Технологическая карта урока на тему "Ы деп ун ы деп ужуктер" 1 класс
учебно-методический материал (1 класс)

       Темазы: Ы  деп  ун  болгаш  Ы,ы  деп ужуктер.  

                       Улуг Ы деп ужукту  бижиири.

Хевири: Быжыглаашкын

Сорулгалары:  Уннер  ажык болгаш  ажык эвес болурун  база ажык уннер кыска, узун  слогтар  тургузарын  быжыглаар болгаш мультик маадырынын даалгалары - биле  слогтарны, состерни номчуурун катаптадыр. Ы деп  ун болгаш Ы,ы  деп ужуктерни   быжыглаар.  Харылзаалыг  состерден  чугаа тургузарын сайзырадыр;  эвилен  ээлдек чанга  кижизидер;

                                                                                        Уругларнын  чедип  алыр  туннелдери

Предметтиг: Ы деп үн болгаш Ы,ы деп үжүктерни таныыры, оске ужуктерден ылгап билири; Ажык болгаш ажык эвес уннер дугайында катаптаар.

Регулятивтиг:партазынын  кырында  ооренир  херекселдерин шын организастап; кичээлдин  темазын  тодарадып  билиринге  болгаш  кичээлге  кылган  ажылдарын  туннеп  билиринге ооренир.

Бот-тускайлан: торээн  дылын  оорениринге  сонуургалдыг  болурун; аас  болгаш бижимел  чугаага  дылдын  уран-чечен  аргаларын  ажыглаары.

                                                                     Эртемнер-биле  холбаазы: орус  дыл, литературлуг  номчулга

Ажыглаар  арга- методтары : беседа, шинчилел, оореникчилернин  бот-ажылдары, индукция (чижектерден туннелге кээр), анализ  аргалары, кадыкшыл  камгалаарынын  технологиязы.

Кичээлдин  ресурстары:  Ужуглел – ооредилге  ному, ажылчын  кыдырааш, ноутбук, телевизор.

                                                                                                               Кичээлдин  чорудуу

                                           Башкынын  ажыл  чорудулгазы

   Оореникчилернин  ажыл  чорудулгазы

1. Организастыг  кезээ

Ак-кок дээрим, алдын хунум,

ие черим, эргим башкыларым

Амыр-ла, амыр-ла

                       2.Уругларнын  сонуургалын  оттурары (билиинин  актуалдыы , эрткен  материалды  билип  алганын  быжыглаар).

1)Кичээлге онзагай аалчы келген.

-Кым кичээливиске аалчы кылдыр келген-дыр? (Лунтик)

-Лунтик бистин кичээливиске кайы-хире ооренип турарывысты хынап келген. Ынчангаш бистерге элээн каш  даалгаларлыг келген.

Бирги  даалга    Ийи одуругдан бир-бир оореникчи туруп келгеш кылыр.

Ооренген бугу ужуктерин холуштур салып каан турар. Самбырага турган оореникчи  ажык уннернин  ужуктерин бир одуругга, ажык эвес уннернин ужуктерин ийиги одуругга чыскаай салыптар.Оске уруглар парталарынга тып салыр.

2).Ийиги  даалга   Ооренген ажык, ажык эвес ужуктерден оореникчи бурузу башкы адаарга слогтар тургузар.

чы-чыы

сы-сыы

лы-лыы

ны-ныы

1. Ушку даалга

Лунтик  козенек иштинде состерни номчааш, шын бижиирин доктаадып алынар деп даалга берип турар-дыр.

сын  сыын

аал  сыынчы

4) Дортку  даалга. Чаа номчаанывыс козенек иштинде состер-биле домактар чогаадыр.

-Аал артында чуу барыл? (Аал артында сын бар.)

-Ол сында чуу барыл? ( Сында сыын бар)

-Сыынны  кым коргенил? ( Сыынчы ону  корген.)

Оореникчилер ужуктерни ийи одуругга тып салыр.

А а, О,о, Ы,ы

Л,л,М,м, С,с,Н,н,Ч,ч,

Бир оореникчи  номчаан соонда, база катап ниитизи-биле номчуур, утказын сайгарар.

Оореникчилер башкынын айтырган айтырыгларынга харыылаар, домактар чогаадыр.

                                                                3 Ооренир  темазынче  кичээнгейни  куштелдирери, теманы  тодарадыры

  Бешки  даалга   Чаа теманы  тодарадыры.

     -Богун чуну ооренир-дыр бис?

б ) Состерден ы деп унну ылгап тыварынга база дыннап  билиринге  мергежилге.

манн-чы        саан-чы      лан-чыы

мал-чы          сыын-чы     ча-мыы

сал-чы           ча-лыы       ча-ны

 Алдыгы даалга  

Кыдыраашка ажыл. Улуг Ы деп ужукту шын, чараштыр бижиир.

Кичээлдин темазын тодарадып чугаалаар.

Состерни номчудар, утказын сайгарар.

Кыдырааштарынга чараштыр бижиир.

                                                                                                         4 .Сула шимчээшкин

       Чедиги  даалга    Ном-биле ажыл. арын 32

«Аалчы» деп эгени номчудар.

-Аалчы деп состу чуге карартыр парлааныл? (Ол эге-дир)

-Чуге ону эге дээрил? (Чуге дээрге «Аалчы» деп эгенин адаанда домактарнын утказы аалчы дугайында бооп турар..

б) Чурук ёзугаар чугаа тургузар.

-Аалчы кымыл, уруглар? (Аалчы Санаа)

-Аалчы Санааны кым чалааныл? (Ачам чалаан)

-Оон ынай чурукта кымнарны чураан –дыр? (Авазы, уруглары)

-Олар шупту кымче корунген олурлар? (аалчыже)

-Чуге? (Аалчынын солун чугаазын дыннап олурлар)

    Сески  даалга

Кок тогерикчигештер орнунга кандыг ужуктер киирип номчунар дээнил?

(Л,ч)

-Чуу деп сос болду? (Чал)

Туннел:

- Кичээливиске чуну билип  алдывыс?

Состер-биле домактар чогаадып ооренген.Эге деп чаа состун утказын билип алган.Хуулгаазын козенектин чажыдын ажыткан. Номчаан.

Шын номчуур, состун утказын тайылбырлаар

Состу номчуур, утказын сайгарар.

Чурук ёзугаар чугаа тургузар.

Башкынын беседазын кичээнгейлиг дыннаар.

Санааны чуруктан тывар.

Ачазын чуруктан тывар.

Кок тогерикчигештер орнунга ужуктер кииргеш номчуур.

Оореникчилер  туннээр.