КИМы по бурятской литературе
тест

КИМы ПО БУРЯТСКОЙ (РОДНОЙ) ЛИТЕРАТУРЕ В 5 КЛАССЕ

Спецификация контрольных измерительных материалов для проведения промежуточной аттестации по родной (бурятской) литературе в 5 классе

1. Назначение работы

         Итоговая диагностическая работа позволяет оценить уровень подготовки учащихся 5 класса по предмету «Родная (бурятская) литература», выявить наиболее трудные для усвоения элементы содержания.

2. Характеристика структуры и содержания диагностической работы

Работа охватывает содержание курса родной (бурятской) литературе 

Общее число заданий – 15.

Работа состоит из 3 частей.

Часть А содержит задания с выбором ответа (один верный ответ из четырех или трёх предложенных).

Часть В состоит из заданий, где требуется краткий ответ.

Часть С состоит из задания на умение выражать свое мнение, мысли.

Распределение заданий по частям контрольной работы

3. Распределение заданий диагностической работы по содержанию, проверяемым умениям и видам деятельности.

4. Продолжительность итоговой диагностической работы 

На выполнение работы отводится 40 минут.

5. Система оценивания.

Промежуточная аттестация по литературе в 5 классе состоит из вопросов и заданий трех уровней.

   Часть А – базовый уровень, часть В – повышенный уровень, часть С - высокий уровень.

   Первый уровень вопросов (А) – самый простой. Ученики должны выбрать из четырех ответов один правильный. Каждый правильный ответ оценивается 1 баллом. Максимальное количество баллов этой части - 9 баллов.  На выполнение части А – отводится 5-10 минут.

    Второй уровень (В) требует самостоятельного поиска учащимися верного ответа, однако этот ответ односложен (состоит из 1 – 3 слов). За каждое верное выполненное задание части В начисляется по 2 балла. Максимальное количество баллов – 4.  Примерное выполнение задания 10 минут.

    Наиболее сложным является третий уровень (С). Вопросы этого уровня побуждают учащихся рассуждать, письменно формулировать и обосновывать свое мнение, опираясь на изученный материал. Однако ответ на вопрос уровня С не должен быть слишком большим – достаточно 3-5 предложений. Задание части С оценивается максимум 13 баллами. Время выполнения части С – 15-20 минут.

Таким образом, максимальное количество баллов за верно выполненный тест – 30 баллов, время выполнения – 40 минут.

Шкала оценивания        

22-21- оценка «5»;

20-16- оценка «4»;

15-13- оценка «3».

13 и ниже – оценка «2»

Критерии оценивания развернутого ответа

Демонстрационный вариант

Итоговая контрольная работа для проведения промежуточной аттестации по бурятской (родной) литературе в 5 классе

Фамилия, имя учащегося__________________________________ дата__________

Часть А.

1 Ямар зохёол онтохон гэдэг бэ, зүб харюу ологты:

а) удхаараа hургаал зааhан, түхэлөөрөө шүлэглэмэл, хэмжээгээрээ багахан, дүүрэн удхатай аман зохёол;

б) удхаараа хүнэй гү,  али амитанай ажабайдалда болоhон нэгэ ушар тухай найруулагдаhан, түхэлөөрөө хөөрэhэн, дунда хэмжээнэй аман зохёол;

в) шогтой зугаатайгаар сэбэр хэлэлгэдэ hургахын түлөө зохёогдоhон, хэмжээгээрээ багахан шүлэглэмэл зохёол.

2. Онтохонууд ямар янзын байдаг бэ?

а) амитад тухай

б) нүхэсэл тухай

в) хүнэй ажабайдал тухай

г) түрэhэн нютаг тухай

3. Юундэ онтохонуудые зохёодог байгааб?

а) ажабайдалаа хүнгэдхэжэ, hайхан байдал тухай хүсэлөө харуулхаяа

б) hонин юумээр бэеэ hамааруулхаяа

в) хүнүүдэй hайн ба муу hургаал болгон харуулхаяа

4. «Зургаан нүхэд» гэhэн зохёол ямар жанрай болоноб?

а) рассказ

б) домог

в) онтохон

5. Ямар янзын зохёол бэ?

а) ажабайдал тухай

б) амитад тухай

в) шэдитэ

6. Эдэ зургаанай хэниинь зохёолой гол герой болоноб?

а) эмшэ

б) хүсэтэй

в) модошо дархан

 г) хара хүдэлмэришэн

д) шэрдээшэ

е) түмэршэ дархан

7. Ямар тэмдэг табяад ошооб?

а) модо зоогоо

б) модо таряа

в) модо зорожо табяа

8. Гэрэй эзэн юундэ хара хүдэлмэришэниие хүрьгэн болгооб?

а) шуран, бэрхэ байhандань

б) мэхэшэ, аргаша байхадань

в) соходоо согтой, нюдэндөө галтай хүн байhандань

9. Ямар жанрай зохёолнууд бэ, харилсуула:

Часть В

Уншагты. Ямар зохёолhоо хэhэгүүд бэ?

1.      Инаг нүхэрни, һүүлээрээ андалдаад туршая,- гээд, һүүлээ мултаржа тахяагай урда табиба. Тахяа һайхан һүүлээ нүхэртөө зүүлгэбэ.

- Хэзээ асаржа үгэхэбши?

2. Намда үнэһөөр томоһон шүдэр яаха аргагүй хэрэгтэй болоод байна. Yнэһөөр шүдэр томоод асара. Харин ерэхэдээ, морёоршье бэшэ, харгытайшье бэшэ, харгышьегүй бэшэ газараар ябаад ерээрэй. Эндэ ерэхэдээ, газаашье байхагүйш, гэртэшье орохогүйш. Хэрбээ энээниие дүүргээгүй һаашни, хуулиин хату хэмжээ абахаб, - гэбэ.

Часть С

1. Хани  нүхэсэл тухай өөрынгөө  бодомжолго бэшэ.

Промежуточная (итоговая) аттестация по бурятской  (родной) литературе 5 класс

Ключи

ДИДАКТИЧЕСКИЕ МАТЕРИАЛЫ

ТЕМАТИЧЕСКИЕ ТЕСТЫ

Ринчен Номтоев «Худагай һохор баха»

Часть А

1. «Худагай хоер баха» гэhэн зохёол ямар жанрай болоноб?

А) онтохон

Б) притча

В) рассказ

2. «Худагай хоёр баха» притчиин автор хэн бэ?

А) Хоца Намсараев

Б) Цырен-Базар Бадмаев

В) Ринчен Номтоев

3. Авторынь ямар нютагhаа гарбалтайб?

А) Ага

Б) Ивалга

В) Түнхэн

4. Худаг соо юун байгааб?

А) мэлхэй

Б) баха

В) хооһон байгаа

5. Яhата мэлхэй ба худагай hохор баха хоёр юун тухай хөөрэлдэнэб?

А) хари гүүрэнүүд тухай

Б) байдал тухай

В)худагай уhан хэды шэнээн бэ гэжэ

6. Гадаада далай ямар бэ?

А) худагай шэнээн

Б) хэды олон жэлдэ шэнжэлэн үзөөшье hаа, заха зайдаа хүртэшэгүй үргэн, оёоргүй гүнзэгы

В) худагай хахадай шэнээн

7. Баха мэлхэйдэ гомдожо юун гэжэ бодожо hуугааб?

А) «Үнэхөөшье, би энэ худагһаа бэшэ юумэ хараагүйб».

Б) «Бүхы дэлхэйгээр аяншалһан ямар бэрхэ мэлхэй гээшэб».

В) «Энэ яhата мэлхэй өөрыгөө дээгүүр үргүүлхын тулада гадаада далайе хэтэрмэ үлүүгээр ехэ болгоно. Минии худагhаа ехэ  уhан одоо хаана байха юм».

Часть В

В1. Юундэ Ринчен Номтоев зохёолоо «Худагай һохор баха» гэжэ нэрлээ бэ?

В2. Энэ зохёолой эдэ хоёр геройнуудай алиниинь танда дүтөөр һанагданаб? Юундэ?

Часть С

С1.Тус зохёол уншаад, өөртөө ямар һургаал абаабта?

«Сэсэн хулгана»

Часть А

 1.Хоер арсалангууд үдэр бүри юу хэдэг байгааб?

а) Тэдэ хабшал хүндын хоёр тээхи шэлын нюрганда үдэр бүри ниидэдэг байбад.

б) Тэдэ хабшал хүндын хоёр тээхи шэлын нюрганда hүрэн үдэр бүри наададаг байбад.

в) Тэдэ хабшал хүндын хоёр тээхи шэлын нюрганда үдэр бүри наншалдадаг байбад.

 2.Хүгшэн хулганын толгойдо ямал бодол түрөөб??

а) Эдэ арсаланууд маанадые даран унаха. Эртээнhээ ондоо тээшээ зөөхэ байгаабди.

б) Нютагтаа иигээд лэ амгалан тэнюун олон жэлдэ байхабди.

в) Юун болодог юм, харажал байе.

3.Хоер арсаланууд яагааб?

а) олон хулганануудые эдибэ

б) олон хулганануудые низа даран унаба

в) хоёр тээhээ hүрэхэдөө мүргэлдөөд үхэсэ унаа

г) хулганануудые барлаг болгобо

4.Оршуула - переведи: хомхой хобдог, хара муу сэдьхэлтэй дүрбэн тонуулшад

а) жадные, с плохими намерениями грабители

б) жадные, с черными намерениями охотники

в) злые, с черной душой люди

5.Сэсэн хулгана нютагаа бусажа, юу харааб?

а) низа даруулшаһан хулгананууд, үбшүүлжэ, хэһэг болошоһон хоёр арсалан, үхэшэhэн дүрбэн хүн.

б) үхэшэhэн дүрбэн хүниие, низа даруулшаһан олон хулганануудые хараба

в) низа даруулшаһан хулгананууд, үбшүүлжэ, хэһэг болошоһон хоёр арсалан, үхэшэhэн дүрбэн хүн, үхэшэhэн үнэгэн.

Часть С1. Эдэ бүгэдые ажаглан хаража шэнжэлээд байхадань, иимэ бодол түрөө бэлэй…… Yргэлжэлүүлэгты.

«Будамшуу»

Часть А

1. Будамшуугай тоонто хаанаб?

А) Хори, Ага

Б) Эхирэд, Алайр, Боохон

В) Баргажан

Г) Буряадуудай нютаг аймагууд

2. Будамшуу ямар бүлэдэ түрөөб?

А) баян

Б)  үгытэй ядуу

В) дунда зэргын

Г) олон үхибүүдтэй

3. Будамшуугай түрэхэдэ хүнүүд юун гэжэ хэлээб?

А) шамбай,хүсэтэй баатар болохо

Б) ута харгытай, хурса хэлэтэй, хогёо хоолойтой хүн болохо

В) душа, хатарша, бүжэгшэ хүн болохо

Г) шог зугаатай, хүхюун энеэдэтэй хүн болохо

4. Будамшуугай «хүмүүжүүлэгшэд» хэд бэ?

А) нагаса аба, эжынь

Б) аха дүүнэрынь

В) түрэлхидынь

Г) hалхин, наран, арад зон

5. Будамшуу тухай юун гэжэ хэлэхээр бэ?

А) Будамшуу мал харадаг, ажалша бэрхэ хүбүүн

Б) Будамшуу хүхюутэй,, хурса хэлэтэй, hайхан хоолойтой хүбүүн байгаа

В) Будамшуу үшөө эхын умай соогоо арад зоной байдаг тухай мэдэхэ байгаа

Часть В

В1. Будамшуу хүбүүнэй түрэхэдэ шабганса юун гэжэ хэлээб?

В2. Будамшуу хүбүүн яажа үндыгөөб?

Часть С

С1. Юундэ Будамшуу хүбүүе ганса эжын хүбүүн бэшэ, олон зоной хүбүүн шэнги байhан юм гэнэб? Тайлбарилагты.

«Баян үгытэй хоёр»

Часть А

1.Баян үгытэй хүниие хүлһэншэн болгоод, таряа тарюулаад, ажалаа хүүлээд юу үгэбэ гээшэб?

А) юумэ үгэбэгүй

Б) муу һайн орооһо

В) хара лепёошхо

2.Тииһээр зун боложо, юун болооб?

А) хамаг юумэн уһанда абтаба

Б) ган гасуур болобо

В) үерлэбэ

Г) унжагай бороо оробо

3.Үгытэй хүн юугээ абаад модоной оройдо абирбаб?

А) юумэ абангүй

Б) хоёр хара лепёошхо

В) хара hуури

4.Баян хүн юу абаад модоной оройдо  гарабаб?

А) эдеэ хоол

Б) мэшээгээр дүүрэн мүнгэ

В) бүхы зөөриёо

5. Баян хүн ямар байгааб?

А) hайн hанаатай, сэбэр сэдьхэлтэй

Б) харуу, хатуу

В) хүхюутэй, сог залитай

6. Хэдэн үдэрэй үнгэрһэн хойно үгытэй хүн юун гэжэ бодожо һуугааб?

А) лепешхоо баян хүндэ худалдаха болоо гү

Б) лепёшхотой байбал, туража үхэхэ үгыб

В) энэ баян хүн шэнги ехэ мүнгэтэй байдаг һаа

7. Юугээр онтохон дүүрөө бэ?

А) Yгытэй хүн баян хүнтэеэ нэгэ хара лепеошхоео хубаалдаба.

Б) Yгытэй хүн баян хүндөө лепёшхоо худалдаба

Б) Баян хүн мэшээгтэй мүнгэеэ тэбэриhээр туража үхэбэ

Часть В

В1. Таанад иимэ ушарта ороо hаа, яаха һэмта? Бодомжологты.

В2. Ондоогоор энэ притча дүүрэхөөр байгаа гү? Һайн эсэс бэшэгты.

Часть С

С1. Ямар ушарта уhан алмазhаа сэнтэйб гэжэ бодомжолол бэшэгты.

«Заан хулгана хоёр»

(онтохон)

1. Заан үдэр бүри юу хэдэг байгааб?

а) заан хулганада айлшан ошодог байба.

б) заан голдо ошожо уhалдаг байба.

в) заан хулганатай наада наададаг байба.

2. Заан уhалhанайнгаа hүүлдэ ...

а) хулганын нүхэ эбдэжэ тоомоо таhардаг hэн.

б) хулганын нүхэн руу элhэ адхажа тоомоо таhардаг hэн.

в) хулганын нүхэн руу уhа адхажа тоомоо таhардаг hэн.

3. Хулгана тэсэжэ ядахадаа заанда юу соносхооб?

а) дайн

б) барилдаан

в) наншалдаан

4. Заан хулганын дай соносхоходо:

а) ехээр айба

б) гэдэhэнэйнгээ үбдэтэр энеэбэ

в) шагнаархаба

4. Хулгана яажа заантай тулалдабаб?

а) Хулгана hүүлээрнь гүйн бэе дээрэнь гараад, саашаа нюрган дээрэнь хүльбэрбэ.

б) Хулгана ута хоншоор руунь гүйн ороод, хамар соогуурнь гүйбэ.

в) Хулгана ута хоншоор руунь гүйн ороод, саашаа гэдэhэн соонь орожо, досоогуурнь гүйжэ, хазаба.

5. Хулганын бэшэндээ эндэhээ зөөгты, заанай хүлдэ дайруулжа болохот гэхэдэ, бэшэ хулгананууд яагааб?

а) наада барижа, тэндэhээ хүдэлхөөшье hанабагүй.

    б) бидэниие аюул дайража магадгүй гэлдэжэ, ондоо тээшээ зөөбэд.

в) юун бологшо ааб гэжэ хаража байба

5. Заан юун гэжэ хашхарааб?

а)  «Гэр руушни наhаараашье уhа адхахаяа болёоб, хүлисыш даа!»

б) «Хазажал бай, намда хамаагүй!»

в) «Гэр руушни наhаараашье эльhэ хэхэеэ болёоб, хүлисыш даа!»

г) «Би шамайе заабол диилэхэб, хулгана!»

6. Харин заан тэрэ гэhэнhээ хойшо хулгана харахадаа яадаг болоhон бэ?

а) хулганаhаа айдаг

б) бархирдаг

в) ута хоншоороо хаадаг

г) тэрьедэдэг

д) хүлөөрөө гэшхэдэг

е) хэбтэшэдэг

7. Хулгана ямар амитан бэ?

а) тэнэг

б) айран

в) сэсэн

г) зүрхэтэй

д) зориггүй

Часть В

В1. Таанад хулганын орондо байбал, яаха hэмта? Бэшэгты.

В2. Ямар арадай онтохон гэжэ hананабта? Юундэ?

Часть С

С1. Онтохон уншаад, өөһэдтөө ямар һургаал абабабта? Бодомжологты

Хоца Намсараев «Тахуунай»

Часть А

1. Ламынгаа юуень өөрөө мэдээд, Тахуунай эдижэрхидэг болооб?

а) хушуур, буузыень

б) бообо, саахарыень

в) эдеэ хоолыень

2. Лама хүдөө гарахадаа, Тахуунайда ямар юумэ үгөөБ?

а) сахар

б) мүнгэ

в) бообо

3.Yүдэтэй үрхэтэй юумэеэ бултыень яагаад лама хүдөө гарааб?

а) хаагаад

б) суургалаад

в) хадаад

4. Ламынгаа ямар юумэн шэнгеэр харайн ерэхэдэ, Тахуунай гүйжэ гарааб?

а) баабгай

б) шоно

в) хара гүрөөһэн

5. Юугээ далайгаад, лама хойноhоонь намнажа орооб?

а) таягаа

б) гараа

в) модоо

6. Хашаагаймнай юугээр хүнүүд хаража байна гээд Тахуунай хэлээб?

а) нүхөөр

б) үүдээр

в) забһараар

7. Хүндэл адляар юутэй шүлэ шанахыень лама захирааб?

а) мяхатайхан

б) талхатайхан

в) амтатайхан

8. Ямар таягаа баряад, ламбагай Тахуунайе намнаха гээб?

а) хулһан

б) хуһан

в) модон

Часть В

В1 Тэрэ үеын үхибүүдэй ажабайдал тухай үшөө ямар зохёолнуудые мэдэхэбта?

Часть С  

С1 Тэрэ үеын ба мүнөө үеын үхибүүдэй ажабайдал зэргэсүүлэгты. Бодомжололго бэшэгты.

«Зоригтой буга»

1. Хоер һайхан буга горхондо уһалхаа ерэхэдээ юунтэй уулзашабаб?

а) ягаа улааханууд эбэрнүүдтэй

б) дүшэн тархитай хорото могойтой

в) дүрбэн тархитай хорото могойтой

г) зоригтой бугатай

2. Могойе хамһаад дэбһэжэрхие гэжэ нэгэниинь нүгөөдэдөө хэлэбэ. Нүгөөдэнь юун гэжэ харюусааб?

а) зүбшөөбэ

б) нүгөөдэнь тархяа һэжэрбэ

в) эбэрээрээ мүргэе

г) энэ аймшагтай могойhоо тэрьелэн ошоё

д) үгы, хүлөөрөө дэбһэжэ, могойе илахагүйбди, эбэрээрээ мүргэхэ аргагүйбди

3. Зоригтой буга юун гэжэ бодооб?

а) гансаараа могойтой тулалдаха гэжэ бодоо

б) могойhоо тэрьелхэ гэжэ бодоо

в) мэдээгээ алдаад унашоо

4. Нүгөөдэнь юу хэжэ байгааб?

а) захяа заабари үгэжэ байгаа.

б) буруу хараад ябашоо.

в) нүхэртөө туhалба

5. Баатар бугын хорото могойн гурбан тархиие сабшаад байхада, дүрбэдэхи тархинь......

а) айгаад тэрьелжэ ошобо

б) аманhаа аймшагтай аюултай хадхуур бултайлгаад байхадань буга дэбhэжэрхибэ

в) үнжэгэн эбэрынь хадхаба

6. Оршуула - Переведи:
Зоригтой буга үнжэгэн эбэрээ хадхуулжа, үхэлэй шарха абабашье һаа, хүсэ шадалаа зангидан, хорото могойн һүүлшын тархиие бута дэбһэжэ алаад, үхэдхэн амигүй унаа бэлэй.

а) Смелый лось, получив смертельную рану, собрал все силы, убил четвертую голову ядовитой змеи и бездыханно упал сам.

б) Смелый лось увернулся от смертельного укуса ядовитой змеи и собрав все силы убил змея.

Часть В

В1. Юундэ хоёрдохи бугань нүхэртөө туһалаагүйб?

В2. Нүхэрөө алдаһан буга шаналаа гү? Юундэ?

Часть С

С1 Эрье дээрэ гансаараа үлэһэн буга үнэн нүхэрөө алдаад, юун тухай бодожо, һанажа байна хаб? Энэ асуудалда харюусажа онтохоной үргэлжэлэл бэшэгты.

 «Тахяа тогод хоёр»  5 класс

1. Эрэ тахяа ку-ка-ре-ку гэхэдээ юун гэжэ хашхардаг бэ?

а) Тогод, хани нүхэрни, ерыш, сугтаа hайханаар наадаял!

б) Тогод, хани нүхэрни, ерыш, гоё hайхан hүүлыем асаржа үгыш!

в) Yхибүүд, эртэ бодыт, наран гараал, бодогты!

2. Тахяагай һүүлээ дэлгээгээд хатархадань, хамаг шубууд hайхашааба. Тэдэнэр хатар наадандаа уридаг болохо ха. Тиихэдэнь тогод шубуун яагааб?

а) атаархаба

б) сухалдаба

в) бархирба

 3. Тогод шубуун яагаад эрэ тахяагай hүүлыень абаха гэжэ бодооб?

а) буляагаад

б) хулуугаад

в) бархираад

г) мэхэлээд

д) нүхэрынь болоод

4.Тахяа hайхан hүүлээ нүхэртөө зүүлгэбэ.

 а) Хэзээ асаржа үгэхэбши? – гэжэ тахяагай hурахада Тогод шубуун юун гэжэ харюусааб?

б) Нүгөө үдэр гү, үгышье hаа, нүгөө неделидэ асархаб.

в) Хэзээдэшье асархагйб, минии болоо - гэжэ харюусаба.

г) Хахад hүни гү, үгышье hаа, үүр хираанаар асархаб.

5.Тогод шубуун ямар нүгэл хээб?

а) худалаар хэлээ

б) буляагаа

в) хулгай хээ

г) атаархаа

д) хараагаа

Часть В

В1. Онтохон соо тахяа, тогодой дүрэнүүдээр хүнэй ямар абари зан харуулагданаб?

Часть С

С1. Тус онтохонhоо ямар һургаал абахаар бэ? Юундэ?