6 нчы сыйныф укучылары өчен татар теленнән эш программасы
рабочая программа (6 класс)

Бүлек исеме

            Предмет нәтиҗәләре

Метапредмет нәтиҗәләр

Шәхескә бәйле        нәтиҗәләр

Укучы өйрәнәчәк

Укучы өйрәнергә мөмкинлек алачак

Татар әдәби теле һәм сөйләм культурасы

Татар әдәби теле һәм сөйләм культурасы  төшенчәләрен аңлата алу, дәреслектәге материалны гомумиләштерә белү, сөйләмә һәм язма телнең төп нормаларын үтәү, сөйләм культурасын камилләштерү.

Төркем эчендә әңгәмәгә катнашу, тема буенча үз фикереңне формалаштыру һәм аны төпле дәлилләр белән башкаларга җиткерә белү.

Танып-белү күнекмәсе. 1.  Аңлап уку ( текстта тасвирланган вакыйга, күренеш, процесслар арасындагы  элемтәне билгеләү).  2 . Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен    модель, схемаларны   куллана белү.  

Регулятив күнекмә.  1.   Эшчәнлектә   проблеманы аерып ала, аның чишелеш юлларын билгели белү.

 Коммуникатив күнекмә. 1.Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү.  

1. Татар халкының    теленә, диненә, мәдәни мирасына хөрмәт белән карау. 2. Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер   булу һәм үзара аңлашуга ирешү.

Алдагы сыйныфларда үткәннәрне кабатлау

Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен аерып алу, аларның белдерелү үзенчәлекләрен әйтә белү. Ясалышы ягыннан сүз төрләрен аеру.

Уку максатын мөстәкыйль формалаштыра белү, максатка ирешү юлларын билгеләү, эшчәнлек алгоритмын мөстәкыйль төзү.

Танып-белү күнекмәсе. 1.Төшенчәләрне билгели, йомгаклый, сәбәп-нәтиҗә элемтәләрен урнаштыра, логик фикерләү, дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясый белү.  

Регулятив күнекмә. 1.   Эшчәнлектә    проблеманы аерып ала, аның чишелеш юлларын билгеләү.  

Коммуникатив. 1.  Яшьтәшләре  белән бердәм эшчәнлекне оештыра,  төркемгә берләшә, индивидуаль һәм төркемдә эшли белү. Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү.  

Үз милләтеңә,үз телеңә хөрмәт тәрбияләү.  Татар теленең татар халкы өчен төп милли –мәдәни кыйммәт булуын, ана телендә шәхеснең әхлакый һәм рухи яктан формалашуындагы ролен аңлау ;уңышларыңа яки уңышсызлыкларыңа, аларның сәбәпләренә дөрес бәя бирү.

Морфология. Исем сүз төркеме

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәрне аеру. Исемнәрнең ясалышы буенча төрен билгеләү һәм язылышын аңлата белү. Килешләрне тану, аларның белдерелүен, җөмләдәге функциясен ачыклау. Исемнәрне тартым белән белән төрләндерү. Исемнәргә антоним һәм синоним парлар табу. Исемнәргә морфологик анализ ясау.

Төркемдә яки парларда фикер алышканда, үз уеңны, хисләреңне белдерү өчен, төрле сөйләм чараларыннан файдалана белү, эшчәнлегеңне планлаштыру һәм, ситуациягә карап, аны регуляцияләү, көйләү.

Танып-белү күнекмәсе. 1.  Сәбәп-нәтиҗә элемтәләрен урнаштыру. 2. Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү.  3. Текстның тулы мәгънәсен аңлау   уку. 4. Экологик фикерләүне танып-белү, социаль практикада куллана белү . 5. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү .

Регулятив күнекмә.

1.Уку һәм танып-белү  гамәленең эффектив юлларын сайлап ала белү   2.Нәтиҗәгә ирешү процессында үз эшчәнлегеңә контроль ясый белү . 3.Уку мәсьәләләрен  чишкәндә  үз мөмкинлекләреңә бәя бирә белү. 4.  Уку һәм танып-белү процессында үзбәя, карар кабул итүне аңлы рәвештә сайлый белү.

Коммуникатив күнекмә. 1.Яшьтәшләре белән төркемгә берләшү, индивидуаль һәм төркемдә эшли белү күнекмәсе булдыру. 2. Регуляцияләү өчен кирәк булган тел чараларын аңлы рәвештә куллана белү. 3. Информацион-коммуникатив технологияләр өлкәсендә компетентлы булу.

1.Үзеңне милләтеңнең вәкиле итеп тану. 2. Кеше тормышында һәм җәмгыятьтә гаиләнең кирәклеген  аңлау, гаилә әгъзаларына хөрмәт һәм кайгыртучан мөнәсәбәт. 3..Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер һәм сәләтле булу һәм үзара аңлашуга ирешү.

4. .Әйләнә-тирә дөньяны эстетик, эмоциональ кыйммәт аша күзаллау.

Сыйфат сүз төркеме

 Сыйфатларның ясалышын һәм язылышын аңлата белү. Сыйфат ясагыч кушымчалар белән сыйфатлар ясау. Сыйфат дәрәҗәләрен, антоним һәм синоним сыйфатларны аеру. Сыйфатларга морфологик анализ ясау.

Максатка ирешү юлларын мөстәкыйль планлаштыру,  танып белү һәм уку мәсьәләләрен чишүнең эффектив ысулларын аңлы рәвештә сайлап ала белү.  

Танып-белү күнекмәсе.

1. Логик фикерләү, дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясау. 2. Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү.  3.  Аңлап уку: текстта тасвирланган вакыйга, күренеш, процесслар арасындагы  элемтәне билгеләү. 4. Экологик фикерләүне танып-белү, социаль практикада куллана белү. 5. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү.

Регулятив күнекмә.

1. Аерып алынган проблеманы мөстәкыйль хәл итү, рефлексия ясау. 2. Уку һәм танып-белү  гамәленең эффектив юлларын сайлап ала белү.

3.Тәкъдим ителгән шартлар һәм таләпләр рамкасында чынбарлыкны үзгәртүгә юнәлтелгән адымыңның ысулларын билгеләү. 4.Уку мәсьәләләрен чишкәндә үз мөмкинлекләреңә бәя бирә  белү.  5. Уку һәм танып-белү процессында үзбәя, карарны аңлы рәвештә сайлый белү.

Коммуникатив күнекмә.

1. Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү, өлкәннәр һәм яшьтәшләре белән продуктив уртак гамәл оештыра белү. 2. Язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү.  3. Информацион-коммуникатив технологияләр өлкәсендә компетентлыкны үстерү.

1.Туган телеңне , туган төбәгеңнең, милләтеңнең тарихын һәи мәдәни мирасын белү.  2.  Мораль  (әхлакый) проблемаларны чишүдә  үз гамәлләреңә аңлы һәм җаваплы караш формалаштыру. 3..Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер булу.

Сан сүз төркеме

Берәмлекләрне һәм дистәләрне белдерүче саннарны тану, саннарның язуда цифр яки сүз белән белдерелүен, гарәп һәм рим цифрларының язылышын белү. Саннарның ясалышын һәм язылышын үзләштерү. Сан төркемчәләрен аеру. Саннарга морфологик анализ ясау.

Сүзләрне төгәл, урынлы һәм сәнгатьле куллану ягыннан, үзеңнең һәм башкаларның сөйләмен дөрес бәяли белү, үз сөйләмеңдәге хаталарны тану һәм төзәтү.

Танып-белү күнекмәсе.

1. Логик фикерләү,  дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясый белү.  2. Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү  3. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү .

Регулятив күнекмә.  

1.   Эшчәнлектә   проблеманы аерып алу, аның чишелеш юлларын билгеләү .  2.Мөстәкыйль рәвештә максатка ирешү юлларын, шулай ук альтернатив юлларын планлаштыра белү. 3.Үзгәреп торучы ситуацияләрдә үз гамәлләреңә төзәтмәләр кертә  белү.  4.Уку мәсьәләләренең дөреслегенә, аны чишкәндәге үз мөмкинлекләреңә бәя бирә  белү.  5. Уку һәм танып-белү процессында үзбәя, карар кабул итүне аңлы рәвештә сайлый белү  

Коммуникатив күнекмә.

1. Укытучы һәм яшьтәшләре белән бердәм эшчәнлекне оештыра белү.  2. Язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү.  3.  Информацион-коммуникатив технологияләрне куллана белү.

1. .Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. Башка кешеләр белән   диалог барышын оештыруга әзер булу.

Рәвеш сүз төркеме

Рәвешләрнең ясалышын һәм язылышын аңлату. Орфографик сүзлекләрдән урынлы һәм тиз файдалану.  Рәвеш төркемчәләрен тану. Рәвешкә морфологик анализ ясау.

Мәгълүмат җыю һәм туплауда инициативалы хезмәттәшлек итү, төп һәм ярдәмче мәгълүматны билгели белү, алган белемнәрне структуралаштыру.

Танып-белү күнекмәсе.

1. Логик фикерләү,  дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясый белү.  2. Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү  3. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү .

Регулятив күнекмә.  

1.   Эшчәнлектә   проблеманы аерып алу, аның чишелеш юлларын билгеләү .  2.Мөстәкыйль рәвештә максатка ирешү юлларын, шулай ук альтернатив юлларын планлаштыра белү. 3.Үзгәреп торучы ситуацияләрдә үз гамәлләреңә төзәтмәләр кертә  белү.  4.Уку мәсьәләләренең дөреслегенә, аны чишкәндәге үз мөмкинлекләреңә бәя бирә  белү.  5. Уку һәм танып-белү процессында үзбәя, карар кабул итүне аңлы рәвештә сайлый белү  

Коммуникатив күнекмә.

1.Укытучы һәм яшьтәшләре белән бердәм эшчәнлекне оештыра белү.  2. Язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү.  3.  Информацион-коммуникатив технологияләрне куллана белү.

1.Җәмгыятьнең гуманистик, демократик, традицион кыймәтләрен күңелең белән кабул итү. 2. Үз гамәлләреңә аңлы һәм җаваплы караш  булдыру.  3. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер   булу һәм үзара аңлашуга ирешү. 4.  .Сәламәт һәм  куркынычсыз яшәү рәвеше кыйммәтләре булу . 8. Кеше матурлыгын аңлау  аша, үз илеңнең мәдәният тарихына хөрмәт булдыру.

Алмаш-лык сүз төркеме

Алмашлыкларның мәгънәләре буенча төркемчәләрен әйтә белү, җөмләдәге функцияләрен билгеләү. Алмашлыкларга морфологик анализ ясау. Мәгълүмати чыганаклар белән эшләү күнекмәсен камилләштерү.

Уку максатын мөстәкыйль билгеләү, уку һәм танып белү эшчәнлегендә яңа бурычлар кую. Гипотеза төзү, аны нигезләү. Фикер йөртүнең логик чылбырын язу.

Танып-белү күнекмәсе.

1. Логик фикерләү,  дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясый белү.  2. Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү  3. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү .

Регулятив күнекмә.  

1.   Эшчәнлектә   проблеманы аерып алу, аның чишелеш юлларын билгеләү .  2.Мөстәкыйль рәвештә максатка ирешү юлларын, шулай ук альтернатив юлларын планлаштыра белү. 3.Үзгәреп торучы ситуацияләрдә үз гамәлләреңә төзәтмәләр кертә  белү.  4.Уку мәсьәләләренең дөреслегенә, аны чишкәндәге үз мөмкинлекләреңә бәя бирә  белү.  5. Уку һәм танып-белү процессында үзбәя, карар кабул итүне аңлы рәвештә сайлый белү  

Коммуникатив күнекмә.

1. Укытучы һәм яшьтәшләре белән бердәм эшчәнлекне оештыра белү.  2. Язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү.  3.  Информацион-коммуникатив технологияләрне куллана белү.

1.Рәсәй халыкларының һәм дөнья халыкларының  теленә, диненә, мәдәни мирасына хөрмәт белән карау. 2.  Кеше тормышында һәм җәмгыятьтә гаиләнең кирәклелеген  аңлау, гаилә әгъзаларына хөрмәт белән караш һәм кайгыртучан мөнәсәбәт. 4.   Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер һәм сәләтле булу һәм үзара аңлашуга ирешү.

Фигыль сүз төркеме

Фигыльләрнең сөйләмдәге ролен билгеләү. Фигыльләрнең ясалыш ягыннан төрләрен аеру. Фигыльне төрле юнәлешләргә куя белү. Затланышлы һәм затланышсыз фигыльләрнең үзенчәлекләрен әйтү. Ярдәмче фигыльләр, мөстәкыйль фигыльләрнең ярдәмче фигыль ролендә килүен танып белү. Фигыльгә морфологик анализ ясау.

Төгәл шартлар нигезендә чишелешнең эффектив алымнарын сайлап алу. Тема буенча фикер алышуда актив катнашу, үз фикереңне башкаларны ышандырырлык төпле дәлилләр белән җиткерә белү.

Танып-белү күнекмәсе.

1. Логик фикерләү,  дөрес нәтиҗә һәм йомгак ясый белү.  2. Уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны  үзгәртү һәм куллана белү  3. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү .

Регулятив күнекмә.  

1.   Эшчәнлектә   проблеманың чишелеш юлларын билгеләү .  2.Мөстәкыйль рәвештә максатка ирешү юлларын, шулай ук альтернатив юлларын планлаштыра белү. 3.Үзгәреп торучы ситуацияләрдә үз гамәлләреңә төзәтмәләр кертә  белү.  4.Уку мәсьәләләренең дөреслегенә, аны  чишкәндәге  үз мөмкинлекләреңә бәя бирә  белү.  5. Уку һәм танып-белү процессында үзбәя, карар кабул итүне аңлы рәвештә сайлый белү  

Коммуникатив күнекмә.

1. Укытучы һәм яшьтәшләре белән бердәм эшчәнлекне оештыра белү.  2. Язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү.  3.  Информацион-коммуникатив технологияләрне куллана белү.

1.Кеше тормышында һәм җәмгыятьтә гаиләнең кирәклелеген  аңлау, гаилә әгъзаларына хөрмәт белән караш һәм кайгыртучан мөнәсәбәт. 2. Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. 3. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер һәм сәләтле булу һәм үзара аңлашуга ирешү. 4. Шәхесара  мөнәсәбәтләрдә отышлы икеяклы хезмәттәшлек алымнарын булдыру; үзеңдә лидерлык сыйфатларын тормышка ашыру ысулларын формалаштыру.

Ияртем сүз төркеме

Ияртемнәрнең сөйләмдәге ролен ачыклау. Аваз һәм образ ияртемнәрен аеру. Ияртемнәр нигезендә ясалган исемнәр һәм фигыльләрне тану һәм аларны сөйләмдә урынлы куллана белү.

Модельгә таянып, билгеләмә чыгару. Тексттан  таныш төшенчәләрне аерып язу

Танып-белү   күнекмәсе. 1.  Аңлап уку.   Үз эшчәнлеге максатларына туры килгән,соралган информацияне тексттан табу. 2. Текст эчтәлегендә ориентлашу,текстның тулы мәгънәсен аңлау. 3.   Тема тирәсендәге төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру. 4. Төрле мәгълүмат чаралары белән эшли, кирәкле мәгълүматны таба, анализлый һәм үз эшчәнлегендә куллана белү.

 Регулятив күнекмә.  1. Үзеңнең чынбарлыкны үзгәртүгә юнәлтелгән адымыңны планлаштырылган нәтиҗәләр белән тиңләштерә белү, нәтиҗәгә ирешү процессында үз эшчәнлегеңә контроль ясый белү. 2. Педагог һәм яшьтәшләре белән бергә уку эшчәнлеген бәяләү һәм көтелгән нәтиҗәләрнең критерийларын билгели белү. 3. Үз эшчәнлеген бәяләү һәм көтелгән нәтиҗәләрнең критерийларын  билгеле бер системага салу.

            Коммуникатив күнекмә. 1. Үз хисләреңне, фикерлә реңне әйтеп бирү, үз эшчәнлегеңне планлаштыру, регуля цияләү өчен кирәк булган тел чараларын аңлы рәвештә куллана белү; язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү. 2. Дәлилле итеп үз фикерен башкаларга җиткерә белү, өлкәннәр һәм яшьтәшләре белән продуктив уртак гамәл оештыра белү;              уку һәм танып-белү  процессында  позитив мөнәсәбәтләр булдыру.

Җәмгыятьтә яшәү кагыйдәләрен үзләштерү;

күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү.

Хәбәр-лек сүзләр

Хәбәрлек сүзләрне тану һәм аларның сөйләмдәге ролен, төп үзенчәлекләрен аңлата белү. Хәбәрлек сүзләргә морфологик анализ ясау.

Яңа төшенчәләрнең күләмен билгеләү, аларны модельләштерү. Уку эшчәнлеге максаты белән аның мотивы арасындагы бәйләнешне аңлау.

Танып-белү күнекмәсе. 1. Экологик фикерләүне формалаштыру һәм үстерү, аны танып-белү, коммуникатив, социаль практикада һәм профессиональ ориентациядә куллана белү.  2.  Хәбәрлек сүзләрне тану;  төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру. 3 . Төрле мәгълүмат чаралары белән эшли, кирәкле мәгълүматны таба, анализлый һәм үз эшчәнлегендә куллана белү.

Регулятив күнекмә.  1. Уку мәсьәләләренең дөреслегенә, аны чишкәндәге үз мөмкинлекләреңә бәя бирә белү.              

Коммуникатив күнекмә.  1. Укылган текстлар буенча сораулар бирә алу. 2. Бирелгән текстларның дәвамын үзлектән сөйләп карау, фикер әйтү, автор фикере белән чагыштыру; бердәм эшчәнлектә мөмкин булган рольләрне билгели белү.

Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер һәм сәләтле булу һәм үзара аңлашуга ирешү.

Бәйлек һәм бәйлек сүзләр

Бәйлек һәм бәйлек сүзләрнең телдән һәм язма сөйләмдә сүзләр, җөмләләр арасындагы бәйләнешне һәм мәгънә мөнәсәбәтен оештырудагы ролен билгеләү. Бәйлекләрнең төркемчәләрен, мәгънәләрен, язылышын үзлштерү.  Бәйлекләргә морфологик анализ ясау.

Мәгълүмат җыю һәм туплауда инициативалы хезмәттәшлек итү, төп һәм ярдәмче мәгълүматны билгели белү, алган белемнәрне структуралаштыру.

Танып-белү күнекмәсе.  1. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү. 2. Электрон эзләү системалары белән узара бәйләнеш булдыру.  

Регулятив  күнекмә.  1. Үзконтроль нигезләрен яхшы белү,  уку һәм танып-белү процессында үзбәя, карар кабул итә белү.

Коммуникатив күнекмә. 1. Аралашу  бурычларын билгели белү һәм аңа туры килгән сөйләм чараларын сайлап ала белү. 2. Үз фикереңне аргументлар китереп, әдәпле яклый белү. 3. Үз хаталарыңны лаеклы рәвештә таный белү һәм аны төзәтә белү.

Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер һәм сәләтле булу һәм үзара аңлашуга ирешү.

Теркә-гечләр

 Тезүче һәм ияртүче теркәгечләр, аларның сөйләм оештырудагы ролен ачыклау.  Теркәгечләрнең язылышын үзләштерү. Теркәгечләргә морфологик анализ ясау.

Дәреслек материалын  тиз һәм урынлы файдалану,

чагыштыра, гомумиләштерә белү. Фикер йөртүнең логик чылбырын язу.

Танып-белү күнекмәсе.   1. Укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль  рәвештә  оештыра белүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве;  мөстәкыйль рәвештә теманы, куелган проблеманы ача белү, фикер йөртү.

 Регулятив күнекмә. 1. Мөстәкыйль рәвештә уңышыңның яки уңышсызлыгыңның сәбәпләрен ачыклый белү. 2. Уңышсызлык ситуацияләреннән чыгу юлларын таба белү. 3. Чынбарлыкны үзгәртүгә юнәлтелгән адымнарның кайсылары уку мәсьәләләрен чишкәндә уңай продукт алуга китерүен үткәнгә карап (ретроспективно) билгеләү.

Коммуникатив күнекмә.  1. Диалог барышында үз фикереңне дәлилләп бирә, партнер фикерен сорый  белү. 2. Диалог барышында карар кабул итә һәм аны әңгәмәдәшең белән яраштыра белү.

Шәхеснең  әхлакый-рухи сыйфатларын камилләштерү:

милли горурлык, гражданлык хисләре формалаштыру.

Кисәк-чәләр

Кисәкчәләрнең төркемчәләрен аеру, аларны сөйләмдә урынлы файдалана белү. Кисәкчәләргә морфологик анализ

Сүзләрне төгәл, урынлы һәм сәнгатьле куллану ягыннан, үзеңнең һәм башкаларның сөйләмен дөрес бәяли белү

Танып-белү   күнекмәсе. 1.  Аңлап уку.   Үз эшчәнлеге максатларына туры килгән,соралган информацияне тексттан табу. 2. Текст эчтәлегендә ориентлашу,текстның тулы мәгънәсен аңлау. 3.   Тема тирәсендәге төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру. 4. Төрле мәгълүмат чаралары белән эшли, кирәкле мәгълүматны таба, анализлый һәм үз эшчәнлегендә куллана белү.

Регулятив  күнекмә.  1. Көтелгән нәтиҗәгә ирешә яки ирешә алмау сәбәпләрен аргументлаштырып, үз эшчәнлегеңә бәя бирү.

Коммуникатив күнекмә. 1. Информацион һәм коммуникатив уку мәсьәләләрен чишү өчен  компьютер технологияләрен куллана белү.

Шәхеснең  әхлакый-рухи сыйфатларын камилләштерү:

милли горурлык, гражданлык хисләре формалаштыру;

әхлак нормаларын, җәмгыятьтә яшәү кагыйдәләрен үзләштерү.

Ымлык-лар

 Ымлыкларның мәгънәсе һәм төзелеше буенча төркемчәләрен аеру, сөйләмдә кулланылу үзенчәлекләрен һәм дөрес язылышын үзләштерү. Ымлыкларга морфологик анализ ясау.

Күмәк фикер алышуга кушыла алу. Кирәкле мәгълүматны аерып алу, төп һәм ярдәмче мәгълүматны билгели белү.

Танып-белү күнекмәсе. 1. Тема буенча төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру. 2. Төрле мәгълүмат чаралары белән эшли, кирәкле мәгълүматны таба, анализлый һәм үз эшчәнлегендә куллана белү.

Регулятив күнекмә. 1. Эмоциональ киеренкелекне, арыганлыкны йомшарту, активлаштыру  эффектына ирешүне регуляцияләү алымнарын демонстрацияли белү.

Коммуникатив күнекмә. 1. Язма һәм телдән, монологик һәм контекст сөйләм төрләрен оста файдалана белү. 2. Үз фикерләрен телдән һәм язмача җиткерә белү,  башкаларны тыңлый,  киңәш бирә белү. 3. Үзең алган белем күнекмәләрен тормышның төрле шартларында куллана белергә өйрәнү. 4.  Информацион-коммуникатив технологияләр өлкәсендә компетентлылыкны профессиональ ориентациядә куллана белү күнекмәсен   формалаштыру һәм үстерү.  

Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер һәм сәләтле булу һәм үзара аңлашуга ирешү.

Модаль сүзләр

Модаль сүзләрнең мәгънә буенча төркемчәләрен, сөйләмдәге ролен һәм дөрес язылышын үзләштерү.

Объектларны классификацияләү, чагыштыру өчен критерийлар сайлау һәм нәтиҗәләр чыгара белү.

Танып-белү күнекмәсе.  1. Сүзлекләр, башка эзләнү схемаларын актив куллана белү. 2. Электрон эзләү системалары белән узара бәйләнеш булдыру.  

Регулятив  күнекмә.  1. Үзконтроль нигезләрен яхшы белү,  уку һәм танып-белү процессында үзбәя, карар кабул итә белү.

Коммуникатив күнекмә. 1. Үз фикереңне аргументлар китереп, әдәпле яклый белү. 2. Үз хаталарыңны лаеклы рәвештә таный белү һәм аны төзәтә белү.

Башка кешегә, аның уй-фикеренә, дөньяга карашына, мәдәниятенә, теленә, диненә, гражданлык позициясенә (карашына) карата аңлы, хөрмәтле һәм игелекле караш. Башка кешеләр белән диалог оештырырга әзер һәм сәләтле булу һәм үзара аңлашуга ирешү.

Сөйләм культурасы

функциональ (фәнни, махсус эш һәм публицистик) стильләр белән таныша, аларның жанр үзенчәлекләрен билгели;

аудитория (иптәшләре) алдында чыгыш ясарга өйрәнә: аның темасын билгели, максат һәм бурычларын күрсәтә;

телдән һәм язма сөйләм арасындагы үзенчәлекләрне аңлый һәм аңлата белә;

төрле стиль һәм жанрга караган текстлар белән эшли (аларны билгеләнгән максаттан чыгып укый, мәгълүмати яктан кисәкләргә бүлеп эшкәртә);

Регулятив гамәлләр:1. Үзеңнең чынбарлыкны үзгәртүгә юнәлтелгән адымыңны планлаштырылган нәтиҗәләр белән тиңләштерә белү, нәтиҗәгә ирешү процессында үз эшчәнлегеңә контроль ясый белү

Танып-белү гамәлләре:1.Төшенчәләрне билгели, йомгаклый, аналогияләрне таба (ике яки берничә предметның, күренешнең гомуми билгесен табу, аларның охшашлыгын аңлату;2. уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны үзгәртү һәм куллана белү күнекмәсе Коммуникатив гамәлләр:1.Укытучы һәм яшьтәшләре белән бердәм эшчәнлекне оештыра, яшьтәшләре белән төркемгә берләшә,  өлкәннәр һәм яшьтәшләре белән продуктив уртак гамәл оештыра белү

Татар теленең эстетик кыйммәтен аңлау; туган телгә карата хөрмәт, аның белән горурлану; милли мәдәният күренеше буларак татар теленең чисталыгын саклау ихтыяҗы; сөйләм культурасында үзүсешкә омтылу.

Лексикология

сүзләргә лексик анализ ясый,сүзләрне тематик төркемнәргә берләштерә;

сүзләрнең синонимнар һәм антонимнар таба;фразеологик әйтелмәләрне таный;

телдән һәм язма сөйләмдә лексик нормаларны саклый;

татар теленең сүзлек составына гомуми классификация ясау;

сүзнең лексик һәм грамматик мәгънәләрен аера белү;

төрле омонимнарны тану;

төрле лексик сүзлекләрдән (аңлатмалы, синонимнар, антонимнар, чит тел сүзләре, фразеологик) һәм  мультимедия чараларыннан кирәкле мәгълүматны эзләп табу

Регулятив гамәлләр үз сөйләмеңне эчтәлек һәм  тел бизәкләре ягыннан бәяләү; грамматик һәм сөйләм хаталарын, төгәлсезлекләр табу һәм аларны төзәтү; үзең төзегән текстларны төзәтә һәм камилләштерә белү;

Танып-белүгамәлләре:.Төшенчәләрне билгели, йомгаклый, аналогияләрне таба (ике яки берничә предметның, күренешнең гомуми билгесен табу, аларның охшашлыгын аңлату;2. уку һәм танып-белү мәсьәләләрен чишү өчен билге, символ, модель, схемаларны үзгәртү һәм куллана белү күнекмәсе

Коммуникатив гамәлләр:яшьтәшләрең каршында зур булмаган хәбәр һәм докладлар белән чыгыш ясый алу

Сөйләшү процессында фикер һәм хисләрне иркен белдерү өчен сүзлек запасының һәм үзләштерелгән грамматик чараларның җитәрлек күләмдә булуы

Бүлек исеме

Кыскача эчтәлек

Сәг.

саны

Татар әдәби теле һәм сөйләм культурасы

Татар әдәби теле һәм сөйләм культурасы турында төшенчә

1

Алдагы сыйныфларда үткәннәрне кабатлау

Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре , аларның белдерелүе. Ясалышы ягыннан сүз төрләре. Фонетика, лексикология

3

 Морфология

Татар телендәге сүз төркемнәре турында гомуми төшенчә, сүзләрнең аерым төркемнәргә берләшү үзенчәлекләре һәм сөйләм оештырудагы роле

1

  Исем сүз төркеме

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр. Исемнәрнең ясалышы һәм язылышы: тамыр, ясалма, кушма, парлы, тезмә, кыскартылма исемнәр. Баш килештәге исемнәр, аларның белдерелүе, җөмләдәге функциясе. Иялек килешендәге исемнәр, аларның тартымлы исемнәр белән мөнәсәбәте, җөмләдәге функциясе. Төшем килешендәге исемнәр, аларның җөмләдәге функциясе. Юнәлеш һәм чыгыш, урын-вакыт килешендәге исемнәр, аларның җөмләдәге функциясе. Исемнәрнең тартым белән белән төрләнеше. Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Антоним һәм синоним исемнәр. Исемнәрне гомумиләштереп кабатлау. Исемнәргә морфологик анализ ясау.

11

Сыйфат сүз төркеме

Сыйфат турында гомуми төшенчә. Сыйфатларның ясалышы һәм язылышы: тамыр, ясалма,кушма, парлы, тезмә сыйфатлар. Сыйфат ясагыч кушымчалар. Сыйфат дәрәҗәләре . Антоним һәм синоним сыйфатлар. Сыйфатларның җөмләдә кулланылышы. Сыйфатларга морфологик анализ. Сыйфатларны гомумиләштереп кабатлау.

8

Сан сүз төркеме

Сан сүз төркеме турында гомуми төшенчә. Берәмлекләрне һәм дистәләрне белдерүче саннар, саннарның язуда цифр яки сүз белән белдерелүе, гарәп һәм рим цифрларының язылышы. Саннарның ясалышы һәм язылышы: тамыр, кушма, парлы, тезмә саннар. Сан төркемчәләре. Микъдар саннары. Тәртип һәм бүлем саннары. Чама һәм җыю саннары. Саннарның җөмләдә кулланылышы. Саннарга морфологик анализ. Саннарны гомумиләштереп кабатлау.

8

Рәвеш сүз төркеме

Рәвеш турында төшенчә . Рәвешләрнең ясалышы һәм язылышы:тамыр, ясалма, кушма, парлы, тезмә рәвешләр. Рәвеш төркемчәләре. Саф рәвешләр, аларның җөмләдәге функциясе. Охшату-чагыштыру рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе. Күләм-чама рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе. Вакыт һәм урын рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе . Сәбәп һәм максат рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе. Рәвешләрне гомумиләштереп кабатлау. Рәвешкә морфологик анализ.

8

Алмашлык сүз төркеме

Алмашлык сүз төркеме турында гомуми төшенчә. Алмашлыкларның мәгънәләре буенча төркемчәләре. Зат (исем) алмашлыклары, аларның җөмләдәге функциясе. Күрсәтү (сыйфат һәм рәвеш) алмашлыклары: тамыр һәм ясалма төрләре, аларның җөмләдәге функциясе. Сорау һәм тартым алмашлыклары, аларның җөмләдәге функциясе. Билгеләү һәм билгесезлек алмашлыклары, аларның җөмләдәге функциясе. Юклык алмашлыклары, язылышы, басым төшү үзенчәлеге, җөмләдәге функцияләре. Алмашлыкларның җөмләдә кулланылышы. Алмашлыкларны гомумиләштереп кабатлау. Алмашлыкларга морфологик анализ

9

Фигыль сүз төркеме

Фигыль сүз төркеме турында гомуми төшенчә. Фигыльләрнең сөйләмдәге роле. Омоним, синоним һәм антоним фигыльләр. Фигыльләрнең ясалыш ягыннан төрләре. Фигыльнең башлангыч формасы (нигезе), барлык-юклык төре, басым төшү үзенчәлеге. Фигыль юнәлешләре. Затланышлы фигыльләр: боерык, теләк, шарт, хикәя фигыльләр, аларның ясалышы, барлык һәм юклык төре, зат-сан белән төрләнеше, язылышы, басым төшү үзенчәлеге, җөмләдә кулланылышы. Хикәя фигыльләрнең заман белән төрләнеше . Затланышсыз фигыльләр: сыйфат фигыль, хәл фигыль, исем фигыль, инфинитив. Сыйфат фигыльнең ясалышы, барлык һәм юклык төре, язылышы, җөмләдә кулланылышы. Сыйфат фигыльнең заман формалары. Хәл фигыльнең ясалышы, барлык һәм юклык төре, язылышы, җөмләдә кулланылышы. Исем фигыльнең ясалышы, барлык һәм юклык төре, язылышы, җөмләдә кулланылышы. Исем фигыльнең исемгә әйләнүе. Инфинитивның ясалышы, барлык һәм юклык төре, язылышы, җөмләдә кулланылышы. Фигыльләрдә дәрәҗә категориясе. Ярдәмче фигыльләр. Мөстәкыйль фигыльләрнең ярдәмче фигыль ролендә килүе. Фигыльләрне гомумиләштереп кабатлау. Фигыльгә морфологик анализ

18

Ияртем сүз төркеме

Ияртемнәр турында гомуми төшенчә, аларның сөйләмдәге роле. Ияртемнәр нигезендә ясалган исемнәр һәм фигыльләр

1

Хәбәрлек сүзләр

Хәбәрлек сүзләр турында гомуми төшенчә, аларның сөйләмдәге роле, төп үзенчәлекләре

1

Бәйлек һәм бәйлек сүзләр

Бәйлек һәм бәйлек сүзләрнең телдән һәм язма сөйләмдә сүзләр, җөмләләр арасындагы бәйләнешне һәм мәгънә мөнәсәбәтен оештырудагы роле. Кайсы килешне таләп итүләреннән чыгып, бәйлекләрнең төркемчәләре, мәгънәләре, язылышы. Синоним бәйлекләр. Бәйлекләргә морфологик анализ.

2

Теркәгечләр

Теркәгечләр турында гомуми төшенчә. Тезүче һәм ияртүче теркәгечләр, аларның сөйләм оештырудагы роле. Синоним теркәгечләр – 1сәгать. Теркәгечләрнең язылышы. Теркәгечләргә морфологик анализ

2

Кисәкчәләр

Кисәкчәләр турында гомуми төшенчә. Кисәкчәләрнең төркемчәләре, дөрес язылышы

1

Ымлыклар

Ымлыклар турында гомуми төшенчә. Ымлыкларның мәгънәсе һәм төзелеше буенча төркемчәләре, сөйләмдә кулланылу үзенчәлекләре һәм дөрес язылышы. Ымлыкларга морфологик анализ

1

Модаль сүзләр

Модаль сүзләр турында гомуми төшенчә. Модаль сүзләрнең мәгънә буенча төркемчәләре, сөйләмдәге роле һәм дөрес язылышы

1

Морфология бүлеге буенча үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау

Морфология бүлеге буенча үткәннәрне, ел буена үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау

2

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Татар теленең орфографик нормаларын саклап, контроль диктант, изложение, инша, инша элементлары кертелгән изложение язу; орфографик, пунктуацион хаталар табу һәм аларны төзәтү

26

Диктант

11

Изложение

5

Сочинение

4

Контроль тест

2

Эш кәгазьләре

2

Хаталарны төзәтү өстендә эш

2

Барлыгы

105

№

Өйрәнелә торган бүлек, дәрес темасы

Сәг. саны

Календарь вакыт

Укучыларның төп эшчәнлек төрләре

План.вакыт

Фактик вакыт

1 (1б)

Татар әдәби теле һәм сөйләм культурасы турында әңгәмә

1

03.09

Туган тел, аның аралашу коралы, тәрбия чарасы булуы турында әңгәмә. Җөмләләрне эзлекле рәвештә бәйләнешкә кертеп, җәйге хатирәләргә таянып, язма сөйләм оештыру.

Алдагы сыйныфларда үткәннәрне кабатлау

2 (2б)

Җөмләнең баш кисәкләре

1

04.09

Җөмлә кисәкләрен искә төшерү, баш  кисәкләрне дөрес таба белү һәм билгеләп күрсәтү.

3

(3б)

Җөмләнең иярчен кисәкләре

1

05.09

Җөмлә кисәкләрен искә төшерү, баш һәм иярчен кисәкләрне дөрес таба белү һәм билгеләп күрсәтү.

4 (4б)

Ясалышы ягыннан сүз төрләре

1

10.09

Ясалышы ягыннан сүз төрләрен аерып. мисаллар китерү. Сүзләрне морфемик яктан тикшерү.

5

Кереш контроль эш. Контроль диктант «Тукай турында истәлекләр»

1

11.09

Грамматик яктан дөрес язуны тикшерү максатыннан диктант язу.

Морфология. Сүз төркемнәре.  Мөстәкыйль сүз төркемнәре

6

(5б)

Исем сүз төркеме. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр

1

12.09

Грамматик күнегүләр үтәп, сүз төркеме буларак исем, аның сорауларын, мәгънәсен, ике төркемчәсе булуын үзләштерү. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәргә аеру.

7

(6б)

Исемнәрнең ясалышы һәм язылышы: тамыр, ясалма, кушма, парлы, тезмә, кыскартылма исемнәр.

1

17.09

 Исемнәрнең  ясалышын тикшерү, дөрес язылыш кагыйдәләрен искә төшерү

8

(7б)

Сүз ясагыч кушымчалар ялгау юлы белән исемнәр ясалышы

1

18.09

Исемнәрнең ясалыш төрләрен аеру, исем ясагыч кушымчаларны тану

9

(8б)

Сүзләрне кушу ярдәмендә исемнәр ясалышы

1

19.09

Сүзләрне кушу ярдәмендә исемнәр ясалышына күнегүләр эшләү.

10

(9б)

БСҮ. Фикер йөртү тибындагы сочинение язу. «Кешене хезмәт бизи»

1

24.09

Теманы дөрес ачып, эзлекле рәвештә сочинение язу.

11

(10б)

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Баш килештәге исемнәр, аларның белдерелүе, җөмләдәге функциясе

1

25.09

Исемнәрне килешләрдә төрләндереп, шушы грамматик категориянең үзенчәлекләрен барлау, җөмләләр төзегәндә исемнәрне дөрес формаларда куллану. Баш килешнең кушымчасы юклыгын истә калдыру.

12

(11б)

Иялек килешендәге исемнәр, аларның тартымлы исемнәр белән мөнәсәбәте, җөмләдәге функциясе

1

26.09

Исемнәрне килеш белән төрләндерү. Иялек килешендәге исемнәрнең –ның, -нең кушымчалы булуын истә калдыру.

13

(12б)

Төшем килешендәге исемнәр, аларның җөмләдәге функциясе

1

01.10

Исемнәрне килеш белән төрләндерү. Төшем  килешендәге исемнәрнең –ны, -не кушымчалы булуын истә калдыру.

14

(13б)

Юнәлеш һәм чыгыш, урын-вакыт килешендәге исемнәр, аларның җөмләдәге функциясе

1

02.10

Исемнәрне килеш белән төрләндерү. Юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешендәге исемнәрне аера белү. Җөмләләр төзегәндә исемнәрне дөрес формаларда куллану.

15

БСҮ. Изложение язу “Урманны сакларга кирәк”

1

03.10

Тыңланган текстны логик эзлеклелектә, аңлаешлы итеп, кыскартып язып бирү.

16

(14б)

Хаталарны төзәтү өстендә эш. Исемнәрнең тартым белән төрләнеше

1

Исемнәрне тартым белән төрләндереп,шушы грамматик категориянең үзенчәлекләрен  билгеләү.

17

(15б)

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше

1

Тартымлы исемнәрне килешләрдә төрләндерү, тартымсыз исемнәрнең килеш белән төрләнешендәге аерманы табу.

18

(16б)

Синоним һәм антоним исемнәр

1

Лексикология бүлеге буенча алган белемнәргә таянып, исемнәрнең синоним һәм антоним вариантларын табу һәм сөйләмдә куллану.

19

(17б)

Исемнәрне гомумиләштереп кабатлау. Исемгә морфологик анализ ясау

1

Исем сүз төркемен тану, төркемчәләрен билгеләү, сөйләмдә мәгънәсен аңлап, дөрес куллану. Исемнәргә тулы морфологик анализ ясау.  Модельләштерү.

20

Контроль эш (тестлар): исемнәрне гомумиләштереп кабатлау

1

Өйрәнелгәни кагыйдәләрне кулланып, исем сүз төркеме буенча тест биремнәре үтәү.

21

(18б)

Сыйфат турында гомуми төшенчә

1

Сыйфатның морфологик-синтаксик билгеләрен күзәтү. Модель төзү.

22

(19б)

Сыйфатларның ясалышы һәм язылышы

1

Сыйфатларның  ясалышын тикшерү. Сыйфатларның нинди ысул белән ясалуын әйтә белү.

23

(20б)

Сыйфат ясагыч  кушымчалар

1

Сүзнең мәгънәле кисәкләрен искә төшерү.Сыйфатларның ясалыш төрләрен аеру,сыйфат ясагычку шымчаларны тану. Сыйфатларны морфологик күзлектән чыгып тикшерү.

24

Контроль диктант «Авылым табигате»

1

Сыйфат сүз төркеменә карата  диктант язу. Өйрәнелгән кагыйдәләрне кулланып, грамоталы итеп язу.  

25

Хаталарны төзәтү өстендә эш.

1

Орфографик,пунктуацион кагыйдәләрне искә төшереп,хаталарны төзәтү өстендә эшләү.

26

(21б)

Сыйфат дәрәҗәләре.

1

Сыйфат дәрәҗәләре ясалганда, кушымчаларның,кисәкчәләрнең язылу үзенчәлекләрен ачыклау.

27

(22б)

Синоним һәм антоним сыйфатлар

1

Синоним һәм антоним сүзләрне искә төшерү.Синоним һәм антоним сыйфатларны аеру,җөмләдә дөрес куллану, тулы морфологик анализ ясау.

28

(23б)

БСҮ.  К.Максимовның «Натюрморт» картинасы буенча тасвирлама сочинение

1

Тасвирлау характерындагы сочинение язу.

Картинаның эчтәлеге буенча фикер алышуда катнашу, рәссам иҗаты турында интернеттан мәгълүмат табу, сүзлек өстендә эшләү.

29

(24б)

Сыйфатларның җөмләдә кулланылышы.

1

Сыйфатларның исемләшү үзенчәлеген күзәтү һәм җөмләдә кулланылу үзлекләрен барлау.Сыйфатларның мәгънәләрен, морфологик билгеләрен, синтаксик ролен аера белү.

30

(25б)

Сыйфатларга морфологик анализ ясау

1

Сыйфат сүз төркемен тану, төркемчәләрен билгеләү, сөйләмдә мәгънәсен аңлап, дөрес куллану. Сыйфатларга тулы морфологик анализ ясау.

31

(26б)

Сыйфатларны гомумиләштереп кабатлау.

1

Сүз төркеме буларак сыйфат сүз төркемен тану, грамматик үзенчәлекләрен ачыклау, мәгънәсен билгеләү. Сыйфатларның төрләрен аера алу, дәрәҗәләрен билгеләү, дөрес язу.

32

Иҗади сүзлек диктанты

Сыйфат турында алган белемнәрне ныгыту максатыннан, иҗади диктант язу.

33

(27б)

Сан сүз төркеме турында гомуми төшенчә. Берәмлекләрне һәм дистәләрне белдерүче саннар

1

Гарәп  һәм рим цифрларының язылышы күзәтү, дөрес итеп укырга һәм язарга өйрәнү. Модельләштерү.

34

(28б)

Саннарның ясалышы һәм язылышы: тамыр, кушма, парлы, тезмә саннар

1

Ясалышлары буенча саннарның тамыр, кушма, парлы, тезмә төрләре булуын белү. Аларның дөрес язарга өйрүнү.

24.11

Сәнгатьле итеп укылган текстның төп фикерен аңлап,  эчтәлеге буенча гади план төзү, эзлекле сөйләү, план буенча язу.

35

(29б)

Сан төркемчәләре.

Микъдар саны.

1

Сан төркемчәләренең асылын тикшерү.   Белдергән мәгънә төсмерләренә һәм формаларына карап, саннарның биш (төп, тәртип, бүлем, чама, җыю) төркемгә бүленүен ачыклау.

Микъдар саннарын укырга һәм грамоталы итеп язарга өйрәнү

36-37

БСҮ. Изложение “Карлыгач, карчык һәм мин”

2

Сәнгатьле итеп укылган текстның төп фикерен аңлап,  эчтәлеге буенча гади план төзү, эзлекле сөйләү, план буенча язу

.

38

(30б)

 Тәртип ,бүлем саннары

1

Төп санга -ар, -әр, -шар, -шәр кушымчалары ялгап, бүлем саннары ясау.  Бүлем саннарын дөрес итеп укуһәм яза белү, тексттан табу. Тәртип саннарын укый һәм грамоталы итеп яза белү. Төп санга -нчы, -иче, -ынчы, -енче кушымчаларын дөрес итеп ялгарга өйрәнүТәртип һәм бүлем саннарын  кулланып, җөмләләр төзү.  Модельләштерү.

39

(31б)

Чама һәм җыю саннары

1

Төп санга -лап, -ләп, -ларча, -ләрчә, -нарча, -нәрчә кушымчалары ялгап, чама саннарын ясау. Җыю санын төп санга -әу, -ау кушымчалары ялгап ясау.

Җыю саннарын дөрес итеп уку һәм яза белү, тексттан табу, җөмләләр төзү.

40

(32б)

БСҮ.Эш кәгазьләре: акт язу

1

Эш кәгазьләреннән акт язу. Модельләштерү.

41

(33б)

Саннарның җөмләдә кулланылышы.

1

Сан сүз төркемен тану, төркемчәләрен билгеләү, сөйләмдә мәгънәсен аңлап, дөрес куллану.

42

(34б)

Санга морфологик анализ ясау

Саннарга тулы морфологик анализ ясау. Модельләштерү

43

Саннарны гомумиләштереп  кабатлау

Сан төркемчәләренең ясалышын һәм дөрес язылышын билгеләү, язмада дөрес куллану

50

Рәвеш турында төшенчә Рәвешләрнең ясалышы һәм язылышы:тамыр, ясалма, кушма, парлы, тезмә рәвешләр

1

Сыйфат сүз төркеме белән чагыштырып, рәвешнең үзенчәлекле якларын билгеләү, рәвешне җөмләдә тану. Рәвешнең морфологик-синтаксик билгеләрен өйрәнү.  Модельләштерү. Рәвеш төркемчәләренең ясалышын һәм дөрес язылышын билгеләү, язмада дөрес куллану.

51

Рәвеш төркемчәләре. Саф рәвешләр, аларның җөмләдәге функциясе

1

16.12

Рәвешләрнең мәгънә төркемчәләрен билгеләү күнегүләре эшләү.

52

Грамматик биремле диктант “Сарымсак”.

1

21.12

Кагыйдәләрне ныгытуга диктант язу.

53

Хаталарны төзәтү өстендә эш.

Охшату-чагыштыру рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе

1

22.12

Орфографик, пунктуацион кагыйдәләрне искә төшереп, хаталар өстендә эш эшләү. Охшату-чагыштыру рәвешләрен тексттан табу, мәгънәсен табу. Җөмләләр төзү. Модельләштерү

54

Күләм-чама рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе

1

23.12

Күләм-чама рәвешләрен тексттан табу, мәгънәсен аңлату, җөмләләр төзү.

55

Вакыт һәм урын рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе

1

11.01

Урын  һәм урын  рәвешләрен тексттан табу, мәгънәсен аңлату, сораулар кую, җөмләләр төзү.

56

БСҮ. Изложение “Ике йөрәкле кеше”

1

12.01

Сәнгатьле итеп укылган текстның төп фикерен аңлап,  эчтәлеге буенча гади план төзү, эзлекле сөйләү, план буенча язу.

57

Хаталарны төзәтү өстендә эш. Сәбәп һәм максат рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе

1

13.01

Орфографик, пунктуацион кагыйдәләрне искә төшереп, хаталар өстендә эш эшләү .Сәбәп-максат  рәвешләрен тексттан табу, мәгънәсен аңлату, сораулар кую, җөмләләр төзү, тәрҗемә итү.

58

Рәвешләрне гомумиләштереп кабатлау. Рәвешкә  морфологик, фонетик анализ

1

17.01

Рәвеш сүз төркемен тану, төркемчәләрен билгеләү, сөйләмдә мәгънәсен аңлап, дөрес куллану. Рәвешләргә тулы морфологик, фонетик  анализ ясау.

59

Контроль диктант “Төнбоек”

1

19.01

Рәвешләрнең дөрес язылышына карата диктант язу.

60

Хаталарны төзәтү өстендә эш. Алмашлык сүз төркеме турында гомуми төшенчә

1

20.01

Орфографик, пунктуацион кагыйдәләрне искә төшереп, хаталар өстендә эш эшләү. Алмашлыкларны тексттан табу, тәрҗемә итү. Алмашлыкларның нинди ысул белән ясалуын әйтү,   морфемаларга таркату. Модельләштерү.

61

Алмашлыкларның мәгънәләре буенча төркемчәләре. Зат алмашлыклары, аларның җөмләдәге функциясе

1

24.01

Грамматик биремнәр ярдәмендә алмашлык сүз төркеменең кайсы сүз төркемнәрен алмаштырып килә алу мөмкинлекләрен барлау. Зат алмашлыкларын билгеләү. Зат алмашлыкларын килеш белән дөрес төрләндерү.

62

Күрсәтү (сыйфат һәм рәвеш) алмашлыклары: тамыр һәм ясалма төрләре, аларның җөмләдәге функциясе

1

26.01

Күрсәтү алмашлыкларын тану, мәгънәләрен ачыклау.  

63

Сорау һәм тартым алмашлыклары, аларның җөмләдәге функциясе

1

27.01

Сорау алмашлыкларын дөрес куллану.Тартым сыйфатлары белән чагыштырып, тартым алмашлыкларының охшаш һәм аермалы якларын билгеләү.

64

БСҮ. Диалог төзү: “Чын дус нинди була?”

1

1.02

Телдән һәм язма сөйләмне үстерү. Диалог төзү.

65

Билгеләү һәм билгесезлек алмашлыклары, аларның җөмләдәге функциясе

1

2.02

Билгеләү  һәм билгесезлек алмашлыкларын үзләштерү, сөйләмдә дөрес куллану.

66

Юклык алмашлыклары, язылышы, басым төшү үзенчәлеге, Хәтер диктанты.

1

3.02

  Юклык алмашлыкларын үзләштерү, дөрес язу, урынлы куллану. Алмашлыкларның дөрес язылышына карата диктант язу.  .

67

Эш кәгазьләре: расписка язу җөмләдәге функцияләре. Алмашлыкларның җөмләдә кулланылышы

1

8.02

Эш кәгазьләреннән расписка язу Алмашлыкларның җөмләдә кулланылышын ачыклау. Аның сөйләмдәге ролен билгеләү

68

Алмашлыкларны гомумиләштереп кабатлау. Алмашлыкларга морфологик һәм фонетик анализ.

1

9.02

Алмашлык сүз төркемен тану, төркемчәләрен билгеләү, сөйләмдә мәгънәсен аңлап, дөрес куллану. Алмашлыкларга тулы морфологик һәм фонетик анализ ясау.

69

Фигыль сүз төркеме турында гомуми төшенчә. Фигыльләрнең сөйләмдәге роле. Омоним, синоним һәм антоним фигыльләр

1

10.02

Таблица ярдәмендә затланышлы һәм затланышсыз фигыльләр белән танышу, исемнәрен истә калдыру

70

Фигыльнең ясалышы ягыннан төрләре. Фигыльнең башлангыч формасы (нигезе), барлык-юклык төре, басым төшү үзенчәлеге

1

15.02

Орфографик, пунктуацион кагыйдәләрне искә төшереп, хаталар өстендә эш эшләү. Фигыльнең башлангыч формасын (боерык фигыльләрне) табу. барлык-юклык төрләрен дөрес итеп билгеләү.   Боерык фигыльне зат-сан белән төрләндереп, бу сүз төркеменең 1 нче затта кулланылмау үзенчәлеген табу,  басымны дөрес итеп куярга өйрәнү.

71

Фигыль юнәлешләре

1

16.02

Фигыль юнәлешләренең грамматик күрсәткечләрен һәм мәгънәсен үзләштерү. Фигыль юнәлешләрен аера белү. Фигыльләрне төрле юнәлешләргә кую, җөмләдә урынлы куллану.

72

Затланышлы фигыльләр: боерык, теләк,   хикәя фигыльләр, аларның ясалышы, барлык һәм юклык төре

1

17.02

. Зат-сан категориясен үзләштерү. Фигыльләрне схематик рәвештә затланышлы һәм затланышсыз төркемнәргә бүлү, зат алмашлыкларын искә төшерү. Фигыльләрне дөрес итеп зат-сан белән төрләндерү.

73

Шарт  фигыль:  аларның ясалышы, барлык һәм юклык төре, зат-сан белән төрләнеше, язылышы, басым төшү үзенчәлеге, җөмләдә кулланылышы

1

22.02

Шарт фигыль ясалышын үзләштерү. Шарт фигыльне тану, грамматик үзенчәлекләрен күрсәтү, җөмләдә дөрес куллану, зат-сан белән төрләндерү.

74

Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше

1

23.02

Боерык фигыльне аеру, мәгънәләрен ачыклау, җөмләдә дөрес куллану, зат-сан белән төрләндерү.  

75

Искәртмәле диктант  “Тамчылар”

1

24.02

1.03

Хикәя фигыльнең төрләрен кабатлау максатыннан чыгып, тикшерү диктанты язу.

76

Хаталарны төзәтү өстендә эш. Затланышсыз фигыльләр: сыйфат фигыль, хәл фигыль.

1

1.03

Хаталарны төзәтү өстендә эшләү.Затланышсыз фигыльләрнең үзенчәлекләрен табу

77

Затланышсыз фигыльләр исем фигыль, инфинитив.

1

2.03

Затланышлы  фигыль буенча алган белемнәргә таянып,.  Сыйфат фигыльләрдән

сыйфат һәм фигыль билгеләрен табу.

78

Сыйфат фигыльнең ясалышы, барлык һәм юклык төре, язылышы, җөмләдә кулланылышы

1

3.03

Затланышлы  фигыль буенча алган белемнәргә таянып, затланышсыз фигыльләрнең үзенчәлекләрен табу.  Сыйфат фигыльләрдән

сыйфат һәм фигыль билгеләрен табу.

79

Сыйфат фигыльнең заман формалары

1

7.03

 Сыйфат фигыльнең   хикәя фигыль белән уртаклыгын табу.   Үткән, хәзерге, киләчәк заман сыйфат фигыльнең ясалыш үзенчәлекләрен билгеләү, кушымчаларны аеру, җөмләдә урынлы куллану, тексттан сыйфат фигыльләрне табу.  

80

БСҮ. Туган як табигате турында сочинение-хикәя  язу “Кышкы маҗара”.

1

9.03

Теманы дөрес ачып, эзлекле рәвештә сочинение язу.

81

Хәл фигыльнең ясалышы, барлык һәм юклык төре, язылышы, җөмләдә кулланылышы

1

10.03

Хәл фигыльнең ясалыш үзенчәлекләрен, төрләрен билгеләү, җөмләдә урынлы куллану, тексттан хәл фигыльләрне табу

82

Исем фигыльнең ясалышы, барлык һәм юклык төре, язылышы,җөмләдә кулланылышы

1

15.03

Исем фигыльләрнең исем һәм фигыль билгеләрен табу, төрләндерү.

83

Исем фигыльнең исемгә әйләнүе

1

16.03

Исем фигыльләрнең исемгә әйләнү очракларын ачыклау, җөмләдә дөрес куллану, морфологик анализ ясау.

84

Инфинитивның ясалышы, барлык һәм юклык төре, язылышы, җөмләдә кулланылышы

1

17.03

Инфинитив ясалышын һәм җөмләдә кулланылышын ачыклау, кушымчаларының дөрес язылышын билгеләү. Үрнәк буенча инфинитивка морфологик анализ ясау.

85

Контроль диктант “Төн күгәрчене

1

22.03

гомумиләштереп кабатлау максатыннан, грамматик биремле диктант язу.

86

Хаталарны төзәтү өстендә эш

1

23.03

Орфографик, пунктуацион кагыйдәләрне искә төшереп, хаталар өстендә эш эшләү.

87

Фигыльләрдә дәрәҗә категориясе Ярдәмче фигыльләр

1

24.04

Фигыль дәрәҗәләренең сөйләм төзүдәге ролен билгеләү. Фигыльләрнең җөмләдәге вазифаларын тикшерү, грамматик үзенчәлекләрен исәпкә алып, сөйләмдә урынлы куллану. Ярдәмче фигыльләрне тану, сөйләмдә дөрес куллану

88

Мөстәкыйль фигыльләрнең ярдәмче фигыль ролендә килүе

5.04

Ярдәмче фигыль ролендә йөрүче мөстәкыйль фигыльләрнең мәгънә үзгәрешен ачыклау. Мөстәкыйль фигыльләрне тану, сөйләмдә дөрес куллану.

89

. Фигыльләрне  кабатлау. Хәтер диктанты. Фигыльгә морфологик анализ

1

6.04

Фигыль буенча алган белемнәрне бер системага салып кабатлау. Фигыльгә морфологик анализ  ясау. Хәтер диктанты язу.

90

Контроль эш (тестлар): фигыльләрне гомумиләштереп кабатлау

1

7.04

“Фигыль” сүз төркеменә караган  кагыйдәләрне искә төшереп, үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау максатыннан тест биремнәре эшләү.

91

Ияртемнәр турында гомуми төшенчә, аларның сөйләмдәге роле

1

12.04

. “Фигыль” сүз төркеменә караган  кагыйдәләрне искә төшереп, хаталар өстендә эш эшләү. Аваз ияртемнәре сүз төркемен тану, сөйләмдә мәгънәсен аңлап, дөрес куллану

92

. Ияртемнәр нигезендә ясалган исемнәр һәм фигыльләр Аваз ияртемнәренә морфологик анализ

1

13.04

 Аваз ияртемнәре сүз төркемен тану, сөйләмдә мәгънәсен аңлап, дөрес куллану. Аваз ияртемнәренә тулы морфологик анализ ясау.

93

БСҮ. Изложение ”Көчле нәфрәт”

1

14.04

Сәнгатьле итеп укылган текстның төп фикерен аңлап,  эчтәлеге буенча гади план төзү, эзлекле сөйләү, план буенча язу.

94

Хаталар өстендә эш.

1

19.04

Орфографик, пунктуацион кагыйдәләрне искә төшереп, Хәтер диктанты язу. хаталар өстендә эш эшләү

95

Хәбәрлек сүзләр турында гомуми төшенчә, аларның сөйләмдәге роле, төп үзенчәлекләре

1

20.04

Хәбәрлек сүзләрне тану, сөйләмдә мәгънәсен аңлап, дөрес куллану

96

Хәбәрлек сүзләргә  морфологик анализ

1

21.04

Хәбәрлек сүзләргә тулы морфологик анализ ясау.

97

Бәйлек һәм бәйлек сүзләр. Синоним бәйлекләр. Бәйлекләрнең  төркемчәләре

1

26.04

Татар телендәге бәйлекләрне тану, алар белән дөрес итеп җөмләләр төзү. Бәйлек төркемчәләрен үзләштерү, грамматик функцияләрен аңлап, аларны сөйләмдә куллану

98

Сайланма диктант

1

27.04

Сайланма диктант язу

99

Бәйлек сүзләр. Бәйлекләргә морфологик анализ

1

28.04

. Бәйлек сүзләрнең ясалышын ачыклау, җөмләдә тану һәм урынлы куллану.

100

Теркәгечләр турында гомуми төшенчә. Тезүче һәм ияртүче теркәгечләр, аларның сөйләм оештырудагы роле. Синоним теркәгечләр

1

3.05

  Теркәгечләрнең үзенчәлекле якларын табу, бәйлекләрдән аермалылыгын, төрләрен билгеләү. Теркәгеч төркемчәләрен барлау, аларны сөйләмгә кертү.

101

Теркәгечләрнең язылышы. Теркәгечләргә морфологик анализ

1

4.05

  Теркәгечләрнең дөрес язылыш үзенчәлекләрен ачыклап, язмада дөрес куллану

102

БСҮ. Изложение “Чын дус”

1

5.05

Сәнгатьле итеп укылган текстның төп фикерен аңлап,  эчтәлеге буенча гади план төзү, эзлекле сөйләү, план буенча язу

103

Хаталарны төзәтү өстендә эш. Кисәкчәләр турында гомуми төшенчә. Кисәкчәләрнең төркемчәләре

1

10.05

Кисәкчәләрнең мәгънәләрен ачыклау өстендә эшләү.Кисәкчәләрнең төркемчәләрен үзләштерү, мәгънә төсмере ягыннан аеру

104

Кисәкчәләрнең дөрес язылышы

1

11.05

Кисәкчәләрнең дөрес язылышы буенча кагыйдәләр үзләштерү, язмада куллану.

105

Ымлыклар турында гомуми төшенчә. Ымлыкларның мәгънәсе һәм төзелеше буенча төркемчәләре,

1

12.05

Ымлыклар турында төшенчә бирү,аларны барлау, сөйләмгә кертү. Ымлыкларның дөрес язылышларын аңлату.. Ымлыкларга морфологик анали

106

Ымлыкларның сөйләмдә кулланылу үзенчәлекләре һәм дөрес язылышы Ымлыкларга морфологик анализ

1

17.05

  Модаль  сүзләр турында төшенчә бирү, аларны барлау, сөйләмгә кертү.

107

Модаль сүзләр турында гомуми төшенчә. Модаль сүзләрнең мәгънә буенча төркемчәләре

1

18.05

 Модаль  сүзләр турында төшенчә бирү, аларны барлау, сөйләмгә кертү.

108

Йомгаклау контроль диктант “Аккош”

1

19.05

Сүз  төркемнәренә карата  диктант язу. Өйрәнелгән кагыйдәләрне кулланып  , грамоталы итеп язу.  

109

Хаталарны төзәтү өстендә эш

1

24.05

Орфографик, пунктуацион кагыйдәләрне искә төшереп, хаталар өстендә эш эшләү. Алган белемнәрне сөйләмдә куллану, телдән һәм язмача җөмләләр төзү өстендә эшләү.

110

Морфология бүлеге буенча үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау

1

25.05

Гомумиләштерү. Сүз төркемнәрен аера белү.

111

Сөйләм культурасы

1

26.05

Сөйләмдә синоним, антоним һ.б. дөрес куллану. Сөйләм культурасын үстерү һәм стильне камилләштерүдә синтаксик синонимнарның роле

112

Лексикология һәм фразеология.

1

31.05

Телнең төп берәмлеге буларак сүз. Сүзнең лексик берәмлеге. Бер мәгънәле һәм күп мәгънәле сүзләр. Туры һәм күчерелмә мәгънәле сүзләр. Антонимнар, синонимнар, паронимнар, омонимнар һәм аларның төрләре.

113

Бәйләнешле сөйләм үстерү Сөйләм эшчәнлеге.

1

Текст, аның темасы. Төп уй. Гади план төзү.

114

Ел буена үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау. Тест .

1

Ел буена алган белемнәрне бер системага салып кабатлау.