Улахан белех о5олоругар тыл сайдыытын аhа5ас дьарыгын конспега Тема: «Транспорт»
план-конспект занятия по развитию речи (старшая группа)

«Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение
Детский сад общеразвивающего вида с приоритетным осуществлением деятельности по
социально-личностному развитию детей №39 «Ромашка» городского округа «город Якутск»

Улахан белех о5олоругар тыл сайдыытын аhа5ас дьарыгын конспега

Тема: «Транспорт»

Иитээччи: Петрова Июлия Александровна

2019 г.

 Дьарык сыала: о5олорго транспорт керуннэрин билиьиннэрии, уорэтии

Уорэтэр соруктара:

-расширять и закреплять представления о транспорте

-активизировать словарь детей словами- названиями транспортных средств, частей транспорта, профессий людей, управляющих этими транспортами

-развивать мышление, учить отгадывать загадки

Сайыннарар соруктара:

-воспитать зрительное внимание, мышление, координацию речи с движением, умение выслушивать друг друга до конца.

Иитэр соруктара:

-воспитание у детей доброжелательного отношения друг к другу,чувство единства.

-Дьарыктан о5олор дуоьуйууну ылалларын ситиьии

Туттуллар матырыйааллар: мультимедийнай оборудование, транспорт ойуулара, лего конструктор, остуол устуул о5о ахсаанынан.

1.  Киирии

Утуе кунунэн оголоор! Мин аатым ИА. Бугун мин эьиэхэ сурдээх интэриэьинэйи кэпсии кордоро, билии биэрэ кэллим.

В.:  эьиги ыраах айанныыргытын  себулуугут дуо?

О.: Аьа!

В.: О5олоор, эьиги экранна тугу кере5ут?

О.: Автобус, хараабыл, ракета, поезд, самолет, массыына.

В.: Бу барыта туохтарый, о5олоор? Биир тылынан туох диэн этиэххэ собуй?

О.: Транспорт.

В.: оголор бары сепсеьегут да?

Д.: Сепсеьебут.

В.: саамай сеп.Бугун биьиги транспорт туьунан кэпсэтиэхпит

Сурун чааhа

В.: Дьарыкпыт сагаланыан иннинэ ус быраабыланы ейдуубут:

1.Бол5ойон истэбит.

2. Атыттарга мэьэйдээбэппит.

3. уонна илиигитин уунан баран биирдэ эппиэттиибит.

Са5алыаххайын дьарыкпытын!

1 этап. Бастаан тылчааммытын эрчийэбит

1. «Колуоhэ» уоспутун чорботобут, тииспитин кердеребут уонна 5 ахсаанна диэри тутабыт.
2. «Массыына туннугун сууйабыт» мичээрдиибит, тииспитин кердеребут уонна тылбыт тебетунэн уна-ханас сууйабыт. (8та)
3. «Ракета» айахпытын арыйабыт, аан бастаан тылбыт тоботунэн уоьээ уоспутун таарыйабыт, онтон аллараа уоспутун
4.  «Тыыннаан эрдэрбит» мичээрдиирбитин умнубаппыт, тылбытынан уоспут кытыыларын таарыйабыт
5.  «Массыынаны собуоттуубут» мичээрдиибит уонна уоьээ тииспит кэннигэр т-т-т-т диэн тонсуйабыт.
6. Массыынабыт колуеьэтэ тэьиннэгинэ хайдах тыас иьиллэрий? Тыыммытын ылабыт уонна бутуор диэри ш-ш-ш-ш диибит.

2 этап. В.: Маладьыастарын! Билигин ким саамай булугас ейдеегун билиэхит.

1 таабырын: тимир сурэхтээх, таас харахтаах, эрэьиинэ атахтардаах, тургэн суурук баар уьу

Оголор: Массыына

В.: Сеп

2 таабырын: Кынаттаах да буоллар дайбаммат кетер баар уьу. Тугуй ити?

О.Самолёт

В.: сеп

3 таабырын: Муораннан устар улахан куорат баар уьу

О.: Хараабыл

4 таабырын: Куйаарга тугунан котоллоруй?
О.: Ракета
5 Таабырын:элбэх киьини батарар колуоьэлээх дьиэ баар уьу.

О.: Автобус

В.: Олус учугэй!

3 этап.В.: чэйин эрэ оголор таайбыт таабырыннарбытын суьуеххэ арааран хатылыагын:

Поезд – Хаста таьынным?

массыына- хаста уктэнним?

самолет- хаста харахпынан чыпчылыйдым?

ракета-хаста  уктэнним?

автобус- хаста таьынным?

В.: маладьыастар!

4 этап. «Суоппардар»

В:чэйин оголор сынньаныахха уонна эппитин-хааммытын эрчийиэ5ин!

(Оголор тураллар уонна быспытааталы утуктэллэр)

Айанныыбыт, айанныыбыт, массыынанан биьиги ( илиибитинэн урууллуубут)

Тургэтиибит бытаарабыт туормазпытын уктуубут (атахпытынан биир сиргэ тургэнник, бытааннык уктэнэбит)

Уьун ыраах айанна бол5ойоммут ыытабыт (илиибитинэн ыраагы керебут уонна урууллуубут)

Уна ханас керебут()

Бэртээхэй мин суоппарбын! (туескэ охсунабыт уонна улахан тарбах кердеребут)

5 этап.Билигин салгыы ооньуубут барар: «Ким тугу ыытарый?» диэн

В.: О5олоор, этин эрэ транспорт кимэ эбитэ суох айанныр дуо?

О: Суох.

В.: оччогуна этин, самолеты ким ыытарый?

О.: луотчик.

В.: массыынаны?

Д.: Суоппар.

В.: ракетаны?

Д.: космонавт.

В.:пароходу?

Д.: капитан.

В.: поеhы?

Д.: машинист.

6 этап. В.: Сал5ыы «Биир сыыьаны бул» диэн ооньууну оонньуохпут

О.: сеп

В.: Бол5ойон экраны керебут уонна биир сыыьаны булабыт, то5отун быьаарабыт.

Ого: вертолет сыыьа, того диэтэр кини халлаанна кетер транспорт уоннаагылар сир устун айанныыллар

В.: оголор бары сепсеьугут дуо? Ким эрэ атыннык толкуйдуур дуо?

О.:  аьа аьа

В.: Маладьыастар. Салгыы баран иьэбит, туох сыыьа баарый манна?

О.: поезд сыыьа , того диэтэр сир устун айанныыр транспорт уоннаагылар уу устун айанныыллар.

В.: Бары сепсеьугут?

О.: Аьа!

В.: Олус учугэйдик толкуйдаатыгыт!

Салгыы баран иьэбит, туох сыыьа баарый манна?

О.: Самолет сыыьа, того диэтэр кини салгын устун айанныыр кетер аал

В.:Наьаа уердум септеехтук эппиэттээбиккитигэр

7 этап. В.: уонна бутэьигэр биири этэбин. Ким бэйэтин илиитинэн массыына ду, самолет ду эбэтэр ракета оноруон ба5арар дуо? Мин эьиэхэ лего-конструктардары биэриэм. Онон  бэйэ5ит собулээбит транспоркытын онороргутугар кердеьебун.

8этап.В.: наьаа учугэй улэлэри туттарбыккытыгар махтал, талааннаах да о5олор эбиккит. Бугун биьиги туох туьунан кэпсэттибитий?

Миигин кытта оонньуургутун собулээтигит дуо?

Ханнык тугэни саамай интэриэьинэй дии санаатыгыт?

Онтон ханнык тугэннэ ыарахаттары керустугут?

- Мин ыйытыктарбар уонна ооньууларбар кехтеехтук кыттыбыккытын иьин мин эьиги белеххутугэр транспортардаах ойуу кыраскалааьынын бэлэхтиэм!