Манчаары
материал

Слайд 1

Саха уонна Англия норуотун национальнай геройдарын маарынна h ар уонна уратылаhар ѳрүттэрин тэҥнээн кѳрүү Манчаары Ба h ылай уонна Робин Гуд сырыыларыттан “ Манчаары норуот номоҕор ” 7 кылааска саха литературатын уруогар эбии матырыйаал Бэрдьигэстээх В.В.Филиппов аатынан улуустаа5ы гимназиятын саха литературатын уонна тылын учуутала Парфенова Наталия Петровна

Слайд 2

Yлэ сыала : Үөрэтэр темаҕа эбии матырыйаал быьыытынан, кэтээн көрүү ньыматынан , Саха национальнай геройа Манчаары Баhылай уонна Англия национальнай геройа Робин Гуд туhунан ырытыы . Υлэ соруга : Манчаары Баhылай уонна Робин Гуд биографияларын үөрэтии , биллэрии , чинчийэр дьогуру сайыннарыы Литератураны , публикацияны , ыстатыйалары чинчийии . Саха эпоhын геройа Баhылай Манчаары уонна Англия балладатын геройа Робин Гуд туhунан маарыннаhар уонна уратылаһар өрүттэрин тэҥнээн көрүү .

Слайд 3

Национальнай герой диэн кини кимий ? Национальнай герой диэн бастатан туран норуокка бэйэтин өйүнэн-санаатынан , күүһүнэн-уоҕунан , билиитинэн-көрүүтүнэн , биллибит-көстүбүт кытаанах эр санаалаах киьи буолар . Улахан туох эрэ хорсун күүстээх хамсааһыны бэйэтин иннин көрүммэккэ , олоҕун харыстаммакка , норуотун туһугар турууласпыт дьону ааттыахха сөп . Национальнай геройдар – бар дьон анаабыт хорсун хоодуот дьонноро , кинилэр ааттара бүтүн норуот историятыгар туллаҥнаабат тулааhын буолан , тумус туттар чулуу дьоннорун ахсааннарыгар бастакынан ааттаналлар .

Слайд 4

Манчаары Ба h ылай Слободчиков (Федоров) Василий Федорович - Манчаары Баһылай , төрөөбут сирэ уруккуттан Хаҥалас улууһун Нөөрүктээйи нэһилиэгэ . Кини баайдар батталларын утары туран охсуспут маҥнайгы эрдээх сырыыларыттан ыла норуот номоҕор киирбитэ . Кини ыраахтааҕы былааһын , баайдар , тойоттор хараҥа батталларын анныгар олорор саха кыратын-кыамматын тумус туттар геройа буолбута . Манчаары Ба h ылай XIX үйэ 30-с., 40-с сс ., ордук күүскэ 1833 с., баайдары утары сэптээх-сэбиргэллээх өрө турбута , бардам баайдарга 18 төгүл саба түспүтэ . Заведующая лабораторией пластической реконструкции Института этнографии АН СССР им. Миклухо-Маклая Г.В. Лебединская в 1974 году сделала скульптурный портрет Василия Манчаары по доставленному черепу, омолодив его до возраста средних лет.

Слайд 5

Манчаары бэйэтин кэмин киһитэ этэ . Кини баайдары икки бөлөххө араарара : бастакыта -бардам, дохсун , батталлаах баайдар ; иккиһэ-олус баттыгаһа суох , дьоҥҥо норуокка киһилии со5ус сы h ыаннаһар баайдар . Манчаары бардам батталлаах баайдары утары турбута . Ити баайдары утары туруута абаҕатынан аатырар Чоочоттон саҕаламмыта .

Слайд 6

Ыраахтааҕы суута Манчаарыны тутаары көрдүүрүн үгэнигэр Манчаары бэйэтин доҕотторунуун бииртэн биир баай уораҕайыгар саба түһүтэлиир . 1833 с. сайын кини Хаҥалас улууһа Тыыллыма — Яков Павловка, Мэҥэ улууһа — тойон Тимофей Колесовка , Хаҥалас улууһа Догдоҥо — Илларион Захаровка, Мэҥэ улууһа Тараҕай нэһилиэгэ — Михаил Бурнашевка-Тутукаҕа , тойон Василий Слободчиковка-Чоочоҕо , Боотурускай улууһа Эмис нэһилиэгэ – Павел Новиковка-Бакыыһаҕа ыар ыалдьыт буолар .

Слайд 7

Робин Гуд Робин Гуд диэн номоххо киирбит үтүө санаалааах , кырдьык иһин охсуһар ороспуонньук , кини баайдары , аҕабыыттары халаабыт харчытын дьадаҥы дьоҥҥо т ү ҥэтэр эбит . Кини ох саанан олус үч ү гэйдик ытар , хорсун-хоодуот , булугас өйдөөх үтүө ки h и эбит .

Слайд 8

Номоххо кэпсэнэринэн Робин Гуд бэйэтин бѳлѳх дьонун кытары Шервудскай ойуурга Ноттингем та h ыгар кыра хара дьоннор тустарыгар охсуспута , баайдары , аҕабыыттары , рыцардары халаабытын булбутун-талбытын дьадаҥыларга биэрэрэ . Ол да буоллар кини иэдээҥҥэ түбэспит дворяннарга көмөлөһөрө .

Слайд 9

Манчаары Робин Гуд Характеристика Yт ү ɵ санаалаах , мындыр ɵйд ɵɵ х дьаданы ки h и, баайдар утары турбута . үт ү ɵ санаалааах , кырдьык и h ин охсу h ар ороспуонньук . Ааттарын этимологията Манчаары – к ү ɵ ллэр , үрэхтэр кытыыларынан хойуутук ү ү нэр кылыс бии h э от. «Н ood » диэн тыл английскайтан тылбаастаатахха са5а5а холбуу тигиллэр «капюшон» буолар . Өст ɵɵ хт ɵ р ɵ Бардам, дохсун, батталлаах баайдар Баайдар , Ноттингем шерифа, принц Джон, рыцарь Гай Гисборн . Геройдар суолталара Саха сиригэр Манчаары аата норуот киэн туттуута . Б ү г ү н Манчаары аата спортивнай уонна ч ɵ л олох символа, Манчаары аатынан өрөспүүбүлүкэтээҕи спортивнай оонньуулар ыытыллаллар . Робин Гуд аата бутун аан дойдуга биллэр . XX - XXI үйэлэргэ элбэх киинэлэр , мультфильмнар уьуллубуттара , кини уобара h а элбэх кинигэлэргэ суруллубута , спектакллэр туруоруллубуттара . Саба туьэллэригэр туттар сэптэрэ Батыйа (хапта5ай ɵтт ү нэн та h ыйар ) Ох саа Прототиптар Прототиба суох 1. Роберт Фитзут , Хантингтон графа (1160—1247) 2. Роберт Гуд, (1290—1347) 3. Сэр Роберт Фолиот (1110—1165), баайдары утары турбут ки h и.

Слайд 10

Национальнай геройдар Манчаары уонна Робин Гуд маарыннаһар өрүттэрин , уратыларын булуу . Манчаары Робин Гуд Маарынна h ар ɵр ү ттэрэ Национальная герой Манчаары Ба h ылай аатынан спортивнай күрэх ыытыллар уус уран литература суруллар , театрдарга спектакль туруоруллар Манчаары Баһылай ту h унан норуот ырыалара айыллан уостан түспэккэ ылланаллар Саха сиригэр Манчаары пааматынньыга Дьокуускай куорат Кыайыы болуоссатыгар баар Манчаары баайдары утары охсу h ар ба5алаах дьону бэйэтин тула мунньар Манчаары үксүн са h ан тыа5а олорор этэ Халаабыт малын дьаданыларга тунэтэр Национальная герой Робин Гуд аатынан ох саанан ытыыга күрэх ыыталлар уус уран литература суруллар , театрдарга спектакль туруоруллар , киинэлэр , мултьфильмнар у h уллаллар Робин Гуд ту h унан норуот ырыалара айыллан уостан түспэккэ ылланаллар Робин Гудка памятник Лондо ӊӊа турар Робин Гуд баайдары утары охсу h ар ба5алаах дьону бэйэтин тула мунньар Робин Гуд ойуурга са h ан сытан баайдарга тү h эрэ . Халаабыт малын дьаданыларга тунэтэр Уратыла h ар ɵр ү ттэрэ Манчаары Баһылай дьиӊнээх олоххо олоро сылдьыбыт киһи Манчаары биэс тѳгүл улахан түрмэƼэ олорбут Манчаары биирдиилээн баайдары улуустарынан кэрийэ сылдьан халыыр Манчаары XIX үйэƼэ олоро сылдьыбыт . Манчаары туһунан уус уран киинэ суох Манчаары о5о эрдэ5иттэн бардам баайдарга утарыла h ар этэ . История кэпсииринэн , Манчаары хаста да кэргэннэнэ сылдьыбыт . Манчаары кѳлѳтѳ – ат . Робин Гуд литературнай герой быһыытынан биллэр , дьиӊнээхтик олорбута дакаастана илик . Айымньыларга кэпсэнэринэн Робин Гуд биирдэ да түрмэƼэ олорботох Робин Гуд Ноттингем ойууругар тоһуйа сытан саба туһэр Робин Гуд XII - XIV үйэлэргэ олорбута саба5аланар. Робин Гуд туһунан элбэх киинэ уһуллубут Робин Гуд саа h ын ситэн баран баайдарга өстүйбүтэ . Робин Гуд биир кэргэннэнэ сылдьыбыт . Робин Гуд көлөтө суох , сатыы сылдьар .

Слайд 11

Түмүк тыл Урукку олох историята , культурата , дьонун өйө-санаата , олоҕу анааран көрүүтэ , литератураҕа , фольклорга , философскай к ө рүүлэрэ , этностара барыта наһаа улахан билиҥҥи аныгы үйэ дьонугар сабыдыаллаах эбит . Бу геройдар Манчаары Баһылай уонна Робин Гуд иккиэн төһө да историялара географиялара бэйэ бэйэлэриттэн арда ырааҕын иһин , төһө да кинилэр норуоттара омуктарынан атыннарын иһин , сахалар уонна англичаннар биир майгыннаһар да уратыла h ар да өрүттэрдээх эбиппит .