Рабочая программа по родному языку 2 класса
рабочая программа (2 класс) на тему
Предварительный просмотр:
2 –ги класска тыва дылдың программазы.
I. Тайылбыр бижик.
2-ги класстың тыва дыл программазын Тыва Республиканың ниити өөредилгезиниң эге школага 1-4 класстарга тыва дыл талазы-биле күрүне стандарттарынга дүүштүр Александра Касхоевна Ойдан-оол, Эртине Деспижековна Ондар, Наталья Чоодуевна Дамбаныы-биле тургускан. Ук программа Тыва Республиканыңөөредилге, эртем болгаш аныяктар политиказының яамызының өөредилге-методиктиг чөвүлелиниң чөпшээрели-биле 2008 чылда чырыкче парлаттынып үндүртүнген.
Өөредиглиг план Э.Д.Ондарның «Методиктиг сүмелериниң» (Дөрт чылдыг эге школаның 2-ги клазының «Тыва дыл» ному-биле ажылдаар башкыларга дузаламчы. Кызыл – 1988ч) дузазы-биле ажыглаттынмышаан, уругларның шиңгээдип алган билиглерин, мергежилдерин, чаңчылдарын тыва дыл программазының негелделеринге дүүштүр эге класс башкыларынга А.А.Алдын-оолдуң «Диктантылар болгаш эдертиглер чыындызы»- биле хынаарын сүмелеп турар. Тыва Республиканың ниити өөредилгезиниё национал девискээр кезээ 2-ги класс өөреникчилериниң ниити сайзыралынче, оларның билииниң практиктиг болурунче угланмышаан, программаны тургузарда эртемнииниң, дес-дараалашкааның, көргүзүглүүнүң болгаш коммуникативтиг принциптерге даянып база уругларның назы-харын барымдаалап тургаш тургускан.
2-ги класска И.Ч.Эргил-оолдуң, Л.Д.Аракчааның, В.Ш.Монгуштуң «Тыва дыл» номун Тыва Республиканың ниити болгаш профессионал ооредилге яамызы бадылап, 2004 чылда парладып үндүрген.
II. Өөредилге планнаашкынында тыва дыл эртеминин туружу.
Ниитизи-биле программа езугаар 2-ги класска тыва дыл неделяда - 3 шак
Чылда - 100 шак кылдыр бердинген.
1-ги улдуң- 27 шак
2-ги улдуң- 20 шак
3-кү улдуң- 28 шак
4-кү улдуң- 25 шак
III. Тыва дыл программазының ниити характеристиказы.
Эге школага торээн дылды ооредиринин кол сорулгазы уругларнын аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры, оларнын угаан ажылын сайзырадыры-биле, кижи бооп хевирлеттинери-биле тудуш харылзаалыг. Ол чул дээрге, оореникчилерни эки мозу-шынарлыг, идепкейлиг, куш-ажылга ынак, хулээнген херээнге харысаалгалыг хамаатылар болурунга, таварышкан бергелерни бот миннип, ажып эртерин кижизидери, чаа чувени билип алыр чуткул-сонуургалын улам сайзырадыры болур.
Эге класс оореникчилеринин угаан ажылын болгаш чугаазын сайзырадырынын айтырыгларын уре-туннелдиг шиитпирлээринден школага ооренир бугу эртемнерин чедиишкинниг шингээдип алыры дорт хамаарылгалыг.
Чаартынган программада ооредилге материалдарын класстар аайы-биле хуваарда, чунун-даа мурнунда эртемнин бодунун логиказын барымдаалаан. Оон ынай 7-10 хар назылыг уругларнын назы-хар талазы-биле онзагайларын, оларнын чувени билип алырынга боданыр аргаларынын хире-шаан база ооренип корген.
Эге класстарга тыва дыл курузун система-конйентрастыг принципке ундезилээш, тургусканы ооредилге материалын улуг-улуг кезектеп шингээдип алыр арганы бээр.
Уруглар эге класстарга фонетиканын, лексиканын, грамматиканын, шын бижилгенин болгаш чугаа сайзырадылгазынын эргежок чугула, эн кол эге билиглерни алыр. Олар устуку класстарга ооренир чуулдер-биле тудуш харылзаалыг, тыва дыл эртеминин амгы уеде чедиишкиннеринге ундезилеттинген бооп турар. Оореникчилернин таныжар эге билиглери: состун фонетиктиг составы, состу слогтарга болгаш уткалыг кезектерге чарары, чугаа кезектеринин барык шуптузу болгаш оларнын эн кол хевирлери, янзылары, домактын чугула кежигуннери, элээн каш шын бижилгенин дурумнери. Ол ышкаш программада состун лексиктиг утказы, состун хой утказы, синонимнер¸ антонимнер-биле практика кырынга таныжары база кордунген.
IV. Программаның унелиг кол угланыышкыннары.
«Тыва дыл» деп эртемни эге школанын 2-4 класстарынга ооредирин барымдаалаан кол угланыышкыннары:
- Оореникчилернин чогаадыкчы болгаш интеллектуалдыг шаан, бар курлавырын, сундузун, сонуургалын даштыкы хурээлелге, улусчу культурага, торээн дылынга, улусчу педагогикага даянып тургаш сайзырадыр;
- Ал-бодунга, ог-булезинге, торелдеринге, чонунга, социал хурээлелге, кижи торелгетенге, бугу делегейге хундуткел болгаш олар дээш харысаалга оореникчинин сагыш-чурумундан илерээр кылдыр кижизидер;
- Билигнин, шингээдилгенин болгаш дуржулганын, ол ышкаш ооредилгенин янзы-буру хевирлеринин системазын уругларнын этнопсихологтуг онзагайларын болгаш назы-харын барымдаалап чедирер;
- Уругларнын айыыл чок чоруун хандырар, мага-бодунун болгаш психиктиг кадыкшылын улусчу дидактика аргалары-биле камгалаар, быжыктырар;
- Уругнун бот-тускайлан онзагайларын кадагалаар болгаш анаа деткимче коргузер.
2-ги класска тыва дылды ооредириниң кол сорулгалары:
1. Уругларны медерелдии-биле шын номчуур, бижиир болгаш шын чугааланыр кылдыр ооредир;
2. Оларга торээн дыл болгаш литература талазы-биле эге билиглерни бээр;
3. Уругларны ном ажыглаарынга чаңчыктырар болгаш оларның дылга сонуургалын, номчулгаже болгаш билиглерже чүткүлүн хайныктырар;
4. Номчулга болгаш бижилге-биле холбаштыр бойдусту, ниитилел амыдыралын хайгаараарынга үндезилээш, өөреникчилерни материалистиг узел-бодал-биле чепсеглээр;
5. Уругларны мораль болгаш этика талазы-биле кижизидер;
6. Ооренип турар чүүлдерни сайгарып, болүктеп деннеп, түннеп билиринге, оларның иштинден кол болгаш чугула чуулдерни тып, тайылбырлаарынга оореникчилерни чаңчыктырар.
V. Бот-тускайлан, предметтиг, метапредметтиг хевирлеттинери.
2-ги класска тыва дыл программазын шингээткенинин туннелинде:
Оореникчилерниң бот-тускайлан хевирлеттинген турары:
- Торээн дылывыс харылзажырынын база мээ–медереливисниң шынарын коргүзериниң колчепсээ;
- Торээн дыл национал культуравыстың кол болуушкуну;
- Сагыш-сеткилди, бодалдарны илередиринге дылдың бай-байлаан, уран-чечен аргаларын чоптүг ажыглап билири.;
- Торээн дылын улаштыр оорениринге сонуургалын оттурары;
- Аас болгаш бижимел чугаага дылдың уран-чечен аргаларын чедимчелиг ажыглап билири.
Оореникчилерниң билииниң хевирлеттинери:
-Торээн дылын сайзырадырынга. ону кадагалап арттырарынга оореникчинин бот киржилгези;
- Аас чугаага дылдын уран-чечен аргаларын эстетиктиг талазынче угландырары.
Оореникчилерниң предметтиг хевирлеттинген турары:
- Чаа материалды ханы билип алырынче угланган ажылдарны; номчулга, бижилге, уругларны янзы–бүрү бот- ажылдары, чугаасайзырадылгазы.
- Уннер болгаш ужуктерни ылгап билири.
- Ажык болгаш ажык эвес уннерни ылгап билири.
- Состерни слогтарга чарары.
- Состү шын кужуруп билири.
- Алфавитте ужуктерниң туружун болгаш ооң ужур-дузазын билири.
- Медээ, айтырыг, кыйгырыг домактарын ылгап болгаш чогаадып билири.
-Домактың чугула кежигуннерин тып болгаш шыйып билири.
- Кым? чүү? кымнар? чүлер? кандыг? чүлүг? канчап тур? деп айтырыгларны ылгап билири.
- Сюжеттиг чуруктар-биле чугаа сайзырадырының ажылдарын чорудары.
- Домак болгаш харылзаалыг чугааны ылгап билири.
- 40-70 хире состен тургустунган эдертигни бижиири.
Оореникчилернин билиинин хевирлеттинери:
-Торээн дылының бугу уннерин болгаш ужуктерин, оларның кол ылгалын билген ужурлуг.
-Состерде уннерни ылгап, оларның туружун тодарадып билир.
-Ажык, ажык эвес уннерни болгаш ужуктерни, кыска, узун ажык уннерни болгаш ужуктерни бот-боттарындан ылгап шыдаар.
-Домактарның болгаш состерниң анализ-синтезтиг сайгарылгазын кылып, домактардан состерни ылгап тывар.
- Состерни слогтарга чарып болгаш слог аайы-биле кожуруп билир.
- Алфавиттиң ужуктерин, оларның туружун билир.
- Домактарның чугула кежигуннерин тып болгаш шыйып билир.
-Бижимел болгаш парламал шрифт-биле бижиттинген состерни, домактарны иштинде слогтап адап тура, шын дүжүрүп бижиири.
-Домак эгезинге улуг үжүктү бижиир, соолүнге улуг секти, айтырыг, кыйгырыг демдектерин херек таварылгаларда салып билир.
- Хуу чүве аттарынга улуг ужук бижиир.
- Торел состерни болүктеп, тып билир болгаш дазылын ангылап билир.
- Кым? чүү? кымнар? чулер? кандыг? чүлүг? канчап тур? деп айтырыгларны ылгап билир.
- Харылзаалыг чугаа тургузуп билир.
- 40-70 состен тургустунган эдертигни бижип билир.
Оореникчилерниң метапредметтиг хевирлеттинген турары:
А) Ушкарып-башкарарынын:
Чогуур деннелге хевирлеттинген турар ужурлуг чүүлдери:
- Ооренип турар эртеминиң тема, болүк аайы-биле кол сорулгаларын, утказын угаап билири;
- Башкынын удуртулгазы-биле бердинген даалгаларны күүседип ооренири;
-бот хыналданы, удур-дедир хыналданы болгаш орфографтыг,пунктуациалыг частырыгларны тып билирин боттандырар.
Оореникчилерниң хевирлеттинген турары:
- Ооренген темазынга алган билиглерин түңнеп болгаш үнелеп билирин боттандырары;
- Тыва дылдын негелдери-биле өөренип алган дүрүмнерин ажыглап билири.
Б) Познавательные
Чогуур деннелге хевирлеттинген турар ужурлуг чуулдери:
- Ооредилге даалгаларын күүседип турар үеде херек ужурлуг медээлерни немелде номнар, статьялар болгаш энциклопедиялардан тып билири;
- бодунуң назы-харынга дүүштүр янзы-буру словарьларга, справочниктерга даянып билири;
- дылдың негелдерин күүседирде янзы-бүуру схемаларны, модельдерни, символ- демдектерни ажыглап билири
- белен таблицаларны, схемаларны, созүглелдерни немээри
- дылдын адырлары: үн. үжүк, сос тургузуу, чугаа кезээ, домак кежигүнү, бодүүн домак дугайында алган билиглерин деннеп, болүктеп, тып, ажыглап билири;
- алган билиглерин план болгаш таблица дузазы-биле системажыдып, болүктеп, түннеп билири;
- состе орфограммаларны янзы-бүрү аргалар-биле хынап билири;
- номчаан созүглелдериниң кол утказын ылгап үндүрери;
- бодунуң чугаазын тода болгаш билдингир кылдыр дыңнакчыга дамчыдып билири;
Оореникчилерниңбилииниң хевирлеттинген турары болгаш ооренип алыр аргалары:
- Библиотека болгаш Интернет дузазы-биле херек билиглерни тып, ажыглап билири;
- Аас болгаш бижимел чугааны шын болгаш медерелдии-биле тургузуп билири;
- Болуушкуннарны логиктиг (бодамчалыг) сайгарылгага даянып дамчыдып билири;
- Алган медээлерни сайгарып, критикалап билири;
В) Коммуникативтиг
Чогуур деннелге хевирлеттинген турар ужурлуг чүүлдери:
- аас чугаага диологту ажыглап билири;
- ангы-ангы бодалдарны онренип, сайгарып билири болгаш чаңгыс аай түңнелге келиринге өөредири;
- бот туружун болгаш бодалын быжыглап чаңчыгары;
- билдинмес чүүлеринге айтырыгларны салып билири;
- коммуникативтиг сорулгаларны шиитпирлээринге дылдың аргаларын чедимчелиг ажыглаары;
Оореникчилерниңбилиглериниң хевирлеттинген турары болгаш ооренип алыр аргалары:
- коммуникативтиг сорулгаларны дыңнакчыга тода, дорт, дес-дараалашкаа-биле медээни, билигни чедирери;
-удур-дедир хыналда үезинде бот-боттарынга дузаны үезинде чедирип билири болгаш коммуникативтиг сорулгаларны шиитпирлээринге дылдың аргаларын чедимчелиг ажыглаары
VI. 2-ги класска «Тыва дыл» эртеминге ооредилге программазынын допчузу:
Программада негелделер дараазында болүктерден тургустунган:
№ | Темалар | Шагы |
1 | Катаптаашкын. Домак, сос, ун, ужук. | 4 |
2 | Уннер болгаш ужуктер. Ажык, ажыке эвес уннер болгаш ужуктер. | 40 |
3 | Сос. | 32 |
4 | Домак болгаш харылзаалыг чугаа. | 19 |
5 | Чыл дургузунда ооренгенин катаптаары | 7 |
Шупту: | 102 ш |
1-4 класстарга торээн дыл устуку класстарга ооренир тыва дыл болгаш литература эртемнериниң белеткел чадазы болбушаан, колдуунда-ла практиктиг сорулгаларны чедип алырынче угланган.
Тыва дылдың календарь-тематиктиг планнаашкыны 2 класс (Неделяда 3 шак)
№ п\п | № | Кичээлдиң темазы | Номда арыны | Башкынын ажыл чорудулгазы | Оореникчинин ажыл чорудулгазы | Универсалдыг ооредилгенин ажыл-чорудулгазы (УУД) | Шагы | Эрттирер хүнү | ||||
План | Факт | |||||||||||
Домак, сос, үн, ужук (5 шак) | ||||||||||||
1 | 1 | Катаптаашкын. Домак. Ун, ужук. | 4,5 | 1-ги класска домак, ун, ужук дугайында билиглерин катаптаар Аас болгаш бижимел чугаа. Аас чугааны дыңнап билири. Бижикке домакты шын бижип билири | Билири: домак дугайында болгаш оон хевирлерин; аас чугаадан домакты ылгаары, бижикке шын илередири; Кылып билири: Айтырыгларда кирип турар сѳстерни ажыглап тургаш, домактарны шын тургузуп билири, сѳстерни слогтарга чарары; домактарныё шын бижиириниё д\р\мнери | Домак состерден, состер уннерден, ужуктерден тургустунар. Домак болгаш оон хевирлериниң дугайында билиг; аас чугаадан домакты ылгаары, бижикке шын илередири | 1 | 04.15 | ||||
2 | 2 | Домак болгаш сос. Домак схемазы. | Домак болгаш сос дугайында билирин катаптаары | Билири: домак дугайында болгаш оон хевирлерин; аас чугаадан домакты ылгаары, бижикке шын илередири; Кылып билири: Айтырыгларда кирип турар сѳстерни ажыглап тургаш, домактарны шын тургузуп билири, сѳстерни слогтарга чарары; домактарнын шын бижиириниё дурумнери | Домак дугайында болгаш оон хевирлерин; аас чугаадан домакты ылгаары, бижикке шын илередири | 1 | 07.09.15 | |||||
3 | 3 | Домактарны шын тургузары | 7 | Домактарны шын тургузуп ооредир,состерни слогтарга чарары | Билири: домак дугайында болгаш оон хевирлерин; аас чугаадан домакты ылгаары, бижикке шын илередири; Кылып билири: Айтырыгларда кирип турар сѳстерни ажыглап тургаш, домактарны шын тургузуп билири, сѳстерни слогтарга чарары; домактарныё шын бижиириниё д\р\мнери | Домактарны шын тургузуп,состерни слогтарга чарып билири | 1 | 09.09.15 | ||||
4 | 4 | Хыналда ддужуруп бижилге «Кус» | 8 | Ооренип эрткен чүүлүн быжыглаарынга дужуруп бижидери | Билири: домак дугайында болгаш оон хевирлерин; аас чугаадан домакты ылгаары, бижикке шын илередири; Кылып билири: Айтырыгларда кирип турар сѳстерни ажыглап тургаш, домактарны шын тургузуп билири, сѳстерни слогтарга чарары; домактарныё шын бижиириниё д\р\мнери | Диктантыны шын, частырыглар чокка бижиирин чедип алыры | 1 | 11.09.15 | ||||
5 | 5 | Частырыглар-биле ажыл. Катаптаашкын | ||||||||||
II Уннер болгаш ужуктер (24 шак) | ||||||||||||
6-7 | 1 2 | Ажык, ажык эвес үннер болгаш үжүктер | 9,10,11 | Ажык үннерниң үжүктерин сактып алыры, оларны шын адап, ажык эвес үжүктерден тода ылгап ооредир, үн анализин кылдыртыр; состернин шын адалгазын хайгаараарын сайзырадыр; кежээ чорукка кижизидер | Билири: Ажык болгаш ажык эвес уннерни билири, состерниё утказын ылгаарынга \ннернин ролю. Кылып билири: ун-ужук анализин кууседип билири, уннерни болгаш ужуктерни ылгап билири. | Ажык болгаш ажык эвес уннерни билири, состернин утказын ылгаарынга уннерниң ролю | 2 | 14. 16.09, 09 | ||||
8 | 3 | Ажык эвес үннер болгаш үжүктер | 12, 13, 14 | Ажык эвес үннерниң үжүктерин сактып алыры, оларны шын адап, ажык үжүктерден тода ылгап өөредир,үн анализин кылдыртыр; сөстернин шын адалгазын хайгаараарын сайзырадыр; кежээ чорукка кижизидер | Билири: Ажык болгаш ажык эвес уннерни билири, состернин утказын ылгаарынга уннернин ролю. Кылып билири: ун-ужук анализин кууседип билири, уннерни болгаш ужуктерни ылгап билири. | Ажык болгаш ажык эвес үннерни билири, сөстернин үтказын ылгаарынга үннерниң ролю | 1 | 18.09.15 | ||||
9 | 4 | Кыска болгаш узун ажык уннер | 15 | Узун, кыска ажык уннерни ылгап билири,бижикке оларны шын илередири, узадыр адаар ажык уннуг сөске чаңгыс узун слог болур дээрзин практиктиг таныжылга; уругларнын чугаазын сайзырадыры | Билири: Ажык болгаш ажык эвес уннерни билири, состернин утказын ылгаарынга уннернин ролю. Кылып билири: ун-ужук анализин кууседип билири, уннерни болгаш ужуктерни ылгап билири. | Ажык уннерни адалгазынын аайы-биле ылгап билири; кыска болгаш узун ажык уннерни сөстерге шын бижиирин билири | 1 | 21.09.15 | ||||
10 | 5 | Кыска болгаш узун ажык үннер. | 19 | Узун, кыска ажык уннерни шын адап, шын бижиирин катаптаар, чугаазын, кичээнгейин, медерелин сайзырадыр, арыг-силигге, найыралга кижизидер. | Билири: Ажык \ннерни адалгазыныё аайы-биле ылгап билири. Кылып билири: Кыска болгаш узун ажык уннерни состерге шын бижиири. | Ужуктерни шын тудуштуруп билири | 1 | 23.09.15 | ||||
11 | 6 | Кыска болгаш узун ажык уннер | Узун, кыска ажык уннерни шын адап, шын бижиирин катаптаар, чугаазын, кичээнгейин, медерелин сайзырадыр, арыг-силигге, найыралга кижизидер. | Билири: Ажык уннерни адалгазынын аайы-биле ылгап билири. Кылып билири: Кыска болгаш узун ажык уннерни состерге шын бижиири. | Ужуктерни шын бижиир | 1 | 25.09.15 | |||||
12 | 7 | Ч/с. Дужуруп бижилге "Мээн эжим" | Самбырадан чазыг чокка дужуруп бижиирин чедип алыры | 1 | 28.09 | |||||||
13 | 8 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 30.09 | ||||||||
14 15 | 9 10 | Ок-биле адаар ажык уннерлиг состер | 21-22 | Кадыг демдек кирген ок-биле адаар ажык уннерлиг состерни кыска болгаш узун ажык уннерден ылгаары, шын номчуп өөредири, Аът, каът,эът,оът деп сөстерни айтырыглар дузазы-биле оскертип тургаш, шын бижилгезин быжыглаар. Сагынгырын, кичээнгейин, чугаазын сайзырадыр. Эки аажы-чанга кижизидер. | Билири: Ажык уннерни адалгазыныё аайы-биле ылгап билири, бижикке шын демдеглээри. Кылып билири: Ажык уннернин ужуктеринин соонга кадыг демдек кирип турар 9 состу шингээдири. | Ажык уннерни адалгазының аайы-биле ылгап билири, бижикке шын демдеглээри. Ажык уннерниң ужуктериниң соонга кадыг демдек кирип турар 9 состу билири, шингээ-дири | 2 | 02.05.10 | ||||
16 | 11 | Хыналда диктант «Кузун» Кыска, узун ажык уннер. | 17 | Кыска болгаш узун ажык уннерге өөренип эрткен чуулун быжыглаарынга диктант бижидери | Билири: Ажык уннерни адалгазынын аайы-биле ылгап билири. Кылып билири: Кыска болгаш узун ажыкуннерни состерге шын бижиири. | Диктантыны шын, частырыглар чокка бижиирин чедип алыры | 1 | 07.10 | ||||
17 | 12 | Частырыглар-биле ажыл. Катапташкынга мергежилгелер. Домак. | Чугаада домактарнын харылзаазын илередип билири, кичээнгейин, угаан-билиин, чугаазын сайзырадыры. | Билири: Ажык уннерни адалгазынын аайы-биле ылгап билири. Кылып билири: Кыска болгаш узун ажык уннерни состерге шын бижиири. | Домакты бижииринин дурумнерин билири | 1 | 09.10 | |||||
18 19 20 | 13 14 15 | Ажык эвес уннер болгаш ужуктер | 23, 24, 25, 26 | Ажык эвес уннун ужуктерин ажык уннун ужуктеринден ылгап билири, ажык эвес уннер ыыткыр болгаш дүлей болурун билиндирер; кичээнгейин сайзырадыр; төрээн черинге ынаан чанчыктырар. | Билири: Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннерни ылгап билири. Кылып билири: Сос эгезинге ажык эвес уннернин ужуктерин шын бижиири (эжеш ажык эвес уннер | Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннерни ылгап билири. Сос эгезинге ажык эвес уннернин ужуктерин шын бижиири (эжеш ажык эвес уннер). | 3 | 12.10, 14.10, 16.10 | ||||
21, 22 | 16 17 | Эгезинде т-д кирген состер | 27,28 | Дулей болгаш ыыткыр т-д деп үжүктер сос эгезинге киргенде, шын адап ооредир, уннерни адаар аянын уругларга билиндирер | Билири:Сос эгезинге т-д-ны шын номчуп, адап билири. Кылып билири:Состерниё адалгазын болгаш бижилгезин деёнеп билири. | Сос эгезинге т-д-ны шын адап, номчуп, бижип билири. | 2 | 19.10, 21.10 | ||||
23 | 18 | Т-биле эгелеп бижиир тыва,туман,тайга, тур, тын деп состер | 29 | Чаңчыл ёзугаар эгезинге т деп ужук бижиир состер болгаш олардан укталган состер-биле таныштырар; уннернин адаар аянын оореникчилерге билиндирер | Билири:Состерден домактар тургузуп билири. Кылып билири:Чаёчылчаан т деп \ж\к-биле бижиир с=стерге даянып олардан укталган с=стерни тургузуп билири. | Т деп ужук-биле бижиир состерге даянып, олардан укталган состерни тургузуп билири | 1 | 23.10 | ||||
24 | 19 | Эгезинде п-б кирген состер | 30 | Дулей болгаш ыыткыр п-б деп уннерни сос эгезинге шын адап, бижикке шын илередип ооредири,найыралдыг чорукка кижизидери | Билири:С=стер эгезинге п-б деп \ж\ктерни ажыглаарын ылгап билири. Кылып билири:Хой сек орнунга тааржыр ужукту киирип бижиири, ажыглаанын тайылбырлап билири. | Сөстер эгезинге п-б депужуктерни ажыглаарын ылгап билири | 1 | 26.10.15 | ||||
25 | 20 | Эгезинде п-б кирген состер | Дулей болгаш ыыткыр п-б деп уннерни сос эгезинге шын адап, бижикке шын илередип ооредири, найыралдыг чорукка кижизидери | Билири:Сос эгезинге п-б деп ужуктерни ажыглаарын ылгап билири. Кылып билири: Хой сек орнунга тааржыр ужукту киирип бижиири, ажыглаанын тайылбырлап билири. | Сос эгезинге п-б деп ужуктерни ажыглаарын ылгап билири | 1 | 28.10.15 | |||||
26 27 | 21 22 | Эгезинде к-х кирген состер | 33 | К-х деп уннерни сос эгезинге турда ылгап билири,оларны шын адап,бижикке шын хереглээри, чугаазын сайзырадыры, чараш чуулге кижизидери | Билири:Чурукта чувелернин аттарын шын адаары, номда созуглелди, домактарны номчууру. Кылып билири:к-х деп эжеш ажык эвес уннерни ылгап билири. | К-х деп эжеш ажык эвес уннерни ылгап билири | 2 | 30. 10, 02.11 | ||||
28 | 23 | Диктант «Ооренип ал». ар.44 Эгезинде к-х деп ужуктерлиг состер. | Эгезинде к-х ужуктерлиг состерге алган билиглерин хынаары, камныг болурунга кижизидери. | Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири. | Дыннап бижип билири | 1 | 11.11 | |||||
29 | 24 | Катаптаашкын. Ажык болгаш ажык эвес уннер | Ажык болгаш ажык эвес уннерге ооренип эрткен чуулун катаптаары, дыл-домаан сайзырадыры | Ажык болгаш ажык эвес үннерге билиглерин катаптап түңнеп билири. | 1 | 13.11 | ||||||
30 | 1 | Ф, ц, щ деп уннер, ужуктер | 37 | Ф, ц, щ деп уннер, ужуктер кирген орус дылдан улегерлеп алган состерни өөредири, шын бижиирин чедип алыры,дыл-домаан сайзырадыры,кичээнгейлиг чорукка кижизидери | Билири:Аас-биле домактар чогаадып билири, уннер болгаш ужуктерни ылгап билири. Билип алыры:орус дылдан улегерлеп алган состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири | Ф, ц, щ деп уннер, ужуктер кирген орус дылдан улегерлеп алган состерни шын бижип билири | 1 | 16.11 | ||||||||
31 | 2 | Катаптаашкын. Орус дылдан улегерлеп алган состер |
| Орус дылдан улегерлеп алган состерни шын адап, номчуп, бижип билирин катаптаары, словарь курлавырын байыдары, арыг-силиг болурунга кижизидери | Аас-биле домактар чогаадып билири, уннер болгаш ужуктерни ылгап билири | 1 | 18.11 | |||||||||
32 | 3 | Ч/с. Чурукка чогаадыг «Чайык» (ном ар,33) | Уругларның чугаазын сайзырадып чуруктар-биле ажыл чорудар.Уругларнын аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры, чазыг чок бижиири, кичээнгейлиг болурунга кижизидери. | Билири:Чогаадып алган домактарынын аразында харылзаазын болгаш домактарда состернин аразында харылзаазын шын тургузуп бижиири. Кылып билири: ооренген дурумнерин бижимел чугаазынга ажыглап билири. | Чогааткан чуулун бижикке илередип билири. | 1 | 20.11 | |||||||||
33 | 4 | Я деп ужуктуг состер | 39 | Я деп ужук кирген состернин словарь курлавырын байыдары, шын адап, номчуп, бижип ооредири, чараш чуулге кижизидери | Билири: уннер болгаш ужуктерни ылгап билири. Билип алыры:Я деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп, бижип билир. | Я деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп, бижип билири | 1 | 23.11 | ||||||||
34 | 5 | Э(е) деп ужуктуг состер | 41 | Кыска э (е)деп ужуктуг состерни шын адап,дурумун сагып шын бижип ооредири, аас биле болгаш бижимел-биле домактар чогаадыры | Билири:кыска болгаш узун ажык уннерни адап, номчуп, бижип билири. Билип алыры: сос эгезинге болгаш ортузунга э(е)деп ужуктерни хереглеп билир | Сос эгезинге болгаш ортузунга э(е) шын адап, бижип, номчуп ооредир | 1 | 25.11 | ||||||||
35 | 6 | ё деп ужуктуг состер | 43 | ё деп ужук кирген состерни шын номчуп, адап, бижип оорениринге чанчыктырар, ийи ун илередир дээрзинге практиктиг таныжылга | Билири:чурукка чугаа тургузуп билири, адаан состер аразындан чаа унну ылгап ундурери. Билип алыры:ё деп ужук ийи ун илередир. | ё деп ужук кирген состерни шын номчуп, адап, бижип билири | 1 | 27.11 | ||||||||
36 | 7 | Ю деп ужуктуг состер | 44 | Ю деп ужук кирген состерни шын номчуп, адап, бижип оорениринге чанчыктырар, ийи ун илередир дээрзинге практиктиг таныжылга | Билири: состерден домактар тургузуп билири, адаан состер аразындан чаа унну ылгап ундурери. Билип алыры:ю деп ужук ийи ун илередир. | Ю деп ужук кирген состерни шын номчуп, адап, бижип билири | 1 | 30.11 | ||||||||
37 | 8 | Чымчак (ь) демдектиг состер | 46 | Чымчак демдек (ь) тускай ун илеретпес, ажык эвес уннерни чымчак кылдыр адаттынарын илередир деп билиндирери, сос курлавырын байыдары, уругларнын аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры | Билири: ун-ужук анализин кууседип билири,ажык эвес \ннерни шын адап, деннээри. Кылып билири:орус дылдан улегерлеп алган чымчак демдек (ь) хереглээр состерни шын адап,номчуп, бижип билири. | Ун-ужук анализин кууседип билири, ажык эвес уннернишын адап, деннээри; Орус дылдан улегерлеп алган чымчак демдек (ь) хереглээр состерни шын адап, номчуп, бижип билири | 1 | 02.12 | ||||||||
38 | 9 | Диктант «Оореникчи Оюн-оол» ар.50 Я, е, ё, ю, ь деп үжуктерлиг состер | Ооренип эрткен чуулун быжыглаарынга диктант бижидери | Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири. | Диктантыны шын, частырыглар чокка бижиирин чедип алыры | 1 | 04.12 | |||||||||
39 | 10 | Слог. Состу слогтарга чарары | 48 | Состе каш ажык ун барыл, ынча слог бар деп дурум-биле таныштырары, ону практика кырынга ажыглап ооредири, уругларнын аас чугаазын сай- зырадыры, бодун культурлуг алдынарын кижизидери | Билири: домакта состерни шын тургузуп билири,номда мергежилгелерни кичээнгейлиг кууседири. Кылып билири: слогтар канчаартургустунарынын дугайында билип алыры | Домакта состерни шын тургузуп билири, номда мергежилдерни кичээнгейлиг кууседип билири; Слогтар канчаар тургустунарынын дугайында билип алыры | 1 | 07.12 | ||||||||
40 | 11 | Состерни кожурери | 51 | Состу слог аайы-биле кожурер деп дурум-биле таныштырары, кожуреринин янзы-буру аргалары-биле таныштырар | Билири: состерни слогтаргачарып билири, слогтардан состер тургузуп билири. Кылып билири: состерни кожуреринин аргаларын ажыглап билири. | Состерни слогтарга чарып билири, слогтардан состер чарып билири; Состерни кожуреринин аргаларын ажыглап билири | 1 | 09.12 | ||||||||
41 | 12 | Ч/с Ооредиглиг эдертиг «Дилги» ар.8 | Номчаан чуулун аас болгаш бижимел аргалар-биле дамчыдып билири | Номчаан чуулун аас болгаш бижимел аргалар-биле дамчыдып билири | Эдертигни план ёзугаар бижип билири | 1 | 11.12 | |||||||||
42 | 13 | Тыва алфавиттиң ужуктери | 57 | Тыва алфавиттин ужуктери-биле практиктиг таныжылга, алфавитте ужуктерни шын адаары, оон ужур-дузазы-биле таныштырары | Билири: ун болгаш ужукту ылгап билири. Кылып билири: алфавитте ужуктернин туружун, шын адаарын билиндирери | Ун болгаш ужукту ылгап билири. Алфавитте ужуктернин туружун, шын адаарын билиндирери | 1 | 14.12 | ||||||||
43 | 14 | «Уннер болгаш ужуктер» деп темага туннел кичээл | Узун, кыска ажык уннерни ылгап билири,бижикке оларны шын илередири, узадыр адаар ажык ун соске чангыс узун слог болур дээрзин катаптаары ;уругларнын чугаазын сайзырадыры | Узун, кыска ажык уннерни ылгап билири,бижикке оларны шын илередири, узадыр адаар ажык ун соске чангыс узун слог болур дээрзин катаптаары ;уругларнын чугаазын сайзырадыры | Ажык уннерни адалгазынын аайы-биле ылгап билири; кыска болгаш узун ажык уннерни состерге шын бижиирин билири | 1 | 16.12 | |||||||||
44 | 15 | Хыналда диктант «Удавас Чаа чыл болур» Үннер болгаш үжүктер | Ооренип эрткен чуулун быжыглаарынга диктант бижидери | Билири: адаан чуулун дыннап бижип билири. Кылып билири: бодунун болгаш эжиниё ажылын унелеп билири. | Диктантыны шын, частырыглар чокка бижиирин чедип алыры | 1 | 18.12 | |||||||||
45 | 16 | Катаптаашкын. Состерни кожурери | Состу слог аайы-биле кожурер деп кожуреринин янзы-буру аргаларын ажыглап билирин катаптаары | Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билир | Состерни слогтарга чарып билири, слогтардан состер чарып билири; Состерни кожуреринин аргаларын ажыглап билири | 1 | 21.12 | |||||||||
46 | 17 | Ч/с: Дужуруп бижилге «Сонгадан корем» ар.45 Слог, состерни кожурери. | Чазыг чокка дужуруп бижип билирин, состерни шын кожурерин хынаар | Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш,унелеп билири. | Состерни шын кожурери, чазыг чокка дужуруп бижиири | 1 | 23.12 | |||||||||
Сос (4 шак) | ||||||||||||||||
47 | 1 | Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаттынар состер. Ниити билиг | 60 | Чувелер болгаш оларнын аттарын илередир состер-биле таныштырары. Кым? Чуу? деп айтырыгларны чувелер аттары илередир состерге шын салып билирин өөредири | Билири: аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билири, дурумун ажыглап билири. Кылып билири: домактын чугула кежиг\ннерин айтырыгларын барымдаалап тып билири, кол сос болгаш соглекчиниё адаан шыйып билири. | Долгандыр турар чуулдерни адап билири. Кым? Чуу? деп айтырыгларнын утказын билиндирери. | 1 | 11.01 | ||||||||
48 | 2 | Состерни болуктээри болгаш состерге айтырыгларны шын салыры | 61 | Состерни лексиктиг утказынын аайы-биле болуктээри, айтырыгларны шын салып билирин чедип алыры | Билири: аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билири, дурумун ажыглап билири. Кылып билири: домактын чугула кежигуннерин айтырыгларын барымдаалап тып билири, кол сос болгаш соглекчинин адаан шыйып билири. | Состернин лексиктиг утказын сайгарып билири | 1 | 13.01 | ||||||||
49 | 3 | Диктант «Инек кажаазы» ар.55 Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаттынар состер | Ооренип эрткен чуулун быжыглаарынга диктант бижидери | Билири: адаан чуулун дыннап бижипбилири. Кылып билири: бодунун болгаш эжиниё ажылын унелеп билири. | Диктантыны шын, частырыглар чокка бижиирин чедип алыры | 1 | 15.11 | |||||||||
50 | 4 | Частырыглар-биле ажыл. Быжыглаашкын. Состерни болуктээри | Ооренип эрткен темазын быжыглаар | Билири: адаан чуулнн дыннап бижип билири. Кылып билири: бодунун болгаш эжинин ажылын унелеп билири. | Кылган частырыгларын сайгарып билири | 1 | 18.01 | |||||||||
Сос (28 шак) | ||||||||||||||||
51 | 1 | Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаттынар состернин саннарга оскерлири | 60 | Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаттынар состернин саннарга оскерлирин ооредири; чангыстын болгаш хойнун санында турар состернин онзагай байдалдары-биле практика кырынга таныштырар | Билири: аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билири, дурумун ажыглап билири. Кылып билири: домактын чугула кежигуннерин айтырыгларын барымдаалап тып билири, кол сос болгаш соглекчинин адаан шыйып билири. | Кым? Чуу7 деп айтырыг- ларга харыылаттынар состерни ылгап билири. Чангыстын саында турар состерни хойнун санында кылдыр тургузуп билири | 1 | 20.01 | ||||||||
52 | 2 | Чувелерни коргузер состерни домак иштинден айтырыглар дузазы-биле коргузери | 62 | Чувелерни коргузер состерни домак иштинден айтырыглар дузазы-биле тып ооредири, | Билири: аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билири, дурумун ажыглап билири. Кылып билири: домактын чугула кежигуннерин айтырыгларын барымдаалап тып билири, кол сос болгаш соглекчинин адаан шыйып билири. | Ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Домак иштинден чувелерни коргузер состерни тып билири | 1 | 22.01 | ||||||||
53 | 3 | Ч/с. Эдертиг «Деспи» ар.10 | Созуглелдин утказын бижимел ажылга чазыг чокка илередип ооредири | Билири:чурукка хамаарыштыр аас болгаш бижимел-биле домактар тургузуп билири. Билип алыры: Домактарны шын тургузуп, бижик демдектерин сагып билирин катаптаары. Билири:аас болгаш бижимел-биле домактар тургузуп билири. | Аас болгаш бижимел чугаа сайзырадылгазы | 1 | 25.01 | |||||||||
54 | 4 | Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар состер. Удурланышкак уткалыг состер. | 71 | Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар удурла- нышкак уткалыг состер-биле таныштырар, оларны оске состерден ылгап билирин чедип алыры | Билири:чугаанын утказын дамчыдып билири, боттарыныё хайгааралдарындан чувелерниё ылгавыр демдектерин чугаалап билири. Билип алыры: чувелернин шынарын, демдээн, хемчээлин, хевирин коргузер состерни ылгап билири. | Чувелернин ылгавыр демдектерин чугаазынга ажыглап билири. Удурланышкак уткалыг состерни билип алыры | 1 | 27.01 | ||||||||
55 | 5 | Кандыг? деп айтырыгларга харыылаттынар состерни домак иштинден тывары | 71 | Кандыг? деп айтырыгларга харыылаттынар состерни домак иштинден тып оларнын адаан дыйлагар шыйыг-биле шыярын ооредир | Билири:чугаанын утказын дамчыдып билири, боттарынын хайгааралдарындан чувелернин ылгавыр демдектерин чугаалап билири. Билип алыры: чувелернин шынарын, демдээн, хемчээлин, хевирин коргузер состерни ылгап билири. | Чувелернин ылгавыр демдектерин оске состерден ылгап билири, оларны чугаага шын ажыглап билири. Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состернин хамааржып чоруур состерни тып билири | 1 | 29.01 | ||||||||
56 | 6 | Чувелернин ылгавыр демдектерин коргузер состерни шингээдип алганынга быжыглаашкын | Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состер дугайында алган билиглерин быжыглаар | Билири:ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Билип алыры:чувелернин ылгавырлыг демдектерин оске состерден ылгап билири, чугаа иштинден тып билири. | Ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Чувелернин ылгавырлыг демдектерин оске состерден ылгап билири, чугаа иштинден тып билири | 1 | 01.02 | |||||||||
57 | 7 | Канчап тур? деп айтырыгларга харыылаттынар состер. | 79 | Чувелернин кылдыныын коргузер состер дугайында таныштырар, оларны практика кырынга ажыглап билирин ооредири | Билири: сюжеттиг чурукка чугаа тургузуп билири. Кылып билири: чувелернин кылдыныын коргузер состернин ужур-утказын билиндирери | Чувелернин кылдыныын коргузер состер дугайында таныштырар, оларны практика кырынга ажыглап билири | 1 | 03.02 | ||||||||
58 | 8 | Канчанган? Канчаар? Канчап тур? деп айтырыгларга харыылаттынар состер | 81 | Чувелернин кылдыныын коргузер состер дугайында таныштырар, оларны практика кырынга ажыглап билирин ооредири | Билири: кым? чуу? кандыг? канчап тур? деп айтырыгларга харыылаар состерни ылгап билири Кылып билири: чувелернин кылдыныын коргузер состерни домак иштинден тып билири. | Чувелернин кылдыныын коргузер состер дугайында таныштырар, оларны практика кырынга ажыглап билири | 1 | 05.02 | ||||||||
59 | 9 | Диктант «Тооруктап чордум».ар.57 Чүвелерниң шынар демдээн, кылдыныын көргүзер состер | Ооренип эрткен чуулун хынаарынга диктант бижидери | Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынап билири. | Диктантыны шын, частырыглар чокка бижиирин чедип алыры | 1 | 08.02 | |||||||||
60 | 10 | Катаптаашкын. Чүвелерниң шынар, демдээн, кылдыныын коргүзер состер. | Ооренип эрткен чуулун катаптаары, дыл-домаан сайзырадыры | Чувелернин шынар, демдээн, кылдыныын коргузер состерни ылгап билири | 1 | 10.02 | ||||||||||
61 62 | 11 12 | Канчап тур? деп айтырыгларга харыылаттынар состерни Кым? Чуу? деп айтырыгга харыылаттынар состерден ылгап билири | Чувелернин кылдыныын коргузер состерни Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаттынар состерден ылгап билири, дыл-домаан сайзырадыры, чараш чуулге кижизидери | Билири: кым? чуу? кандыг? канчап тур? деп айтырыгларга харыылаар состерни ылгап билири Кылып билири: чувелернин кылдыныын коргузер состерни домак иштинден тып билири. | Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаттынар состерни ылгап билири. Чувелернин кылдыныын илередир состерни домак иштинден тып билири | 2 | 12.0215.02 | |||||||||
63 64 | 13 14 | Быжыглаашкынга мергежилгелер. Чүвелерниң кылдыныын коргузер состер. | Ооренип эрткен чуулун катаптап быжыглаары | Чувелернин кылдыныын коргузер состерни домак иштинден тып билири | 2 | 17, 19.02 | ||||||||||
65 | 15 | Ат болгаш фамилияга улуг ужук | 91 | Кижилернин адын болгаш фамилиязын улуг ужук-биле бижиир дээрзин билиндирер, хуу болгаш ниити атта-биле таныштырар | Билири: бодунун болгаш чоок кижилеринин дугайында чугаа тургузуп билири. Кылып билири: чаа ооренген дурумун практика кырынга ажыглап билири. | Бодунун болгаш чоок кижилеренин дугайында чугаа тургузуп билири. Чаа ооренген дурумун практика кырынга ажыглап ооредир. | 1 | 22.02 | ||||||||
66 | 16 | Кижинин адынга, фамилиязынга, адазынын адынга улуг ужук | 92,95 | Кижинин адынга, фамилия- зын,адазынын адынга улуг ужук-биле бижиир дээрзин билиндирер, хуу болгаш ниити аттар-биле таныштырар | 1 | 24.02 | ||||||||||
67 | 17 | Быжыглаашкынга мергежилгелер. Хуу аттарга улуг ужукту бижиири. | Ооренип эрткен чуулун катаптап быжыглаары. | Билири: бодунуё болгаш чоок кижилериниё дугайында чугаа тургузуп билири. Кылып билири:чаа ооренген дурумун практика кырынга ажыглап ооредири. | Хуу аттарга улуг ужукту практика кырынга ажыглап билири | 1 | 26.02 | |||||||||
68 | 18 | Ч/с Дужуруп бижилге «Ооренген бис» ар.61 Хуу аттарга улуг ужукту бижиири | Самбырадан чазыг чокка дужуруп бижиирин чедип алыры | Ужуктерни шын тудуштуруп билири, хуу аттарны шын бижиири | 1 | 29.02 | ||||||||||
69 | 19 | Азырал амытаннарнын аттарнынга улуг ужук | 96 | Азырал амытаннарнын хуу болгаш ниити аттарын ылгап билири, хуу аттарны улуг ужук-биле бижиири | Билири: азырал амытаннар дугайында чугаа тургузуп билири. Билип алыры: азырал амытаннарныё хуу аттарын билири. | Азырал амытаннар дугайында чугаа тургузуп билири. Азырал амытаннарнын хуу аттарын билири | 1 | 02.03 | ||||||||
70 | 20 | Чурттар, хоорайлар, суурлар, кудумчулар, хемнер аттарынга улуг ужук | 102 | Географтыг аттарга улуг ужукту хереглээрин таныштырары, дыл-домаан сайзырадыры | Билири: бодунун чурттап турар черинин дугайында чугаа тургузуп билири. Билип алыры: географтыг аттарга улуг ужукту бижиири. | Бодунун чурттап турар черинин дугайында чугаа тургузуп билири | 1 | 04.03 | ||||||||
71 | 21 | Быжыглаашкын. Хуу аттарга болгаш черлер аттарынга улуг ужукту бижиири | Ооренип эрткен чуулун катаптап быжыглаары. | Хуу аттар болгаш черлер аттарынга улуг ужукту ажыглап билири | 1 | 07.03 | ||||||||||
72 | 22 | Диктант «Чайлагда» ар.62 Азырал дириг амытаннарнын аттарынга хуу аттарны бижиири | Ооренип эрткен чуулун хынаарынга диктант бижидери | Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынап билири. | Диктантыны шын, частырыглар чокка бижиирин чедип алыры | 1 | 09.03 | |||||||||
73 | 23 | Катаптаашкын. Частырыглар-биле ажыл | Улуг ужук-биле бижиир состерге билиглерин туңнеп катаптаар | Билиглерин түннеп, шын ажыглап билир | 1 | 11.03 | ||||||||||
74 | 24 | Торел состер | 105 | Торел состер деп чүл дээрзин практика кырынга коргүзүп, оларның ылгавыр демдектерин билиндирер | Билири: самбырада бижээн домактарны шын, аянныг номчууру, состерниё домейлешкек кезээн эскерери. Кылып билири: торел состерниё утказын билип алыры, оларниё ниити кезээн тып ооренири. | Торел состер-биле таныжары, лексиктиг утказын сайгарары | 1 | 14.03 | ||||||||
75 | 25 | Торел состерни домак иштинден тывары | Торел состерни домак иштинден тып билири, бердинген состен Чүү? Кандыг? Канчап тур?деп айтырыгларның дузазы-биле торел состерни шилип тыварынга мергежилгелер чорудары. | 1 | 16.03 | |||||||||||
76 | 27 | - ла, - ле, - на, - не деп артынчы состерни шын бижиири | 113 | - ла, - ле, - на, - не деп состерни мурнунда турар созүнге дефис демдек-биле (-) тудуштуруп бижиирин билиндирер. | Билири: кол сос болгаш соглекчини тып билири. Кылып билири: артынчы состерни шын бижип ооредири. | Артынчыларны шын бижип билири | 1 | 21.03 | ||||||||
77 | 28 | Ч/с. Ооредиглиг эдертиг «Хартыга»ар.10 | Номчаан чуулун аас болгаш бижимел аргалар-биле дамчыдып билири | Эдертигни план езугаар бижип билири | Эдертигни план езугаар бижип билири | 1 | 23.03 | |||||||||
Домак болгаш харылзаалыг чугаа (20 шак) | |||||||||||
78 | 1 | Домак. Домак тонген бодалды илередир. | 119 | Домак деп чул, домакты баштайгы сɵзүн улуг ужук-биле эгелеп бижиир, домак тонерге улуг секти салыр дээрзин быжыглап, мергежилгелер чорудар. Домакта кымның азы чунуң дугайында чугаалап турарын илередир. | Домакты бижикке шын демдеглеп билири. Домактың утказын илередип билири. | Домакты бижикке шын демдеглеп билири. Домактың утказын илередип билири. | 1 | 25.03 | |||
79 | 2 | Домакта состерниң харылзаазы | 119 | Туружу шын эвес бердинген состерден домактар тургузуп ооредир. Домактарны созүглел иштинден тывары. | Домактарны созүглелден тып билири, шын тургузары. | 1 | 27.03 | ||||
80 | 3 | Домактарны делгередири | 125 | Айтырыглар дузазы-биле домактарны делгередири. Домак иштинден Кым? Чүү? Канчап тур? деп айтырыгларга харыылаттынар состерни тывары. | Делгереңгей домактар тургузуп, чогаадып билир | 1 | 04.04 | ||||
81 | 4 | Ч/с. Тест «Домак». | .Домак дугайында уругларнын алган билиглерин хынаары | Билиглерин практика кырынга ажыглап, түңнеп, болүглеп билири | Билиглерин практика кырынга ажыглап, түңнеп, болүглеп билири | 1 | 06.04 | ||||
82 | 5 | Домактың чугула кежигүннери – кол сос болгаш соглекчи дугайында билиг | 128 | Тус-тузунда онзагай демдектеринге үндезилээш, кол сос болгаш соглекчи – домактың чугула кежигүннери болур деп уругларга билиндирер; чугаазын, кичээнгейин, билиин сайзырадыр; бот ажылга, найырылга кижизидер | Билири: аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билири, дурумун ажыглап билири. Кылып билири: домактын чугула кежигуннерин айтырыгларын барымдаалап тып билири, кол сос болгаш соглекчинин адаан шыйып билири. | Кол сос, соглекчини тодарадып билири. | 1 | 08.04 | |||
83 | 6 | Кол сос болгаш соглекчи домактың чугула кежигүннери. Домактар сайгарылгазы. | 130 | Кол сос болгаш соглекчи – домактың чугула кежигүннери деп билигни ханыладыр. Кол сос болгаш соглекчиден тургустунган домактарны айтырыглар дузазы-биле делгередир. Айтырыгларны состерге шын салып билири. | Домак иштинден кол состу болгаш соглекчини тып шыдаары. | 1 | 11.04 | ||||
84 | 7 | Хыналда диктант «Чай дужер» ар.71 Домактын чугула кежигуннери | Домакта состерниң харылзаазының дугайында билиглеринге хыналда ажыл күүседири | Созуглелди дыннап бижиирде, шын бижилгенин дурумнерин ажыглап билири | Созуглелди дыннап бижиирде, шын бижилгенин дурумнерин ажыглап билири | 1 | 13.04 | ||||
85 | 8 | Домакта состерниң харылзаазы | Домакта сɵстерниң аразында харылзаазын айтырыглар дузазы-биле болгаш утказының аайы-биле тургузуп билири. Кол сɵс биле сɵглекчиниң домакка ролюн кɵргүскен мергежилгелер чорудар. | Домакта состерниң харылзаазын тодарадып билири. | Домакта состерниң харылзаазын тодарадып билири. | 1 | 15.04 | ||||
86 | 9 | Ч/с Чогаадыг | Чогаадыгны шын бижииринге чаңчыктырар; аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры | Чурукка чогаадыг бижип билири | Чурукка чогаадыг бижип билири | 1 | 18.04 | ||||
87 | 10 | Домактың чугула кежигүннеринге быжыглаашкын. | Ооренип эрткен темаларынга даянып мергежилгелер чорудар; чугаа-домаан, кичээнгейин сайзырадыр; бот ажылга, бот сайгарылгага кижизидер. | Билири: аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билири, дурумун ажыглап билири. Кылып билири: домактын чугула кежигуннерин айтырыгларын барымдаалап тып билири, кол сос болгаш соглекчинин адаан шыйып билири. | Билиглерин түннеп, делгередип, болүглеп билири. | 1 | 20.04 | ||||
88 | 11 | Ч/с Онаалгалыг дужуруп бижилге «» Домактын чугула кежигуннери | Самбырадан чазыг чокка дужуруп бижиирин чедип алыры | Домактын чугула кежигуннерин ылгап билири, каллиграфияны сагыыры | Домактын чугула кежигуннерин ылгап билири, каллиграфияны сагыыры | 1 | 22.04 | ||||
89 | 12 | Ооренгенин катаптаары. Домак дугайында билиг. | Диктантыда частырыглары-биле ажыл, домак дугайында билиг деп теманы катаптаары. | Билиглерин ажыглап билири | Билиглерин ажыглап билири | 1 | 25.04 | ||||
90 | 13 | Улуг сек, айтырыг болгаш кыйгырыг демдектери. | 134 | Домактың соолүнге улуг секти болгаш айтырыг демдээн салыры. Домактарны тус-тузунда шын номчуп ооредири. | Делгеренгей болгаш делгеренгей эвес домактар дугайында эге билиглер-биле таныштырары, аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билири | Домактарны шын номчууру, бижиири. | 1 | 27.04 | |||
91 | 14 | Улуг сек, айтырыг болгаш кыйгырыг демдектерин домак соонга шын салыры. Домактар тургузары. | 134 | Домак соолүнге улуг сек, айтырыг болгаш кыйгырыг демдектерин шын салып билирин быжыглаары. Оларның дузазы-биле домактарны шын аянныг номчуп ооренир. Домактарны дес-дараалашкак утказын барымдаалап билири. | Демдектерни шын салып бижиири, домакты аянныг номчууру. | 1 | 29.04 | ||||
92 | 15 | Хыналда диктант «Чагаа» ар.74 Улуг сек, айтырыг, кыйгырыг домактары. | Домактың чугула кежигүннеринге билиглерин хынаар. | Созүглелди дыңнап бижиири, шын бижилгениң дурумнерин ажыглап билири | Созүглелди дыңнап бижиири, шын бижилгениң дурумнерин ажыглап билири | 1 | 02.05 | ||||
93 | 16 17 | Домак дугайында быжыглаашкын | Домак дугайында катаптаар. | Домактарны шын номчуп, бижип, тургузуп, сайгарып билири. | Домактарны шын номчуп, бижип, тургузуп, сайгарып билири. | 1 | 04.05 | ||||
94 | 18 | Быжыглаашкынга мергежилгелер | Домак дугайында билиглерин катаптаар, аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыр | Домактарны шын тургузары, бижииринин дурумнери | Домактарны шын тургузары, бижииринин дурумнери | 1 | 06.05 | ||||
95 | 19 | Ч/с. Эдертиг «Эликтер» ар.11 | Номчаан чуулун аас болгаш бижимел аргалар-биле дамчыдып билири | Созүглелдиң утказын эдерти бижип билири, каллиграфияны сагыыры | Созүглелдиң утказын эдерти бижип билири, каллиграфияны сагыыры | 1 | 11.05 | ||||
96 | 20 | Катаптаашкын. Частырыглар-биле ажыл. | Ажылдарда кылган частырыглары –биле ажыл; билиглерин сактып катаптаар. | Частырыгларын тып, эскерип эдип алыры. | Частырыгларын тып, эскерип эдип алыры. | 1 | 13.05 | ||||
V Чыл дургузунда ооренгенин катаптаары (6 шак) | |||||||||||
97 | 1 | Уннер болгаш ужуктер | Уннер болгаш ужуктер дугайында катаптаар | Ажык болгаш ажык эвес үннер биле ужуктерни ылгап билири | Ажык болгаш ажык эвес үннер биле ужуктерни ылгап билири | 1 | 16.05 | ||||
98 | 2 | Слогтар. Состү кожурери | Состерни шын слогтап, кожүрүп билирин катаптаары. | Состерни шын кожүрүп бижиири. | Состерни шын кожүрүп бижиири. | 1 | 18.05 | ||||
99 | 3 | Хыналда диктант «Час» ар.74 Чыл дургузунда ооренгенин катаптаары | Ооренип эрткен темаларынга билиин хынаары, диктантыны шын, чазыг чокка бижиири | Состерни шын бижиириниң дурумнерин билир | Состерни шын бижиириниң дурумнери | 1 | 20.05 | ||||
100 | 4 | Домак болгаш харылзаалыг чугаа | Домак дугайында катаптаары. | Домактарны шын номчуп, бижип, тургузуп, сайгарып билири. | Домактарны шын номчуп, бижип, тургузуп, сайгарып билири. | 1 | 24.05 | ||||
101102 | 6 | Домактың чугула кежигуннери | Домактың чугула кежигуннерин катаптаар. | Домактың чугула кежигуннерин тып билири | Домактың чугула кежигуннерин тып билири. | 1 | |||||
VIII. 2-ги класска «Тыва дыл» деп эртемнин материал-техниктиг хандырылгазы:
Башкыга:
1). Ооредилге программазы ТР-нын ооредилге, эртем болгаш аныяктар политиказынгын яамызы. Национал школа хогжудер институт. Тыва дыл 1-4 класстар Куруне стандарты Кызыл-2008.
2). «Тыва дыл» дорт чылдыг эге школанын 2 клазынга ооредилге ному.
Авторлары: И.Ч. Эргил-оол, Л.Д. Аракчаа, В.Ш. Монгуш.
3). Диктантылар чыындызы 4 чылдыг школанын 1-4 класстарынга Авторлары:
4). Эдертиглер чыындызы 4 чылдыг эге школанын 2-4 класстарынга Авторлары:
5). Тыва дылга тестилер ному.
6). 3-4 класстарга ооредилге таблицалары.
7). Карточкала, перфокартылар.
8). Компьютер, проектор, экран, ДВД, принтер.
Оореникчилерге:
1). Тыва дыл Дорт чылдыг эге школанын 2 клазынга ооредилге ному
Авторлары: И.Ч. Эргил-оол, Л.Д. Аракчаа, В.Ш. Монгуш.
2). Тыва дылга тестилер ному.
IX. Ажыглаан литература:
К.Б. Март-оол 2-4 класстарга тыва дыл башкылаарынын методиказы.
ТНУЧ Кызыл, 2006ч.
ТР-нын ооредилге болгаш эртем яамызы. Национал школа хогжулдезинин институду. Чижек ооредилге программазы Кызыл, 2011ч.
Дарбаа Ю.Н. Тыва дугайында 99 айтырыгларга харыылар.
Абакан «Журналист», 2010г.
И.Ч. Эргил-оол Тыва дыл 2 класс ТНУЧ Кызыл, 2004ч.
Чыл дургузунда кууседир ажылдарнын данзызы
№ | Кылыр ажылдар | 1-ги улдун | 2-ги улдун | 3-ку улдун | 4-ку улдун | Чылда |
1. | Диктант | 3 | 3 | 3 | 3 | 12 |
2. | Чугаа сайзырадылгазы | 2 | 3 | 3 | 5 | 13 |
Оореникчилерниң билиглеринге, мергежилдеринге болгаш чаңчылдарынга кол негелделер.
Оореникчилер 2-ги класс дооскаш, дараазында билиглерни алган турар:
Тыва алфавиттиң ужуктери, ажык болгаш ажык эвес уннерниң демдектери: кыска, узун, ок-биле адаар уннер, куштуг, дулей болгаш кошкак дулей ажык эвес уннер, ыыткыр кошкак ажык эвес уннер; состу кожүрериниң дурумнери; чувелерни, оларнын шынарын, кылдыныын коргүзер состерни бот-боттарындан ылгап билири; домактың чугула кежигүннерин тып билири; домак биле созуглелди, созуглелдиң хевирлерин ылгап билири.
Оореникчилерниң чедип алган турар мергежилдери:
- состерни, домактарны болгаш 30-40 хире состуг созуглелдерни артык ужуктер киирбейн, херек ужуктерни кагбайн, хажыдыышкын чокка, арыг, чараш болгаш шын бижиир;
- состерни слогтарга чарар, слогтар езугаар кожурер;
- кижилерниң аттарын, хоорайлар, суурлар, хемнер болгаш черлер аттарын улуг үжүк-биле бижиир;
- ок-биле адаар ажык үннерлиг состерни кадыг демдек-биле бижиир (ъ);
- саннар, шеттер дээн чергелиг состерге ийи үжүктү дакпырлап бижиир;
- фонетиктиг сайгарылганы күүседип билир;
- -ла, -ле,-на,-не, -даа деп артынчыларны дефис-биле бижиир;
- соске шын айтырыг салгаш, ооң дузазы-биле чүвени илередир,чүвениң демдээн илередир,чүвениң кылдыныын илередир состерни тодарадыр;
- домакка состерни шын харылзаштырар; кол сос болгаш соглекчини тодарадыр;
- домактың эгезин улуг үжүктү хереглээр, соолүнге улуг сек,кыйгырыг,айтырыг демдектерин салыр;
- айтырыглар езугаар 40-70 хире состүг созүгледиң эдертиин бижиир, бердинген темага 5-6 состүг домактарны тургузар
болгаш бижиир.
Чыл дургузунда кууседир ажылдарнын данзызы
№ | Кылыр ажылдар | 1-ги улдун | 2-ги улдун | 3-ку улдун | 4-ку улдун | Чылда |
1. | Диктант | 3 | 3 | 3 | 3 | 12 |
2. | Чугаа сайзырадылгазы | 2 | 3 | 3 | 5 | 13 |
Тыва дылдын программазын тургузарда тургустунуп келген бергедээшкиннер.
Программада бердинген темалар номда материалдар-биле колдуунда дугжуп турар. Номда бербээн темалар: «Логиктиг ударение дугайында ниити таныжылга», «Ээлдек-эвилен болурунун дурумнери. Четтиргенин илередири. Таныжарда ажыглаар состер болгаш домактар». Номда кичээлдерниң кызыгаарлаттынмааны, номнарнын чаа ундурулгезинин болбааны, «Методиктиг сүмелер» чаа программа-биле дүүшпейн турары, чаа негелделерге дугжуп турар электроннуг материалдар чогу бергедээшкиннерни тургузуп турар.
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Рабочая программа по родному языку для 3 класса.
Рабочая программа по учебно - методическому комплекту "Күңелле татар теле" 3 класс....
Рабочая программа по родному языку для 2 класса по программе "Планета Знаний"
Рабочая программа по родному (русскому) языку для 2 класса по программе"Планета Знаний"...
Рабочая программа по родному языку (тувинский язык) 2 класс
Рабочая программа по родному языку (тувинский язык) 2 класс...
Рабочая программа по родному языку (русскому языку). 3 класс
Курс реализуется наряду с обязательным курсом русского языка. «Учебный предмет «Русский родной язык» не ущемляет права тех обучающихся, кто изучает иные (не русский) родные языки. По...
Рабочие программы по родному языку и литературному чтению на родном языке 4 класс
Рабочие программы по родному языку и литературному чтению на родном языке 4 класс...
Рабочая программа по родному языку (литературное чтение ) 1 класс с КТП на основе авторской программы М. Н. Ходаковской к курсу «Региональная литература» для 1-4 классов общеобразовательных учреждений
Рабочая программа разработана в соответствии с законом «Об образовании РФ», с основными положениями федерального государственного образовательного стандарта начального общего образования, ...