Конспект урока по теме "Хандаhан түхэл"
план-конспект урока (7 класс) по теме

Класс: 7

Багша: Ринчинова М.М.

Хэшээлэй сэдэб: «Хандаhан түхэл» гэжэ темээр хэшээл-аяншалга.

Хэшээлэй хэрэгсэлнүүд: проектор, самбар.

Зорилго:

Һуралсалай: үхибүүдтэ даабаринуудые дүүргүүлхэ; бүлэгɵɵр ажал хэжэ hургаха, холбоо хэлэлгэ хγгжөөхэ; тэдэнэй ухаан бодолыень гγйлгγγлхэ;  анхарал, hонирхол дээшэлγγлхэ;

Хγгжөөлгын: hурагшадай «Хандаhан түхэл» гэжэ темээр  дγршэл ба  шадабари гγнзэгырүүлжэ дабтаха.

Хγмγγжγγлгын: буряад хэлэндээ эльгэлэн дурлуулжа  hургаха.

Личностно: «Хандаhан түхэл» гэhэн темэ тодорхойлон харуулха.

 Метапредметнэ:

- бүлэгɵɵр ажал хэжэ шадаха;

- гол зорилго табижа шадаха;

- багшатай болон hурагшадтай темын проблемэ дээрэ хүдэлмэрилжэ шадаха

- «Хандаhан түхэл» гэhэн темэ тухай гол зорилго табиха шадабари түрүүлхэ.

Хэрэглэхэ хэрэгсэлнууд: ном, самбар, мультимедиа, зурагууд. проектор

Хэшээлэй ябаса.

1. Эмхидхэлэй шата.

Үхибүүд 2 команда болоно.

Багша: Мүнɵɵдэр манай хэшээлдэ айлшаар Алтан шагай гэжэ нэрэтэй басаган хүрэжэ ерэнхэй. Танилсая! (бүлэг бүхэн ɵɵрынгоо нэрэ хэлэхэ). Хэдэн бэрхэшээлнүүдые дабажа, аян замда гарахабди. Зүб харюу үгɵɵ hаа, нэгэ шагай абахат. Олон шагайда хүртэбэл, hайн сэгнэлтэ абахат. Мүнɵɵ самбарта байhан үгэнүүдые уншагты:

Булта hайнаар hурагты!

Эрдэмэй дээжэ абыш!

Эхэ hайхан орондоо

Эрхим хүнүүд болое!

- Энэ үреэлнүүдэй илгагдаhан үгэнүүд ямар хэлэлгын хубинууд болоноб болоноб? (Хандаhан түхэлэй үйлэ үгэнүүд болоно)

 Үйлэ үгэнүүд ямар залгалтануудтай байнаб? (нюурай залагалтанууд: -гты, -ыш, -е)

- Хэшээлэй проблемэ табия!

(Хандаhан түхэлэй үйлэ үгэнүүд ямар залгалтануудые абанаб?)

- Хэшээлэй гипотезо тодорхойлое.

 (Хандаhан түхэлэй үйлэ үгэнүүд нюурай залгалтануудые абадаг)

- Мүнɵɵ хэшээлэймнай темэ ямар байхаб? Мүнɵɵдэр юу үзэхэбди?

(Хандаhан түхэл)

- Ямар зорилго табихабди?

(Хандаhан түхэлэй 1-хи. 2-хи. 3-хи нюурай залтануудые дабтахабди)

- Аян замдаа гарая, айлшандаа харюу бэдэрэе!

-1-хи  буудал « Би эхилхэб таанар дүүргэхэт»

- команда 1:

Мэдүүлэлнүүд соо нэгэ үгэниинь дутуу байна. Тэрэниие таанар хүсэлдүүлжэ, 1,2,3 нюурта болгон бэшэгты.

Үхибүүд, эдеэлээд, столоо  ___________.

Эжымни намдаа бэлэг _____________.

Гэрэй даабари ______________.

Намайе бү _______________.

- команда  2:

Холбуулалнуудые зохёохо: Дуулаг, хэлэhүү, бэшэг, ерэhэй.

- Ямар залталнуудые хандаhан түхэлэй үйлэ үгэнүүд абанаб?

2 буудал: «Захяа үгэ».

1. Танай эгэшэ хадамда гарахань. Уреэл зохёогты.

2. Нүхэрɵɵ түрэhэн үдэрɵɵрнь амаршалагты.

3 буудал: Тест

1. Нэгэдэхи ганса нюурта хандаhан түхэлэй глагол ямар залгалтатайб

А. залгалтагүй

Б. -Һуу

В. –г

2. Хандаhан түхэлэй глаголнуудые заагты

А. байгааша

Б. дуулаад

В. ерээрэй

Г. ябаhай

Д. уншагша

Е. ошоо

3. Глаголнуудта хандаhан түхэлэй 3-хи нюурай залгалтануудые нэмэгты:

Гуй, hуу, тооло, тулии, хари, түү, хатара

А. -hуу, -я

Б. -г, -уужа, -hай

В. -гты, -ыщ, -ыт, -гыт

4 буудал: Оршуулга.

- Ямар түхэлэй үйлэ үгэ хэрэглээбта? (сээжээр, номоор ажал)

Доржо, столово ошое. Арад зон үсѳѳн байhай. Столоводо үсѳѳн hурагшад. Юу эдихэбибди? Би меню асарhуу. Дуратай юумэеэ шэлыш. Би очередьто байгуужам. Хооhон стол бэдэрыш. Намда хоёр бууза, лапшаатай шүлэ, hүтэй сай абаарай.

5 буудал: Зурагаар ажал.

(Зурагуудые хаража, хандаhан түхэлэй үйлэ үгэнүүдые хэрэглэжэ, мэдүүлэлнүүдые зохёохо).

6 буудал: Үгын бүридэлѳѳр шүүлбэри: (на доске) 

1. Эдеэлээрэйгты, наадая, ябуужа, ерэhүү, хамаарай, нээ.

2. Заhыт, хуряагаарай, хэлэгты, хахалаг, тоншуужа, болиит.

7 буудал. Тобшолол.  

Багша: Алтан Шагай таанадые хаража ехээр баярлаа. Саашадаа ушоо бэрхээр буряад хэлэеэ шудалжа, hайнаар hуража , эрхим хүнүүд болохыетнай үреэлнэб!

Сэгнэлтэ табилга. (Шагайнуудаа hурагшад тоолоно, эдэбхитэй hурагшад hайн сэгнэлтэ абана)