Тыл оонньуулара
консультация (младшая группа)

ТϴРϴППҮТТЭРГЭ СҮБЭ

Тыл оонньуулара

Аныгы олох ирдэбилэ, хомойуох иһин биһиэхэ тереппуттэргэ уксубутугэр огону кытта дьарыктанарга бириэмэ биэрбэт. Олохпут темпэтэ, иллэн бириэмэбит тиийбэтэ биьигини огобутуттан тэйитэр. Биллэн турар, ийэ – а5а оготун кытта элбэхтик кэпсэтиэхтээх, бииргэ оонньуохтаах. Ол гынан баран, оннукка бириэмэ тиийбэт буолла5ына хайдах гыныахха себуй? Тереппут о5отун детсадка илдьэн иьэн эбэтэр детсадтан дьиэтигэр баран иьэн о5отун кытта кэпсэтиэн, оонньуон сеп. Оннук оонньуулар туох да бэлэми ирдээбэттэр, о5о моторикатын, истэр уонна керер бол5омтотун, ейун, санарар санатын сайыннараллар, тылын саппааьын байыталлар.

Холобур:

Бол5омто5о оонньуулар.

«Суоллар» - диэн оонньуу. Бу оонньуу о5ону бол5омтолоох буоларга уонна ахсаанна уерэтэр. Ханнык суолунан барарын талларагыт, синньигэс, уьун (узкой, длинной); кэтит, кылгас (широкой, короткой). Ханнык суолунан баран иьэрин киниэхэ кэпсиэхтээххит.

«Намыьах-урдук» - бу оонньуу предмет урдугун быьаарарга. Холобур, саамай урдук дьиэни миэхэ кердер, намыьах дьиэни кердер. Тугу багар ылыахха сеп: мастар, олбуор, скамейка уо.д.а.

«Кыра фантазер» - хааман иьэн былыттары керегут уонна туохха майгынныырын таайагыт. Ханнык кыылга.

«Сеп - сыыьа» - теье себун таайтарагыт. Сайын хаар туьэр, киьи ыттаа5ар улахан, чыычаах кеппет, куоска кетер. Бу оонньууну хааман да иьэн, массыынага айаннаан да иьэн оонньотуохха сеп.

Тылы сайыннарар оонньуулар.

О5о тылын сайыннарыы биьиги улахан дьоннор саамай сурун сорукпут буолар. О5олорбутугар кинигэ аа5ыахтаахпыт, кэпсиэхтээхпит, наар кэпсэтиэхтээхпит, хоьоон - ырыа уерэтиэхтээхпит. (скороговорки). Хааман иьэн тылы сайыннарыыга маннык оонньуулары оонньуохха сеп.

Холобур,

«Бу тугуй» - айанныыр, 4 келеьелеех, дьону тиэйэр. Тугуй? (автобус. массыына). Огуруокка уунэр, аска туттуллар, аьыы (луук). Ыстанар, кэбийэр, моркуобу сиир (куобах).

«Дьикти кэпсээн» (удивительная история) – бу оонньууга хааман иьэн тугу кербуккутунэн кэпсээн айагыт. Бээгит сагалыыгыт, огогут салгыыр. Но огогут тылларын теье сепке санарарын болгойуохтааххыт.

Тэннээьиннэ, «улахан-кыра»- слон –кутуйах, эьэ-куобах, куел-океан.

«Тугу гынар»- куоска (ньаа5ыныыр), ыт (урэр), киьи (кэпсэтэр), балык (устар.)

«Аптаах ачыкы» - биьиэхэ аптаах ачыкылаахпыт. Ону кэттэхпитинэ барыта араас енунэн кестер, холобур, кыьыл саппыкы, кыьыл массыына, кыьыл дьиэ.

Цццюцшт2юст.п9

Хааман, айаннаан иьэн тугу багар толкуйдуохха, айыахха сеп. Ханнык багар о5о тереппуттэрин таптыыр. Бу маннык оонньуулар эьигини ессе чугаьатыахтара. О5олоргутун кытта кэпсэтин, оонньоон, о5олоргутун хайгыыргытын умнуман!