А.Е. Кулаковскай –Ексекулээх Елексей о5олорго айымньыларынан дьарык конспега
методическая разработка по развитию речи (подготовительная группа) на тему

Шергина Мотрена Ивановна

Быьаарыы сурук:

 

Иитээччи: Таатта улууьун Ытык-Куеллээллээ5и «Кэнчээри» ОСК улахан беле5ун иитээччитэ Шергина М.И.

Тема: Ексекулээх Елексей «Самыыр» хоьооно

Уобаластар: уопсастыба5а сылдьарын – бодоруьарын  сайыннарыы, билэр – керер дьо5урун  сайыннарыы, о5о тылын - еьун сайыннарыы.

Методиката: тылынан кэпсээьин, кердеруу, бэсиэдэ.

Технологията: оонньуу, ИКТ

Дьайымала: оонньуу, билии-керуу, кэпсэтии.

Уорэтэр программа: «От рождения до школы» программа обучения и воспитания. Веракса. Москва, 2012 г.; Региональный компонент  программа «Тосхол», Якутск, 2009 г.

Туттуллубут литература: Ексекулээх Елексей Ибир самыыр:Хоьооннор. Оскуола5а киириэн иннинээ5и саастаахо5олорго. –Дьокуускай; Кинигэ изд-вота , 1971.-16с

Бэлэмнэнии улэтэ: Ексекулээх туьунан билиьиннэрии, былыт араас керуннээх буоларын кэтээн керуу, ходуоьунньуктар хартыыналарын кердеруу

Туттуллар матырыйааллар: слайдалар, фонограмма,о5о ахсаанынан уруьуйдуур тэрил, альбом

Сана тыллары билсии: уус кыыл(бэдэр), эрдэ5эс улар(хара улар тыьыта), эбир – дьа5ыл былыт(эриэн), толон самыыр(тобурахтаах самыыр)

Дьарык тутула: 3 этаптан турар

Барыта 25 мунуутэ.

1.      Киириитэ: 2 мун.

                 - Фонограмма истиитэ, септеех туругу уескэтии (2 мун.)

2.      Сурун чааьа: 21 мун.

         2.1. Таабырыннаьыы (2 мун)

         2.2. Хоьоон куппулуеттэринэн слайдалары керуу, Сана тыллары быьаарыы(7мун)

         2.3. Хамсаныылаах онньуу «Ардахтан сас» (2)

         2.4. Практическай улэ . Уруьуйдааьын «Самыыр» (10 мун.)

3.      Тумук. 2 мун

Дьарык сыала: Ексекулээх Елексей «Самыыр» хоьоонун о5олорго билиьиннэрии

Соруктара:

-Уерэтэр:уус – уран айымньыны ейдеен истэргэ, ейге тутарга уерэтии; о5о тылын саппааьын байытыы;

- Ииитэр: Ексекулээх Елексей айымньыларыгар сэнээриини, тапталы уескэтии;

-Сайыннарар:о5о билэ- кере сатыыр,  кэрэни кэрэхсиир  дьо5урун сайыннарыы

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon daryk._shergina_m.i.eksekuleeh.doc65.5 КБ

Предварительный просмотр:

А.Е. Кулаковскай –Ексекулээх Елексей о5олорго айымньыларынан дьарык конспега

Быьаарыы сурук:

Иитээччи: Таатта улууьун Ытык-Куеллээллээ5и «Кэнчээри» ОСК улахан беле5ун иитээччитэ Шергина М.И.

Тема: Ексекулээх Елексей «Самыыр» хоьооно

Уобаластар: уопсастыба5а сылдьарын – бодоруьарын  сайыннарыы, билэр – керер дьо5урун  сайыннарыы, о5о тылын - еьун сайыннарыы.

Методиката: тылынан кэпсээьин, кердеруу, бэсиэдэ.

Технологията: оонньуу, ИКТ

Дьайымала: оонньуу, билии-керуу, кэпсэтии.

Уорэтэр программа: «От рождения до школы» программа обучения и воспитания. Веракса. Москва, 2012 г.; Региональный компонент  программа «Тосхол», Якутск, 2009 г.

Туттуллубут литература: Ексекулээх Елексей Ибир самыыр:Хоьооннор. Оскуола5а киириэн иннинээ5и саастаахо5олорго. –Дьокуускай; Кинигэ изд-вота , 1971.-16с

Бэлэмнэнии улэтэ: Ексекулээх туьунан билиьиннэрии, былыт араас керуннээх буоларын кэтээн керуу, ходуоьунньуктар хартыыналарын кердеруу

Туттуллар матырыйааллар: слайдалар, фонограмма,о5о ахсаанынан уруьуйдуур тэрил, альбом

Сана тыллары билсии: уус кыыл(бэдэр), эрдэ5эс улар(хара улар тыьыта), эбир – дьа5ыл былыт(эриэн), толон самыыр(тобурахтаах самыыр)

Дьарык тутула: 3 этаптан турар

Барыта 25 мунуутэ.

  1. Киириитэ: 2 мун.

                 - Фонограмма истиитэ, септеех туругу уескэтии (2 мун.)

  1. Сурун чааьа: 21 мун.

         2.1. Таабырыннаьыы (2 мун)

         2.2. Хоьоон куппулуеттэринэн слайдалары керуу, Сана тыллары быьаарыы(7мун)

         2.3. Хамсаныылаах онньуу «Ардахтан сас» (2)

         2.4. Практическай улэ . Уруьуйдааьын «Самыыр» (10 мун.)

  1. Тумук. 2 мун

Дьарык сыала: Ексекулээх Елексей «Самыыр» хоьоонун о5олорго билиьиннэрии

Соруктара:

-Уерэтэр:уус – уран айымньыны ейдеен истэргэ, ейге тутарга уерэтии; о5о тылын саппааьын байытыы;

- Ииитэр: Ексекулээх Елексей айымньыларыгар сэнээриини, тапталы уескэтии;

-Сайыннарар:о5о билэ- кере сатыыр,  кэрэни кэрэхсиир  дьо5урун сайыннарыы

Дьарык технологическай картата

Тема: Ексекулээх Елексей «Самыыр» хоьооно

Уобаластар: о5о  уопсастыба5а сылдьарын – бодоруьарын  сайыннарыы, билэр – керер дьо5урун  сайыннарыы, о5о тылын - еьун сайыннарыы

Методиката: тылынан кэпсээьин, кердеруу, бэсиэдэ.

Технологията: оонньуу, ИКТ

Дьайымала: оонньуу, билии-керуу.

Уорэтэр программа: «От рождения до школы» программа обучения и воспитания. Веракса. Москва, 2012 г.; Региональный компонент  программа «Тосхол», Якутск, 2009 г.

Туттуллубут литература: Ексекулээх Елексей Ибир самыыр:Хоьооннор. Оскуола5а киириэн иннинээ5и саастаахо5олорго. –Дьокуускай; Кинигэ изд-вота , 1971.-16с

Дьарык сыала: Ексекулээх Елексей «Самыыр» хоьоонун о5олорго билиьиннэрии

Соруктара:

-Уерэтэр:уус – уран айымньыны ейдеен истэргэ, ейге тутарга уерэтии;

- Ииитэр: Ексекулээх Елексей айымньыларыгар сэнээриини, тапталы уескэтии;

-Сайыннарар:о5о билэ- кере сатыыр,  кэрэни кэрэхсиир  дьо5урун сайыннарыы

Технологията

ИКТ  (слайдалар, фонограмма), оонньуу.

Формата

НОД

Сурун хайысха:

 Тыл сайдыыта

Алтыьар хайысхалар:

о5о  уопсастыба5а сылдьарын – бодоруьарын  сайыннарыы, билэр – керер дьо5урун  сайыннарыы, , ойуулуур – дьуьуннуур дьо5урун сайыннарыы

Этаптара

Соруктара

Улэ керунэ, ньымата

Иитээччи дьайымала

О5о дьайымала

Саба5алааьын

1. Киириитэ, 2 мун

Септеех эйгэни уескэтии

Музыка истиитэ. Эрдэ бэлэмнэниллибит фонограмманы муз. аппаратураны туттан иьитиннэрии

Антонио Вивальди «Ардах» диэн айымньытын о5олорго иьитиннэрэр

О5олор музыкальнай айымньыны истэллэр.

Вивальди алыптаах айымньытын истэн о5олор турукка киириэхтэрэ, дьарыкка бэлэмнээх буолуохтара

2. Сурун чаас. 2.1.Таабырыннаьыы . 2 мун

Интэриэьи уескэтии

Таабырын таайтарыы Оонньуу

Иитээччи о5олорго ардах, былыт туьунан таабырыннары таайтарар

О5олор таабырыннары таайаллар

О5олор таабырыны уерэ – кете таайыахтара, бугунну дьарык тиэмэтин ейдуехтэрэ

2.2..Хоьоону слайданан билиьиннэрии 7 мун

Билиини диринэтии, сана тыллары быьаарыы

Проекторы туьанан хоьоону кердеруу, иьитиннэрии Бэсиэдэ

 Иитээччи  хас биирдии куппулует аайы сеп тубэьэр ойуулаах, хоьоонноох слайдары кердерер, сана тыллары быьаарар

О5олор хоьоону истэллэр, ойуулары кереллер, ыйытыыларга эппиэттииллэр. Сана тыллары билсэллэр

О5олор хоьооннордоох ойуу кеметунэн айымньыны тургэнник ейдуехтэрэ, интэриэьиргиэхтэрэ, сана тыллары билэн уеруехтэрэ

2.3..Оонньуу «Ардахтан сас» 2 мун

О5олору сынньатыы

Хамсаныылаах оонньуу. Оонньуу

Иитээччи зонтик тутан турар.Зонтигын аьар, сабар

. Зонтик аьылынна5ына о5олор бары суурэн кэлэн чемехтеье тураллар. Сабылынна5ына теттеру тахсаллар

О5олор оонньууга кехтеехтук кыттыахтара. Сылайбыттарын аьарыныахтара.

2.4.Практическай улэ. Уруьуйдааьын.10 мун

Билиини чинэтии

Уруьуйдааьын Онорон таьаарыы

Иитээчи уруьуйдуур тэриллэри тунэтэр, о5олорго кех – нэм буолар, ыйан – кэрдэн биэрэр.

Дьарыкка кербуттэрин – истибиттэрин туьанан о5олор «Ардах», «Самыыр» диэн уруьуй онороллор

О5олор бэйэлэрэ айан уруьуй онорон таьаарыахтара. Бэйэлэрэ онорбуттарыттан астыныахтара

3. Тумук 2 мун

Рефлексия

Бэсиэдэ Ыйытыы.

Иитээччи о5олор тугу ейдеебуттэрин, тугу ордук себулээбиттэрин ыйытар. О5олору хайгыыр

О5олор бугун тугу билбиттэрин кэпсииллэр. Тугу ордук себулээбиттэрин этэллэр

О5о бэйэтин анализтана уерэниэ, тумук оностуо.

1. Иитээччи:

- Утуе кунунзн о5олоор! Бугун мин эьиэхэ кэьиилээх кэллим. Ол кэьииим ураты. ( Антонио Вивальди «Ардах» айымньытын муз. центрга холбуур). О5олор фонограмманы  истэллэр,  септеех турукка киирэллэр

- Чэ, эрэ о5олоор, этин эрэ: эьиги бу айымньыга тугу иьиттигит, туохха майгынныр дор5ооннор баалларый?

О5олор:

- Ардах тыаьыгар майгынныр дор5ооннору иьиттибит. Таммах кылыгыраан туьэрин санатар. Сурдээх намыын, киьи истэ олоруон курдук мелодия.

2.И: - Саамай сепке эттигит. Вивальди «Ардах» диэн сурдээх кыраьыабай айымньытын иьиттибит. Дьэ аны билигин миэхэ таабырынна таайан кемелеьун эрэ.

2.1. И:Бастакы таабырын: Айдаана суох айанныыр, куугээнэ суох кетер баар уьу (былыт)

Иккис таабырын: аа5ан сиппэт а5ырыа тохтор уьу (самыыр)

Уьус таабырын:Бастакыта- уота, иккиьэ – обуоьа, усуьэ – уута баар уьу (этинээх ардах)

О5олор таабырыннары таайаллар.

И: Маладьыастар. О5олоор ол аата бугун биьиги туох туьунан кэпсэтэр эбиппитий?

О: Ардах, самыыр, этиннээх ардах туьунан

2.2.И: Саамай сеп. О5олоор музыка айааччы арда5ы дор5оонунан хайдах ойуулаабытын иьиттибит дии. Аны биьиги сахалар киэн туттар суруйааччыбыт Ексекулээх Елексей самыыры хомо5ой тылынан хайдах хоьуйбутун истиэ5ин эрэ (хоьоонноох слайдалары кереллер).

И: Манна биьиги ейдеебет,  билбэт тылларбыт бааллар.- ( уус кыыл(бэдэр); эрдэ5эс улар (хара улар тыьыта); эбир – дьа5ыл былыт(эриэн); толон самыыр(тобурахтаах самыыр). Суруйааччы былыты хайдах ойуулууруй?

О: Улар туутугэр майгыннатан эриэн диир, харана былыттары  эьэ тириитигэр майгыннатар, урун былыттары бэдэр ере5етун курдуктар диир.

И: Сепке ейдеебуккут о5олоор.

2.3..И: Чэ, аны билигин сынньана таарыйа хамсаныылаах оонньуута оонньуо5ун эрэ (зонтик а5алар). Ооонньуубут аата «Ардахтан сас» диэн. Мин зонтикпын астахпына, ол аата ардах туспут. Оччо5о бары михэ суурэн кэлэ5ит. Онтон саптахпына теттеру миэстэ5итигэр бара5ыт. Бол5омтолоох буолун! (фоновай музыка ооннььуур) .

2.4.И: О5олоор! Ардах туьунан Ексекулээх хоьоонун биллибит, музыка иьиттибит. Дьэ аны бэйэбит арда5ы ойуулуо5ун эрэ. Тугу туьаныахпытын себуй, ойуулуурбутугар?

О: Кыраасканан, киистэнэн уруьуйдуохпутун сеп.( о5олор былыттары, арда5ы ким хайдах керерунэн уруьуйдууллар)

3.И: Дьарыкпытын тумуктуе5ун:

- Бугун ким туох сананы биллэ?

- Ордук тугу себулээтигит?

(Рефлексия)



По теме: методические разработки, презентации и конспекты

НОД конспега: «Кыһын уратыта»

Таатта улууһун Баайаҕатааҕы «Ньургуһун» оҕо саада           НОД конспега: «Кыһын уратыта»  иитээччилэр:Неустрое...

"Орто дойду олохтооҕо Ордьоот оҕонньор" Р.Кулаковскай

Кутуйахтар тустарынан уһуйааҥҥа сылдьар оҕолорго анаммыт олоҥхо сценарийа...

Улахан белех о5олоругар тыл сайдыытын аhа5ас дьарыгын конспега Тема: «Транспорт»

Улахан белех о5олоругар тыл сайдыытын аhа5ас дьарыгын конспегаТема: «Транспорт»...

Болчомдор ло таскадаачынын jомо ижинин конспеги «Jас» (4-5 jашту балдарга)

Конспект НОД по ФЦКМ для детей средней группы на алтайском языке....

Аһаҕас дьарык "Сэрэхтээх маллар", (3-4 саастаах о5олорго)

Сыала: Оҕолорго сэрэхтээх маллары билиһиннэрии, бу мал туохха туттулларын өйдөтүү,саңарар саңаны сайыннарыы.Тэрил: Оонньуулардаах дьааьыктар, сэрэхтээх маллар: иннэ, кыптыый, эмп, өтүйэ, плюшевай эһэ....