паллинчен çырассине диктант çырса çирĕплетеççĕ, хăйсен тăван кĕтес çинчен каласа параççĕ. | 1.ЧЧ, 79-83 стр. 2. /Т, 13 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
44 | Предложенири сăмахсен çыхăнăвĕ. | ||||||||||||||||||||
45 | Ансăр тата анлă предложенисем. | Ачасен тавракурăмне, тимлĕхне аталантарасси. | Темăпа килĕшÿллĕн калаçма хăнăхтарни, кĕнекере кирлĕ вырăна тупса палăртма хăнăхтарни | Пĕлтерÿ çырма вĕрентесси. | Тĕслĕхшĕн панă пĕлтерÿсене тишкереççĕ, панă предложенисене вырнаçтарса пĕлтерÿ йĕркелеççĕ, хăйсем тĕллĕн пĕлтерÿ çырса пăхаççĕ. | 1. ЧЧ, 83-87 стр. 2.ДТП, 64 стр. (ăслав диктанчĕ) 3./Т, 14 стр. 4.ЭП | |||||||||||||||
46 | Ансăр тата анлă предложенисем. | ||||||||||||||||||||
47. | Диктант. «Вĕренмелли хатĕрсем». | Харпăр хăй ĕçĕ-хĕлне сăнас-хаклас ăслай-хăнăхусене алла илсе пыни. | Ачасем хăйсен пĕлĕвĕсемпе хăнăхăвĕсене тĕрĕслеме-хаклама пĕлни. | Сăмахсене тĕрĕс илтме, çырма вĕренни. | «Юман» диктант çыраççĕ. | ДТП 64стр. | |||||||||||||||
48 | Диктант тишкерĕвĕ. Ансăр тата анлă предложенисем. | Çĕнĕ вĕренÿ материалĕпе интересленме вĕренни. | Кĕнекепе ĕçлеме вĕренсе пыни. Ачасен шухăшлавĕ пур енлĕн аталанса, вĕсем тишкерÿ, пĕтĕçтерÿ, пĕтĕмлетÿ ĕçĕсене вĕренсе пыни. Кăтартусемпе хушусене ăнланма, мĕнле ĕç тумаллине уçăмлама вĕренни. | «Глагол» терминпа, япала ĕçне пĕлтерекен сăмахсемпе паллашни. Вĕсене мĕн тăвать? мĕн тăваççĕ? ыйтусем тăрăх тупма хăнăхни. Мĕн тăвать? Мĕн тăваççĕ? ыйтуллă сăмахсене çырура тĕрĕс палăртма вĕренни. | Хăнăхтарусене пурнăçлаççĕ, ĕçе пĕлтерекен сăмахсене тупса вĕсем çумне ыйтусем лартасçĕ. | ЧЧ 84-94 с. ЭП ДТП 29 с. ДТП 28 с. ĚТ 19-20с. | |||||||||||||||
49 | Сăнлавлă текст «Кашкăр» | ||||||||||||||||||||
ЧЧ, 88-92 стр. | |||||||||||||||||||||
50 | Предложени çинчен вĕреннине пĕтĕмлетни. | ||||||||||||||||||||
ЧЧ, 88-92 стр. | |||||||||||||||||||||
51 | Предложени çинчен вĕреннине пĕтĕмлетни. | ||||||||||||||||||||
52 | Тăванлăх сăмахĕсем. (НРК) | Харпăр хăйĕн тата тантăшĕсен ĕçĕ-хĕлне сăнас-хаклас ăслай-хăнăхусене алла илсе пыни. Хăйсем тĕллĕн ĕçлеме вĕренни. | Ĕç тĕллевне уçăмлама, планлама ĕç результачĕсене хаклама, тÿрлетме хăнăхни. Ушкăнпа ĕçлеме хăнăхтарни. Ачасен пуплевĕ пур енлĕн аталанса, вĕсем пуплев ĕçĕ-хĕлĕсене вĕренсе пыни. Ачасен сăмах йышне пуянлатни. | «Текст» ăнлава уçăмлатма, унăн тытăмне курма, унтан калăплама вĕренни. Мĕн тăвать? Мĕн тăваççĕ? ыйтуллă сăмахсене тĕрĕс çырма пĕлни. Çын ячĕсене мĕнле çырмаллине аса илни. | /керчĕк тăрăх ыйтусем çине хуравлаççĕ, калу йĕркине йĕркелеççĕ, ушкăнпа план тăваççĕ. | 1. ЧЧ, 92-102 стр., 2. Несĕл таблици тăвасси 3.Пĕчĕкк исен кĕнеки, 198-199 стр. (ваттисен сăмахĕсем) | /керчĕксем тăрăх план туса калав çырасси. | Харпăр хăйĕн тата тантăшĕсен ĕçĕ- хĕлне сăнас-хаклас ăслай-хăнăхусене алла илсе пыни. Хăйсем тĕллĕн ĕçлеме вĕренни. | Ěç тĕллевне уçăмлама, планлама, ĕç результачĕсене хаклама, тÿрлетме хăнăхни. Ушкăнпа ĕçлеме хăнăхтарни. Ачасен пуплевĕ пур енлĕн аталанса, вĕсем пуплев ĕçĕ-хĕлĕсене вĕренсе пыни. Ăчасем сăмах йышне пуянлатни. | «Текст» ăнлава уçăмлатма, унăн тытăмне курма, унтан калăплама вĕренни. Мĕн тăваççĕ? ыйтуллă сăмахсене тĕрĕс çырма пĕлни. Çын ячĕсене мĕнле çырмаллине аса илни. | /керчĕк тăрăх ыйтусем çине хуравлаçсе, калу йĕркине йĕркелеççĕ. Ушкăнпа план тăваççĕ. | ЧЧ 90-91 с. 190-мĕш хăнăхтару | |||||||||
53 | Тăванлăх сăмахĕсем. | ||||||||||||||||||||
54 | Çырса илни. «Ват асатте уявĕ». | Çĕне вĕренÿ материалĕпе интересленме вĕренни. Ачасем харпăр хăй тата ыттисен ĕçне тишкерме, хаклама вĕренни. | Кĕнекепе ĕçлеме вĕренсе пыни. Кăтартусемпе хушусене ăнланма, мĕнле ĕç тумаллине уçăмлама вĕренни. | Япала ĕçне пĕлтерекен сăмахсем çинчен пĕлĕве çирĕплетни. Мĕн турĕ? Мĕн турĕç? ыйтуллă глаголсемпе паллашни. | Кĕнекери хăнăхтарусене пурнăçлаçсĕ, ĕçе пĕлтерекен сăмахсене тупса вĕсем çумне ыйтусем лартаççĕ. | ЧЧ, 97 стр. | |||||||||||||||
55 | Сочинени. «Манăн асанне (асатте)». | ||||||||||||||||||||
56 | Сăмах (12) Сочинени тишкерĕвĕ. Сăмах тытăмĕ. Тымар тата аффикссем. | ||||||||||||||||||||
1. ЧЧ, 103-105 стр. 2. /Т, 15 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||||||||
57 | Сăмаха улăштаракан тата сăмах тăвакан аффикссем. | Ачасен тăван çер шыва. Тăван халăха хисеплес туйăм амаланни. Вĕсен тавракурăмĕ йĕркеленсе пыни. Харпăр хăй ĕçĕ-хĕлне сăнас-хаклас ăслай-хăнăхусене алла илсе пыни. | Чăваш Республикин паттăрĕпе, Андриян Николаевпа паллашни. Ачасем хăйсен пĕлĕвĕсемпе хăнăхăвĕсене тĕрĕслеме-хаклама пĕлни. | Сăмахсене тĕрĕс илтме, çырма вĕренни. Мĕн тăвать? Мĕн тăваççĕ? ыйтуллă сăмахсене, çын ячĕпе хушаматне тĕрĕс çырма пĕлнине хăйсене хăйсем тĕрĕслесçĕ. | «Çăлтăрсем чĕнеççĕ» диктант çыраççĕ. | 1. ЧЧ, 105-107 стр. 2./Т, 15 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
58 | Хăнана чĕнесси.(НРК) | ЧЧ, 107-111 стр. (астуса çырни). Çуралнă кун. | |||||||||||||||||||
59. | Çĕнĕ сăмахсем çă (-çĕ), -лăх (лĕх) аффикссем хушăнса пулни. | Харпăр хăйĕн ĕçĕ-хĕлне сăнас-хаклас ăслай-хăнăхусене алла илсе пыни. | Ачасен пуплевĕ пур енлĕн аталанса, вĕсем пуплев ĕçĕ-хĕлĕсене вĕренсе пыни. Ачасем сăмах йышне пуянлатни. Хăйсем тĕллĕн ĕçлеме вĕренни. Тишкерÿ, пĕтĕçтерÿ ĕçĕсене хăнăхни. Ыйтусене уçăмлă хуравлама, шухăша тĕрлĕрен палăртма хăнăхни. | Текста хăйсем тĕллĕн калăплама вĕренни. Мĕн турĕç? Мĕн турĕ? ыйтуллă сăмахсене тĕрĕс çырма пĕлни. Предложенин тĕрлĕ тĕсĕпе усă курма хăнăхни. | Ыйтусем çине хуравлаçсĕ, пĕчĕк калав йĕркелеççĕ, ăна ят параçсĕ,глаголсене икĕ йĕр туртса палăртасçĕ. | 1. ЧЧ, 111-113 стр. 2. ДТП, 67 стр. (сăмах диктанчĕ) 3. /Т, 16 стр. 4. ЭП | |||||||||||||||
60 | Çĕнĕ сăмахсем –у(ÿ), -ла (-лĕ), -ла (-ле) аффикссем хушăнса пулни. | Çĕнĕ вĕренÿ материалĕпе интересленме вĕренни, ула такка çинчен вуласа ачасен тавракурăмне ÿстересси. | Кĕнекепе ĕçлеме вĕренсе пыни.Кăтартусемпе хушусене ăнланма, мĕнле ĕç тумаллине уçăмлама вĕренни. Ачасен сăмах йышне пуянлатни. | Палăртнă сăмахсен хирĕçле пĕлтерĕшлĕ сăмахĕсене тупма хăнăхни, предложенисенчен калав йĕркелеме вĕренни. | Палăртнă глаголсен хирĕçле пĕлтерĕшлĕ сăмахĕсене тупса çыраççĕ. | 1. ЧЧ, 114-115 стр. 2. ДТП, 68 стр. (сăмах диктанчĕ) 3. /Т, 16 стр. 4. ЭП | |||||||||||||||
61 | Изложени. «Чаплă утарçă». | Ачасен пуплевне аталантарасси. Сăмах йышне пуянлатаси | Пĕр-пĕрне итлеме, тăнлама, кĕнекере панă сăмахсене тишкерме вĕрентни | ЧЧ, 116 | |||||||||||||||||
стр., 24 хăн. | |||||||||||||||||||||
62 | Изложени тишкерĕвĕ. Пĕр тымартан пулнă сăмахсем. | Аннене хисеплес, ăна яланах пулăшас туйăмсене вăйлатасси, хăрушлăх сиксе тухсан çухалса каймалла марри çинчен вĕрентни. | Çывăх пĕлтерĕшлĕ глаголсемпе паллаштарни, ачасен шухăшлавĕпе пуплевне аталантарасси. | Палăртнă сăмахсен çывăх пĕлтерĕшлĕ сăмахĕсене тупма хăнăхни, предложенисенчен калав йĕркелеме вĕренни. | Çывăх пĕлтерĕшлĕ глаголсене мăшăрласа çыраççĕ. | 1. ЧЧ, 17-118 стр. 2./Т, 17 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
ДТП, 68 стр. | |||||||||||||||||||||
63 | Диктант. «Кăмпара». | ||||||||||||||||||||
64. | Диктант тишкерĕвĕ. Аффикслă сăмахсене тĕрĕс çырасси. | Ачасен тăван чĕлхе ăнлавĕсене ăша хывни, вĕсен тăван халăха хисеплес туйăм амаланма пуçлани. Пуплев этикетне тытса пыма хăнăхтарни. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарни. Ачасем пуплев ĕçĕ-хĕлĕсене вĕренсе пыни, сăмах йышне пуянлатни. Çынлăх туйăмĕсене вăйлатасси, тантăшĕсемпе, çитĕннисемпе ырă кăмăллă хутшăнма, сăпайлă, çураçуллă пулма вĕренни. | Пуплев этикечĕпе паллашни, сăпайлăн тав тумалли сăмахсене вĕренни. | Тав сăмахсене усă курса калаçу йĕркелеççĕ. | 1. ЧЧ, 119-123 стр. 2. /Т, 18 стр. | |||||||||||||||
65. | Аффикслă сăмахсене тĕрĕс çырасси. | Ачасен кăмăл-сипет опычĕ пуянланни. Тăван халăх культурине хисеплеме хăнăхни. | Чăваш Республикин паллă балеринипе паллашни. Харпăр хăй ĕçне сăнама, çитменлĕхсемпе ăнăçусене палăртни. | Орфографипе графика хăнăхăвĕсене аталантарни (сас паллисен ĕлкине тĕрĕс çырасси, сăмахсенче сас паллисене тĕрĕс çыхăнтарни) | «Надежда Павлова» текста хăйсем тĕллĕн çырса илни. | 1. ЧЧ, 119-123 стр. 2. /Т, 18 стр. | |||||||||||||||
66. | Аффикслă сăмахсене тĕрĕс çырасси. | Харпăр хăйĕн тата тантăшĕсен ĕçĕ-хĕлне сăнас-хаклас ăслай-хăнăхусене алла илсе пыни. | Ушкăнпа ĕçлеме хăнăхни. Ачасен шухăшлавĕ пур енлĕн аталанса, вĕсем пĕтĕмлетÿ ĕçĕсене вĕренсе пыни. Хăйсем тĕллĕн ĕçлеме вĕренни. Ачасен ăслас, хайлас пултарулăхне аталантарни. | Текста хăйсем тĕллĕн калăплама вĕренни. Хирĕçле тата пĕрешкел пĕлтерĕшлĕ глаголсене пуплевре усă курма хăнăхтарни. | Ушкăнпа калав йĕркелени, çырни. Ӳкерчĕкпе ыйтусем тăрăх текст калăплаççĕ. Ăна ят параççĕ. | ||||||||||||||||
67 | Заметка çырасси. | Çĕнĕ вĕренÿ материалĕпе интересленме вĕренни. | Кĕнекепе ĕçлеме вĕренсе пыни. Кăтартусемпе хушусене ăнланма, мĕнле ĕç тумаллине уçăмлама вĕренни. | Япала паллине пĕлтерекен сăмахсене мĕнле? ыйту тăрăх тупма хăнăхтарни. Паллă ячĕпе паллашни. | Хăнăхтарусене пурнăçлаçсĕ, мĕнле? ыйтуллă сăмахсене тупаççĕ. | 1. ЧЧ, 124-126 стр. 2. /Т, 18 стр. | |||||||||||||||
68 | Пуплев пайесем. Япала ячее (9) Япала ячĕн пĕлтерĕшĕ тата ыйтăвĕ. | Çĕнĕ вĕренÿ материалĕпе интересленме вĕренни. | |||||||||||||||||||
1. ЧЧ,, 127-135 стр. 2. /Т, 19 стр 3. ЭП | |||||||||||||||||||||
69 | Япала ячĕн пĕлтерĕшĕ тата ыйтăвĕ. | Çĕнĕ вĕренÿ материалĕпе интересленме вĕренни. | |||||||||||||||||||
70 | Япала ячĕсем хисеп тăрăх улшăнни. | Харпăр хăй ĕçĕ-хĕлне сăнас-хаклас ăслай-хăнăхусене алла илсе пыни. | Ачасем хăйсен пĕлĕвĕсемпе хăнăхăвĕсене тĕрĕслеме-хаклама пĕлни. | Сăмахсене тĕрĕс илтме, çырма вĕренни. | «Ирхине» диктант çыраççĕ. | 1. ЧЧ, 135-139стр. 2. /Т,29 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
71 | Япала ячĕсем хисеп тăрăх улшăнни. | Лашасене юратма вĕрентни | Çыхăнуллă пуплеве аталантарни, ушкăнпа ĕçлеме, пĕр-пĕрне ăнланса ĕçлеме хăнăхасси | Тĕсе пĕлтерекен сăмахсемпе паллашаççĕ, кирлĕ çĕрте усă курма вĕренеççĕ. | Тĕсе пĕлтерекен сăмахсемпе паллашаççĕ, лашасем çинчен пĕчĕк калав йĕркелеççĕ. | 1. ЧЧ, 135-139стр. 2. /Т,29 стр. 3. ЭП | Тĕсе пĕлтерекен сăмахсем | Лашасене юратма вĕрентни. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарни, ушкăнпа ĕçлеме, пĕр-перне ăнланса ĕçлеме хăнăхасси. | Тĕсе пĕлтерекен сăмахсемпе паллашаççĕ, кирлĕ çĕрте усă курма вĕренеççĕ. | Кашни япала мĕн тĕслине хушса çыраççĕ,тĕсе пĕлтерекен сăмахсене алфавит йĕркипе çыраççĕ, лашасем çинчен пĕчĕк калав йĕркелеççĕ | ЧЧ 117-120стр. ЭП ĚТ 24 стр. | |||||||||
72 | Изложени. «Каюра». | Ĕмĕтсĕрлĕх туйăма сивлесси. | Вуласа панине астуса юлма хăнăхтарасси. | Ыйтусене туллин хуравлама вĕренеççĕ. | Мĕн астуса юлнине ыйтусемпе усă курса çыраççĕ., çырнине тĕрĕслеççĕ. | ИТП, 86 стр. | |||||||||||||||
73 | Изложени тишкерĕвĕ. Ш, с, ç сасăсемпе пĕтекен япала ячĕсене нумайлă хисепрое тĕрĕс çырасси. | Ачасен пер-пĕринпе туслă пуласси, килĕштерсе ĕçлесси. | Калаçăва тĕрĕс йĕркелеме веренесси, юлташа итлеме вĕренесси, хаклама вĕренесси. | Çынна сăнлакан сăмахсемпе паллашаççĕ, юлташа сăнлаççĕ. | Çынна сăнлакан сăмахсемпе уса курса юлташа санлаççĕ. | 1. ЧЧ, 139-144 стр. 2. /Т, 20 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
74 | Ш, с, ç сасăсемпе пĕтекен япала ячĕсене нумайлă хисепрое тĕрĕс çырасси. | ||||||||||||||||||||
75 | Диктант. «Сивĕ Мучи». | Пĕр тăвансен туслă пурăнмалла, пĕр-пĕрне хисеплемелле. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси, щухăшлава йĕркелесси, пĕтĕмлетесси. | Çыру йĕркине вĕрентсе пырасси, çывăх çынсем патне çыру çырасси. | Çырăва тĕрĕс йĕркелесе çырма вĕренеççĕ, тăванлăха пелтерекен сăмахсене тупаççĕ. | ДТП, 73 стр. | |||||||||||||||
76 | Глагол (15) Диктант тишкерĕвĕ. Глагол пĕлтерĕшĕ, ыйтăвĕсем. | Мĕн пĕчĕкрен ĕçпе туслă пулма вĕренесси, ĕçлеме хăнăхса пырасси. | Машăрăн ĕçлеме хăнăхасси тата пĕр-пĕрин йăнăшĕсене асăрхаса хаклама вĕренесси. | Сăмахсен вĕсен пĕлтерĕшĕсене кура ушкăнлама хăнăхасси. | Япала ячĕпе килĕшÿлĕ паллă ячĕ тупаççĕ, ваттисен сăмахĕсене вĕçлесе ăнлантараççĕ. | 1. ЧЧ, 145-148 стр. 2. ДТП, 75 стр. (ăслав диктанчĕ) /Т, 21 стр. 4. ЭП | |||||||||||||||
77 | Хирĕçле пĕлтерĕшлĕ глаголсем (антонимсем) | 1. ЧЧ, 149-152 стр. 2. /Т, 22 стр, 3. ЭП | |||||||||||||||||||
78 | «Зоопаркра « калава вĕçлесси. | Тискер чĕр чунсене юратасси, вĕсене те упрасси. /сен тăрансене сăнама вĕренсе пырасси. | Ушкăнпа ĕçлеме хăнăхтарасси, ачасен тимлĕхне аталантарасси. | Сăмахсен вĕсен пĕлтерĕшĕсене кура ушкăнлама хăнăхасси. | Япала ячĕсем çумне мĕнле? Ыйтури сăмахсене хушаççĕ, тилĕпе упа çинчен предложени тăваççĕ. | ЧЧ, 151 стр, 332 хăн. | |||||||||||||||
79 | Çывăх пĕлтерĕшлĕ глаголсем (синонимсем) | 1. ЧЧ, 152-156 стр. 2. /Т, 22 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||||||
80 | Глагол улшăнăвĕ. | Хĕл кунĕсемпе савăнасси, уçă сывлăшра тĕрлĕ вăйăсем вылясси, йĕлтĕр-çунашкапа ярăнса сывлăха çирĕплетесси, пер-пĕринпе туслă пуласси. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси, шухăшлава йĕркелесси, пĕтĕмлетесси. | Пуплеври предложенисене уйăрасси, предложении вĕçленнĕ шухăша пĕлтернине, вăл сăмахран тăнине ăса хывни. | /керчĕк тăрăх пĕчĕк калав йĕркелеççĕ, панă сăмахсенчен предложенисем тăваççĕ. | 1. ЧЧ, 155-157 стр. 2. /Т, 23-24 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
81 | Хальхи вăхăт | Çуркуннехи çут çанталăкăн илемне курасси, йывăç-курăка сыхлама хăнăхасси. Мĕн пĕчĕкрен ĕçпе туслă пулма вĕренесси, ĕçлеме хăнăхса пырасси. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси, шухăшлава йĕркелесси, пĕтĕмлетесси.Калаçăва тĕрĕс йĕркелеме вĕренесси, юлташа итлеме вĕренесси, хаклама вĕренесси. | Предложенин тĕп тата кĕçĕн (ячĕсене каламасăрах) тупасси, сăвăпа паллашнă хыççăн ÿкерчĕк тăвасси. | Сăвăсене вуласа тухса тĕп членсемпе кĕçĕн членсене тупасси. | 1. ЧЧ, 158—162 стр. 2. /Т, 23-24 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
82 | Хальхи вăхăт | ||||||||||||||||||||
83 | Изложени. «Алăсем». | Çулталăкăн кашни вăхăтăн хăйĕн илемне курма хăнăхтарасси, шăнкăрчсем пысăк усă кънине каласа кăтартасси | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси,шухăшлава иĕркелесси, пĕтĕмлетесси | Темăпа çыхăнуллă пĕчĕк калав ăсталама хăнăхтарса пырасси | Пĕчĕк сочинени калăпласси | ИТП, 100 стр. | Сочинени. Çуркунне çывхарать. | Çулталăкăн кашни вăхĕн хăйĕн илемне курма хăнăхтарасси, шăнкăрчсем пысăк усă кÿнине каласа кăтартасси | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси, шухăшлава йĕркелесси, пĕтĕмлетесси. | Темăпа çыхăнуллă пĕчĕк калав ăсталама хăнăхтарса пырасси. | Пĕчĕк сочинени калăпласси. | ЧЧ 136 стр. 282-мĕш хăнăхтару | |||||||||
84 | Изложени тишкерĕвĕ. Иртнĕ вăхăт | 1. ЧЧ, 162-170 стр. 2./Т, 23-24 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||||||
85 | Иртнĕ вăхăт | ||||||||||||||||||||
86 | Иртнĕ вăхăт | ||||||||||||||||||||
87 | Диктант. «Ир тухакан кăмпасем». | Çут çанталăка сăнама вĕренесси (хирсене, çырлана, чечеке), вăй çитнĕ таран аслисене пулăшса пырасси. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси, шухăшлава йĕркелесси, пĕтĕмлетесси. | Текста ят парасси, тĕрлĕ калăплă (тытăмлă) предложенисемпе паллашасси, ансăр предложенисене (Камăн? Мĕнĕн? Кама? Мĕне? тата ыттти те) ыйтури сăмахсемпе анлăлатасси. | Ӳкерчĕк тăрăх хăйсем тунă планпа килĕшÿллĕн каласа параççĕ, «Вăрмана шыв илнĕ» калавпа паллашаççĕ. | ДТП, 77 стр. | |||||||||||||||
88 | Диктант тишкерĕвĕ. Пулас вăхăт | ||||||||||||||||||||
1. ЧЧ, 170-178 стр. 2. ДТП, 78 стр. (астуса çырни) | |||||||||||||||||||||
89 | Пулас вăхăт | Харпăр хăй ĕçĕ-хĕлне сăнас-хаклас ăслай-хăнăхусене алла илсе пыни. | Ачасем хăйсен пĕлĕвĕсемпе хăнăхăвĕсене тĕрĕслеме-хаклама пĕлни. | Сăмахсене тĕрĕс илтме, çырма вĕренни. | «Йытă çури» диктант çыраççĕ. | 1. /Т, 23-24 стр. 2. ЭП | |||||||||||||||
90 | Укерчĕк тăрăх калав туса çырни. | Çут çанталăка сăнама вĕренесси (çуркуннене, çак вăхăтри пулăмсене) | Ачасем хăйсен пĕлĕвĕсемпе хăнăхăвĕсене тĕрĕслеме-хаклама пĕлни. Кам е мĕн çинчен каласа пелтерекен предложенисене уйăрса илме, унашкал предложенисем хыççăн пăнчă лартма вĕрентесси, вĕренекенсен çыхăнуллă пуплевне аталантарасси, шухăшлава йĕркелесси, пĕтĕмлетесси. | Сăмахсене тĕрĕс илтме, çырма вĕренни. Предложени вĕçĕнче не пăнчă лартасси, предложенин схемине тăвасси. | Сказуемăйсене танлаштараççĕ, предложении вĕçне кирлĕ чарăну палли лартаççĕ, текстра пăтраштарнă пайсене майлаштараççĕ. | Ч1. ЧЧ, 174 стр, 387 хăн. | |||||||||||||||
1. ЧЧ, 180-184 стр. 2. /Т, 25-26 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||||||||
91 | Паллă ячĕ.(7сех) Паллă ячĕсен пĕлтерĕшĕ, ыйтăвĕсем. Паллă ячĕ улшăнманни | ||||||||||||||||||||
1. ЧЧ, 180-184 стр. 2. /Т, 25-26 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||||||||
92 | Паллă ячĕ улшăнманни | ||||||||||||||||||||
93 | Паллă ячĕ япала ячĕпе тата глаголпа çыхăнни. | Çут çанталăка сăнама вĕренесси (çуркуннене, çак вăхăтри пулăмсене) | Ыйтуллă предложение пуплевре уйăрса илме, предложении вĕçне ыйту пали лартма, ун пек предложенисене тĕрĕс интонаципе калама вĕрентесси, çыхăнуллă пуплевне аталантарасси. | Предложени вĕçĕнче не ыйту палли лартасси, предложенин схемине тăвасси. | Кашни предложени хыççăн тивĕçлĕ чарăну пали лартса çыраççĕ, ыйтусене хуравласа çыхăнуллă калав йĕркелесçĕ. | 1. ЧЧ, 185-187стр. 2. /Т, 25-26 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
94 | Çывăх пĕлтерĕшлĕ паллă ячĕсем (синонимсем) | Çут çанталăка сăнама вĕренесси. | Пуплевре кăшкăруллă предложение уйăрса илме, предложении вĕçне кăшкăру пали лартма, унашкал предложенисене тĕрĕс интонаципе вулама вĕрентесси, вĕренекенсен çыхăнуллă пуплевне аталантарасси. | Предложени вĕçĕнче не кăшкăру палли лартасси, предложенин схемине тăвасси. | Патраштарнă пайсене майлаштарса калав тăваççĕ. | 1. ЧЧ, 187-189 стр. 2. /Т, 27стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
95 | Çулĕпе аслăрах çынсене хисеплесе чĕнесси.(НРК) | Çут çанталăка сăнама, упрама сыхлама вĕренесси. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси, шухăшлава йĕркелесси, пĕтĕмлетесси. | Предложении вĕçне пăнчă, ыйту тата кăшкăру паллисем лартасси, схемисене тăвасси. | Сказуемăйсене танлаштараççĕ, предложении вĕçне кирлĕ чарăну палли лартаççĕ. | ЧЧ, 189-192 стр. | |||||||||||||||
96 | Изложени. «Пĕчĕк пахчаçă». | Чĕрĕп ăçта хĕл каçни çинчен пĕлтересси. | Çыхăнуллă пуплеве аталантарасси, шухăшлава йĕркелесси, пĕтĕмлетесси. | Панă планпа усă курса текстăн кĕске содержанине калаттарасси. | Хăйсем мĕн астуса юлнине çырса пĕлтереççĕ. | ИТП 102 стр. | |||||||||||||||
97 | Изложени тишкерĕвĕ. Хирĕçле пĕлтерĕшлĕ паллă ячĕсем (антонимсем) | Ачасен пер-пĕринпе туслă пуласси, килĕштерсе ĕçлесси. | Точкăсем вырăнне кирлĕ сас паллисем лартма, сăмахсене сыпăксем çине уйăрма пĕлнине тĕрĕслени. | Предложенисене кирлĕ йĕркепе лартса текст тăвасси, уçă, хупă сасăсене тишкересси. | Точкăсем вырăнне кирлĕ сас палисем лартса çыраççĕ, сăмахсене сыпăксем çине уйăраççĕ, пĕ йĕркерен тепĕр йĕркене куçарма юраман сăмахсене тишкереççĕ, панă сăмахсенчен предложенисе, предложенисенчен калав йĕркелеçсĕ. | 1. ЧЧ, 1892195стр. 2. /Т, 27 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
98. | 3-мĕш класра вĕреннине аса илсе çирĕплетесси. (5сех) Сасăсемпе сас паллисем. | Ачасене пĕр-пĕрне итлеме вĕрентни. | Точкăсем вырăнне кам? мĕн? ыйтуллă сăмахсене лартса предложенисене тĕрĕс çырса илнине тĕрĕслесси. | Текстран япала ячĕсене тупасси. | Япала ячĕсене паллă ячĕсемпе юнашарăн çырса илеççĕ. | 1. ЧЧ, 196-199 стр. 2. /Т, 28 стр. 3. ЭП | |||||||||||||||
99. | Диктант. «Пысăк пуху». | Харпăр хăйĕн тата тантăшĕсен ĕçĕ-хĕлне сăнас-хаклас ăслай-хăнăхусене алла илсе пыни. Хăйсем тĕллĕн ĕçлеме вĕренни. | Глаголсене тĕрĕс тупма, вĕсен ыйтăвне калама пĕлнине тĕрĕслесси. | Самахсене мĕн турĕ? ыйтура лартма вĕрентни. | Предложенисенче тивĕçĕ глаголсем лартса çырса илеççĕ. | ДТП, 81 стр. | Глагол | Пĕр-пĕрин ĕçне хак пама пĕлни. | Глаголсен ыйтăвне тĕрĕс тупасси. | Глаголсене тĕрĕс çыртарасси. | Точкăсем вырăнне тивĕçлĕ сăмахсем лартса çырса илеççĕ. | ЧЧ 165-167стр. | |||||||||
100 | Диктант тишкерĕвĕ. Сăмах тытăмĕ. | Хăйсен пĕлĕвне хак пани. | Предложенисенчен паллă ячĕсене тĕрĕс çырса илнине тишкерни. | Панă сăмахсене ушкăнлама вĕрентни. | Пĕрешкел пĕлтерĕшлĕ паллă ячĕсене ушкăнласа çырса илеççĕ. | ЧЧ, 202-203 стр. | |||||||||||||||
101 | Пуплев пайĕсем. | Ачасене хăйсен пĕлĕвне тĕрĕс хак пама вĕрентни. | Предложенисене уйăрма пĕлнине тĕрĕслени. | Тетрадь çине илемлĕ, тĕрĕс çырнине тишкерни. | Панă предложенисенчен çыхăнуллă текст йĕркелесе çырса илеççĕ. Кашни предложенире подлежащипе сказуемăя тупаççĕ. | ЧЧ, 204-207 стр. | |||||||||||||||
102 | 3-мĕш класра чи килĕшнĕ урок. |
- Программăна ĕçе кĕртме çак вĕренÿ хатĕрĕсем пулăшаççĕ
Усă куракан кĕнеке: Чăваш чĕлхи /Л. П. Сергеев, Т. В. Артемьева, А. Р. Кульева/ 3 классШупашкар, Чăваш кĕнеке издательстви 2013 ç
Чăваш чĕлхи урокĕсен календарлă-тематикăллă планне «Тăван чĕлхе программипе /Шупашкар: Чăваш Республикин вĕрентÿ иститучĕн редакципе издательство пайĕ, 2004./ тата Чăваш чĕлхи 3-мĕш класс учебникĕпе усă курса çырнă.
Усă куракан методика пособийĕсем:
1) Изложени тексчĕсен пуххи /Т.В. Артемьева, О. И. Печников, Шупашкар, 2006/
2) Э. Ф. Дмитриева, Т. Г. Эверскова Диктант пуххи: Пуçламăш классен учителĕсем валли. – Шупашкар: Чăваш кĕнеке изд-ви, 2001.
3) Тăван чĕлхе урокĕсем, 3-мĕш класс.— Чăваш кĕнеке изд-ви, 1991.
4) О.Г.Кульев, А.Р.Кульева ,Чăваш чĕлхи,Ĕç тетрачĕ. 3-мĕш класс. Шупашкар, 2013
5) Тăван чĕлхе программи: чăваш шкулĕн 1-4 класĕсем валли (М.К. Волков, Л. П. Сергеев, Т. В. Артемьева, О. И. Печников, А. Р. Кульева, Шупашкар, 2013ё.
6) Сăмах вăййисем. Л. В. Егорова, Шупашкар, 2009ё.
7) Грамматика вăййисем. Л.П.Сергеев, В.Е.Ефимов, Шупашкар 2008
8) Чăваш чĕлхи урокĕсенче ачасен аталану шайне шута илсе ĕçлесси, А.Р.Кульева, О.Г.Кульев, Шупашкар, 2010
Предварительный просмотр:
- Умĕн ăнлантарни
Ĕç программине Пĕтĕмĕшле вĕрентĕвĕн патшалăх стандарчĕн федераллă стандартнее, Тăван чĕлхе программи: чăваш шкулĕн 1-4 класĕсем валли М.К.Волков, Л.П.Сергеев, Т.В.Артемьева, О.И. Печников.-Шупвшкар, Чăваш Республикин вĕренÿ институчĕн издательстви, 3013 çул, тата Пуçламăш шкулта литертура вулавне йĕркелесси, Меслетлĕх кăтартăвĕсем. Шупашкар, 2007 ç. тĕпе хурса йĕркеленĕ.
Программăна пурнăçа кĕртме тĕп кĕнеке вырăнне Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви усă курма ирĕк панă Т.В.Артемьева, О.И.Печников авторсен «Ылтăн пучах» кĕнекипе З.Н.Портнова, Ю.Д.Сергеев авторсен хушма вулав кĕнеки «Хĕлхем» тесе йышăннă.
- Предмета хак пани
Литература вулавĕ - пуçламãш классенче чĕлхене вĕрентес меслетлĕхре çĕнĕ ãнлав. Ку уроксен тĕллевĕ самай анлãланать, вăл вĕренекентен пултаруллã вулавçãпа итлевçĕ тата хайлавçã хатĕрлессипе çыхãнса каять.
Литература вулавĕнче çак задачǎсене лартатпǎр, вĕсене пурнãçа кĕртес ĕç никĕсне хывса хãваратпãр:
- ача çитĕнсен мĕнпур этемлĕхĕн литература пуянлãхне ãнланма, хисеплеме, унпа киленме пултартãр;
- тĕнче литературин пулминче чãваш литературин тупи те палãрмаллах пысãк пулнине ãнкартãр;
- хайлава ãнланса илме ãна хайланã пекех йывãррине асархатãр;
- кирек хãш хайлав та çыравçã пуçĕнче шãранса калапланнã, шухãшласа каларнã япала иккенне чухлатãр, хай те хайлас ĕçе явãçма сĕмлентĕр;
- ача –пãча ãс – тĕлĕшĕнчен çеç мар, чи малтан кãмãл-сипетпе туйãм-сунãм тĕлĕшĕнчен тасалса пуянлантãр.
Литература вулавĕ пуçламãш шкулан чи пысãк икĕ тĕллевне пĕрлехлĕн татса пама май парать: пĕрремĕшĕнчен, вулама тата кĕнекене юратма вĕрентет, иккĕмĕшĕнчен, литература хайлавне ãнланма тата унпа ĕçлеме вĕрентет. çаван пекех вал ачана харкам тĕллĕнех аталанма пулашакан тĕп хатĕр те.
Литература вулавне вĕреннĕ май çак тĕллевсене пурнǎçа кĕртмелле:
-ãнланса, тĕрĕс, хãвãрт тата палартуллã вулас ãслая ãса хывасси;
- вулавçã тавракурãмне калãпласси тата харкам тĕллĕн вулас хавхаланãва аталантарасси; пуплев ĕç-хĕлĕн пур тĕсĕсене те çирĕплетсе пырасси;
- илемлĕ творчество тата ãс-хакãл пултарулахĕсене аталантарасси, хайлава чĕре витĕр кãларса вулама вĕрентесси, илемлĕ самаха туйма хãнãхтарасси;
-кĕнеке вулама, илемлĕ литература тĕнчипе кãсãкланма хавхалантарасси; кãмãл-сипет тĕлĕшĕнчен таса пулма, ырãпа усала уйãрма вĕрентесси; тãван чãваш тата ытти халãхсен культурине хисеплеме хãнãхтарасси.
- Вĕрентÿ предмечĕн вĕрентÿ планĕнчи вырăнĕ
Литература вулавĕ валли 3-мĕш класра 3 сехет уйãрнǎ . Класс тулашĕнчи вулава йĕркелеме татаǎславлǎ (творчество)çыру ĕçĕсем ирттерме 2 эрнере пĕрер сехет вулав тата чĕлхе урокĕсенчен илетпĕр. Пурĕ 3 класра 102 сехет палăртнă
- Литература вулавĕ урокĕсен пахалăх ориентирĕсем
Çамрăк ăрăва ăс-тăн парса ÿстерес ĕçре пуçламăш шкул пĕлтерĕшĕ калама çук пысăк.
Вĕрентÿ ăс-тăн пару никĕсĕ, унăн тĕп инструменчĕ – тăван чĕлхе. Тин çеç кĕнеке тытнă ачана ăнăçлă вĕрентсе ăс-тăн парасси чи малтан вăл хăйĕн тăван чĕлхипе тухăçлă усă курма пултарнинчен килет. Тăван чĕлхе – ÿсекен этеме çут тĕнчене кĕмелли алăкăн ылтăн çăраççийĕпе пĕрех.Çак асамлă çăраççипе ача вĕренÿре туллин усă курма пултартăр тесен унăн пуплевĕпе шухăшлавне пур енлĕн аталантармалла. Кĕске тапхăртах ăна çăмăллăн вулама, тăнласа ăнкарма, шухăша пуплевре уçăмлăн палăртма, çырма хăнăхтармалла: вĕренÿ кĕнекине вăл хăй вулайтăр, вĕрентÿçĕ каласа панине лайăх ăнланма, асăмлама, асăнлама пултарайтăр, çавăн пекех унăн калаçу хăнăхăвĕпе çыру мехелĕ çителĕклĕ пулччĕр. Çакна тума шăпах ĕнтĕ тăван чĕлхене 1-4 классенче ятарлă программăпа туллин вĕрентни пулăшать.
- Кĕтекен результатсем
«Вĕренĕвĕн Универсаллă Действийĕ» (ВУД) вулав
Ку термина пĕтĕмшле илсен вĕренÿ ăслай тесе ăнланмалла, урăхла каласан, ВУД вăл - субьект унăн социаллă опыта ăнланса тата хастаррăн ăса хывнă май хăй т\лл\нех аталанма пултарни. Вĕренекен харпăр хăй тĕллĕнех çĕнĕ пĕлÿсене ăнăçлă ăса хывма, ăслайсемпе компетентноçсене калăплама (çав вăхăтра вĕренÿ ăслайне те) пултарнин никĕсĕнче – универсаллă вĕренÿ действийĕсем. Çапла вара вĕренÿ ăслайне ăса хывасси вĕренекенĕн вĕренÿ ĕç-хĕлĕн мĕн-пур компоненчĕсене туллин ăса хывмаллине пĕлтерет. Ку компонентсем шутне çаксем кĕреççĕ: пĕлÿсем туянас (познавательные) тата вĕренÿ мотивĕсем, вĕренÿ тĕллевĕ, вĕренÿ задачи, вĕренÿ ĕçĕсемпе (учебные действия) операцийĕсем, ориентировка, материала урăхлатни (преобразование материала), тĕрĕслев тата хаклав. Вĕренес ăслай – ачасем предметлă пĕлÿсене ăса хывассин, ăслайсемпе компетенцисене калăплассин тухăçлăхне ÿстермелли тĕп факторсенчен пĕри.
Вĕренĕвĕн Универсаллă Действийĕсен тĕп функцийĕсем: вĕренекенĕн харпăр хăй тĕллĕнех пĕлÿсем туянас, вĕренÿ тĕллевĕсене лартас, тивĕçлĕ хатĕрсем шыраса тупса вĕсемпе усă курас, ĕç-хĕл юхăмĕпе результачĕсене тĕрĕслес тата пахалас майсене тупма пулăшасси;
харкамлăха килĕшÿллĕн аталантармалли условисем туса парасси; пĕлÿсене ăнăçлăн ăса хывассин, ăслайсене, хăнăхусене тата компентноçсене калăпласа çивĕчлетессин тухăçлăхне ÿстересси;
Вĕренÿ ĕçĕсен универсаллăхĕ çакăнта курăнать. Вĕсем предмет шайĕнчен тухса метапредмет шайне хăпараççĕ; харкамлăхăн пĕтĕмĕшле культура, харкам, пĕлÿсем туянас тата тĕллĕнех аталанассине пĕрлĕхлĕн тарăнлатма май параççĕ; пĕлÿсем туянас юхăмăн пур шайĕсене те пĕр тĕвве çыхăнтарма май параççĕ; ача-пăчан вăл е ку ĕç-хĕлне йĕркелессин тата асăрхассин никĕсĕ пулса тăраççĕ.
Вĕренĕвĕн Универсаллă Действийĕн ушкăнĕсем
Пĕтĕмĕшле вĕрентĕвĕн тĕп тĕллевĕсемпе килĕшÿллĕн ВУД 4 ушкăнне уйăрма пулать: харкамлă (личностный), регулятивлă (саморегулятивлă та), пĕлÿсем туянас (познавательный) тата хутшăнуллă (коммуникативлă).
Харкамлă ВУДсем
Вĕренÿ ĕç-хĕлĕпе çыхăнтарса, харкамлă ĕçсен виçĕ тĕсне уйăратпăр:
- Професси тĕлĕшĕнчен харкам вырăнне шырани.
2. Пĕлтерĕшлĕх (вĕренÿ тĕллевĕпе сунăмĕ, е, урăхла каласан, вĕренÿ результачĕпе унăн кирлĕлĕхĕ хушшинчи çыхăнăва палăртни). Вĕренекенĕн хăйне çак ыйтăва памалла та ăна хуравлама пултармалла: «Мĕн тума тата мĕн тĕллевпе вĕренетĕп эпĕ?»
3. Кăмăл-сипетлĕх ориентацийĕ. Вĕренсе ăса хывакан содержание харкамлăх тата социаллă опыта кура мораль тĕлĕшĕнчен хаклани.
Регулятивлă ВУДсем
- Мĕн пĕлнине тата мĕн пĕлменнине шута илсе вĕренÿ задачине палăртмалли тĕллеве лартни.
- Ĕçсен йĕркин планне туни; вĕçĕнчи результата кура пайăр ĕçсен тĕллевĕсене палăртни.
- Прогноз туни. Урăхла каласан, результата тата туянакан пĕлÿсен шайне малтанах курса тăни.
- Ĕç майне тата унăн результатне малтанах палăртнă калăппа танлаштарса тĕрĕслени.
- Коррекци - результата вĕренекен хăй, юлташĕсем тата учитель хаклавне кура плана тата ĕç майĕпе йĕркине улшăнусем кĕртни.
- Хаклав – мĕне вĕреннине тата мĕне вĕренмеллине, вĕреннин шайĕпе пахалăхне вĕренекен хăй палăртни; ĕç результатне хаклани.
- Саморегуляци – йывăрлăхсене çĕнтермелли майсене тупса палăртас пултарулăх.
Пĕлÿсем туянас ВУДсем
Кунта пĕтĕмĕшле вĕренÿ(1), паллăпа символ ĕçĕсене (2) логика вĕренÿ ĕçĕсене(3) тата ыйтăва лартса ăна татса панине(4) кĕртетпĕр. Вĕсене хăйсене çапларах вакласа яма пулать.
1. Пĕтĕмĕшле вĕренÿ универсаллă ĕçсем:
- пĕлÿсене туянас тĕллеве харпăр хăй тĕллĕнех уйăрса палăртни;
- пуçламăш шкулшăн шăл çемми ИКТ тата информацин ытти çăлкуçĕсемпе усă курса тивĕçлĕ информацие тупса уйăрни;
- пĕлÿсен тытăмне палăртни;
- сасăллă тата çыруллă пуплев ăслани;
- конкретлă условисенче задачăна шутламалли уйрăмах тухăçлă мелсемпе майсене суйласа илни;
- ĕç майĕсемпе условийĕсен рефлексийĕ, ĕç юхăмĕпе результачĕсене тĕрĕслени тата хаклани;
- вулав тĕллевне тата вулав тĕсне суйласа илме ăнланса вулани; тĕрлĕ жанрлă текстсене итлесе тивĕçлĕ информаци илни; тĕп тата иккĕмĕшле информацие палăртни; илемлĕ, ăслăх, публицистика тата официаллă ĕç стилĕсемлĕ текстсене ирĕклĕнех ăнланса йышăнни; массăллă информаци хатĕрĕсен чĕлхине ăнланса хак пани;
- проблемăна лартса калăплани, творчествăллă тата шыравлă проблемăсене татса панă чухне харкам тĕллĕнех ĕç алгоритмне туни.
2. Паллăпа символ ĕçĕсем:
- калăпсем туни – обьекта туйăм форминчен калăпа (уçлăхпа графика е паллăпа символ) куçарни;
- пĕтĕмĕшле законсене палăртас тĕллевпе калăпа юсаса урăхлатни.
3. Логика вĕренÿ ĕçĕсем:
- анализ - обьекта тĕп тата иккĕмĕшле паллисене кăтартас тĕллевпе сÿтсе пăрахни;
- синтез – пайсене пĕр çĕре пуçтарни, çав шутра сиксе юлнă пайсене хушни те;
- обьектсене танлаштармалли, ушкăнламалли критерисемпе никĕссене суйласа илни;
- ăнлав патне илсе çитерни, сăлтавпа тĕллев çыхăнăвĕсене кăтартни;
-рассужденисен логикăллă сăнчăрне йĕркелени, çирĕплетсе каланин тĕрĕслĕхне сÿтсе явни;
- доказательство;
- гипотезăсем кăларса тăратса вĕсене сăлтавлани.
4. Ыйтăва (проблемăна) лартса ăна татса пани:
- ыйтăва лартни;
- творчествăллă тата шыравлă ыйтусене татса памалли майсене харкам тĕллĕн туни.
Хутшăнуллă ВУДсем
1.Учительпе тата тантăшсемпе хутшăнса вĕренессине планлани – кашни хутшăнаканăн тĕллевĕпе функцийĕсене, хутшăну майĕсене палăртни.
2.Ыйтусем лартни – информацие шырас тата пуçтарас ĕĕе хастар хутшăнса хăюллăнах ыйтусем лартни.
3.Конфликтсене татса пани – проблемăна асăрхани, конфликта тепĕр майлă татса памалли майсене шырани тата пахалани, юрăхлă майпа усă курни.
4.Партнер хăтланчăкне (поведение) ертсе пыни – тĕрĕслени, тÿрлетни, унăн ĕçĕсене хаклани.
5.Харкам шухăшсемпе сунăмсене хутшăну задачисемпе условийĕсене кура туллин те тĕрĕс палăртни; монологла тата диалогла пуплев тунă чухне тăван чĕлхен грамматика нормисемпе тĕрĕс усă курни.
3 класра ǎса хывмалли ǎслайсемпе хǎнǎхусем çаксем:
Вулав хǎнǎхǎвĕсем:
- тĕрĕс анланса, пĕр тикĕссĕн, самахсене вакламасар ватам хавартлахпа вуласси;
- вулав хавартлах минутра 75 самахран кая мар пулмалла ( ашра вулана чухне самах шучĕ 80 таран усмелле);
- текста, пĕлтерĕшне тата шухашне шута илсе, тивĕслĕ интонаципе ( хаварт е хулен, сасса хапартса е хапартмасар, логика пусамĕсем, тахтавсем туса) вуласси;
- сасапа вулана чухне харкам вулава асархаса пырасси, йанаш вырансене тепĕр хут вуласа турлетесси;
- хутла предложенисен интонацине чухласси;
- пĕлтерĕшне усамлатмалли самахсене текстра харкам тĕллĕнех палартасси.
Текстпа ĕçлесси. çыхǎнуллǎ пуплеве аталантарасси:
- текст ятне анлантарасси, жанрне уйарасси ( сава, калав, юптару, пьеса( ана сцена çинче выляса катартма çыраççе);
- ансат план асласси, план тарах текст ашлахне асамласа каласа парасси ( туллин, кескен, суйлавлан);
- текста асамласа каласа пана чухне санарла самахсемпе уса курасси;
- хайлаван теп шухашне палартасси, ана тивеçле ваттисен самахесем тата каларашсем тупасси;
- сутсе явна текст сыпакне палартулла вуласси;
- вуласа тухна хайлава ушканпа сутсе явас еçе хутшанасси;
- харкам шухаша текстри теслехпе çиреплетесси;
- герой меншен камала кайнине е кайманнине темиçе çыханулла предложенипе палартасси;
- инсценировкасене хутшанса роль самахесене тивеçле интонаципе вуласси.
Литература теорийĕн никĕсĕсем:
- хайлавра теп еç- хеле (событие) палартасси;
- персонажа унан еçе тарах хакласси, вал теп геройпа менлерех çыханура танине асархасси;
- челхен камалсах, санарлах уйрамлахесене чухласси. Петемешле анлавсем: танлаштару, метафора, эпитет, гипербола, метонимии ( терминсене асанмасар);
- автор герой çине менле куçпа пахнине петемешле чухласси.
- Программăн тĕп содержанийĕ
Литература вулавĕ «Ылтăн пучах» кĕнеке 11 пайран тăрать.
- Ак çитрĕ сентябрь.3 сехет
- Чăваш çĕршывĕ – 6 сехет
- Кĕркунне – 6 сехет
- Халăх сăмахлăхĕ 9 сехет
- Улăп йăхĕнчен эпир, туссем!-7 сехет
- Юмах юпа тăрринче- 5 сехет
- Асамçă хĕл – 9 сехет
- Эпир сăпайлă ачасем21 сехет
- Çур хаваслăхĕ – 12 сехет
- Чĕр чун тĕнчи 13 сехет
- Ытарайми, асран кайми тăван тавралăх -11 сехет.
Икĕ эрнере пĕрре класс тулашĕнчи вулав урокĕсем пулаççĕ.
Класс тулашĕнчи вулав
Вулав материалĕ: чаваш, вырас, ытти таванла халахсен писателесем ачасем валли çырна 15-20 кенеки, «Танташ» хаçатпа «Çил çунат» журналти материалсем (верентуçе суйласа илне тарах).
Вулав тематики: таван тавралах илемне санлакан, пурнаçа юратма, çут çанталака упрама, сапар та тараватла пулма верентекен, терле халах ывале-хересен пархатарла еçе-хелне санлакан савасемпе калавсем, пысакрах калапла хайлав сыпакесем, юмахсем.
Ача-пǎча кĕнекипе ĕçлесси. Кенеке пайесене пелесси: титул листи, ум самах, тупмалли, весенче калани. Класс тулашенчи вулав уроке валли кирле кенекене шыраса тупасси. Класс тулашенче 1 çурçулта эрнере ватамран 10-12, 2çурçулта 20-25 страницаран кая мар вуласси, вуласа пелнине верентуçе ыйтавесем тарах каласа парасси. Кенекен ятне, авторне аса илме пелесси. Паллашна писателен 2-3 кенекине аставасси. Çене кенекесен списокепе, тема картотекипе уса курасси.
Çене литература ваййисем выляма верентесси. Весене класс тулашенче те выляттарасси.
8. Литература вулавне ирттермелли тĕп кĕнекесем çаксем:
1. Т.В. Артемьева, О.И.Печников. Литература вулавĕ: Ылтǎн пучах. 3-мĕш класс валли.- Шупашкар: Чǎваш кĕнеке издательстви, 2010.- 238с.
2. Портнова З.Н., Сергеева Ю.Д. Хĕлхем: Хушма вулав кĕнеки. 3-мĕш класс валли. – Шупашкар: Чǎваш кĕнеке издательстви,-2003. 207с.
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
рабочая программа по чувашскому языку. 3 класс с ууд
Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение«Чепкас-Никольская основная общеобразовательная школа» Рассмотрена и согласованана заседании МО уч...
рабочая программа по чувашскому языку ФГОС 3 класс
Программа по чувашскому языку предназначена для учителей начальных классов по чувашскому языку. Полное описание по восьми разделам, тематическое планирование...
рабочая программа по чувашскому языку ФГОС 3 класс
Программа по чувашскому языку предназначена для учителей начальных классов по чувашскому языку. Полное описание по восьми разделам, тематическое планирование...
рабочая программа по чувашскому языку 3 класс
рабочая программа по чувашскому языку Т.В.Артемьева,А.Р.Кульева...
Рабочая программа по чувашскому языку, 3 класс
Рабочая программа по чувашскому языку для 3 класса разработана с учетом примерной авторской программы по чувашскому языку для 1-4 классов русскоязычных школ Г.В. Абрамовой, Н.Н.Черновой, В.В. Ли...