Рабочая программа по литературному чтению на татарском языке.
рабочая программа (1 класс) по теме

                                                                        Муниципальное бюджетное образовательное учреждение

«Основная общеобразовательная школа ст. Миннибаево»

Альметьевского муниципального района

 Республики Татарстан

                                                                                        РАБОЧАЯ ПРОГРАММА

                                                                        по литературному чтению на татарском языке

в  1  классе

Составитель:

учитель _1_квалификационной категории

                                                                                                                                                          Сибгатуллина Ильсеяр Илтузаровна  

                                                                          Рассмотрено на заседании

                                                                          педагогического совета

                                                                       протокол № _______от

                                                                                                                                                        «      »___________2012 г

                                                                                                 2012-2013 уч.год

                                                                                                       Аңлатма язуы

Эш программасы статусы. 

                Рус телендә  сөйләшүче балаларга татар телендә әдәби укуны укытуның  1 нче сыйныфы  өчен   эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алынып төзелде:

1.Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыкларының мәктәпләрдә урта һәм тулы белем алу стандартлары.Казан, 2008;

2. Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар  теленнән  гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты. -  ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы, Казан, 2005;

3.“Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы (“Закон об образовании” Закон  Российской Федерации);

4.“Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы (6,7,10,32 статья);                                                                                                                   5. “Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында”  Татарстан Республикасы Законы  № 443 РТ , 18.07.2004;

6.Татарстан Республикасы Әлмәт муниципаль  районы Муниципаль бюджет белем бирү учреждениясе “Миңлебай станциясенең төп гомуми белем бирү мәктәбе”ң 2012-2013 уку елына укыту планы;

7.Башлангыч һәм төп гомуми белем бирү программаларын гамәлгә кертүче Татарстан Республикасы  белем бирү учрежденияләре өчен 2012-2013 уку елына төзелгән базис һәм үрнәк укыту планы;

8. ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланган, “Рус телле балаларга татар теле һәм әдәбиятын коммуникатив технология нигезендә укыту программасы” (1-11 сыйныфлар, Р.З. Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева. Казан, Мәгариф, 2011)

9. Татарстан Республикасы Әлмәт муниципаль  районы Муниципаль бюджет белем бирү учреждениясе “Миңлебай станциясенең төп гомуми белем бирү мәктәбе”нең эш программасының нигезләмәсе (Боерык 1. 09. 2012 №87);

1 нче сыйныфта “Рус телле балаларга татар теле һәм әдәбиятын коммуникатив технология нигезендә укыту программасы (1-11 сыйныфлар),” буенча татар теле һәм татар телендә әдәби укуга барысы 168 сәгать бирелә. Мәктәпнең укыту планында 132 сәгать: татар теленә - 99, татар телендә әдәби укуга 33 сәгать каралган. (атнага 4 сәг. исәбеннән, барлыгы 33 атна), эш программасында да уку елы дәвамында шулай ук татар телендә әдәби укуга  99 дәрес планлаштырыла.

Эш программасы 1 нче сыйныф өчен Р.З.Хәйдәрова, Н. Г. Галиева  тарафыннан эшләнгән, (Казан, “Татармультфильм”, 2012), ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән”Күңелле татар теле” дәреслегенә  нигезләнеп төзелде.

Эш программасы структурасы.

Укудан эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан,төп бүлекләрне,белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән,укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

 Рус телендә сөйләшүче балаларга уку дәресләрен укытуның төп максаты һәм бурычлары.

           1992 нче елның 8 нче июлендә кабул ителгән”Татарстан Республикасы халыклары телләре турында”Законы нигезендә татар һәм рус телләре тигез хокуклы дәүләт телләре булып расланды һәм Татарстан Республикасы мәктәпләрендә рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен дәүләт теле буларак укыту процессы башланды.Мәгариф министры җитәкчелегендә бик кыска вакыт эчендә бу өлкәдә нәтиҗәле эш оештырылды:махсус программалар,дәреслекләр,методик әсбаплар,дидактик материаллар әзерләнде,”Татарстан мәктәпләрендә татар телен дәүләт теле буларак укыту эчтәлегенә таләпләр минимумы”төзелде.

           Татар исемнәрен,Татарстан җирлеге топонимикасын дөрес әйтә белергә өйрәтү,аларның семантикасы белән кызыксындыру,балалар фольклоры,татар халык авыз иҗаты,әдәбият-сәнгать вәкилләре белән таныштыру;укучыларны татарча аралашырга өйрәтү;лексик-грамматик нигезләрен системалы рәвештә үзләштерү;телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү;татар теленә хөрмәт тәрбияләү,бу телнең дәүләт теле буларак әһәмияте зур булуына төшендерү.

           Бу максатка ирешү өчен,түбәндәге бурычларны хәл итү сорала:

-татар сөйләмен тыңлап аңларга күнектерү;

-татар этикеты тәгъбирләрен кертеп,бирелгән ситуация буенча диалогик сөйләм оештырырга өйрәтү;

-программада күрсәтелгән лексик темалар буенча телдән яки язмача монологик сөйләм булдыруга ирешү;

-карап чыгу,танышу,өйрәнү,эзләнү максаты белән уку төрләрен кулланып,төрле жанрдагы текстларны аңлап уку күнекмәләрен үстерү;

-халыкларның үзара аңлашып,тату яшәвенә омтылыш тәрбияләү.  

          Предметара эшчәнлек:

1. тел материалын уку материалы белән бәйләп, татар теленең байлыгына һәм матурлыгына хөрмәт тәрбияләү;
2. татар һәм рус телләренең уртак һәм аермалы якларын күрә белү, сөйләм барышында ике тел чараларын бутамау;
3. татар теленнән алган белемне башка фәннәрне үзләштерудә файдалана белү.

Укучыларның  шәхси үсеш-үзгәреше:

4. баланың физик һәм психик сәламәтлеген саклау;
5. укучыларда татар телен өйрәнугә кызыксыну, омтылыш уяту;
6. тел аша әйләнә-тирә тормышка игътибар, дөрес мөнәсәбәт булдыру;
7. укучыларның  фикерләү сәләтен үстерү;
8. баланың үзенә һәм башкаларга бәя бирүенә, үз-үзен тәрбияләвенә ирешү.

 Татар теленә өйрәтүнең предмет нәтиҗәләре.

       Сөйләшү, сөйләү. Яшьтәшләре, өлкәннәр белән билгеле бер аралашу сфераларында, ситуацияләрдә диалогик-монологик сөйләм оештыру; үзенең һәм яшьтәшләренең эшчәнлеге, әйләнә-тирә мохит турында, үзенең мөнәсәбәтен белдереп, бәйләнешле сөйли белү.Ишетеп аңлау. Укытучының дәрес, уен ситуацияләре белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау; әңгәмәдәшеңнең таныш материалга нигезләнгән сөйләмен аңлау, аңа мөнәсәбәт белдерү; тыңлаганда җөмлә, сүз чикләрен билгеләү, интонацияне

аеру; адаптацияләнмәгән яки адаптацияләнгән текстларның эчтәлеген тыңлап аңлау.                                

Уку. Әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес, йөгерек, аңлап, сәнгатьле уку; аңлап, эчтән уку; укыганның эчтәлеген өлешчә яки тулы аңлап бару, укыганда сүзлекләр куллана белү; таныш сүзләргә таянып, яңа сүзләрнең мәгънәсен сиземләү;  укыганда кирәкле мәгълүматны таба белү. Укыту планында 1 нче сыйныфта татар телендә әдәби укуга атнага 1 сәгать бирелә. Программада 33 сәгать каралган.

                                                 Сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр

                                                                             Программаның эчтәлеге

1нче сыйныфны тәмамлаган рус телендә сөйләшүче балалар үзләштерергә тиешле белем-күнекмәләр.

       1 нче сыйныфны тәмамлаучы рус телендә сөйләшүче укучыларның ел ахырына үзләштерергә тиешле җөмлә калыплары:

1. Син (ул,бу,сез,алар) кем(нәр)?                                                                                 10. Укучы нишли?          

    Мин - Азат. Ул - укучы. Бу - әни. Без - укучылар. Алар - балалар.                            Укучы яза (әйтә, укый, сөйли).

2. Бу нәрсә?                                                                                                                     11. Укучы кайдан кайта?

    Бу - китап.                                                                                                                         Ул мәктәптән кайта.

3. Болар нәрсәләр?                                                                                                         12. Укучы кая бара?

    Болар - китаплар.                                                                                                             Ул мәктәпкә бара.

    Болар кемнәр?                                                                                                            13. Бу ничәнче мәктәп?

    Болар - балалар.                                                                                                               Бу - беренче мәктәп.

4. Бу дәфтәрме?                                                                                                             14. Сыйныфта ничә укучы бар?

   Әйе. Бу - дәфтәр. Юк. Бу - дәфтәр түгел, бу - китап.                                                   Сыйныфта 10 укучы бар.

5. Азат бармы?                                                                                                               15. Ул ничек укый?

   Әйе, Азат бар. Азат юк.                                                                                                  Ул яхшы укый.

6. Китап нинди?                                                                                                             16. Ул кем белән уйный?

    Китап матур.                                                                                                                  Ул Азат белән уйный.

7. Бу нинди китап?                                                                                                        17. Китап кайда?

    Бу - матур китап.                                                                                                           Китап өстәл өстендә.

8. Китап кемнеке?                                                                                                          18. Дәфтәр кайда?                      

    Китап минеке (Азатныкы,Рәшитнеке).                                                                      Дәфтәр өстәл астында.

9. Китап кайда?                                                                                                              19. Ул кемне (нәрсәне) ярата?

   Китап өстәлдә.                                                                                                               Ул әнине (мәктәпне)ярата.

1. Татар теленең башка телләр арасында урынын белү.
2. Авазларны сүзләрдә,сүзтезмәләрдә,җөмләләрдә дөрес әйтүгә ирешү.
3. Сүзләрдә басымны дөрес куя белү.
4. Исемне күплек санда куллана белү;1, 2нче затта берлектә тартым белән төрләндерү.
5. Боерык фигыль формасын,хәзерге заман хикәя фигыльнең берлектә 1,2,3нче зат,күплектә 1нче зат формаларын сөйләмдә

 куллана белү.

6. Ничек?Ничә?Кая?Кайда? сорауларын кулланып,җөмләләр төзи белү.
7. Хикәя,боерык,сорау җөмләләрне интонацион яктан дөрес әйтү һәм җөмлә ахырында нокта,сорау,өндәү билгеләрен куя белү.
8. Ялгызлык исемнәрен баш хәрефтән башлап яза белү.
9. Чакыру кәгазьләре,үзең турында кечкенә белешмә,котлау яза белү.
10. Басма текстан сүзләрне һәм җөмләләрне дөрес күчереп яза белү.
11. Коммуникатив максатларны аңлап,диалогик аралашуда катнаша һәм үз фикерләрен эзлекле итеп белдерә белү.
12. Тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес,эчтәлеге ягыннан эзлекле монологик сөйләм

 төзи алу.

Тематик планда дәрес типларының исемнәре кыскартылып күрсәтелде:

БСҮ-бәйләнешле сөйләм үстерү                                                                                                             

ЛКФ-лексик күнекмәләр формалаштыру

ЛКК-лексик күнекмәләр камилләштерү

ГКФ-грамматик күнекмәләр формалаштыру

ГКК-грамматик күнекмәләр камилләштерү

ЛГКК-лексик-грамматик күнекмәләр камилләштерү

                                                           Учебно-тематическое планирование

                                                              по литературному чтению на татарском языке

Класс                     1

Учитель               Сибгатуллина Ильсеяр  Илтузаровна

Количество часов            

Всего        33  ч.; в неделю      1 ч.

Планирование составлено на основе

ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланган  рус телле балаларга татар теле һәм әдәбиятын коммуникатив технология нигезендә укыту программасы (1-11 сыйныфлар, Р.З. Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева, Казан, Мәгариф, 2011)

Учебник

Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 1 нче сыйныфы өчен дәреслек “Күңелле татар теле” ( Р. З. Хәйдарова, Н. Г. Галиева, Казан, “Татармультфильм” 2012)

                      1 сыйныф рус төркеме өчен татар телендә әдәби укуның  тематик планы. Р. З. Хәйдарова.

Укыту-методик комплекты

1.Татар теле.Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 1нче сыйныфы өчен дәреслек(рус телендә сөйләшүче балалар өчен)./Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева.-Казан:Мәгариф,2008.

2.Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту.1нче сыйныф:Укытучылар өчен методик кулланма./Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева.-Казан:Мәгариф,2003.

3.Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты.-Казан:Мәгариф,2005.

4.Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту программасы./Ф.С.Сафиуллина,К.С.Фәтхуллова.-Казан:Мәгариф,2003.

5.Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар теле укыту программасы(рус телендә сөйләшүче балалар өчен):1-4 сыйныфлар./Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева,Ә.Г.Әхәтова.-Казан:Мәгариф,2009.

6.Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбияты укыту буенча сынап карау программасы./Р.З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева.-Казан:Мәгариф,2003.

                                                                                                        Лист

корректировки рабочей программы