Творческая работа учащегося
творческая работа учащихся (7 класс) на тему

Минии нютаг ерээдүйдэ.

                     Түрэл тоонто нютагнай,

     Түбхинэһэн уужам дайдамнай,

Түүхэтэ урданай араднай

                       Түрэл буряад хэлэмнай.

Буряад Оромнай… Энэ минии ууган нютаг, элинсэг хулинсагайм нютаг.

Хүн бүхэн бурханай үршөөлөөр алтан дэлхэй дээрэ мүндэлжэ түрэхэдөө, хүлөө шоройдожо хүн болоходоо, өөрын түрэһэн тоонто нютагтай байдаг. Тоонто нютаг хүн бүхэнэй зүрхэндэ эгээл һайханаар, эгээл дүтөөр һанагдадаг.

Өөрынгөө түрэһэн нютаг хаанашье яба, холын хари гүрэнөөршье яба, хүн мартаха еһогүй.

Мөөрөөшэмни  ехэ гоё һайхан. Хаанаһаа иимэ нэрэтэй болоо юм гэхэдэ, урданай түүхэ бии юм: урдандаа энэ газар ехэ намагтай байгаа, эндэ нэгэ үнеэн шэнги мөөрэдэг шубуун амидардаг байгаа, тэрэнэй нэрээр манай нютаг нэрлэгдэһэн байгаа.

Минии тоонтодо нангин газарнууд олон. Росси гүрэндэ эгээ түрүүшын гэгдэһэн  сонгоол дасан 1994 ондо һэргээгдэжэ, шэнээр баригдаа. Хойто таладамнай Хүмэн-хаан ууламнай, бидэнээ муу юумэнһээ аршалһандал, тэбэрин байдаг. Хоер модын зайда баруун тээшээ Араанжан Арьяа Баала гэжэ шүтөөнэй газар бии. Эндэ хаа хаанаһаа хүнүүд ерэжэ мүргэдэг.  Баруун тээмнай Бунхан обоо, энэ обоо тахидада үхэр мал амгалан тэнюун, гай гарзагүй ябадаг гэлсэдэг. Хүмэн хаанай үбэртэ аршаан урдадаг, хото ходоододо ехэ туһатай.

Урданай бурханай номой еһоор,  саашадаа 33 үрхэ айл эндэ үлэхэ юм гэжэ үбгэд, хүгшэд хөөрэлдэдэг. Мүнөө нютагтамнай 70—аад айл ажаһуудаг. Залуушуул эндэһээ гаража ошоно,  ажал бэдэржэ, Хяагта, Улаан-Үдэ ябашана. Һургуулидамнай оройдоол 37 һурагшад һурана. Хойшоо юун бологшо ааб, юуншье мэдэгдэнэгүй. Зүрхэ сэдьхэл үбдэмөөр лэ байна даа.

Хэды иимэ зүрхэ сэдьхэл үбдэмөөр байдал тогтоод байбашье, би өөрынгөө түрэл нютагаа ерээдүйдэ тад ондоогоор харанаб.

Суута ородой арадай поэт В.Маяковский:  «Эндэ хото-сэсэрлиг болохо» -  гэжэ хэлэһэн байгаа. Энэ хэлэһэнээрнь минии нютаг хото болотороо ургашанхай, үнгын сэсэгээр һалбаржа, неон гэрэлээр яларжа, олон тоото томо дабхар гэрнүүд баригдашанхай. Гаража ошоһон залуушуулнай булта бусажа ерэнхэй. Томо гэгшын ажахы бии болоод, тэндэнь үгы юумэ үгы: үхэр малай фермэ, хэдэн хониной отаранууд, һүрэг адуун, , нэгэ үгөөр хэлэбэл, буряад зоноймнай эрдэни болохо табан хушуу мал нютагаймни үргэн тала дайдые бүрхөөн бэлшэнэ,  фабрика, заводууд элдэб ажахыда хэрэгтэй зүйлнүүдые гаргана.

Хоёр дабхар һургуулидамнай олон гэгшын һурагшад һурана, үхибүүднай түрэл буряад хэлэеэ уһан шэнги урасхуулжа, үндэр дээрэ сэгнэжэ, нюдэнэйнгөө сүсэгы шэнги гамнажа, нангин дээрэ тооложо,  еһо заншалаа еһотойгоор сахижа, ходо найр наада үнгэргэнэ. Булта хүнүүд ажалтай, салин мүнгэ ехээр абана, иигэжэ амгалан тэнюун байдалтай ажаһууна.

Зунай сагта, үглөөгүүр эртэ бодоходош, хүхын дуун, хараасгайнуудай яаралтай ниидээн, ногооной үзүүртэ  шэл һубһан шэнги шүүдэр, хамар сорьемо ойн шэмэтэй агаар, үбэлэй янгинама хүйтэндэ бодоходош, сонхын шэлдэ һанагдаагүй һайхан угалзанууд зурагдашанхай байха.

Иимэ гоё, зүрхэ хүдэлгэмэ байгаалитай, нангин шүтөөнүүдтэй, бурхантай, буянтай минии нютаг һэргэн бодожо, һэргэн хүгжэжэ эхилээгүйдээл эхилхэ гэжэ найданаб!

Мөөрөөшын юрэнхы үндэһэн  

һургуулиин 9-дэхи  ангиин

 һурагша Ванчикова Сарюна